Month: January 2018

Թաղարների մեջ բույսեր աճեցնելու ուղեցույց

Անվանումը	Լույսը	Թաղարի նվազագոյն չափսը* [լիտր]	Քանակը թաղարում** [բույս]	Հեռավորությունը բույսերի միջև [սմ]
Ռեհան Basil		1	1
Սոխ կտրող Chives		1	3
Վաղենակ Calendula		1-2	3-5	8-10
Տերեփուկ կապույտ Bachelor Buttons		1-2	3-5	8-10
Մեխակ Dianthus		1-2	3-5	8-10
Թավշածաղիկ Marigold		1-2	3-5	8-10
Ջրկոտեմ Nasturtium		1-2	3-5	8-10
Մաղադանոս Parsley		1-2	1
Զառ-մանուշակ Pansy		1-2	3-6	8-10
Անանուխ Peppermint		1-2	3-5	8-10
Ուրց Thyme		1-2	1
Արուգուլա Arugula		2	3-5	8-10
Արևքուրիկ Hyssop		2-4	1
Հազար Lettuce leaf		2-20	6-60	5-8
Շվեյցարական մանգոլդ Swiss chard		4	4-5	10-15
Դդում Pumpkin		4	1
Եղեսպակ Sage		4	1
Սոխ կանաչ Onions green		4	10-12	5-8
Խնկենի սովորական Oregano		4	1
Գազար Carrots		4-20	8-40	5-8
Համեմ չինական Cilantro		4-20	1	20-30
Սամիթ Dill		4-20	12-60	20-30
Լոբի (թուփ) Beans, Bush		8	3	10-15
Լոլիկ Չերրի		8	1
Բադրիջան Eggplant		8-20	3
Գանգրակաղամբ Kale		8-20	3	25-38
Սոխ Onions		8-20	3-5	10-13
Սիսեռ Peas		8-20	3-6	8-10
Պղպեղ Peppers, bell		8-20	1
Պղպեղ կծու Peppers, hot		8-20	1
Վարունգ (մագլցող)		12-20	3	Խմբել կենտրոնում
Վարունգ (թուփ)		12-20	1
Լոբի (մագլցող) Beans, Pole		20	3	5-10
Բրոկոլի Broccoli		20	1-2	31-46
Դդմիկ Squash		20	1
Դդմիկ Zucchini		20	1
Լոլիկ		20	1
Կանտալուպ Cantaloupe		20	1
Կաղամբ Cabbage		20-60	1-3	30-46

* Որքան փոքր է թաղարը, այնքան հաճախ բույսը ջրելու կարիք է առաջանում՝ երբեմն օրը երկու և ավելի անգամ:
** Կախված է թաղարի ձևից:
Տես նաև

ԲԱՆՋԱՐԵՂԵՆ ԱՃԵՑՆԵԼՈՒ
ՀԱՄԱՐ ՆԱԽԱՏԵՍՎԱԾ ԾԱՂԿԱԹԱՂԱՐՆԵՐԻ ՉԱՓՍԵՐԸ

January 16, 2018

Գլիցինիա
Գլիցինիան (անգլ.՝ Wisteria, ռուս.՝ Глициния, լատ.՝ Glicinia Wistaria) պատկանում է լոբազգիների (Leguminosae) ընտանիքին։ Հայրենիքը Չինաստանը և Ճապոնիան է։

Հղումներ
January 3, 2018
Անթուրիում
Անթուրիումը (անգլ.՝ Anthurium, ռուս.՝ Антуриум, լատ.՝ Anthurium) պատկանում է նվիկազգիների (Araceae) ընտանիքին։ Բնության մեջ աճում է Կենտրոնական և Հարավային Ամերիկաների արևադարձային գոտիներում: 500-ից ավելի անթուրիումի տեսակներ կան:
Եթե փնտրում եք սենյակային ծաղիկ, որը աշնանն ու ձմռանը պայծառ գույներ կավելացնի ձեր բնակարանին, գնեք անթուրիում: Ճիշտ խնամքի դեպքում այն ծաղկում է համարյա անընդհատ: Կան նաև անթուրիումի այնպիսի տեսակներ, որոնք արժեքավոր են շնորհիվ իրենց տերևների գեղեցկության:

Ուշադրություն
```
Անթուրիումի բոլոր տեսակները թունավոր են, խնամելիս պետք է զգույշ լինել և հեռու պահել մանկահասակներից:
```
Իրականում անթուրիումի ծաղիկ համարվող վառ գույն ունեցող մասը բուն ծաղիկի՝ կոնաձև, սպիտակ կողրիկի ծածկոց-տերևն է: Երբ ծաղկելն ավարտվում է այդ ծածկոց-տերևը կանաչում է և վերածվում է սովորական տերևի:
Անթուրիումը բուրմունք ունի: Տարբեր տեսակների բուրմունքը տարբեր է:
Անթուրիումը կարող է մինչև 70 սմ բարձրության հասնել:

Անթուրիումի սենյակային տեսակները
1. Սենյակային պայմաններում հիմնականում հիբրիդային տեսակներ են աճեցնում: Ամենատարածվածը Անդրեի Դակոտա Անթուրիումն է, որը վառ կարմիր “ծաղիկներով” ծաղկում է շուրջ տարին:
2. Տարածված է նաև Շերցերի Անթուրիումը, որի ծածկոց-տերևներն ավելի կլորավուն են: Ծաղիկները կարող են լինել կարմիր, նարնջագույն կամ բծավոր սպիտակ:
3. Ինչպես ասվեց, կան նաև զուտ գեղեցիկ տերևների համար աճեցվող տեսակներ:
Խնամքը

Լուսավորությունը

Անթուրիումին անհրաժեշտ է ցրված, պայծառ լույս՝ առանց արևի ուղիղ ճառագայթների: Չնայած անթուրիումին հաճախ դասակարգում են որպես ստվերադիմացկուն բույս, խոր ստվերում այն լավ չի աճի ու չի ծաղկի:
Հյուսիսային պատուհանագոգերն, օրինակ, ամենահարմարավետ տեղը չեն անթուրիումի համար: Լավագույն տեղերը արևմտյան և արևելյան պատուհանների մոտ են:

Օդի ջերմաստիճանը

Անթուրիումը ջերմություն սիրող բույս է: Ձմռանը օդի ջերմաստիճանը չպետք է նվազի + 16-ից: Ամռանը ամենահարմարավետ ջերմաստիճանը +28 է:
Կարևոր խնդիր է բույսը միջանցքահովերից, իսկ ձմռանը նաև ջեռուցման սարքերից հեռու պահելը:

Օդի խոնավությունը

Խոնավասեր է: Լավ կլինի անթուրիումի ծաղկամանը տեղադրել լայն, ջրով ու ավազով կամ մանր խճաքարով լի տակդիրի վրա, ինչպես նաև պարբերաբար ջրով ցողել բույսի շրջակա օդը: Բուսի տերևները ցողելը այնքան էլ ցանկալի չէ, քանի որ ջրի կաթիլները չորանալուց հետո սպիտակ բծեր են թողնում տերևների վրա:
Տերևների վրայի փոշին անհրաժեշտ է մաքրել փափուկ, խոնավ սպունգով:

Ջրելը

Ջրում են երբ չորանում է ծաղկամանի հողի վերին շերտը: Կարևոր է թույլ չտալ ոչ հողի լրիվ չորացումը, ոչ էլ ճահճացումը:
Օդի ջերմաստիճանի նվազմանը զուգահեռ քչացնում են ջրելու հաճախականությունը

Տեղափոխելը
- Արագ աճն ու ծաղկելն ապահովելու համար, մինչև 5 տարեկան դառնալը անթուրիումը ամեն տարի տեղափոխում են նոր՝ քիչ ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ: Հինգ և ավելի տարեկան բույսերը տեղափոխում են 3 տարին մեկ:
- Տեղափոխելիս ստուգում են բույսի արմատների վիճակը և հեռացնում են վնասված, փտած արմատները, իսկ կտրված քները մշակում են ածխափոշով:
- Կարևոր է նոր ծաղկամանում լավ դրենաժային շերտ ստեղծելը:
- Եթե բույսը “ձագուկներ” է տվել, դրանք կարելի է առանձնացնել:
- Ծաղկաման ընտրելիս նկատի ունեցեք, որ բույսի փոքր-ինչ նեղված վիճակը խթանում է ծաղկելը, իսկ ազատ տեղ ունենալը նպաստում է “ձագուկների” ի հայտ գալուն:
Հողախառնուրդը

Հողախառնուրդը պետք է լինի պարարտ ու թեթև, որպեսզի արմատներին օդ հասնի: Ցանկալի է, որ հողախառնուրդում լինեն ճմահող, փշատերևի մանրեցված (2-5 սմ կտորներ) կեղևվ խոշոր ավազ, պեռլիտ ու փայտածուխ:
Հողախառնուրդի անհրաժեշտ թթվայնությունը՝ թույլ թթվային (pH 5,5-6,5):

Մտղաշ բույսերի համար հողախառնուդի բաղադրատոմս
- Տորֆ – 1 մաս;
- Սֆագնում-մամուռ – 1 մաս;
- Սոճենու մանրեցված կեղև (2-5 սմ կտորներ) – 1 մաս;
- Պերլիտ – 1 մաս:
Մեկ և ավելի տարեկան բույսերի համար հողախառնուդի բաղադրատոմս
- Տորֆ – 2 մաս;
- Ճմահող – 0,5 մաս;
- Սոճենու մանրեցված կեղև (2-5 սմ կտորներ) – 1 մաս;
- Տերևային բուսահող – 1 մաս;
- Սֆագնում-մամուռ – 1 մաս;
- Խոշոր կարմիր ավազ կամ մանրեցված աղյուս – 1 մաս;
- Փայտածուխ – 0,2 մաս:
Սնուցումը

Գարնանն ու ամռանը անթուրիումը լրացուցիչ սնուցման կարիք ունի: Օգտակար կլինի նաև պարբերաբար, ջրելու հետ մեկտեղ առտաարմատային սնուցում կազմակերպելը:

Բազմացումը

Անթուրիումը բազմացնում են՝
1. Բույսը տեղափոխելիս խոշոր բույսերը բաժանելով կամ “ձագուկներն” առանձնացնելով: Բաժանելու համար բույսը կտրատում են սուր, ախտազերծված դանակով, իսկ կտրվածքները մշակում են ածխափոշով: Առանձնացված բույսերը ջրում են չափավոր՝ գերխոնավ հողի մեջ “ձագուկները” չեն կպնի:
2. Տերև ու օդային արմատ ունեցողկտրոնը արմատակալման դնելով:
3. Սերմերով: Սակայն տնական պայմաններում սերմեր ստանալն ու դրանցով բազմացնելը բավականին բարդ գործ է: Անհրաժեշտ է ճիշտ ժամանակին արհեստական փոշոտում կազմակերպել, այնուհետև ճիշտ ժամանակին սերմը վերցնել ու անմիջապես տնկել: Անթուրիումի պտուղներն ու սերմերն էլ հասունանում է 9-12 ամսում, իսկ սերմից աճեցված բույսը սկսում է ծաղկել երրորդ տարում միայն:
Բույսի երիտասարդացումը

Աճին զուգահեռ անթուրիումի ներքևում մնացած տերևները մահանում են, իսկ նորերը աճում են գագաթից: Ժամանակի հետ բույսը կարող է կորցնել իր դեկորատիվ տեսքը, ուստի երիտասարդացման կարիք է առաջանում:
Երիտասարդացման համար կտրում և ջրի կամ այլ սուբստրատի մեջ արմատակալման են դնում բույսի գագաթը՝ անհրաժեշտ քանակությամբ հանգուցամեջեր թեղնելով վրան:

Հղումներ
January 3, 2018
Ցրտադիմացկուն արմավենիներ

Հողմաղաց արմավենի, Chinese windmill palm, Windmill palm, Китайская веерная пальма, Trachycarpus fortunei
(-18°C)
Դիմանում է մինչև −18 °C ոչ երկարատև ցրտերին:

Հողմաղաց արմավենի Վագների, Трахикарпус Вагнера, Trachycarpus fortunei var.wagnerianus
(-20°C)
Հողմաղաց արմավենու ավելի գեղեցիկ ու ցրտադիմացկուն տեսակն է: Ծածկած վիճակում կարող է դիմանալ նույնիսկ −35 °C աստիճան կարճատև ցրտին:

Մացառախոզի արմավենի, Needle palm, Пальма дикобраза, Rhapidophyllum hystrix (−23 °C)
Լավ է աճում խոնավ գրունտում ու կիսաստվերում: Դիմանում է −25 °C ից −28 °C կարճատև ցրտերին, բայց կարող է ցրտահարվել 1-2 շաբաթ ձգվող −20 °C ցրտից:

Սաբալ արմավենի, Sabal palm, Сабаль пальмовидный, Sabal palmetto
(−13 °C)

Գաճաճ Սաբալ, Dwarf palmetto, Сабаль малый, Sabal minor
(-18 °C)

Կանարյան խուրմա, Canary Island date palm, Pineapple palm, Финик канарский, Phoenix canariensis
(−12 °C)

Խամերոփս, Mediterranean dwarf palm, European fan palm, Хамеропс приземистый, Chamaerops humilis
(18°C)

Չիլիական արմավենի, Chilean wine palm, Юбея чилийская, Jubaea chilensis (−16 °C )

January 3, 2018
Շվեդական բաղեղ
Շվեդական բաղեղը (անգլ.՝ Swedish ivy, Swedish begonia, ռուս.՝ Плектрантус мутовчатый, լատ.՝ Plectranthus verticillatus) ոչ մի կապ չունի Շվեդիայի ու բաղեղների հետ: Բնության մեջ աճում է Ճապոնիայի, Հնդկաստանի, Մալազիայի և Աֆրիկայի արևադարձային գոտիներում, իսկ շվեդական անունը վաստակել է Շվեդիայում որպես սենյակային բույս լայն տարածում գտնելուց հետո:
Բազմամյա, ծաղկող խոտաբույս է, աճում է շատ արագ, մեծանում է հասնելով 60-80 սմ բարձրության ու լայնքի:

Խնամքը

Օդի ջերմաստիճանը

Ամռանը՝ սենյակի ջերմաստիճանը, օգտակար է, եթե գիշերվա ջերմաստիճանը փոքր-ինչ ցածր է ցերեկայինից:
Ձմռանը՝ +10°С աստիճանից ոչ ցածր:

Օդի խոնավությունը

Հատուկ պահանջներ չկան, լավ է տանում սենյակի չոր օդը, սակայն, տերևները մաքրելու համար պարբերաբար ցողելը չի խանգարի:

Լուսավորությունը

Սիրում է պայծառ, ցրված լուսավորություն: Ձմռանը ցանկալի է տեղադրել հարավարևմտյան ուղղության պատուհանի գոգին, իսկ գարնանից սկսած, այդ պատուհանից 1 մետր հեռավորության վրա:

Հողախառնուրդը

Հողի նկատմամբ պահանջկոտ չէ, սակայն լավ չի աճում ծանր, կավային գրունտում: Լավագույն բաղադրատոմսն է՝
- Տերևային բուսահող՝ 1 մաս;
- Խոշոր ավազ կամ պեռլիտ՝ 1 մաս;
- Տորֆ՝ 1 մաս:
Պետք է նաև ապահովել լավ դրենաժ:

Ջրելը

Ջրում են հնացված, փափուկ ջրով, չափավոր, ամռանը մի քիչ ավելի շատ: Ջրել պետք է այն պահին երբ հողը մի քիչ չորացել է իսկ տերևները թոշնելու նշաններ են տալիս: Հողի լիովին չորանալն անթույլատրելի է:

Պարարտացումը

Վեգետացիոն շրջանում, ամսական 1-2 անգամ լրացուցիչ սնուցում է պետք տալ, ընդվորում, նախընտրելի են օրգանական պարարտանյութերը:

Բազմացումը

Հեշտությամբ բզմացվում է գագաթային կտրոններով, որոնք արմատակալման են դրվում ջրում կամ խոնավ ավազի մեջ:

Տեղափոխումը

Արագ է աճում, ուստի տարին մեկ անագամ ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ տեղափոխելու կարիք կա: Երբ շատ մեծանալով բույսը կորցնում է դեկորատիվ տեսքը, պարզապես նոր բույս են ստանում կտրոններից:
Էտը
Գարնանը, խիտ ու թարմ թուփ ունենալու համար, խորը էտ են անում՝ թողնելով 10 սմ երկարությամբ ճյուղեր:

Բարդություններ

Շվեդական բաղեղը կարող է ենթարկվել ալրատզերի, սարդոստայնային տիզերի հարձակմանը:
Եթե բույսը դանդաղեցնում է աճը ու նոր տերևները փոքր են, ուրեմն պետք է տեղափոխել բույսը ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ:
Մանր, դալկացած տերևները խոսում են լուսավորության պակասի մասին:
Պայծառ արևի տակ տերևները դեղնում են կցկվում կամ էլ մուգ դառչնագույն են դառնում ու չորանում:
Շատ ջրելու հետևանքով կարող են թափվել տերևները, իսկ ճյուղերը սկսեն փտել:

Հղումներ
- Plectranthus verticillatus. From Wikipedia, the free encyclopedia.
January 2, 2018