All posts by Partizpan

Ատուրի

Ատուրին կամ Պարող բույսը (անգլ․՝ Telegraph plant, Dancing plant, Semaphore plant, ռուս․՝ Атури, լատ․՝ Codariocalyx motorius) ասիական, արևադարձային, 1-2 մ բարձրությամբ թուփ է, ինքնուրույն, արագ շարժվելուն ունակ սակավաթիվ բույսերից մեկն է, ինչպես Պատկառուկը (Mimosa pudica) և Վեներինա ճանճակալը (Venus flytrap):

Ատուրին հմայիչ բույս է, որը «պարում է»՝ պայծառ լույսի ներքո բարձրացնում և իջեցնում է տերևները: Արձագանքում է նաև ջերմությանը, բարձր հաճախականության ձայնային ալիքներին և հպմանը:

Լոբազգի այս ոչ խստապահանջ բույսը հեշտությամբ աճեցվում է սենյակային պայմաններում, իսկ բաց գրունտում գոյատևում է միայն ամենաջերմ կլիմայական պայմաններում:

Բույսի ծղխնևոր տերևները իրենց տեղափոխում են այնտեղ, որտեղ նրանք ավելի շատ ջերմություն և լույս կստանան: Որոշ բուսաբաններ կարծում են, որ շարժումը պայմանավորված է հատուկ բջիջներով, որոնք տերևներին ստիպում են շարժվել, երբ ջրի մոլեկուլները այտուցվում կամ նեղանում են: Իսկ Չարլզ Դարվինը, որը երկար տարիներ ուսումնասիրում էր բույսերը, հավատում էր, որ շարժումը բույսի միջոցն է ՝ անձրևից հետո տերևներից ջրի կաթիլները ազատելու համար:

Ինչպես աճեցնել ատուրին

Պարող բույսն աճեցնելը դժվար չէ, բայց համբերություն է անհրաժեշտ, քանի որ բույսը սերմից կարող է դանդաղ ծլել: Սերմերը տանը կարելի է ցանել տարվա ցանկացած եղանակին: Ծաղկամանի կամ այլ տարայի մեջ լցնում են պարարտ, փխրուն հողախառնուրդ և չափավոր խոնավացնում են: Սերմերը 1-2 օր թրջում են գոլ ջրի մեջ, ինչից հետո ցանում են 9-10 մմ խորությամբ ու ծածկում թափանցիկ պլաստիկով կամ ապակով: Ցանքը տեղադրում են ոչ շատ պայծառ լուսավորված, տաք տեղում, որտեղ օդի ջերմաստիճանը +23…+26°C տիրույթում է:

Ցանքի հողը միշտ չափավոր խոնավ են պահում։ Սերմերը սովորաբար ծլում են մոտ 30 օրում, բայց կարող են նաև 10 օրից ծլել: Ծլելուց հետո ցանքը բացում են և տեղափոխում պայծառ լույսի ներքո։

Սածիլների արմատավորվելուց հետո դրանք տեղափոխում են առանձին ծաղկամանների մեջ:

Խնամքը

  • Լուսավորությունը՝ պայծառ, ցրված լույս կամ մասնակի ստվեր;
  • Ջրելը՝ փափուկ ջրով, ամռանը շաբաթական 2-3 անգամ, հետո՝ 4-5 օրը մեկ;
  • Հողախառնուրդը՝ բույսերի համար նախատեսված պատրաստի, ունիվերսալ հողախառնուրդին ավելացնում են նույն քանակությամբ պեռլիտ;
  • Սնուցումը՝ տաք սեզոնին համալիր, հեղուկ պարարտանյութով՝ համաձայն փաթեթի վրա նշված չափաբաժինների;
  • Օդի ջերմությունը՝ +18°C և բարձր, +26…+30°C տիրույթում կարող է շարժել տերևները։

Հղումներ

Ֆունգիցիդներ

«Ֆունգիցիդ» բառը կազմված է լատիներեն «fungus» (թարգմանաբար ՝ սունկ) և «caedo» (սպանել) բառերից: Այսպիսով, հեշտ է կռահել, որ ֆունգիցիդը քիմիական կամ կենսաբանական ծագմամբ նյութ է, որն արգելակում է սնկերի զարգացումը:

Սնկերը բույսերի շատ հիվանդությունների հարուցիչներն են, հետեւաբար, դրանց պաշտպանելու համար, հաճախ պարտադրված ենք լինում օգտագործել ֆունգիցիդային նյութեր: Բայց ինչպե՞ս կողմնորոշվել դրանց բազմազանության մեջ և ճիշտ թունաքիմիկատ ընտրել:

Ֆունգիցիդների տեսակները

Սնկասպան նյութերը խմբավորվում են ըստ տարբեր հատկանիշների:

Կախված քիմիական հատկություններից տարանջատում են 2 խումբ՝

  • անօրգանական ֆունգիցիդներ (ծծմբի, պղնձի, սնդիկի, նիկելի, երկաթի, մանգանի և կալիումի միացություններ);
  • օրգանական ֆունգիցիդներ (քայքայվում են կենդանի օրգանիզմների կողմից և չեն պարունակում ծանր մետաղներ):

Օրգանական ֆունգիցիդների առավելությունն անօրգանականների նկատմամբ այն է, որ առաջինները մետաղներ չեն պարունակում: Բացի այդ, դրանցից լուծույթներ պատրաստելը շատ հեշտ է՝ պարզապես պետք է ջրի հետ խառնել ֆունգիցիդը: Ավելին, այդ նյութերը կարող են զուգակցվել բազմաթիվ այլ պեստիցիդների հետ, իսկ անօրգանական ֆունգիցիդները շատ նյութերի հետ համատեղելի չեն:

Միևնույն ժամանակ, օրգանական ֆունգիցիդները ցածր դիմացկուն նյութեր են։ Դրանք հողում մնում են մի քանի օրից մինչև մի քանի շաբաթ, իսկ հետո ոչնչացվում են:

Կախված պաթոգենի վրա ազդեցությունից, ֆունգիցիդները բաժանվում են՝

  • կանխարգելիչ կամ պաշտպանական ֆունգիցիդներ (կանխում են բույսերի վարակվելը);
  • բուժիչ կամ արմատախիլ անող ֆունգիցիդներ (սպանում են բույսերին արդեն իսկ վարակած սնկերին):

Ըստ օգտագործման նպատակի ֆունգիցիդները բաժանվում են՝

  • սերմերի ախտահանիչներ;
  • հողի մշակման համար նյութեր;
  • հանգստի ժամանակաշրջանում գտնվող բույսերի մշակման համար պատրաստուկներ;
  • աճի ժամանակաշրջանում գտնվող բույսերի բուժման ֆունգիցիդներ;
  • հացահատիկի և բանջարեղենի պահեստարանների ցողման և ֆումիգացիայի համար պատրաստուկներ։

Բայց, այգեպանների հարմարության համար, այսօր արտադրվում են բազմաթիվ համընդհանուր ֆունգիցիդներ։ Նույն դեղը հարմար է և՛ սերմերը ախտահանելու, և՛ ողջ վեգետացիոն շրջանում հողն ու բույսերը բուժելու համար:

Կախված բույսերի հյուսվածքներում տարածման բնույթից, կան՝

  • կոնտակտային, կամ տեղական ֆունգիցիդներ։ Դրանք մնում են բույսերի մակերևույթին և դրա հետ շփվելիս առաջացնում են հարուցիչի մահ: Արդյունավետությունը կախված է բազմաթիվ գործոններից. գործողության տևողությունը, ֆունգիցիդի քանակը, քիմիական դիմադրությունը, եղանակային պայմանները և այլն;
  • համակարգային կամ ներբույսային ֆունգիցիդներ (դրանք տարածվում են բույսերի անոթային համակարգի միջոցով և ճնշում են հարուցիչի զարգացումը: Դրանց արդյունավետությունը որոշվում է բույսերի հյուսվածքների ներթափանցման արագությամբ և գրեթե կախված չէ եղանակային պայմաններից:

Բացի այդ, բոլոր ֆունգիցիդները կարելի է բաժանել երկու խմբի՝

  • Քիմիական (ակտիվ նյութը քիմիական միացություն է);
  • Կենսաբանական (ակտիվ բաղադրիչը օգտակար մանրէներ են, որոնք առաջացնում են պաթոգեն սնկերի մահ):

Կենսաբանական ֆունգիցիդների առավելությունն այն է, որ դրանք ցածր թունավորության աստիճան ունեն: Ուստի, դրանք ավելի սիրված են այգեգործների շրջանում:

Ֆունգիցիդների կիրառման եղանակները

  • Ախտահանում։ Ցանելուց/տնկելուց առաջ բույսերի սերմերը, սոխուկներն ու պալարները մշակում են ֆունգիցիդով (չոր փոշի կամ ջրի մեջ լուծված պատրաստուկ):
  • Ցողում և փոշոտում: Բույսերի վերգետնյա մասերը մշակում են ֆունգիցիդային լուծույթով` օգտագործելով հեղուկացիրներ: Հաճախ ցողումը կատարվում է սեզոնի ընթացքում մի քանի անգամ՝ որպես կանոն, վաղ գարնանը և ուշ աշնանը: Բացի այդ, ջերմոցներն ու պահեստարանները հաճախ այս կերպ են մշակում:
  • Ներարկում հողի մեջ: Փոշի ֆունգիցիդները հողի մեջ են ներմուծվում փորելու ընթացքում, իսկ ջրով բացված ֆունգիցիդներով ջրում են հողը: Այդպես ոչնչացնում են հողի մեջ բնակվող պաթոգեն սնկերը:

Արդյունավետ ֆունգիցիդների աղյուսակ

Название препаратаДействующее веществоНазначениеОсобенности применения
Абига-ПикХлорокись медиЭтот контактный фунгицид широкого спектра действия предназначен для борьбы с комплексом грибковых и бактериальных болезней на овощных, технических, плодовых, декоративных и цветочных культурах, виноградной лозе, лекарственных растениях и лесных насаждениях.Препарат относится к умеренно опасным веществам, не фитотоксичен при использовании в строгом соответствии с инструкцией.
Алирин-БПолезная почвенная микрофлора Bacillus subtilis В-10 ВИЗРЭтот биофунгицид предназначен для подавления грибковых заболеваний в почве и на растениях. Эффективно подавляет корневые гнили, септориоз, ризоктониоз, фитофтороз, альтернариоз, церкоспороз, трахомикозное увядание, мучнистую росу, пероноспороз, паршу, монилиоз, серую гниль, ржавчину. Снижает токсичность почв после пропаривания или применения химических средств защиты растений путем восстановления почвенной микрофлоры. Увеличивает содержание белка и аскорбиновой кислоты в плодах на 20-30% и снижает уровень нитратов на 25-40%.Подходит для всех видов садовых культур и комнатных растений. Совместим с биопрепаратами, инсектицидами, фунгицидами, регуляторами роста растений. В случае последующего применения Глиокладина следует выдерживать промежуток в обработке не менее недели. Водный раствор не подлежит хранению.
Бордоская смесьСульфат меди и гидроксид кальцияПредназначен для защиты плодовых, овощных, ягодных, бахчевых, цитрусовых, декоративных, цветочных и других культур от комплекса болезней.Считается опасным соединением, поэтому при использовании требует применения средств индивидуальной защиты кожных покровов, глаз и органов дыхания. Период действия препарата – 7-12 дней. Бордоская смесь совместима с большинством пестицидных препаратов, с системными фунгицидами (металаксилом, оксадиксилом, цимоксанилом, альетом и др.) за исключением препаратов, содержащих тирам.
ГамаирБактериальная культура Bacillus subtilis М-22 ВИЗРБиологический бактерицид для подавления бактериальных и некоторых грибковых заболеваний в почве и на растениях (некроз сердцевины стебля, мягкие гнили, бактериальный рак томата). Подходит для всех видов садовых культур и комнатных растений.В раствор Гамаира рекомендуется добавлять прилипатель (жидкое мыло) из расчета 1 мл на 10 л. Жидкое мыло можно заменять стимуляторами роста. Раствор не подлежит хранению, но совместим с биопрепаратами, инсектицидами, фунгицидами, регуляторами роста растений. При использовании Глиокладина необходимо выдерживать интервал в 7 дней.
ГлиокладинГрибки Trichoderma harzianum ВИЗР-18 и комплекс метаболитов (полезная почвенная микрофлора)Биологический фунгицид для подавления возбудителей грибковых заболеваний в почве. Рекомендуется в качестве лечебного и профилактического средства для всех садовых культур и комнатных растений.Следует выдерживать интервал в применении с биологическими препаратами Алирин-Б, Гамаир и др. не менее 7-14 дней, запрещается одновременное внесение биологического препарата с химическими.
Медный купоросСульфат медиКонтактный фунгицид широкого спектра действия для борьбы с болезнями ягодных, плодовых и декоративных культур, кустарников (паршой, пятнистостью листьев, антракнозом яблони, мучнистой росой).Эффект проявляется через 2 часа. Период защитного действия – 7-12 дней. Обработка запрещена во время цветения растений и при температуре воздуха выше 30°С. Не допускается попадание препарата в водоемы, колодцы, источники водоснабжения.
ОксихомХлорокись меди и оксадиксилСистемно-контактный фунгицид широкого спектра действия. Хорошо подходит для защиты картофеля и томатов от фитофтороза и макроспориоза, огурцов – от ложной мучнистой росы. Широко применяется для борьбы с болезнями, вызываемыми грибами подкласса оомицетов.Относится к опасным веществам. Не допускается смешивать Оксихом с другими препаратами, особенно с теми, которые нельзя использовать в щелочной среде.
СкорДифеноконазолСистемный фун гицид, обладающий длительным профилактическим и выраженным лечебным действием. Предназначен для борьбы с паршой, серой гнилью, черной пятнистостью, мучнистой росой, курчавостью листьев, фитофторозом, альтернариозом, коккомикозом, клястероспориозом и др.Способен быстро проникать в ткани растений, благодаря чему не смывается дождем уже через 2-3 часа после обработки. Фунгицид совместим с большинством препаратов, применяемых в садоводстве. Защитное действие сохраняется до 21 дня.
ТаносФамоксадон – контактное вещество и цимоксанил – локально-системное веществоФунгицид для защиты картофеля от фитофтороза и альтернариоза, устойчивый к смыву. Препарат содержит два действующих вещества, которые взаимно усиливают и дополняют действие друг друга.Препарат можно использовать до 4 раз за сезон, но не более 2 раз подряд. В обычных погодных условиях рекомендуется вносить Танос с интервалом 10-12 дней. Во время дождя – 7-8 дней.
ТопазПенконазолСистемный фунгицид для защиты семечковых, косточковых, ягодных, овощных, декоративных культур и виноградной лозы от настоящей мучнистой росы, ржавчины и других грибковых болезней.Топаз – умеренно опасное вещество. Интервал между обработками составляет 7-14 дней.
Фитоспорин-МЖивые клетки и споры природной бактериальной культуры Bacillus subtilis 26 ДМикробиологический препарат, предназначенный для защиты огородных, садовых, комнатных и оранжерейных растений от комплекса грибковых и бактериальных болезней, в том числе против парши, увядания, черной ножки, фитофтороза, плесневения семян, корневых гнилей, гнилей всходов, мучнистой росы, бурой ржавчины, пыльной головни, пузырчатой головни, альтернариоза, ризоктониоза, фузариоза, септориоза и др.Совместим с химическими пестицидами, фунгицидами ВитаросЗдоровая земляФитолавин. А также с удобрениями и регуляторами роста (Циркон, Плантафол, Рибав-Экстра, Эпин Экстра и т.д.), кроме препаратов, имеющих щелочную реакцию.
ХОМХлорокись медиМедьсодержащий фунгицид системно-локального и контактного действия для борьбы с паршой яблони и груши, фитофторозом картофеля и томатов, гнилью плодов сливы, курчавостью листьев персика, милдью винограда, пероноспорозом лука и огурцов, ржавчиной и пятнистостью декоративных и цветочных культур и возбудителями грибковых заболеваний.Во время цветения обработка растений запрещена. Не допускается попадание в водоемы, колодцы, источники водоснабжения. Нельзя проводить обработку препаратом при температуре воздуха выше 30°С.
ХорусЦипродинилФунгицид, применяемый с целью защиты плодовых семечковых культур (груши и яблони) от альтернариоза, парши и монилиоза; плодовых косточковых культур – от монилиоза, плодовой гнили, коккомикоза, курчавости листьев и др., винограда – от различных гнилей ягод. Также защищает растения от листовой формы парши и мучнистой росы.Рабочий раствор не подлежит хранению. Хорус не смывается дождем уже через 2 часа после обработки. Проявляет высокую активность в сырую и прохладную  погоду (при температуре от 3 до 15°С). Последнюю обработку проводят: на семечковых – за 28-30 дней, на косточковых – за 14-15 дней до сбора урожая.Можно применять в баковых смесях (но работать нужно в течение 2 часов) и совмещать с фунгицидами Скор, Топаз.

Բույսերը արդյունավետորեն պաշտպանելու համար ուշադիր կարդացեք յուրաքանչյուր ֆունգիցիդի կիրառման հրահանգները և պատրաստեք լուծույթը՝ խստորեն պահպանելով նշված դեղաչափերը:

Դիսխիդիա

Դիսխիդիան (անգլ․՝ Dischidia, ռուս․՝ Дисхидия, լատ․՝ Dischidia) եզակի, շատ նրբագեղ, էպիֆիտ բույս ​​է, որում բացի հմայիչ փոքր հիմնական տերևներից, ձևավորվում են նաև ջրամբարող «պղպջակներ»: Կանաչի նուրբ երանգները և մանր, վառ կարմիր կամ վարդագույն ծաղիկները, ճյուղերի ճկունությունն ու

էլեգանտությունը իսկական գեղեցկուհի են դարձնում դիսխիդիային:

Դիսքիդիաները կոմպակտ լիանաներ են, որոնք սենյակային պայմաններում կարող են աճեցվել երկու ձևով՝

  • կախովի զամբյուղում՝ որպես ամպելային բույս;
  • հենարանի վրա մագլցող բույսի ձևով՝ դնելով վանդակաճաղեր, դեկորատիվ, պողպատե կամ փայտե հենարաններ:

Դիսխիդիաները բավականին դանդաղ են աճում, բայց պահպանում են իրենց գրավչությունն ամբողջ տարվա ընթացքում: Բույսի առավելագույն բարձրությունը ավանդաբար սահմանափակվում է կես մետրով, չնայած, չափսերը կախված են աճեցման ձևից:

Դիսխիդիայի տեսակներ

Dischidia Pectenoides
Օդային արմատներով մագլցող լիանա է: Տերևների մի մասը փոքր, կանաչ և ձվաձև է: Մյուսները գնդիկաձև սափորներ են, որոնց երկարությունը հասնում է 5 սմ-ի: Արտաքին կողմը մուգ կանաչ է, ներքին կողմը ՝ աղյուսագույն: Պատշաճ խնամքի դեպաում, ծաղկում է տարին երկու անգամ։ Փոքրիկ ծաղիկները վարդագույն են։

Dischidia Ovata
Բազմաթիվ օդային արմատներով էպիֆիտ բույս է: Տերևները օվալաձեւ են, հաստ, հին տերևներն ունեն հարուստ կանաչ գույն, իսկ մատղաշներն ունեն բաց կարմիր երանգ: Մյուս տեսակներից տարբերվում է տերևների վրայի բաց լայն երակների առկայությամբ:

Dischidia Ruscifolia
Սենյակային պայմաններում աճեցնում են փոքր կախովի ծաղկամանների մեջ, մի փոքր թթվայնությամբ հողախառնուրդում: Տերեւները պայծառ կանաչ և սրտաձեւ են: Ճյուղերը կարճ են, ծաղիկները ՝ փոքր, սպիտակ զանգակների նման՝ մեղրի բույրով:

Տերեւների ձևի շնորհիվ բույսը ստացել է «հազարասրտիկ» (անգլ․՝ Million Hearts Plant) անվանումը:

Dischidia Vidalia
Սակավապահանջ, հատուկ խնամք չպահանջող բույս է: Ճյուղերը բարակ են, երկար, ծածկված բաց կանաչ գույնի կլոր տերևներով: Ծաղկում է փոքրիկ վարդագույն ծաղիկներով:

Խնամքը

Տեղը

Առավել հարմար են արեւմտյան կամ արեւելյան կողմին նայող պատուհանագոգերը, որտեղ կա բավարար լուսավորություն: Արևի ուղիղ ճառագայթները հակացուցված են, ինչպես նաև ստվերը:

Օդի ջերմաստիճանը

Օպտիմալը +25․․․+32°C տիրույթն է, սակայն ամռանը հանգիստ դիմակայում է ուժեղ շոգին։ Ձմռանը օդի ջերմությունը չպիտի նվազի +18°C-ից։

Օդի խոնավությունը

Օդի բարձր խոնավությունը անհրաժեշտություն է։ Դա կարելի է ապահովել հաճախակի ցողելով և/կամ ծաղկամանը ջրով և խճաքարով լի լայն տակդիրի վրա դնելով: Կարելի է նաև օդը խոնավացնող սարքեր օգտագործել։ Բոլոր դեպքերում օգտագործում են փափուկ ջուր, որը կարելի է ստանալ ծորակի ջուրը 3-4 օր հնեցնելով կամ եռացնելով։ Եթե հնարավորություն կա կուտակելու, ապա հալած ձյան ջուրն ու անձրևաջուրը լավագույնն են։

Ջրելը

Չափավոր։ Հաճախ ջրել պետք չէ: Խորհուրդ է տրվում սպասել մինչև ծաղկամանի հողի մակերեսը 2-3 սմ խորությամբ չորանա։ Ամռանը ստացվում է ամիսը մոտ 2-3 անգամ, ձմռանը՝ 22-31 օրը մեկ:

Սնուցելը

Ակտիվ աճի շրջանում, ամիսը մեկ սնուցում են հանքային պարարտանյութերով: Ավելի լավ է օգտագործել սուկուլենտների համար նախատեսվախ պարարտանյութերը՝ կիսով չափ կրճատված չափաբաժնով:

Տեղափոխումը

Էպիֆիդների մեծամասնության պես, դիսխիդիան շատ խիստ պահանջկոտ է հողի ընտրության հարցում: Ավելի լավ է այս տնային բույսը աճեցնել միայն խոլորձների կամ բրոմելիադների համար նախատեսված հատուկ սուբստրատում, հողում, որն ունի փխրունության և թելավորության բավարար աստիճան: Հողախառնուրդն ինքնուրույն պատրաստելու համար 2: 3: 1 հարաբերակցությամբ խառնում են տերևավային հումուսը կամ տորֆը, տորֆամամուռի (սֆագնում) և ավազի հետ:

Բույսը այլ ծաղկաման տեղափոխում են գարնանը, երբ ակտիվ աճի նշաններ են հայտնվում: Ամեն տարի տեղափոխում են միայն երիտասարդ բույսերը, բայց նույնիսկ այս դեպքում տեղափոխում են միայն ըստ անհրաժեշտության, երբ ծաղկամանը լի է արմատներով: Դիսխիդիայի համար ցանկացած տարայի ներքևում դրենաժի բարձր շերտ է ստեղծվում: Բույսը պետք է շատ ուշադիր տեղափոխվի, որպեսզի արմատները չվնասվեն:

Դիսխիդիան կարող է նաև աճել որպես էպիֆիտ կոճղերի և գերանների վրա:

Բազմացումը

Այս բույսը բազմանում է սերմերով կամ կտրոններով (արմատաշիվերով): Առաջին դեպքում սերմերը վերցնում են փոքր պատիճներից, որոնք հայտնվում են դիսխիդիայի ծաղկելուց հետո: Սերմերը շատ թեթև և քնքուշ են, մի փոքր հիշեցնում են խատուտիկի սերմերը: Դրանք պետք է ցանվեն ավազի և տորֆի խառնուրդի կամ այլ թեթև սուբստրատի մեջ, վերևից ծածկվեն սուբստրատի բարակ շերտով, ապա ծածկվեն պլաստիկ թաղանթով կամ ապակով: Եթե օդի ​​ջերմաստիճանը պահպանվում է +20․․․+26°C տիրույթում, սերմերը բավականին արագ են ծլում:

Կտրոններով բազմացնելիս կտրում են ճյուղերի գագաթային մասերը՝ առնվազն 8 սմ երկարությամբ: Խորհուրդ է տրվում կտրվածքները մշակել արմատակալման խթանիչով, օրինակ, Կորնևինով: Կտրոնները տնկում են խոնավ հողախառնուրդի մեջ և վերևից ծածկում են թափանցիկ տոպրակով կամ բաժակով: Օդի ջերմաստիճանը պետք է լինի մոտ +20°C աստիճան: Կտրոնները պետք է պարբերաբար օդափոխել:

Ջրի մեջ դիսխիդիայի կտրոնները արմատավորելու դեպքում դրանց փտելը շատ հավանական է:

Խնամքի առանձնահատկությունները

Դիսխիդիա աճեցնելիս պետք է պատրաստել հենարաններ՝ կամարի կամ սանդուղքի տեսքով: Բույսը ժամանակ առ ժամանակ կարիք ունի երկարած ճյուղերի կարճացման և չոր տերևների և ճյուղերի հեռացման:

Հնարավոր բարդություններ

Ոչ տիպիկ հիվանդություններ կարող են հետապնդել դիսխիդիաներին։

  • Ճյուղերն ու արմատները կարող են փտել ծաղկամանի հողի չափազանց խոնավության դեպքում;
  • Արևի ուղիղ ճառագայթներից տերևները կարմրում են;
  • Եթե գնդիկաձև տերևներ՝ չեն ձևավորվում, ուրեմն բույսը օդի խոնավության պակաս ունի:

Վնասատուները

Ուտիճ, ալրատիզ, սարդոստայնային տիզ։

ԻՆՉՊԵՍ ՍԵՆՅԱԿԱՅԻՆ ԲՈՒՅՍԵՐԸ ՊԱՇՏՊԱՆԵԼ ՎՆԱՍԱՏՈՒՆԵՐԻՑ ==>

Այծոտն

Այծոտնը կամ Չխիմ (անգլ․՝ Snow-on-the-mountain, Bishop’s weed, ռուս․՝ Сныть, լատ․՝ Aegopodium) համեմունքային բազմամյա բույս է, օգտագործում են մատղաշ տերևները, դալար ցողուններն ու նորաբաց ծաղիկները, համեմում են տարբեր կերակուրներ, աղցաններ։

Հղումներ

Կարբամիդ

Կարբամիդը (Միզանյութ, անգլ․՝ Urea, Carbamide, ռուս․՝ Мочевина, Карбамид) H2NCONH2 քիմիական միացություն է՝ ածխաթթվի երկամիդ: Արժեքավոր ազոտական պարարտանյութ է` պարունակում է 46.2% ազոտ։

Այս նյութը կարեւոր ազդեցություն ունի բույսերի զարգացման գործում։ Բջիջում սպիտակուցը ձեւավորվում է ազոտի մասնակցությամբ: Պարարտանյութը խթանում է կանաչ զանգվածի առատ աճը: Նյութը արագորեն ցնդում է հողից, և բույսերը միայն կեսն են հասցնում կլանել:

Բավարար քանակությամբ ազոտ ստացած բույսերը հարուստ ու փայլուն կանաչ զանգված են ունեում: Ազոտի պակասի դեպքում, բույսերի ընձյուղները նկատելիորեն դանդաղ են զարգանում, իսկ տերևները դեղնում են: Երբ բույսի ցողունն ուժեղ է, մեծ է լինում բողբոջների քանակը, արդյունքում՝ բերքը:

Հոգուտ կարբամիդի օգտագործման բերվում են հետևյալ փաստերը՝

  • Տերեւների հետ շփումը չի առաջացնում այրվածքներ;
  • Ազդեցությունը նկատելի է դառնում արդեն 2 օր հետո (բուսական սպիտակուցի մեջ ազոտի քանակն ավելանում է);
  • Արագ ներծծվում է հողի թթվայնության բարձրացման նկատմամբ զգայուն բույսերի կողմից;
  • Բացի պարարտանյութ լինելուց, այն հիվանդություններից և վնասատուներից պաշտպանելու ունակություն ունի;
  • Գարնանը բույսերը ցողելը դանդաղեցնում է ծաղկունքը, ինչը նվազեցնում է հնարավոր ցրտահարությունների դեպքում ծաղիկների վտամգը;
  • Բարձրացնում է բույսերի բերքատվությունը;
  • Արդյունավետ է․ 1կգ կարբամիդը պարունակում է նույն քանակությամբ սննդանյութեր, որքան 3 կգ նատրիումի նիտրատը կամ 2.25 կգ ամոնիումի սուլֆատը:

Բացասական է համարվում այն, որ՝

  • Կարբամիդի անգրագետ օգտագործումը հողի մեջ քիմիական ռեակցիաներ է առաջացնում` գազային ամոնիակի արտանետմամբ, որը վնասակար է ծիլերի համար;
  • Անհրաժեշտ են պահեստավորման և պահպանման հատուկ պայմաններ;
  • Վատ է համատեղվում մոխրի և կալցիումի, կրաքարի հիման վրա ստեղծված պարարտանյութերի հետ;
  • Հողի մեջ ավելցուկը նվազեցնում է սերմերի ծլողունակությունը:

Հղումներ

Կալիումի մոնոֆոսֆատ

Կալիումի մոնոֆոսֆատը (անգլ․՝ Monopotassium phosphate, ռուս․՝ Монофосфат калия) օգտագործվում է բաց գրունտում, ջերմոցներում և սենյակային պայմաններում աճեցվող բույսերի պարարտացման համար։ Հիանալի արտա-արմատային սնուցիչ է։

Կալիումի մոնոֆոսֆատը պարունակում է 33% կալիում և 52% ֆոսֆատ։ Այս պարարտանյութի բարձր արդյունավետությունը պայմանավորված է դրա պարունակած մաքուր քիմիական տարրերի բույսերի յուրացման մեծ ունակությամբ։ Այս պարարտանյութի կազմում բացակայում են վնասակար տարրերը՝ չկան ծանր մետաղներ, չկա նատրիում կամ քլոր։

Կալիումի մոնոֆոսֆատի դրական ազդեցությունը

  • Խթանում է բույսերի ծաղկելը;
  • Բարձրացնում է բերքատվությունը;
  • Պաշտպանում է շատ հիվանդություններից, բուժում է նույնիսկ ալրացողից (мученистая роса);
  • Բարելավում է պտուղների համը, քանի որ նպաստում է դրանցում քաղցրի ավելացմանը;
  • Երկարաձգում է բանջարեղենի պահպանման ժամկետները;
  • Կալիումի մոնոֆոսֆատով մշակված բույսերն ավելի դիմացկուն են դառնում ցրտի և այլ անբարենպաստ եղանակային պայմանների նկատմամբ։

Կալիումի մոնոֆոսֆատի կիրառման եղանակները

  • Արտաարմատային սնուցման համար պատրաստել 0.2% ջրային լուծույթ։ Այս եղանակով սնուցումն արվում է վաղ առավոտյան կամ երեկոյան։
  • Ծաղիկների և բանջարեղենի սածիլների սնուցման համար 10 լ ջրին խառնել 9 գրամ պարարտանյութ։ Առաջին սնուցումն անում են 3 իսկական տերևներ առաջանալուց հետո, երկրորդը՝ բաց գրունտ կամ առանձին ծաղկամաններ տեղափոխելուց 10-15 օր հետո։
  • Բանջարեղենի սնուցման համար 10 լ ջրին խառնել 6-15 գրամ պարարտանյութ։ Առաջին սնուցումն անում են երբ նոր նոր սկսում են ձևավորվել արմատապտուղներն ու պալարները, երկրորդը՝ 2-3 շաբաթ անց։
  • Հատապտղային թփերի և ծառերի սնուցման համար 10 լ ջրին խառնել 9-15 գրամ պարարտանյութ։ Առաջին սնուցումն արվում է անմիջապես ծաղկելն ավարտվելուց հետո, հաջորդը՝ 2-3 շաբաթ հետո և վերջինը հոկտեմբերին։ Սենյակային բույսերի համար այս սնուցումը երկարաձգում է կոկոնների կյանքը և շատ հարմար է ծաղկման շրջանում սնուցելու համար։ Աշնանային սնուցումը բույսերի ցրտադիմացկունությունը բարձրացնելու համար է։

Խորհուրդ չի տրվում վեգետացիոն շրջանում կալիումի մոնոֆոսֆատով բույսերը երկու անգամից ավել սնուցել։

Ինչպես ինքնուրույն պատրաստել կալիումի մոնոֆոսֆատ

Ինքնուրույն պատրաստելու համար անհրաժեշտ է ունենալ կալիումի և ֆոսֆորի (լուսածին) աղբյուր։

Փայտի մոխիրը ալկալային ռեակցիայով կալիումի կարբոնատի լավ պաշար ունի, իսկ օրթոֆոսֆորական թթուն, որը որպես ֆլյուս լայնորեն օգտագործվում է արճիճով (անագ) զոդման համար, ֆոսֆորի լավ աղբյուր է։ Ուստի՝

  • 0.5 լիտր փայտի մոխրի վրա լցնում են 1 լիտր ջուր և թողնում են 24 ժամ թրմվի։ Այնուհետև ստացված թուրմը, առանց ցնցելու և նստվածքը բարձրացնելու, զգուշորեն լցնում են 3 լիտրանոց բանկայի մեջ։
  • Փոքր չափաքանակներով թուրմի վրա լցնում են օրթոֆոսֆորական թթուն՝ այնքան ժամանակ քանի դեռ արդյունքում ֆշշալով ածխաթթու գազ է արտազատվում։

Գործընթացը տևում է 15-20 րոպե և սպառվում է 60-120 մլ օրթոֆոսֆորական թթու։

Առանց հատուկ սարքավորման շատ դժվար է պարզել ստացված պարարտանյութի խտությունը։ Պարարտանյութի պատրաստման այս մեթոդի հեղինակները առաջարկում են 0.5-1.0 բաժակ լուծույթը բացել 10լ ջրով և անվտանգ սնուցել բույսերը։

Հղումներ

Ալբիցիա

Ալբիցիան (անգլ․՝ Silk tree, ռուս․՝ Альбиция, լատ․՝ Albizia) Ալբիզիան բակլազգիների (Fabaceae) ընտանիքի, հիմնականում արագ աճող մերձարևադարձային և արևադարձային, տերևաթափ ծառերի և թփերի ավելի քան 160 տեսակների ցեղ է:

Հանդիպում է Ասիայում, Աֆրիկայում, Մադագասկարում, Ամերիկայում և Ավստրալիայում, բայց հիմնականում Հին աշխարհի արևադարձային գոտիներում: Որոշ վայրերում որոշ տեսակներ համարվում են մոլախոտ:

Հայաստան ներմուծվել է և աճում է ցածրադիր վայրերում՝ չոր մերձարևադարձային շրջաններում (Մեղրի, Նոյեմբերյան, Իջևան), որտեղ և ամեն տարի առատ ծաղկում և պտղաբերում է։ Երևանի կանաչ տնկարկներում հանդիպում է հատուկենտ, դժվար է հարմարվում չորային և խիստ ցամաքային կլիմայի պայմաններին։ Երևանի բուսաբանական այգում, 1200 մ բարձրության վրա ցրտահարվում է։

Silk tree mimosa (Albizia julibrissin)

Ալբիցիայի խնամքը սենյակային պայմաններում

Լուսավորությունը

Ալբիցիան լավ, պայծառ լուսավորության կարիք ունի, բայց, միաժամանակ, երիտասարդ բույսերին կեսօրի արևի կզիչ ճառագայթներից պաշտպանելու կարիքը կա։ Ամռանը դուրս տանելը լավագույն լուծումն է բույսի համար։

Օդի ջերմաստիճանը

Վեգետացիոն շրջանում ալբիցիայի համար օդի ամենահարմարավետ ջերմաստիճանային տիրույթը +20…+25°C է։ Ձմռանը բույսը պետք է տեղափոխել զով տեղ (+8…+10°C): +5°C-ից ցածր օդի ջերմաստիճանը կարող է մահաբեր լինել։

Օդի խոնավությունը

Ալբիցիան խոնավասեր չէ, սաղարթը ցողելու կամ շրջակա օդը խանավացնելու կարիք չկա։

Ջրելը

Վեգետացիոն շրջանում ջրում են, երբ ծաղկամանի հողի վերին շերտը չորանում է։ Ջրում են առատ՝ սենյակային ջերմաստիճանի, հնեցված ջրով։ Ձմռանը էականորեն քիչ են ջրում՝ չթողնելով որ հողն ամբողջ խորությամբ չորանա։

Սնուցումը

Վեգետացիոն շրջանում, 2-3 շաբաթը մեկ սնուցում են դեկորատիվ-սաղրթավոր բույսերի համար նախատեսված համալիր պարարտանյութով։

Տեղափոխումը

Մեկ այլ, քիչ ավելի մեծ ծաղկաման բույսը տեղափոխում են գարնանը։ Երիտասարդ ալբիցիաների տեղափոխման կարիքն առաջանում է ամեն տարի, իսկ մեծահասակներինը՝ 2-3 տարին մեկ։ Ալբիցիան արագաճ է, ուստի դրա համար ընտրում են խոր և լայն ծաղկամաններ։

Հողախառնուրդը

Հողի նկատմամբ պահանջկոտ չէ։ Ճմահող (3 մաս), տորֆ (2 մաս), ավազ (1 մաս)։ Ծաղկամանում պետք է լավ դրաժային շերտ լինի։

Բազմացումը

Ալբիցիան բազմացնում են սերմերով կամ տնկաշիվերով (կտրոններով)։

Ցանելուց առաջ սերմերը 24-48 ժամ թրջում են գոլ ջրի մեջ։ Դրանից հետո ցանում են տորֆից ու ավազից պատրաստված հողախառնուրդի մեջ։ Սերմը հողի մեջ քիչ են խորացնում։ Ցանքի հողը միշտ չափավոր խոնավ են պահում, ծածկում են ապակիյով կամ պլաստիկ թաղանթով։ Ծլելը կարող է մի քանի ամիս տևել։

Տնկաշիվերով բազմացնելու համար, կողային ճյուղերից կտրում են 10-15 սմ երկարությամբ, կիսափայտացած կտրոններ և տնկում են տորֆից ու ավազից պատրաստված հողախառնուրդի մեջ։ Ապահովում են մինիջերմոցային պայմաններ։

Հիվանդություններ և վնասատուներ

Սենյակում շատ չոր օդի պայմաններում ալբիցիան կարող է ենթարկվել սարդոստայնային տիզի հարձակմանը։

Հազվադեպ է հիվանդանում՝ հիմնականում վատ խնամքի հետևանքով։

Հնարավոր բարդություններ
  • Կոկոնների չորանալը։ Ծաղկամանի հողը շատ է չորացել։
  • Տերևների թոշնելը։ Ջրախեղդ է արվել, հողախառնուրդը թեթև ու փխրուն չէ կամ շատ է չորացել։
  • Տերևների գույնը խամրում է։ Լույսի պակաս։
  • Տերևների եզրերը չորանում ու շագանակագույն են դառնում։ Քիչ ջրելու կամ օդի չորության հետևանք։
  • Տերևների մակերեսին գոյանում են մուգ բծեր։ Բույսը տառապում է միջանցիկ քամիներից։

Հղումներ

Դանդուռ աֆրիկյան

Աֆրիկյան դանդուռը (անգլ․՝ Elephant bush, Dwarf Jade, լատ․՝ Portulacaria afra) մանր, հաստ տերևներով հարավաֆրիկյան սուկուլենտ է։ Իր հայրենիքում 2-6 մ բարձրությամբ թուփ է, որը փղերի սիրված ուտելիք է։ Դրանով է պայմանավորված

«փղի թուփ» անգլերեն անվանումներից մեկը։ Աֆրիկյան դանդուռ ուտում են նաև այծերն ու կրիաները: Այն նաև օգտագործվում է հարավաֆրիկյան խոհանոցում ՝ աղցաններին, ապուրներին կամ շոգեխաշած ուտեստներին թթվաշ համ տալու համար:

Աֆրիկյան դանդուռը սենյակային պայմաններում սովորաբար մինչև 1 մ բարձրության է հասնում և համարյա երբեք չի ծաղկում։ Գոյություն ունեն աֆրիկյան դանդուռի խայտաբղետ և գաճաճ ենթատեսակներ։

Աֆրիկյան դանդուռը բոնսայի համար կիրառվող ամենատարածված սուկուլենտն է

Աֆրիկյան դանդուռը, բացառությամբ էականորեն փոքր տերևներից, շատ նման է թանձրատերևուկին (Crassula ovata), և նույն խնամքի կարիքն ունի:

Աֆրիկյան դանդուռի խնամքը սենյակային պայմաններում

Աֆրիկյան դանդուռը սենյակային պայմաններում աճեցվում է որպես բոնսայ, որպես սովորական ծաղկամանային բույս կամ ամպելային՝ կախված աճող։

Լուսավորությունը։ Աֆրիկյան դանդուռի համար անհրաժեշտ է ապահովել շատ պայծառ լուսավորություն։ Այն չի վախենում արևի ուղիղ ճառագայթներից։

Օդի ջերմաստիճանը։ Եթե հնարավորություն կա, ապա ձմռան հանգստի համար, օդի ջերմաստիճանի ամենահարմարավետ տիրույթը +10…+16°C է։ +8°C-ից ներքև ջերմությունը չի կարելի իջեցնել։ Տաք սենյակում ձմեռացման դեպքում, ջերմաստիճանը չպետք է գերազանցի +22°C-ը։

Ամռանը շատ շոգը վնասակար է, լավագույն տիրույթը +22…+27°C է։

Օդի մաքրությունը։ Շատ կարևոր է որպեսզի աֆրիկյան դանդուռը միշտ թարմ օդ ունենա, ուստի սենյակը, որտեղ աճում է բույսը, պետք է հաճախակի օդափոխել։ Լավ կլինի, եթե տաք սեզոնը բույսը ամբողջությամբ դրսում անցկացնի։

Ջրելը։ Աֆրիկյան դանդուռը պետք է շատ չափավոր ջրել։ Գերխոնավությունը կարող է սպանել բույսին։ Ջրել պետք է երբ ոչ միայն ծաղկամանի հողի մակերեսն է չորացել, այլև համարյա ողջ հողը։

Օդի խոնավությունը։ Մյուս սուկուլենտ բույսերի պես, աֆրիկյան դանդուռը նույնպես չի վախենում չոր օդից։ Ոչ շրջակա օդի խոնավությունը բարձրացնելու, ոչ էլ բույսը ցողելու կարիք չկա։

Սնուցումը։ Վեգետացիոն շրջանում աֆրիկյան դանդուռին սնուցում են 15 օրը մեկ՝ հատուկ սուկուլենտների և/կամ կակտուսների համար նախատեսված պարարտանյութերով՝ պարարտանյութի փաթեթի վրա նշվածից երկու անգամ պակաս չափաբաժիններով։

Էտը։ Աֆրիկյան դանդուռը հանգիստ դիմանում է նույնիսկ շատ խոր էտին ու արագ վերականգնվում է, ընդորում, էտել կարելի է շուրջ տարին։ Անկանոն աճը զսպելու և սաղարթին ցանկալի ձև տալու համար, ակտիվ աճի շրջանում անհրաժեշտ է անընդհատ քշտել ճյուղերի ծայրերը։

Տեղափոխումը։ Այլ, մի փոքր ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ բույսը տեղափոխում են միայն ակնհայտ անհրաժեշտության դեպքում՝ երբ արմատներն այլև աճի տեղ չունեն։ Սովորաբար, երիտասարդ բույսերի համար այդ անհրաժեշտությունը ծագում է 2 տարին մեկ, իսկ մեծահասակների համար՝ 4-5 տարին մեկ։

Նոր ծաղկամանը, կամ, բոնսայի դեպքում հատուկ տաշտակը, լավ դրենաժային շերտ պետք է ունենա։ Հողախառնուրդը պետք է լինի թեթև, փխրուն, ջրա և օդաթափանցիկ։ Կարելի է գնել սուկուլենտների և/կամ կակտուսների համար նախատեսված պատրաստի հողախառնուրդ։ Ինքնուրույն պատրաստելու համար, հավասար մասերով խառնում են մանր խիճ կամ խոշոր ավազ, կավային ճմահող, տերևային բուսահող։ Հողախառնուրդի թթվայնությունը պետք է լինի 4,5-6,0 рН տիրույթում։ Բույսը տեղափոխելիս, բույսի աճը զսպելու համար, կարելի է մինչև 1/3-ով կարճեցնել արմատները։

Բազմացումը։ Աֆրիկյան դանդուռը ամենահեշտ բազմացվող բույսերից է։ Բազմացնում են կտրոններով։ Խորհուրդ է տրվում առնվազն 4 տերև ունեցող 6-7 սմ երկարությամբ կտրոններ դնել արմատակալման, սակայն փորձը ցույց է տալիս, որ շատ ավելի փոքր, 1-2 տերև ունեցող կտրոններն էլ են արմատակալում։

Տնկելուց առաջ կտրոնները մոտ 24 ժամ թողնում են (ոչ արևի տակ) որ կտրված տեղերը չորանան։ Տնկում են վերը նշված համամասնություններով կազմված հողախառնուրդում, հողը միշտ չափավոր խոնավ են պահում, տնկարկը դնում են պայծառ, ցրված լույսով լուսավորված տեղում, իսկ կտրոնները ծածկելու, ջերմոցային պայմաններ ստեղծելու կարիք չկա։

Հիվանդություններ և վնասատուներ։ Աֆրիկյան դանդուռը համեմատաբար կայուն է հիվանդությունների նկատմամբ։ Բայց վատ խնամքի, օրինակ, չափից շատ ջրելու կամ մաքուր օդից զրկելու դեպքում, կարող է վարակվել ալրացողով։

Վնասատուներից աֆրիկյան դանդուռի վրա կարող են հայտնվել՝

Տարածված բարդություններ են՝

  • տերևաթափ՝ վատ լուսավորության պատճառով;
  • ճյուղերի անհամաչափ ձգվածություն՝ վատ լուսավորության կամ գերխոնավացմն պատճառով;
  • տերևների դեղնում և թոշնում՝ գերխոնավացմն պատճառով։

Հղումներ

Զանտոքսիլում

Զանտոքսիլումը (անգլ․՝ Zanthoxylum, ռուս․՝ Зантоксилум, Жёлтодревесник, լատ․՝ Zanthoxylum) Rutaceae ընտանիքի մոտ 250 տեսակի տերևաթափ և մշտադալար ծառերի, թփերի և մագլցող լիանաների ցեղ է։

Զանտոքսիլումները բնիկ են ողջ երկրագնդի տաք, բարեխառն և մերձարևադարձային գոտիներում:

Հանրահայտ չինական Սիչուանի պղպեղ համեմունքը և դրա ճապոնական, կորեյական, հնդկական և այլ երկրների տարատեսակները պատրաստում են զանտոքսիլումի հետևյալ տեսակների պտուղների կեղևից՝

  • Չինական պղպեղ (անգլ․՝ Red Sichuan peppercorns, չին․՝ Honghuajiao 红花椒, լատ․՝ Zanthoxylum bungeanum)
  • Սիչուանի կանաչ պղպեղ (անգլ․՝ Green Sichuan peppercorns, Winged prickly ash, չին․՝ Qinghuajiao 青花椒, լատ․՝ Zanthoxylum armatum)
  • Ճապոնական պղպեղ (անգլ․՝ Japanese pepper, Japanese prickly-ash, Korean pepper, լատ․՝ Zanthoxylum piperitum) օգտագործում են Ճապոնիայում և Կորեյայում՝ որպես նմանատիպ համեմունք։
  • Մազտաքատերև փշոտ հացենի (անգլ․՝ Mastic-leaf prickly ash, լատ․՝Zanthoxylum schinifolium օգտագործում են Կորեյայում՝ որպես քիչ ավելի նվազ դառնություն ունեցող համեմունք։
  • Հնդկական փշոտ հացենի (անգլ․՝ Indian prickly ash, լատ․՝ Zanthoxylum rhetsa օգտագործում են Հնդկաստանի արևմուտքում՝ որպես նմանատիպ համեմունք

Զանտոքսիլումի տարբեր տեսակներ հաջողությամբ աճեցվում են սենյակային պայմաններում՝ թե՛ որպես գեղեցիկ դեկորատիվ սաղարթով բույս, թե՛ որպես բոնսայ։

Խնամքը սենյակային պայմաններում

Օդի ջերմաստիճանը։ Զանտոքսիլումը ջերմասեր է, ձմռանը սենյակի հարմարավետ ջերմաստիճանը պետք է +16…+18°C տիրույթում լինի, նվազագույնը՝ +10°C։ Շատ վատ է տանում ցրտահարությունն ու միջանցիկ քամիները:

Լուսավորությունը։ Ամռանը զանտոքսիլումը դնում են դրսում՝ բաց երկնքի տակ՝ մի փոքր ստվերում։ Սիրում է պայծառ ցրված լույսը նաև որոշ չափով արևի ուղիղ ճառագայթներ, բայց ոչ կեսօրի կիզիչ արևը:

Հողախառնուրդը։ 2 մաս ճմահող, 1 մաս տերևային բուսահող, 1 մաս կենսահումուս, 1 մաս ավազ կամ վերմիկուլիտ: Կարելի է ցիտրուսայինների համար պատրաստի հողախառնուրդ գնել և ավելացնել խոշոր ավազ, կեռամզիտ կամ վերմիկուլիտ։

Ջրելը։ Վեգետացիոն շրջանում առատ են ջրում, ձմռանը շատ ավելի քիչ, բայց ծաղկամանի հողը չպիտի ամբողջովին չորանա: Չափից շատ ջրելու հետևանքով բույսի արմատները կարող են փտել, իսկ անբավարար ջրելուց տերևները թափվել։ Հողի լրիվ չորանալը կկործանի բույսը։ Անցանկալի է կոշտ ջրով ջրելը:

Օդի խոնավությունը։ Զանտոքսիլումը խոնավասեր է, ուստի սաղարթը պարբերաբար գոլ, հնեցված ջրով ցողելը պարտադիր է: Բույսը լավ կարձագանքի նաև ամենշաբաթյա տաք ցնցուղին։

Սնուցումը։ Վեգետացիոն շրջանում, 2 շաբաթը մեկ սնուցում են սենյակային բույսերի համար նախատեսված համալիր պարարտանյութով։

Բազմացումը։ Զանտոքսիլումը կարող է բազմացվել սերմերով, կտրոններով և անդալիսի միջոցով։

Նախքան ցանելը, սերմերը մինչև 90 օր ստրատիֆիկացնում են կամ ենթարկում սկարիֆիկացիայի։ Այնուհետև 24 ժամ թրջում են։ Ցանում են փխրուն սուբստրատի մակերեսին և ծածկում հողի բարակ շերտով: Ցանքը խոնավացնում են, ծածկում են ապակիյով կամ պլաստիկ թաղանթով և դնում լուսավոր տեղում՝ օդի +20…+24°C ջերմաստիճանի պայմաններում: Ցանքը պարբերաբար օդափոխում են: Սերմերը ծլում են 6-12 ամսում:

Հղումներ

Պատատուկ չինական

Չինական պատատուկը (անգլ․՝ Tuber fleeceflower, Chinese (climbing) knotweed, ռուս․՝ Горец многоцветковый, Фаллопия, չին․՝ 何首乌, լատ․՝ Reynoutria multiflora կամ Fallopia multiflora կամ Polygonum multiflorum) կենտրոնական և հարավային Չինաստանում

աճող, հդնկացորենազգիների ընտանիքին պատկանող, բազմամյա լիանա է։ Աճում է խոնավ հողով, արևոտ կամ փոքր-ինչ ստվերոտ վայրերում, լեռնալանջերին և ժայռաճեղքերում:

Փայտացած պալարից արագորեն աճում ու հասնում է 2-4 մ բարձրության։

Չինական պատատուկը մի հետաքրքիր առանձնահատկություն ունի։ Դրա արմատները երբեմն կրկնօրինակում են մարդու մարմինը, ընդորում, բոլոր մանրամասներով։

Մեկ այլ աղբյուր պնդում է, որ չինացիք հատուկ կաղապարներ են օգտագործում այդպիսի արմատներ ստանալու և թանկ վաճառելու համար։

Ծաղկելու շրջանում տերևանութերում հայտնվում են սպիտակ կամ կանաչավուն ծաղիկներ: Դրանք փոքր, խիտ ծաղկաբույլեր են կազմում: Ծաղիկները տարբեր սեռի են լինում:

Ծաղկունքը սկսվում է սեպտեմբերին, իսկ հոկտեմբերի վերջին սկսում են հասունանալ պտուղները՝ փոքրիկ ընկույզներ, փայլուն, շագանակագույն մակերեսով: Սովորաբար ընկույզներն ունեն երեք երես կամ շրջված ձվաձեւ են:

Սերմով բազմացնելը

Սերմերը ցանում են սուբստրատում, ծածկում են հողի բարակ շերտով, խոնավացվում են, ծածկում են ապակյա կամ պլաստիկ թաղանթով եւ դնում են լույսավոր տեղում, բայց ոչ արեւի տակ։ Օդի ջերմաստիճանը պետք է լինի +20…+25°C: Սածիլները պետք է պարբերաբար օդափոխել։ Անհրաժեշտ է խուսափել ցանքի հողի գերխանավացումից և չորանալուց։

Չինական պատատուկը որպես դեղաբույս

Չինական պատատուկը պաշտոնապես գրանցված է չինական ֆարմակոպեայում։ Չինաստանում և, ընդհանրապես, Արևելյան Ասիայում Խո շու վու (He shou wu) անվամբ հայտնի ու շատ տարածված դեղաբույս է: Մեկ այլ անունով էլ է հայտնի՝ Ֆո տի (Fo-ti):

Որպես բուժիչ հումք օգտագործվում են երեք տարեկանից բարձր բույսի արմատները և ցողունները: Այս բույսն ավանդաբար համարվում է երիտասարդացնող։ Դրա բուժիչ հատկություններն արձանագրվում են հետևյալ 6 ոլորտներում՝

  • Արյան ճնշում։ Կանոնավորում է արյան ճնշումը, իջեցնում է տրիգլիցերիդների և խոլեստերինի քանակը։
  • Վերարտադրողականություն։ Սնուցում է օրգանիզմի վերարտադրողական համակարգը և բարձրացնում սեռական կենսունակությունը։
  • Մազերի առողջություն։ Բուժում է մազաթափությունը և վաղաժամ սպիտակելը։
  • Փորկապություն։ Օգնում է էմոդին պարունակելու շնորհիվ։
  • Թունազերծում։ Մաքրում է երիկամները, լյարդը և միզուղիները։
  • Կանանց առողջություն։ Օգնում է կարգավորել դաշտանային ցիկլերը:

Դեղանյութ պատրաստելու համար, ձևավորված կեղև և առնվազն մատիտի հաստություն ունեցող բույսի ցողունը (jiao teng) կտրում են ձմռանը: Պալարը (he shou wu) հավաքում են աշնանը:

Հղումներ