Partizak

Category: Բազմացում

  • Սենյակային բույսերի աճեցումը սերմից

    Ի՞նչ կարելի է ցանել

    Արագ են ծլում ու աճում.

    • Գաճաճ նուռը (անգլ.՝ dwarf pomegrante, ռուս.՝ гранат карликовый , լատ.՝ Punica granatum var. nana)
    • Մուրայան (անգլ.՝ Murraya, ռուս.՝ Муррайя, լատ.՝ Murraya);
    • Հինածաղիկը (անգլ.՝ Impatiens, ռուս՝ Недотрога, Бальзамин, լատ՝ Impátiens);
    • Մորմը (անգլ.՝ Solanum, ռուս.՝ Паслён, լատ.՝ Solánum);
    • Խորդենին (անգլ.՝ Geraniums,  ռուս.՝ Пеларгония, լատ.՝ Pelargōnium);
    • Ծնեբեկը (անգլ.՝ Asparagus, ռուս.՝ Спаржа, լատ.՝ Aspáragus);
    • Բրուգմանսիա (անգլ.՝ Angel’s trumpets, ռուս.՝ Бругмансия, լատ.՝ Brugmansia);
    • Շեֆլերա (անգլ.՝ Schefflera, ռուս.՝ Шеффлера, լատ.՝ Schéfflera);
    • Պասիֆլորա (անգլ․՝ Passion flowers, ռուս.՝ Пассифлора, լատ.՝ Passíflōra);
    • Ֆիկուս սրբազան (անգլ.՝ Sacred fig, ռուս.՝ Фикус священный, լատ.՝ Ficus religiosa);
    • Պախիպոդիումը (անգլ․՝ Pachypodium, ռուս.՝ Пахиподиум, լատ՝ Pachypodium),
    • Ադենիումը (անգլ․՝ Adenium, ռուս.՝ Адениум, լատ.՝ Adenium);
    • Տղտորիկը (անգլ.՝ Indian mallow, ռուս.՝ Абутилон, լատ.՝ Abutílon);
    • Բաղրջուկ սիրիականը (անգլ.՝ Syrian ketmia, ռուս.՝ Гибискус сирийский, լատ.՝ Hibiscus syriacus);
    • Բաուհինիան (անգլ.՝ Orchid tree, ռուս.՝ Баухиния, լատ.՝ Bauhinia);
    • Կաթարանթուսը (անգլ.՝ Periwinkles, ռուս.՝ Катарантус, լատ.՝ Catharanthus):

    Դանդաղ են ծլում ու աճում.

    • Ալպիական մանուշակը (անգլ.՝ Sowbread, ռուս.՝ Цикламен, լատ.՝ Cýclamen);
    • Նոլինա (անգլ.՝ Beargrasses, ռուս.՝ Нолина, լատ.՝ Nolina);
    • Տակկա (անգլ.՝ Batflowers, ռուս.՝ Такка, լատ.՝ Tacca);
    • Բրովալիա (անգլ․՝ Browallia, ռուս.՝ Броваллия, լատ.՝ Browallia);
    • Կուֆեյա (ռուս.՝ Куфея, լատ.՝ Cuphea)
    • Արմավենիները (անգլ.՝ Palm tree, ռուս.՝ Пальма):

    Արագ կորցնում են ծլողունակությունը.

    • Սրճենու (անգլ․՝ Coffee tree, ռուս․՝ Кофейное дерево, լատ.՝ Coffea),
    • Մուրայաի (անգլ.՝ murraya, ռուս.՝ муррайя, լատ.՝ Murraya),
    • Հիպեաստրումի (անգլ․՝ Hippeastrum, ռուս․՝ Гиппеаструм,  լատ.՝ Hippeástrum),
    • Բաղրջուկի (անգլ.՝ Rose mallow, ռուս.՝ Гибискус, լատ.՝ Hibiscus),
    • Գարդենիա (ռոս.՝ Гардения, լատ.՝ Gardénia),
    • Ադենիումի (ռուս.՝ адениум, լատ.՝ Adenium)
      սերմերը:

    Սերմով կարող են աճեցվել նաև հետևյալ բույսերը.

    • Հինածաղիկ սենյակային (Бальзамин комнатный);
    • Բեգոնիա (անգլ.՝ Begonia, ռուս.՝ Бегония, լատ.՝ Begonia);
    • Գերբերա (անգլ.՝ Gerbera, ռուս.՝ Гербера, լատ.՝ Gerbera);
    • Գլոքսինիա (անգլ.՝ Gloxinia, ռուս.՝ Глоксиния, լատ.՝ Gloxinia);
    • Ժակարանդա (ռուս.՝ Жакаранда, լատ.՝ Jacaránda);
    • Կամելիա (անգլ.՝ Camellia, ռուս.՝ Камелия, լատ.՝ Camellia);
    • Կակտուսները;
    • Սուկուլենտները;
    • Ստրեպտոկարպուս (անգլ.՝ Streps, ռուս.՝ Стрептокарпус, լատ.՝ Streptocarpus)
    • Լիտոպսները (անգլ․՝ Lithops, ռուս․՝ литопсы (живые камни), լատ՝ Lithops)
    • Ստրելիցիան  (անգլ.՝ Crane flower, Стрелиция, լատ.՝ Strelitzia)
    • Արմավենիները;
    • Պղպեղ դեկորատիվը;
    • Գնարբուկը (անգլ․՝ Primula, ռուս.՝ Примула, լատ.՝ Primula)
    • Զանգակը (անգլ․՝ Bellflower, ռուս․՝ Колокольчики, լատ․՝ Campanula)
    • Քրիզնթեմը (անգլ․՝ Chrysanthemum, ռուս․՝ Хризантемы, լատ․՝ Chrysanthemum)
    • Ցինեռարիան (անգլ․՝ Cineraria, ռուս․՝  Цинерария, լատ․՝ Cineraria)
    • Ցիպերուս (անգլ․՝ Cyperus, ռուս․՝ Сыть, Циперус, լատ․՝ Cyperus)

    և շատ ուրիշ բույսեր։

    Երբ ցանել

    Բույսերի մեծամասնության համար ցանելու լավագույն ժամանակը փետրվար, մարտ ամիսներն են: Սակայն, ճիշտ ջերմային ու լուսային ռեժիմները ապահովելու դեպքում, կարելի է ցանել շուրջ տարին:

    Ինչպես ցանելուց առաջ մշակել սերմերը

    Կենսաակտիվ լուծույթներում թրջելը

    Էպին (Эпин) 100 միլիլիտր ջրին ավելանել 2 կաթիլ էպին և թրջել 16-24 ժամ:
    Ցիրկոն (Циркон) 150 միլիլիտր ջրին ավելանել 1 կաթիլ Ցիրկոն և թրջել 10-12 ժամ:
    Գումատներ կալիումի կամ նատրիումի (Гуматы калия или натрия) 0,005 – 0,01 % լուծույթի մեջ թրջել 24 ժամ:
    Հալվեի հյութ (Алоэ Сок) Հյութը պատրաստելու համար կտրում են հալվեի տերևները և 5-6 օր պահում սառնարանում, ինչից հետո կտրատում են մանր կտորներով ու ճզմում: Ստացված “շիլայի” մեջ ընկղմում են մարլայի տոպրակի մեջ լցված սերմերը: Քանի՞ ժամ:
    Նարնջի հյութ (Апельсиновый сок) Նարնջի թարմ հյութի մեջ թրջել սերմերը 78 ժամ: Ինչից հետո լվալ սերմերը գոլ ջրով ու ախտահանել ջրածնի պերոքսիդով (перекись водорода):

    Ընդհանրապես սերմերը ախտահանում են ջրածնի պերոքսիդի (перекись водорода), կալիումի պերմանգանատի (марганцовкa), բորաթթվի (борнaя кислотa), պղնձարջասպի (медный купорос) լուծույթների մեջ 15 րոպե թրջելով, ինչից հետո լվանում են մաքուր, գոլ ջրով:

    Բարբոտիզացիա

    Սերմերը գցում են գոլ, հնեցված ջրի մեջ և ակվարիումների համար նախատեսված օդի պոմպով, 10 ժամ շարունակ հագեցնում ջուրը թթվածնով: Այդպիսի մշակումից հետո էականորեն լավանում է սերմերի ծլողունակությունը և կրճատվում ծլելու ժամկետը:

    Կոփում

    Կալիումի պերմանգանատի լուծույթի մեջ թրջում ենք լաթի կտոր, դնում փոքրիկ ափսեի մեջ, վրան տեղադրում սերմերը և երկու օր պահում սառնարանի մեջ։ Լաթի կտորը պետք է միշտ խոնավ մնա։

    Սերմերը կոփելուց հետո կարելի է անմիջապես ցանել կամ շարունակել մշակել այլ եղանակներով։

    Սկարիֆիկացիա

    Խոշոր, պինդ պատյան ունեցղ և դժվարույանբ ծլող սերմերը, թրջելուց առաջ թեթևակի խառտում են եղունգների համար նախատեսված խարտոցով: Գրանուլացված սերմերը չեն սկարիֆիկացնում:

    Ինչ հողախառնուրդ պատրաստել

    Կարելի է օգտագործել պատրաստի տորֆային հաբեր կամ, եթե կան, գնել պատրաստի հողախառնուրդներ:

    Ինքնուրույն պատրաստելու համար առաջարկվում է այսպիսի բաղադրատոմս.

    Պատրաստի հողախառնուրդը ախտահանում են եռման ջրով կամ կալիումի պերմանգանատի լուծույթով (раствором марганцовки): Չորանալուց հետո ջրել ֆիտոսպորինով (фитоспорин) և կորնեվինով (корневин)։

    Հողախառնուրդի հիմնական պահանջվող հատկանիշներն են՝  օրգանական նյութերի բացակայությունը, փխրունությունը, ջրաթափանցիկությունը, ստերիլությունը:

    Բայց այդպիսի հողախառնուրդի մեջ բույսերը երկար պահել չի կարելի: Բույսի երկրորդ, իրական տերևների գոյանալուց հետո այն պետք է տեղափոխել պարարտ հողախառնուրդի մեջ:

    Ինչպես ցանել

    Ընդհանուր կանոնը հետևյալն է՝ ցանել սերմի պարագծի եռապատիկի չափով խորությամբ: Սակայն շատ բույսերի սերմերի համար մոտեցումը այլ պետք է լինի: Օրինակ, ադենիումի սերմերը պետք է պարզապես դնել հողի մակերեսին, բայց պարտադիր ծածկել ապակիով կամ ցելոֆանով:

    Սուրճի սերմը պետք է պարկացնել հողին տափակ կողմով դեպի ներքև և վրայից, սուրճի հատիկի պարագծի եռապատիկ բարձրությամբ հող լցնել:

    Մանր սերմերը պարզապես բաշխում են գրունտի մակերեսին  և թեթևակի սեղմում:

    Օդի ջերմաստիճանը

    Արևադարձային բույսերի մեծամասնության ծլելու համար անհրաժեշտ է ապահովել 25-27 աստիճան ջերմություն: Մյուս, բարեխառն գոտու բույսերի համար բավարար է ապահովել 21-23 աստիճանը:

  • Բույսերի բազմացումը անդալիսի միջոցով

    Անդալիսը (Layering, Размножение отводками), բազմամյա բույսերի վեգետատիվ բազմացման հնագույն ձևերից է, երբ խաղողի վազի մատը կամ պտղատու ծառի, թփի շիվն արմատականացնում են՝ առանց մայր բույսից անջատելու։

    layering_simple
    Հասարակ անդալիս

    Հասարակ անդալիս (Simple layering, Горизонтальными отводками)

     
     
     
     
     
     
    layering_tip
    Գագաթի անդալիս

    Գագաթի անդալիս (Tip layering, Верхушечными отводками)

     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
    layering_serpantine
    Ալիքաձև անդալիս
    Ալիքաձև անդալիս (Serpentine layering, Волнообразными отводками)
     
     
     
     
     
    layering_mounding
    Բլուրային անդալիս

    Բլուրային անդալիս (Mound layering,

     
     
     
     
     
     
     
     
    layering_air
    Օդային անդալիս
    Օդային անդալիս (Air layering, Воздушными отводками)
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     

    Հասարակ և ալիքաձև անդալիսի միջոցով բազմացնում են՝

    • Հաղարջենին (Currant, Смородина), նաև դեկորատիվ տեսակները;
    • Կոկռոշենին (Gooseberry, Kрыжовник);
    • Խաղողի վազը (Grape, Виноград);
    • Կուսախաղողը (Grape ivy, Девичий виноград);
    • Ամուրյան խաղողը (Amur grape, Виноград амурский);
    • Արոսենին (Rowan-berry, Рябина);
    • Պատվաստակալի վրա աճող բոլոր մրգատուները;
    • Տիզենին (Պնդուկենին, Hazel, Лещина);
    • Գիհիները (Junipers, Можжевельники);
    • Կենիները (Yews, Тисы);
    • Եղևնիները (Spruce, Ели);
    • Եղևիները (Firs, Пихты);
    • Ոսկեզանգերը (Forsythia, Форзиции);
    • Գլիցինիաները (Wisteria, Глицинии);
    • Ծառակործանները (Staff vine, Древогубец);
    • Ասպիրակները (Spiraea, Cпиреи);
    • Ցախակեռասները (Honeysuckles, Жимолости);
    • Սրնգենին (Mock-orange, Чубушник);
    • Դեյցիաները (Deutzia, Дейции);
    • Վեյգելաները (Weigela,Вейгелы);
    • Յասամանը (Lilac, Сирень);
    • Ծորենիները (Barberries, Барбарисы);
    • Շիզանդրա (Magnolia-vine, Лимонник);
    • Կիվիները (Kiwifruit, Актинидии);
    • Մահոնիները (Mahonias, Магонии);
    • Դրախտավարդազգիների (Hydrangea, Гортензии);
    • Մատնունին (Cinquefoils, Лапчатка);
    • Մամրիչները (Clematises, Kлематисы);
    • Կոլկվիցիա (Beauty bush, Кольквиция);
    • Կիպրոս (Privet, Бирючина);
    • Հոնը (Cotoneaster, Кизильник).

    Բլուրային անդալիսի միջոցով բազմացնում են բացի փշատերևներից բոլոր բույսերը։

    Գագաթի անդալիսի միջոցով բազմացնում են տարբեր տեսակի Ազնվամորիները (Raspberry, Малина)։

    Օդային անդալիսի միջոցով բազմացնում են բոլոր այն բույսերը, որոնց ճյուղերը դժվար է իջեցնել գետնին, կամ եթե ցանկություն կա միանգամից պտղաբերող բույս ստանալ։ Օրինակ Լիմոն կամ այլ ցիտրուսայիններ։

     
     
     
    Հղումներ

  • Ջերմակարպետներ սածիլների համար

    Հաճախ անհրաժեշտ է լինում սածիլներ աճեցնել մինչև օրերի տաքանալը: Սերմերի համար անհրաժեշտ ջերմաստիճան ապահովելու, ինչպես նաև առողջ, փարթամ ստանալու համար շատ օգտակար է սածիլների տակ փռելու համար նախատեսված այս ջերմակարպետը:
    Նույն հաջողությամբ ջերմակարպետը կարելի է օգտագործելմիրգ և բանջարեղեն չորացնելու համար:
    Ջերմակարպետները 2 չափսի են՝
    Մեծը՝ 220-230 Վ, 75սմx50սմ, 68/83 Վտ, 50°C

    Փոքրը՝  220-230 Վ, 50սմx50սմ, 45/55 Վտ, 45°C

  • Որ բույսերը կարելի է ցանել ձմռան շեմին

    Ձմռան շեմին (նոյեմբերին կամ դեկտեմբերի սկզբին) ցանում են երբ դեռ ձյունածածկ չկա, օդի ջերմաստիճանն էլ մոտավորապես +20 С է և այլևս կտրուկ տաքանալու վտանգ չկա: Սա կարևոր է, քանի որ անհրաժեշտ է որպեսզի  սերմերը չծլեն մինչև ցրտերն ընկնելը. Ծլած սերմերը չեն դիմանում ձմռան ցրտերին:  Նույն պատճառով սերմերը ցանում են առանց թրջելու՝ չոր վիճակում:
    Ցանելուց հետո լավ կլինի ցանված տարածքը ցանքածածկել 3-4 սմ բարձրությամբ տորֆով, կոմպոստով կամ փտած գոմաղբով:
    Իսկ հիմա թվարկենք բանջարեղենի և ծաղիկների այն տեսակները, որոնք կարելի է ցանել ձմռան շեմին:

    Բանջարեղեն

    • Գազար (Марковь)
    • Վայրի գազար (Пастернак)
    • Ճակնդեղ (Свекла)
    • Սոխ (Лук репка)
    • Սխտոր (Чеснок)
    • Սամիթ (Укроп)
    • Մաղադանոս (Петрушка)
    • Նեխուր(Сельдерей)
    • Հազար (Салат)
    • Մանանեխ սալաթային (Горчица салатная)
    • Սպանախ (Шпинат)
    • Պեկինյան կաղամբ (Пекинская капуста)
    • Ամսական բողկ (Редис) (տերևների համար)
    • Շաղգամ (Репа) (տերևների համար)

    Ծաղիկներ

    • Աստղածաղիկ (Астра)
    • Գոդեցիա (Godetia, Годеция)
    • Իբերիս (Iberis, Иберис)
    • Վաղենակ (անգլ.՝ Marigold, ռուս.՝ Календула, լատ.՝ Calendula)
    • Զարդենի (Cosmos, Космея)
    • Լավատերա (Lavatera, Лаватера)
    • Կակաչ (Мак)
    • Շահպրակ (Matthiola, Маттиола)
    • Հափրուկ (Reséda, Резеда)
    • Էշշոլզիա (Eschschólzia, Эшшольция)
    • Վառվռուկ (Alýssum, Бурачок)
    • Տերեփուկ (Centauréa, Василек)
    • Ցմախ (Gypsophila, Гипсофила)
    • Նարդոս (Lavender, Лаванда)
    • Արծվամագիլ (Granny’s bonnet, Аквилегия)
    • Ոջլադեղ (Delphinium, Дельфиниум)
    • Գարնանածաղիկ (Prímula, Примула)
    • Գայլարդիա (Blanket flower, Гайлардия)
    • Լիխնիս (Lychnis, Лихнис)
    • Լուպին  (Lupinus, Люпин)
    • Մեխակ (Carnation, Гвоздика)
    • Երիցուկ (անգլ.՝ Chamomile, ռուս.՝ Ромашка, լատ.՝ Matricária)
    • Հազարտերևուկ (Achillea,Тысячели́стник )
    • Մանրատերևուկ (Բutterweed, Erígeron, Мелколепестник)
    • Արաբիս (Rockcress, Arabis, Резу́ха, Арабис)
    • Զանգակ կարպատյան (Tussock bellflower, Campanúla carpática, Колокольчик карпатский)

  • Արմատակալման բնական խթանիչներ

    Բույսերի կտրոնները արմատակալման խթանիչներով մշակելը նպաստում է դժվար արմատակալող բույսերի կտրոնների արմատակալմանը, ինչպես նաև այլ բույսերի արմատակալման գործընթացի արագացմանը:

    Վաճառքում հանդիպող, պատրաստի խթանիչների փոխարեն հմուտ պարտիզպանները օգտագործում են կտրոնների արմատակալման բնական  խթանիչներ:

    1. Արմատակալման խթանիչներով հարուստ ջուր է առաջանում եթե այդ ջրում, մինչև կտրոնները տեղադրելը, արմատակալման դնել Ուռենու (անգլ.՝ Willow, ռուս.՝ Ива, լատ.՝  Sálix), Անանուխի (Նանա, անգլ.՝ Peppermint, ռուս.՝ Мята перечная, լատ.՝ Mentha Piperita L.), Պատենենու (անգլ.՝ Coleus, ռուս.՝ Колеус, լատ.՝ Coleus) կտրոններ:
    Willow
    Ուռենի
    mint-300x248
    Անանուխ
    Պատենենի (անգլ.՝ Coleus, ռուս.՝ Колеус, լատ.՝ Coleus) կտ

    Նույն ձևով կարելի է կիրառել Բարդու և Սպիտակ խնկենու կտրոնները:

    2. Մեղր

    Մեղրը հարուստ է բույսերի աճին նպաստող նյութերով, ինչպես նաև ախտահանող ու իմունային համակարգ ամրապնդող հատկություններ ունի:
    Սենյակային ջերմաստիճանի 3 լիտր ջրում բացել 2 թեյի գդալ անարատ մեղր:
    Արմատակալման համար նախատեսված կտրոնները՝ իրենց երկարության 1/3-ի չափով ընկղմում են այդ լուծույթի մեջ և պահում մեկ գիշեր:

     3. Կարտոֆիլի պալար

    Ընտրում են կարտոֆիլի խոշոր և առողջ պալար, կտրում-հանում են բոլոր աչքերը, այնուհետև դանակով երկար ուղղությամբ ճեղքում ու ճեղքի մեջ մտցնում արմատակալելու համար նախապատրաստած բույսի կտրոնը:
    Կարտոֆիլի պալարը ամեն օր ջրում են:
    Բացի օսլայից, կտրոնը կարտոֆիլի պալարից արմատակալումը խթանող բազմաթիվ ու բազմազան նյութեր է ստանում:

    4. Հալվեի (ալոե) հյութ

    Հալվեի հյութը, խթանելով բջջիջների բազմացումը, լավ նպաստում է արմատակալմանը: Ամրացնում է նաև իմունային համակարգը:
    Բավարար է 5-7 կաթիլ հալվեի հյութ ավելացնել այն ջրին ուր ընկղմված են արմատակալման համար նախատեսված կտրոնները:

    5. Խմորիչ

    Նախքան կտրոններն արմատակալման համար ջրի մեջ դնելը, դրանք 24 ժամով ընկղմում են խմորիչի լուծույթի մեջ: Լուծույթը ստանալու համար 2 լիտր ջրին ավելացնում են 200 գրամ թարմ խմորիչ ու լավ խառնում: 24 ժամ անց կտրոնները լավ լվանում են և, հետագա արմատակալման համար, ընկղմում մաքուր ջրի մեջ:

  • Կենսահեղուկ. ստացումը և օգտագործոելը

    Գյուղատնտեսության վարման այլընտրանքային տեխնոլոգիաներից է կենսահումուսի օգտագործելը, որն առավել արդյունավետ է և էկոլոգիապես անվտանգ։
    Կենսահումուսն անգերազանցելի բնական պարարտանյութ է, որը հանդիսանում է կալիֆոռնիական կարմիր որդերի կենսագործունեության արդյունք;

    Կենսահումուսի ջրային լուծույթը / կենսահեղուկ/ բաղկացած է մի շարք բաղադրիչներից` գումատներ, ֆուլվոթթուներ և ֆիզիոլոգիական ակտիվ նյութեր, ինչպես նաև միկրո և մակրոտարրեր, հողային միկրոօրգանիզմներ; Նշված նյութերը բույսի կողմից յուրացվում են բջջային մակարդակով` ուժեղացնելով նրա իմունային համակարգը։ Վերջինիս շնորհիվ բարձրանում է բույսերի կայունությունն ախտածին գործոնների, ինչպես նաև բիոտիկ և աբիոտիկ սթրեսներրի / երաշտի, բարձր և ցածր ջերմաստիճաններ և այլն/ ազդեցության նկատմամբ։
    Կենսահումուսի ջրային լուծույթի պատրաստում։
    Կենսահումուսի ջրային լուծույթը բաց դարչնագույն հեղուկ է, որն օժտված է մանրէասպան և սնկասպան հատկություններով։ Կենսահեղուկը պատրաստելու համար անհրաժեշտ է 2կգ կենսահումուսը լուծել եռացրած, մինչև սենյակային ջերմաստիճան հասցրած 10լ ջրում և թողնել 12 ժամ։ Լուծույթի նստվածքի վրայի հեղուկը հենց կենսահումուսի լուծույթն է 0.03% խտությամբ։ Այն պետք է զգուշորեն առանձնացնել նստվածքից, քամել և լցնել շշերի մեջ։ Կենսահեղուկը պահանջվող խտություններով օգտագործելու ընթացքում նոսրացնում են ջրով։
    Կենսահեղուկով պարարտացված բույսերը առանձնանում են մուգ կանաչ գունավորմամբ, փարթամ են, զերծ են այլասերման հիվանդությունների նշաններից։ Կենսահեղուկը նպաստում է ցողունների ճյուղավորմանը և տերևային մակերեսի ավելացմանը։ Բույսերը հիվանդություններից պաշտպանելու համառ կենսահեղուկն օգտագործում են սերմերի նախացանքայի մշակման համար, նաև բույսերի արտարմատային սնուցման համար։
    Սերմերի նախացանքային մշակում։
    Սերմերի նախացանքային մշակումը ճնշում է հիվանդությունների հարուցիչներին, բարձրացնում է սերմերի ծլունակությունը և ծլարձակման էներգիան, խթանում արմատագոյացումը։ Բանջարային մշակաբույսերի սերմերի մշակումը կատարվում է 1։5 հարաբերությամբ լուծույթում /100մլ կենսահեղուկը 0.5լ ջրում/ Սերմերի մշակումը կատարվում է թանզիֆե պարկիկներում 8 ժամ տևողությամբ։
    Կարտոֆիլի պալարները մշակում են 1։25 հարաբերությամբ լուծույթով /400մլ կենսահեղուկ 10լ ջրում/։ Կարտոֆիլի մեծ քանակության դեպքում անհրաժեշտ է պալարները փռել մեկ շերտով լույսից պաշտպանված տեղում և ցողել լուծույթով մինչև թրջվելը, այնուհետև ծածկել 10-12 ժամ տևողությամբ։
    Խաղողի կտրոնները և պտղատու տնկիների արմատները թրջում են 1։25 հարաբերությամբ լուծույթով 24 ժամ տևողությամբ։
    Արտարմատային սնուցում։
    Հանդիսանում է հիվանդություններից պաշտպանության և բերքատվության բարձրացման առավել արդյունավետ միջոց։ Մշակումը պետք է կատարել 1։10 հարաբերությամբ լուծույթով /100մլ կենսահեղուկը 1լ ջրում/ 2-3 անգամ վեգետացիայի ընթացքում։ Ցողել առավոտյան ժամերին, մանր դիսպերսիոն սրսկիչով, մառախուղի տեսքով։
    Բանջարանոցային բույսերի առաջին արտարմատային սնուցումը կատարվում է 5-6 տերևի փուլում, սածիլով մշակելու դեպքում ` սածիլացման 3-4-րդ օրը։ Հետագա սրսկումներն անցկացնել 10-14 օր հետո` լոլիկի , վարունգի, սմբուկի ծաղկման փուլում, ճակնդեղի, բողկի,գազարի արմատապտուղ կազմելու ընթացքում, կարտոֆիլը ծլելուց հետո։
    Կենսահումուսի ջրային լուծույթը համատեղելի է թունաքիմիկատների հետ և թույլ է տալիս սնուցումը զուգակցել հիվանդությունների դեմ տարվող պայքարի հետ։ Թունաքիմիկատների հետ կենսահեղուկի զուգակցված օգտագործման տեխնոլոգիան իջեցնում է թունաքիմիակատների նեգատիվ ազդեցությունը, բարձրացնում է բույսերի դիմացկունությունը, ինչպես նաև քիմիական պաշտպանության միջոցների չափաքանակների իջեցման շնորհիվ հնարավորությունը է տալիս նվազեցնել  թունաքիմիկատային ծանրաբեռնվածությունն ագրոհամակեցությունների վրա։ Օրինակ` կարտոֆիլի լուսակոփված տնկանյութը թունաքիմիկատի և կենսահեղուկի զուգակցված լուծույթով մշակելու դեպքում թունաքիմիկատի չափաքանակի մինչև 25% կրճատելու շնորհիվ իջնում է դրա ֆիտոթունավոր ազդեցությունը մշակաբույսերի վրա և ապահովվում է բարձր բերքի ստացում։ Հացազգի բույսերի դեպքում ախտահանիչների չափաքանակի նվազեցումը /25-50%/ համակցումը կենսահեղուկի հետ զգալիորեն բարելավում է բույսերի աճը, զարգացումը և արդյունավետությունը, միևնույն ժամանակ հնարավորություն է տալիս կրճատել օգտագործվող թունաքիմիակտների չափաքանակները, ինչը կարող է նկատելի բարելավել շրջակա միջավայրի իրավիճակը։ Նույն մեթոդը կարելի է կիրառել հերբիցիդների օգտագործման դեպքում։
    Ռ.Օսիպովան, Ա.Ոսկանյանը, ԵԳԿ, կենսաբանական գիտությունների թեկնածուներ
    Նյոթը վերցված է այստեղից:

  • Խոլորձի բազմացումը

    Խոլորձի բազմացման 4 եղանակներ (ռուսերեն)

    https://youtu.be/BCk2ls5Tdt8
     

  • Ինչպես կորիզից աճեցնել ավոկադո

    Ավոկադենի, Avocado tree, Авокадо

    Ավոկադոն, ավոկադենին (լատ.՝ Persea americana) մշտադալար պտղատու բույսերի տեսակ է, պատկանում է Lauraceae ընտանիքին: Ավոկադոյի պտուղները հարուստ են վիտամիներով և կարևոր հանքային նյութերով:
    Ավոկադոյի կորիզը, որը ամբողջ պտղի քաշի մոտ կեսի կշիռն ունի, որպես կանոն դեն է նետվում: Սակայն դրանից կարելի է աճեցնել ավոկադոյի նոր լիարժեք ծառ, եթե իհարկե բնակլիմայական պայմանները թույլ տան, կամ սենյակային բույս: Որպես սենյակային բույս էլ ավոկադոն բավականին ոչ խստապահանջ է և առանձնահատուկ խնամքի կարիք չի զգացվում:

    Աճեցման փուլերը

    Նախ պետք է ընտրել և վերցնել արդեն հասած ավոկադոյի կորիզը և լվանալ: Շագանակագույն կլեպը կարելի է հանել, միևնույն է այն շուտով կքայքայվի: Այնուհետև պետք է կորիզը կախել բաժակում լցված ջրի մեջ՝ տափակ մասով դեպի ներքև: Ամենահեշտ ձևը կորիզը՝ իր բարձրության կեսից 2-3 մմ վերև, երեք տեղից ատամի չոփիկներով ծակելն է և դրանց վրա հենելը:  Եթե չոփիկները չեն ծակում կորիզի կեղևը, կարելի է բարակ շաղափով մինչև 5 մմ խորությամբ անցքեր բացել:
    Անհրաժեշտ կլինի սպասել 3 շաբաթից 3 ամիս մինչև կորիզի ճեղքվելը, այնպես որ բաժակը պետք է դնել երևացող տեղ և  համարյա ամեն օր ջուր ավելացնել՝ այնպես, որ ջուրը 1-2 մմ ներքև լինի չոփիկների անցքերից:
    Կորիզի ճեղքվելը նշան է, որ կորիզն արթնացել է և սկսում է ծլել: Ուրեմն պետք է կորիզը տեղափոխել և նույն դիրքով տնկել ոչ մեծ ծաղկաթաղարի հողի մեջ: Ծաղիկների համար նախատեսված սովորական հողախառնուրդը լիովին կբավարարի ավոկադոյի աճման պայմաններին: Կարելի է օգտագործել նաև այգուց վերցված սովորական հող:
    Կորիզի կեսը թողնում ենք հողից դուրս: Աճեցման ողջ ընթացքում ջրելը պետք է լինի չափավոր, բայց հողը երբեք չպետք է չորանա, ուստի լավ դրենաժ պետք է լինի:
    Մեկ, երկու շաբաթից կհայտնվի կարմրավուն ծիլը և կսկսի արագ աճել՝ օրական մոտ 1 սմ:

    Ավոկադոյի խնամքը

    Ավոկադոն արևադարձային բույս է, ուստի սիրում է խոնավ միջավայր: Տերևների հաճախակի ծողումը ջրով թույլ կտա բույսի համար բնականին մոտ պայմաններ ապահովել սենյակում: Եթե տերևները սկսում են չորանալ, ուրեմն օդը սենյակում շատ չոր է: Սենյակում ծառին հատկացված տեղը պետք է լինի լուսավոր, բայց ոչ արևի ուղիղ ճառագայթների տակ, որոնք կարող են այրվածքների պատճառ դառնալ:  Օդի ջերմաստիճանը չպետք է նվազի +12 աստիճանից:
    Սկզբում ավոկադոն զարմանալիորեն արագ է աճում՝ առաջին 3 ամսում մոտ 50 սմ: Հետո աճը մի քիչ դանդաղում է: Ձևավորվում են մոտ 35 սմ երկարության, գեղեցիկ տերևներ: Երբ ծառը հասնի ձեզ անհրաժեշտ/հարմար բարձրության, անհրաժեշտ է գագաթը կտրել, որպեսզի կողային ճյուղեր սկսեն աճել:
    Մեծ չափերի ավոկադենի աճեցնելու համար անհրաժեշտ է տարին մեկ ծառը տեղափոխել ավելի մեծ թաղարի մեջ և նորացնել հողը: Երբեմն ծառը կարող է տերևաթափ լինել, բայց դա չի նշանակում, որ ծառը մահացել է: Շարունակեք խնամքը նույն ձևով և շուտով նոր տերևներ կգոյանան:
    Բնության մեջ ավոկադոն հասնում է 17 և ավելի մետր բարձրության: Բնականաբար, տանը նման աճի համար տեղ ապահովելն անհնար է: Վաղ թե ուշ ծառը կմահանա, բայց, մինչ այդ, մի քանի տարի կգեղեցկացնի ձեր բնակարանը իր փառթամ տերևներով և, չի բացառվում, ծաղիկներով: Իսկ պտուղներ սպասե սենյակային պայմաններում չարժե:

    Հղումներ

  • Հողախառնուրդ լոլիկի սածիլների համար

    Հայտնի է, որ առողջ, ուժեղ սածիլը ապագա լավ բերքի գրավականն է: Առողջ սածիլներ ստանալու համար մեծ նշանակություն ունի հողախառնուրդի ճիշտ ընտրությունը:
    Հաղախառնուրդի բաղադրիչների պահեստավորումը
    Երբ սկսում ենք լոլիկի սածիլների աճեցումը, հողը դեռ ծածկված է ձնով: Այնպես որ հողախառնուրդի բաղադրիչները պետք է պատրաստել և պահեստավորել աշնանը:
    Հողախառնուրդի հիմնական բաղադրիչներն են՝

    • Ճմահող կամ այգու հող – 1 մաս;
    • Ոչ թթու տորֆ (pH 6.5) – 2 մաս;
    • Ավազ (ծանկալի է գետի լինի և լվացած) – 0,5 մաս;
    • Փտած գոմաղբ կամ լրիվ պատրաստ կոմպոստ – 1 մաս;
    • Մաղած փայտածուխ – 1 բաժակ ստացված 1 դույլ խառնուրդին:

    Այգու հողը հարկ է վերցնել այնպիսի տեղից, որտեղ վերջին 2-3 տարում մորմազգիներ (լոլիկ, տաքդեղ, բադրիջան կամ կարտոֆիլ) չեն աճեցվել:
    Ստացված հողախառնուրդը պարտադիր մաղում ու ենթարկում են մանրէազերծման և վարակազերծման: Դրա ամենաարդյունավետ եղանակը շոգեխաշելն է, որի արդյունքում վերանում են բոլոր մանրէները, սնկերը և մեռնում են մոլախոտերի սերմերը: Շոգեխաշումն անում են ցանելուց 7-10 օր առաջ, որպեսզի այդ ընթացքում հողում վերականգնվեն օգտակար բակտերիաները:
    Почва для рассады томатов, пропаривание
    Ստացված հողախառնուրդը պետք է շատ փխրուն լինի, օդանցանելի և միևնույն ժամանակ ջրակլանիչ: Ջրատարողունակությունը բարձրացնելու համար, շոգեխաշելուց հետո խառնուրդին կարելի ավելացնել չոր և մանրեցված տորֆամամուռ (լատ.՝ Sphagnum), մանրեցված կոկոսի թել կամ փքեցված պեռլիտ:
    Почва для рассады томатов, добавление сфагнума
    Почва для пикировки рассады помидоров
    Для пикировки сеянцев томата в просеивании и пропаривании почвенной смеси уже нет необходимости, но, кроме разрыхлителя, можно добавить прямо в горшочек несколько гранул гидрогеля. Он при поливе будет впитывать в себя лишнюю влагу, а потом медленно отдавать ее.
    Народные способы приготовления почвы для помидоров
    Понятно, что огородная земля и песок есть у каждого огородника, а что делать, если у вас не оказалось других компонентов для составления почвенной смеси? Сейчас для этого есть много возможностей. Торф, например, с успехом можно заменить покупной смесью для рассады, которая изготавливается на основе торфа. Так же в продаже естьсапропель (очень плодородные илистые отложения пресных водоемов) и биогумус. Биогумус может с успехом заменить перегной или компост.
    Почва для посева томатов на рассаду
    Опытные огородники иногда выращивают рассаду томатов в смеси, состоящей из 2 частей опилок (желательно лиственных древесных пород) и 1 части песка. Опилки при этом пропитываются раствором сбалансированной смеси минеральных удобрений, содержащей все необходимые элементы питания. Опилки можно использовать и как разрыхлитель для почвенной смеси. Для этого они должны быть мелкими, не содержать стружки и различных включений в виде палочек и сухих листьев. При необходимости их можно просеять. Лучше использовать лежалые опилки, а если вы используете свежие, то предварительно их надо заварить кипятком, отжать, смешать с мочевиной (30-40 г мочевины на ведро опилок), тщательно перемешать и немного подсушить для сыпучести. Таких опилок можно вносить в смесь до 20%.
    http://www.supersadovnik.ru/text/pochva-dlya-rassady-tomatov-1004388

  • Պոմիդորի, տաքդեղի և բադրիջանի սածիլների աճեցումը

    Պոմիդորի, տաքդեղի և բադրիջանի սածիլները Արարատյան հարթավայրի պայմաններում կարելի է աճեցնել ջերմատան, տաքացվող և արևային ջերմոցներում, բաց գրունտի սածիլանոցներում, իսկ նախալեռնային և լեռնային շրջաններում միայն տաքացվող ջերմոցներում:
    Սածիլի աճեցումը ջերմատան պայմաններում
    Ցանքը կատարել 5x5x5սմ3 սնման մակերես ունեցող խոռոչիկների մեջ: Որպես սուբստրատ կարելի է օգտագործել տորֆ, 3 մաս տորֆ 1 մաս կենսահումուս կամ ըստ Բանջարաբոստանային և տեխնիկական մշակաբույսերի գիտական կենտրոնում կատարած փորձերի արդյունավետ է նաև 4 մաս տորֆ, 4 մաս ճմահող, 2 մաս կենսահումուս խառնուրդի օգտագործումը: Նախքան ցանելը լավ ջրվում են խոռոչիկները սննդարար լուծույթով: Փայտիկի օգնությամբ յուրաքանչյուր խոռոչիկում դրվում է 1 սերմ: Ցանքից հետո սերմերը ծածկվոմ են տորֆի բարակ շերտով և պոլիէթիլենային թաղանթով հավասարաչափ ծլելու համար: Այրումներից խուսափելու համար պոլիէթիլենայինթաղանթը ծածկել թերթով:
    Շուտ ծլելու համար կարելի է տեղադրել ջեռուցման խողովակների վրա: Ջերմությունը հավասարչափ բախշելու համար պետք է խոռոչիկները տեղադրվեն խողովակներից բարձր 20-30սմ: Եթե խոռոչիկները տեղադրվում են հողի վրա, ապա այն պետք է լինի հնարավորին չափ հարթ և ծածկված լինի սպիտակ պոլիէթիլենային թաղանթով, որպեսզի արմատները զերծ մնան հողի մեջ թափանցելուց /արմատները կվնասվեն վերատնկման ժամանակ/ և հողի հիվանդություններից: Ծլման շրջանում պահպանել խոնավությունը: Ծլելուց անմիջապես հետո հեռացնել պոլիէթիլենային թաղանթը, որ չայրի սածիլները և ջրել սննդարար լուծույթով: Սննդարար լուծույթը պատրաստել 10լ ջրին ավելացնելով ամոնյակային սելիտրա 5-10գ; սուպերֆոսֆատ 40-50գ; ծծմբաթթվային կալիում 15-20գ: Եթե հնարավոր չէ ճարել բոլոր նշված պարարտանյութերը ապա օգտագործել նիտրոամոֆոսի 40-60գ-ը 10լ ջրում լուծույթը; Խոնավության և լավագույն ջերմաստիճանի (24-260C)–ի պայմաններում սովորաբար պոմիդորի սերմերը ծլում են 4-5 օրում: Շաքիլատերևների բացվելուց հետո ջերմաստիճանը իջեցվում է մինչև ցերեկը 18-200C իսկ գիշերը 15-160C, որը պահպանում է սածիլները ձգվելուց: Մի շաբաթ հետո ջերմաստճանը բարձրացվում է ցերեկը արևային եղանակին 20-220C, ամպամած օրերին մինչև 18-190C, գիշերը 17-180C : Սածիլները ջրել չափավոր: Ցանկալի է ջրել առավոտյան շուտ:
    Տաքդեղի համար ջերմաստիճանային պայմանները ավելի բարձր են : Մինչև սերմերի ծլելը 25-300C 4-7 օրվա ընթացքում մինչև ծլելը, որից հետո իջեցնում են 16-180C ցերեկը և գիշերը 12-140C: Հաջորդ օրերը արևոտ եղանակին մինչև 22-280C, ամպամաշ օրերին մինչև 18-200C ցերեկը և գիշերը 15-160C: Տաքդեղի սածիլները ջրում են ավելի առատ, քանի որ նրանք ավելի զգայուն են խոնավության անբավարվածությանը:
    Բադրիջանի սածիլները աճեցվում են տաքդեղի սածիլների նման: Հաշվի պետք է առնվի այն հանգամանքը, որ բադրիջանի սածիլները ավելի զգայուն են հողի բերրիությանը, ավելի ջերմասեր են և դանդաղ են զարգանում վաղ հասակում: Կարելի է սածիլները խոռոչիկներից անմիջապես տեղափոխել դաշտ մինչև 40 օրական հասակը:
    Վերատնկում
    Եթե դաշտ են տեղափոխվելու 40-65 օրական սածիլներ, ապա անպայման պետք է վերատնկվեն ավելի մեծ մակերես ապահովող ամանների մեջ: Ամենահարմար ժամկետը վերատնկման համար 1-2 իսկական տերևի փուլն է, որը ծլելուց 10-14օր հետո է: Ընտրում են առողջ, լավ զարգացած բույսերը: Խոռոչիկների հողը լավ ջրում ենք և 1-2 ժամ հետո շատ հեշտությամբ դուրս են գալիս փոքրիկ թաղարիկները: Տեղափոխում ենք ամանների մեջ, որոնք ունեն 10×10 x10 սմ խոր. ծավալ: Տաքդեղը և բադրիջանը կարող են վերատնկվել ավելի փոքր 6-8 սմ տրամգիծ ունեցող ամանների մեջ: Ամանները կարող են լինել թղթից, պլասմասայից, կարող են լինել պոլիէթիլենային տոպրակներ, որոնց տակը պետք է լինեն անցքեր օդի թափանցման համար:
    Նախքան վերատնկելը ամանների տորֆը ջրում ենք համեմատաբար ավելի խիտ սննդարար լուծույթով: Սննդարար լուծույթների խտությունների տարբերությունը խթանում է արմատային համակարգի զարգացմանը: Վերատնկումից հետո օգտագործել սննդարար լուծույթ գ/լ – ամոնյակային սելիտրա-10, սուպերֆոսֆատ-50, ծծմբաթթվային կալիում-20, մագնեզիումի սուլֆատ-10: Սնուցում ենք առաջին անգամ 1-2 շաբաթ անց վերատնկումից հետո և 7-10 օր դաշտ տեղափոխելուց առաջ: 10 լ լուծույթի ծախսը 1.5-2.5քառ.մ-ին Երբ բույսերի տերևները կպնում են իրար, անհրաժեշտ է հեռացնել իրարից, անհրաժեշտ լուսավորվածություն ապահովելու համար: Սածիլները կարելի է դաշտ տեղափոխել ծաղկած և կոկոնակալած վիճակում, 50-65 օրական սածիլներ:
    Սածիլի աճեցումը արևային ջերմոցներում
    Ջերմոցներում օգտագործվում է 3 մաս տորֆ, 1 մաս բուսահող, 1 մաս ճմահող հողախառնուրդը, որի յուրաքանչյուր խորանարդ մետրին ավելացվում է 2-4 կգ ազոտական պարարտանյութ, 4-5 կգ սուպերֆոսֆատ և 2-2.5 կգ կալիումական պարարտանյութ: Ջերմոցի հողը անյպես պետք է լցնել, որ շրջանակը ծածկելուց հետո հողի մակերեսի և ապակու միջև 12-15սմ ազատ տարածություն մնա: Ջերմոցում հողախառնուրդը լցնում են 15-18 սմ շերտով: Պոմիդորը ցանելու համար օգտագործում են ատամնավոր, իսկ բադրիջանի և տաքդեղի սածիլների համար` ճաղավոր մարկյոռներներ: Ցանելուց հետո սերմերը ծածկում են 0.5-1սմ հողաշերտով: Սերմերը ցանելուց հետո պետք է ջրել, ծածկել ապակեպատ շրջանակներով և տաք ծածկոցներով: Մինչև սերմերի ծլելը ջերմոցներում պահպանում են 22-240 ջերմություն: Ծիլերը երևալուց հետո մինչև առաջին իսկական տերևը և ցերեկը, և գիշերը ջերմաստիճանը պետք է իջեցնել 12-150–ի: Առաջին տերևները երևալուց հետո մինչև դաշտ փոխադրելը, ցերեկները ջերմաստիճանը պետք է պահպանել 22-240-ի սահմաններում, իսկ գիշերը իջեցնել 12-140 , որպեսզի բույսերը չձգվեն, լավ արմատային համակարգ կազմակերպեն, լինեն կարճ և հաստ: Արևոտ տաք օրերին, երբ դրսում ջերմությունը հասնում է 12-150-ի, անհրաժեշտ է ջերմոցները ցերեկվա ընթացքում բոլորովին բաց պահել և շրջանակները ծածկել միայն գիշերները: Սերմերը ծլելուց հետո ամենակարևոր աշխատանքը խիտ ծլած բույսերը ժամանակին նոսրացնելն է: Պետք է նոսրացնել առաջին իսկական տերևները երևալու ժամանակ և թողնել շարքում բույսը- բույսից 5-6սմ, իսկ լեռնային շրջաններում 8-10սմ հեռավորությամբ: Հանած բույսերը կարելի է վերատնկել այլ ջերմոցում: Բադրիջանի և տաքդեղի բույսերը կարելի է ավելի խիտ թողնել: Սածիլի ելքը 1քառ.մ կարող է լինել 400-500հատ: Վերատնկման դեպքում 300հատ նոսրացրած բույսերի վրա շաղ տալ հողախառնուրդ մինչև շաքիլատերևը և ջրել, որը նպաստում է մազարմատների առաջացմանը: Հետագա խնամքի աշխատանքներն են` օդափոխություն, քաղհան, փխրեցնում, ջրում, սնուցում: Սածիլները պետք է սնուցել օրգանական և հանքային պարարտանյութերով: Առաջին սնեցումը տալ թռչնաղբահեղուկով, որը պատրաստվում է հետևյալ ձևով.1 մաս չոր թռչնաղբին ավելացվում է 1 մաս ջուր և թողնվում մինչև պճպճա, որից 4-5օր հետո 1 դույլը նոսրացվում է 8-10դույլ ջրով: 1դույլ նոսրացրած լուծույթը տալ 250-300 բույսին, որից հետո ջրել 2 դույլ մաքուր ջրով: Երկրորդ սնեցումը տալ 15 օր հետո հանքային պարարտանյութերի լուծույթով, որը պատրաստվում է հետևյալ կերպ. 18-20գ ամոնիակային սելիտրա, 40-50գ սուպերֆոսֆատ,15-20գ կալիումական աղ լուծում են 1-2 դույլ մաքուր ջրում: Երրորդ սնեցումը կատարվում է գոմաղբահեղուկով տնկելուց 10օր առաջ: Տավարի թարմ գոմաղբը նոսրացվում է 5-6 անգամ: Գոմաղբահեղուկը հողին տալիս է կպչողականություն և ապահովում է սածիլները հողագնդով դաշտ տեղափոխելը: Լավ աճեցրած սածիլը դաշտ տեղափոխելուց պետք է ունենա 5-7 տերև, լինի կարճ, հաստ և մուգ կանաչ գույնի, ունենա լավ զարգացած արմատային համակարգ:
    Աղբյուրը` «Արմավիրի գյուղատնտեսության աջակցության մարզային կենտրոն»