Category Archives: Բույսեր

Բույսեր, Խոտաբույսեր, Սենյակային բույսեր, Սուկուլենտներ

Պատկառուկ Ուոլերի

Leave a comment

Ուոլերի Պատկառուկը (անգլ․՝ Busy Lizzie, ռուս․՝ Недотрога Уоллера, լատ․՝ Impatiens walleriana) պատկառուկների ցեղի տեսակ է, որը բնիկ է Արևելյան Աֆրիկայում՝ Քենիայից մինչև Մոզամբիկ: Անվանակոչվել է բրիտանացի միսիոներ Հորաս Ուոլլերի պատվին։

Ուոլերի պատկառուկ աճեցնում են թե՛ սենյակային պայմաններում, թե՛ պատշգամբում կամ բաց գրունտում։ Այգում, որտեղ այն աճեցնում են որպես միամյա, այս բույսի ծաղկման շրջանը տևում է ամբողջ ամառ, իսկ տանը՝ տարվա մեծ մասը։

Խնամքը

  • Ուոլերի պատկառուկը չի հանդուրժում արևի ուղիղ ճառագայթները, բայց նրան անհրաժեշտ է օրական 3-5 ժամ լավ լուսավորություն:
  • Եթե ​​բույսն ամռանը դրսում են պահում, պետք է համոզվել, որ վրան անձրև չի գա։
  • Պետք է խուսափել ցրտահարումներից։
  • Գարնանը և վաղ աշնանը ջրելը պետք է լինի առատ և կանոնավոր, ամռան շոգին՝ նույնիսկ ամենօրյա։ Ձմռանը ոռոգման հաճախականությունը պետք է կարգավորել այնպես՝ որպեսզի հողը միշտ խոնավ լինի, բայց ցեխ չդառնա ու ծաղկամանի տակդիրի մեջ չլճանա։
  • Բույսի տերևները սիրում են ցողվել, բայց դա կարելի է անել միայն օդի +20°C բարձր ջերմաստիճանի դեպքում: Հակառակ դեպքում դրանք կարող են թափվել։
  • Մայիսից սեպտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում պատկառուկին պետք է երկու շաբաթը մեկ անգամ սնուցել պարարտանյութերով:
  • Եթե ​​բույսը գնվել է խանութից, այն պետք է անմիջապես փոխադրել ավելի փոքր ծաղկամանի մեջ, ինչը կխթանի բույսի ծաղկելը:
  • Պետք է պարբերաբար ազատվել բույսի խունացած ծաղիկներից. դրանք խանգարում են նորերի աճին:
  • Բազմացման լավագույն ձևը կտրոններովն է։ Խորհուրդ է տրվում դա անել ամռանը, տաք գարնանը կամ աշնանը։ Կտրոնները ջրում արմատակալում են մեկից երկու շաբաթվա ընթացքում:
  • Սերմերով բազմացնելու համար, դրանք պետք է հավաքել սերմատուփի դեղնելուց հետո՝ շատ զգույշ, քանի որ այդ պահին սերմերը շատ «խոցելի» են դառնում:

Հնարավոր բարդությունները

  • Հողի մեջ սննդանյութերի պակասի դեպքում, կամ երբ ծաղկամանն արդեն փոքր է դառնում, նաև վատ լուսավորության դեպքում, բույսի ճյուղերը շատ երկարում են, իսկ ծաղիկները, ընդհակառակը, փոքրանում են և կորցնում իրենց պայծառությունը։

Այդ ամենից բացի, Ուոլերի պատկառուկն ունի արագ «մաշվելու» հատկություն։ Ճյուղերը մերկանում են, ինչի հետևանքով կորչում է բույսի արտաքին գրավչությունը։ Պատճառը օդի չափազանց բարձր՝ ավելի քան +22°C ջերմաստիճանը կարող է լինել:

  • Ճյուղերը փափկում ու դարչնագույն են դառնում, իսկ ոլորված տերևները սկսում են արագ թափվել։ Պատճառը՝ ավելորդ խոնավության ու օդի ցածր ջերմաստիճանի զուգորդումն է։
  • Տերևները սկսում են չորանալ և ոլորվել։ Պատճառը շոգն է և օդի չորությունը: Դա կարող է տեղի ունենալ ձմռանը, եթե ծաղկամանը գտնվում է ջեռուցման սարքերի մոտ, կամ ամռանը՝ չոր եղանակին։ Այս խնդրի լավագույն լուծումը բույսը հատակին զով տեղում դնելն է և տերևները պարբերաբար ցողելն է։
  • Տերևները սկսում են կորցնել իրենց վառ, հագեցած գույնը։ Ամենայն հավանականությամբ, ծաղիկը քիչ լույս է ստանում։ Ծաղկամանը պետք է տեղափոխել ավելի լուսավոր վայր:
  • Ծաղկելը անառատ է, կամ ընդհանրապես բացակայում է։ Խնդիրը կարող է թաքնված լինել լույսի կամ պարարտանյութի պակասի մեջ: Երբեմն էլ, ընդհակառակը, սնուցումը չափից շատ է եղել, կամ ոչ համապատասխան պարարտանյութով։
  • Ծաղիկների կտրուկ թափվելը կարող է լինել օդի ջերմաստիճանի կտրուկ անկման հետևանքով, հողի չափից ավելի չորանալուց, շատ ընդարձակ ծաղկամանի մեջ տեղափոխելուց։ Ծաղկող կամ բողբոջող բույսի ծաղկամանը չեն փոխում։

Հիվանդություններ և վնասատուներ

Բոլոր բույսերը կարող են ենթարկվել որևէ տեսակի հիվանդության կամ վնասատուների հարձակման: Ուոլերի պատկառուկը բացառություն չէ:

  • Տերևների ոլորվելը կարող է տիզերի կողմից բույսը վնասելու նշան լինել։ Պետք է հեռացնել բույսի վարակված մասերը, իսկ մնացած մասերը մշակել ախտահանիչ լուծույթով:
  • Տերևների դեղնելը կարող է օդի խոնավության պակասից լինել: Անհրաժեշտ է ավելի հաճախ ցողել տերևները, աշխատելով չդիպչել ծաղիկներին։
  • Բողբոջների անկում տեղի է ունենում, երբ ջրելը շատ հաճախակի է կամ հազվադեպ: Բողբոջների անկման մեկ այլ պատճառ կարող է լինել բույսի կեցության նոր պայմաններին հարմարվելը:
  • Տերևների վրա դեղին բծերի ի հայտ գալը վկայում է սարդոստայնային տիզի հարձակման մասին։ Ժամանակի ընթացքում պիգմենտացիան կավելանա և կծածկի ամբողջ տերևը: Եթե ​​բծերը դեռ փոքր են, կարելի է տերևները լվալ օճառաջրով: Այս վնասատուի նորից հայտնվելը կանխելու համար բույսերը պետք է հաճախ ցողել։
  • Տերևների դեղնելն ու դրանց վրա և տակը կպչուն արտաթորանքի առկայությունը վկայում է սպիտակաթևիկի հարձակման մասին։ Կանխարգելման և բուժման համար բույսը բուժում են կալիումական օճառի հիմքի վրա պատրաստված դեղանյութերով։
  • Երբ թրիպսը հարձակվում է: Այս հիվանդությունը կարելի է ճանաչել մատղաշ տերևների դեֆորմացիայից, ծաղիկների վրա բծերի առաջացումից և ծաղկաթերթիկների եզրերի երկայնքով դարչնագույն գույնով։ Թրիպսի դեմ պայքարելու համար պետք է հեռացնել տուժած ծաղիկները:

Հղումներ

Բույսեր, Դեկորատիվ ծառեր, Ծառեր, Մրգատու ծառեր

Կակաո

Leave a comment

Կակաոյի ծառը (անգլ․՝ Cacao tree, Cocoa tree, ռուս․՝ Какао, լատ․՝ Theobroma cacao) փիփերթազգիների (Malvaceae) ընտանիքի, փոքր, 4–8 մ բարձրությամբ, մշտադալար ծառ է։ Դրա սերմերը՝ կակաոյի հատիկները, օգտագործվում են շոկոլադե լիկյոր, կակաոյի կարագ և շոկոլադ պատրաստելու համար։

Տանը կակաոյի ծառ աճեցնելը

Կակաոյի ծառերն աներևակայելի պահանջկոտ են տեղի նկատմամբ, պահանջում են որոշակի կլիմայական և հողային պայմաններ: Պետք է նկատի ունենալ, որ թեև հնարավոր է տանը կակաոյի ծառ աճեցնել, սակայն դա ամենևին հեշտ գործ չէ: Սենյակային պայմաններում գրեթե անհնար է հասնել ծառի ծաղկելուն, իսկ միայն մեկ ծառ աճեցնելու դեպքում պտուղ ստանալու մասին խոսք լինել չի կարող։

Տեղի ընտրությունը

Բնության մեջ կակաոն աճում է բազմահարկ արևադարձային ջունգլիների ստորին հարկում՝ մթնշաղի, ցրված, մեղմ լուսավորության պայմաններում: Սենյակային պայմաններում, սակայն, կակաոն մի փոքր փոխում է իր սովորությունները՝ վատ է զարգանում խիտ ստվերում, բայց, միևնույն է չի դիմանում արևի ուղիղ ճառագայթներին:

Փորձը ցույց է տալիս, որ կակաոյի ծառն իրեն լավ է զգում արևելյան պատուհանի գոգին։Հարմար են նաև մասամբ հարավին կողմնորոշված ​​պատուհանագոգերը, որոտեղ բույսը տեղադրում են արևի ուղիղ ճառագայթներից պաշտպանելով։

Օդի ջերմաստիճանը և խոնավությունը

Լավագույն պայմաններ հնարավոր կլինի ապահովել, եթե կակաոն աճեցվի օդի վերահսկվող, բարձր ջերմաստիճան և բարձր խոնավություն ապահովող ջերմոցում։ Եթե դա հնարավոր չէ և բույսն աճելու է սենյակային պայմաններում, ապա պետք է ձգտել այնպիսի պայմանների, որոնցում օդի ջերմաստիճանը կայուն ու բարձր է ողջ օրվա ընթացքում ու շուրջ տարի։ Տեղային բարձր խոնավություն ապահովելու համար պետք է օդի խոնավացուցիչ միացնել կամ ծաղկամանը տեղադրել ջրով ու խիճով լի, լայն սկուտեղի վրա։ Արևի ուղիղ ճառագայթները և մոտակա ջերմության աղբյուրները, ինչպիսիք են ռադիատորները, կարող են չորացնել ծառը:

Կակաոյի ծառը կմահանա եթե օդի ջերմաստիճանը իջնի +10°С-ից ցածր, իսկ +10…+16°С տիրույթում աճի խնդիրներ և տեսանելի խանգարումներ են առաջանում։ Կակաոյի ծառի համար պետք է իսկապես կայուն, ջերմ պայմաններ ստեղծել։ Իդեալում, օդի ջերմաստիճանը ողջ տարին պետք է մնա +24 … +25°С աստիճանի մակարդակում: Չափազանց բարձր ջերմություն՝ +28°С բարձր, ծառը նույնպես չի սիրում, իսկ +23°С ցածր անկումը սկսում է ազդել բույսի տերևների վրա:

Կակաոն չի հանդուրժում միջանցիկ քամիներ, ջերմաստիճանի հանկարծակի փոփոխությունները, ջեռուցման սարքերին մոտ լինելը։ Լավ կլինի բույսը հաճախ չտեղաշարժել ու տեղը չփոխել։ Ամռանը դուրս՝ մաքուր օդի էլ հանել պետք չէ։

Օդի խոնավությունը

Օդի բարձր խոնավությունը՝ 70% և բարձր, պայման է, առանց որի բույսը հնարավոր չէ աճեցնել։ Ծառը չի հանդուրժում չոր օդը և արագ չորանում է սովորական սենյակի միջավայրում:

Բույսը ջրով ցողելիս պետք է ընտրել մանր կաթիլներով ցողիչներ և խուսափել տերևները ուժեղ թրջելուց՝ պրոցեդուրան կատարելով բույսից որոշակի հեռավորության վրա և բարձրությունից։

Ջրելը

Կակաոն պետք է շատ զգույշ ջրել՝ համոզվելով, որ ջրելուց հետո ծաղկամանի տակդիրի մեջ ջուր չմնա, իսկ հողի վերին շերտը՝ 2–3 սմ խորությամբ չորանա մինչև հաջորդ ջրելը։ Ձմռանը, նույնիսկ բացարձակապես կայուն ջերմաստիճանի դեպքում, կակաոյի ոռոգումը կրճատում են՝ ոռոգումների միջև ընկած, վերը նկարագրված ժամանակահատվածը 1-2 օրով երկարացնում են և նվազեցնում են ջրի քանակը:

Կակաոյի ծառը ջրում են փափուկ տաք ջրով, որի ջերմաստիճանը պետք է մի քիչ գերազանցի սենյակի օդի ջերմաստիճանը:

Պարարտացումը

Կակաոյի ծառի համար գերադասելի են օրգանական, այլ ոչ թե հանքային պարարտանյութերը: Դրանք կարելի է համակցել և խառնել իրար։ Համալիր պարարտանյութեր ընտրելիս, նախապատվությունը պետք է տրվի ազոտի բարձր պարունակությամբ պարարտանյութերին՝ դեկորատիվ տերևավոր բույսերի համար նախատեսված։

Կակաոյի համար սնուցման հաճախականությունը հանքային պարարտանյութերի դեպքում 2-3 շաբաթը 1 անգամ է, իսկ օրգանական պարարտանյութերի դեպքում՝ ամիսը 1 անգամ։ Սնուցումն արվում է ամբողջ տարին՝ ձմռանը կրկնակի նվազեցնելով հաճախականությունը։ Երիտասարդ բույսերի համար կարելի է փոխնեփոխ կիրառել արմատային և սաղարթային սնուցումներ:

Էտելն ու ձևավորելը

Առանց ձևավորման կակաոն չի պահպանի սաղարթի կոմպակտությունն ու գեղեցկությունը: Բույսն էտելու մեջ դժվար բան չկա. ցանկության դեպքում, սկսած երիտասարդ տարիքից և 30 սմ բարձրությունից, ընձյուղների գագաթները կարելի է քշտել՝ որոշակի ուրվագիծ ստեղծելու և սաղարթը խտացնելու համար։ Սովորաբար, բույսի ամենաակտիվ աճող և երկարաձգված ընձյուղների գագաթները քշտում կամ էտում են 1/3-ից մինչև ½ մասի չափով։

Անկախ տարիքից, ձևից և չափսից, կակաոյի ցանկացած ծառի համար պարտադիր է չոր, վնասված, թույլ, բարակ, անպտուղ և խիտ աճող ճյուղերի հատելը։

Այս բույսի համար էտն իրականացվում է վաղ գարնանը։

Հողախառնուրդը

Ճիշտ այնպես, ինչպես կլիմայական պայմաններն են կարևոր կակաոյի համար, հողախառնուրդի բաղադրությունն է կարևոր։ Կակաոյի մշակության տակ գտնվող տարածքների մեծ մասում կավահող կամ ավազակավային հողեր են՝ 6,5-ից 7,0 pH թթվայնությամբ:

Կակաոն ունի առանցքային արմատ, բայց շատ խոր արմատային համակարգ չի ձևավորում։ Բույսը պետք է աճեցվի փոքր խորությամբ կամ միմյանց տրամագծով ու բարձրությամբ հավասար չափսերով ծաղկամաններում։ Նախընտրելի են բնական նյութերից պատրաստված ծաղկամանները։ Տեղափոխելիս, ծաղկամանի տրամագիծը երիտասարդ բույսերի դեպքում ավելացնում են մի քանի սանտիմետրով, իսկ մեծահասակների դեպքում՝ 2 չափ ավելով։

Տեղափոխման հաճախականությունը կախված է արմատային համակարգի զարգացման աստիճանից։ Կակաոն տեղափոխում են նոր տարայի մեջ միայն այն ժամանակ, երբ արմատները ամբողջությամբ հյուսում են հողագունդը։

Հարկավոր է ուշադիր ընտրել հողը: Թեթևակի թթվային ռեակցիան pH-ի 5,8-ից 6,0 միջակայքում իդեալական է: Հողախարնուրդը պետք է լինի լավ դրենաժ ապահովող, թեթև, սննդարար։

Բույսը տեղափոխելիս կարելի է հեռացնել միայն թեթև առանձնացվող հողը՝ խուսափելով արմատների հետ շփումից։

Հիվանդություններ, վնասատուներ և խնդիրներ աճեցնելիս

Կակաոն կարող է ենթարկվել սարդոստայնային տիզերի և վահանակիր միջատների հարձակմանը, սակայն ավելի հաճախ դժվարությունները կապված են լինում ոչ պատշաճ խնամքի հետ: Տերեւների վրա բորբոսի, ընկճվածության, վնասատուների վնասման նշանների դեպքում, պայքարն անմիջապես իրականացնում են միջատասպանների և ֆունգիցիդների օգնությամբ:

Կակաոյի ծառի բազմացնելը

Սերմերով բազմացնելիս, դրանք ցանում են բերքահավաքից անմիջապես հետո կամ հասունանալուց առնվազն 2 շաբաթ հետո։ Կակաոյի սերմերը շատ արագ են կորցնում իրենց ծլողունակությունը՝ նույնիսկ սառը պայմաններում:

Ցանքն իրականացնում են ունիվերսալ, փխրուն հողախառնուրդի մեջ։ Կակաոյի համար օգտագործվում են միջին չափի անհատական ​​բաժակներ, այլ ոչ թե ցանում են ընդհանուր արկղերի մեջ։ Սերմերը խորացնում են 2-3 սմ-ով՝ հետևելով սերմերի խիստ ուղղահայաց դասավորությանը՝ լայն ծայրը դեպի վար։ Ցանքից հետո հողը ջրում են, հետագայում մշտապես պահպանելով հողախառնուրդի թեթև խոնավությունը։ Սերմերի ծլելու համար անհրաժեշտ է օդի +23…+25°С տաքություն։

Լուսավորությունը կարևոր է միայն սերմերի ծլելուց հետո։ Ծլած սածիլները տեղափոխում են վառ, բայց ցրված լուսավորութուն ունեցող տեղ, ապահովում են օդի բարձր խոնավություն:

Կակաոյի երիտասարդ ընձյուղները շատ արագ են զարգանում, մի քանի ամսում հասնում են 30 սմ բարձրության և տալիս մինչև 8 տերեւ։ Հենց այդ ժամանակահատվածում դրանք տեղափոխում են ավելի մեծ տարաների մեջ և սկսում են ձևավորվել։

Տնկաշիվերով բազմացումը ավելի պարզ և արդյունավետ ձև է: Օգտագործում են կակաոյի կիսափայտացած ընձյուղները՝ որոնք մասամբ պահպանել են կանաչ գույնը, բայց ամբողջովին կանաչած տերևներ ունեն։ Կտրոնների երկարությունը պետք է լինի 15-20 սմ, դրանց վրա թողնում են 3-4 տերև։ Արմատակալման խթանիչների կիրառումն արագացնում է տնկաշիվերի արմատակալումը:

Տնկաշիվերը տնկում են խոնավ, թեթև հողախառնուրդի մեջ կամ իներտ հողի մեջ՝ ընդհանուր մեծ արկղերում: Շատ բարձր խոնավության դեպքում արմատավորումը պետք է տեղի ունենա +26…+30°С ջերմաստիճանում: Կտրոնների վրայի ծածկը, աճին զուգահեռ, աստիճանաբար հեռացնում են, բույսերը խնամքով ջրում են։ Տնկաշիվերը առանձին տարաների մեջ են տեղափոխում միայն ուժեղ արմատային համակարգ ձևավորելուց հետո՝ արմատակալման նշանների ի հայտ գալուց մի քանի ամիս անց։

Որքան մեծ է կակաոյի ծառը, այնքան ավելի շատ կտրոններ կարելի է կտրել դրանից, բայց 1-3 տարեկան բույսերից 3 հատից ոչ ավել։

Կակաոն հազվադեպ բազմացնում են նաև մեկ աչքանի կտրոններով, որոնց կտրատում են աչքի վերևից ու ներքևից թողնելով 5 մմ ընձյուղ։ Կտրոնները ամրացնում են փայտե ձողիկների վրա և ստորին կտրվածքը թաղում են հողի մեջ։ Արմատակալման պայմանները նույնն են, բայց արմատավորումը կրկնակի երկար է տևում։

Արտաքին հղումներ

Բանջարեղեն, Բույսեր, Թփեր, Խոտաբույսեր, Մորմազգիներ, Պտղատու թփեր

Չերրի լոլիկ

Leave a comment

Լոլիկի այս տեսակն իր անվանումը ստացել է անգլերեն «cherry» բառից՝ այն պատճառով, որ դրա պտուղները նման են բալենու պտուղներին։ Չերրի լոլիկի ամենափոքր պտուղները կշռում են մոտ 10 գ, իսկ առավելագույն քաշը կարող է հասնել 25-30 գրամի։

Դրանց համը, կախված սորտից, կարող է լինել ինչպես սովորական լոլիկի համի, միայն ավելի քաղցր և հարուստ, այնպես էլ հիշեցնել սեխի, ազնվամորու, հապալասի կամ այլ հատապտուղների համերը:

Բաց գրունտում սածիլներով Չերրի լոլիկ աճեցնելը

Բաց գրունտում Չերրի լոլիկ աճեցնելու տեխնոլոգիան գործնականում չի տարբերվում խոշոր պտուղներով լոլիկների աճեցումից:

Չերրի լոլիկի սերմերը կարելի է անմիջապես բաց գրունտում ցանել, բայց վաղահաս լոլիկ վայելելու համար ավելի լավ է սածիլներ ստանալու համար սերմերը ցանել երբ դեռ դրսում ցուրտ է՝ փետրվարին կամ մարտին։

  • Սերմերը ցանում են 2-4 մմ-ից ոչ ավելի խորությամբ և հնեցված, գոլ ջրով առատ ջրում են։
  • Ցանքի համար անհրաժեշտ է ստեղծել օպտիմալ պայմաններ՝ օդի +25․․․+ 28°C ջերմաստիճան և ցերեկային լուսավորություն 10-12 ժամ լուսավորություն:
  • Առաջին ծիլերը հայտնվում են 5-ից 10 օր հետո: Սածիլների հայտնվելուց հետո ցանքը կարելի է տեղափոխել մի փոքր ավելի զով տեղ, բայց ոչ պակաս քան +20°C:
  • Սածիլները պարբերաբար ջրում են։ Չերրի լոլիկները չեն սիրում երաշտ, բայց շատ ջրելն էլ է վնասակար:
  • Երբ սածիլի վրա հայտնվում են 3-4 իսկական տերևներ, մեկ արկղում ցանված սածիլները առանձնացնում և տեղափոխում են 250-500 մլ տարողությամբ բաժակների մեջ: Բաժակի մեջ սածիլը տնկում են խորացրած՝ որպեսզի ցողունից լրացուցիչ արմատներ գոյանան:
  • Սածիլները դնում են տաք, լուսավոր տեղում։ Եթե ​​փակ պատշգամբում բավականաչափ տաք է (առնվազն +16°C), կարելի է դրանք դուրս բերել այնտեղ: Իսկ եթե ​​դեռ ցուրտ է, ապա պահում են տան պատուհանագոգին։
  • Սածիլները կարելի է բաց գրունտ տեղափոխել երբ արդեն սառնամանիքների վերադարձի վտանգ չկա և նվազագույն ջերմաստիճանը +10°С է։
  • Նախքան սածիլները բաց գրունտում տնկելը, դրանց պետք է կոփել: Եթե ​​հնարավոր է, ապա տնկելուց մեկ շաբաթ առաջ սածիլները ցերեկային ժամերին սկսում են հանել տանից դուրս՝ աստիճանաբար երկարացնելով դրսում գտնվելու ժամանակը։
  • Տնկելուց մեկ օր առաջ սածիլները չեն ջրում։ Այգում նախօրոք պատրաստված մարգում, 7-15 սմ խորությամբ փոսեր են փորում, սածիլները հանում են բաժակներից, դնում են փոսերի մեջ և լավ ջրում։
  • Բույսերի միջև հեռավորությունը պետք է լինի 70 սմ-ից մինչև 1 մ, կախված ապագա թփի չափսից: Ցածր աճող թփերը ավելի շատ ազատ տարածություն կպահանջեն, իսկ բարձրահասակները՝ ավելի քիչ։
  • Երբ բույսերը արմատավորվեն և բարձրանան մինչև 30-40 սմ, դրանց կողքին տեղադրում են հենարաններ, որոնց կապում են աճող ճյուղերը։
  • Սածիլների ծլելուց 80-90 օր անց թփերը սկսում են պտղաբերել: Ցողունից աճում են մոտ 20 պտուղներով ճյուղեր, որոնց վրա լոլիկները գրեթե միաժամանակ են հասունանում։
  • Չերրի լոլիկը բաց գրունտում շարունակում է պտղաբերել մինչև օդի ջերմաստիճանը իջնի +8․․․+10°C, ինչից հետո զարգացումը դադարում է:
  • Ցանկության դեպքում, փոքր թփերը կարելի է զգուշորեն փորել և տեղափոխել 10-20 լիտր տարողությամբ տարաների մեջ, տանել տուն և շարունակել թարմ լոլիկ ստանալ։ Ընդ որում, դրանց արտադրողականությունը որոշակիորեն կնվազի։

Բնակարանում կամ պատշգամբում Չերրի լոլիկ աճեցնելը

Սենյակային պայմաններում կամ պատշգամբում կարելի է աճեցնել միայն գաճաճ սորտեր։ Դրանք ունեն ավելի թույլ զարգացող արմատային համակարգ:

Սածիլներն աճեցնում են ինչպես արդեն նկարագրված է վերևում: Այնուհետև դրանք տեղափոխում են 4-20 լիտր տարողությամբ տարաների մեջ։ Ոմանք պնդում են, որ 8-10 լիտրը կլինի օպտիմալ, իսկ մյուսները հաջողությամբ աճեցնում են 4 լիտրանոց շշերի մեջ:

Պտուղների ձևաորման համար օդի պահանջվող ջերմաստիճանը առնվազն 16°C է: Լուսավորությունը՝ օրական 12-16 ժամ:

Սենյակը, որտեղ աճում է Չերրի լոլիկը պետք է հաճախ օդափոխվի։

Չերրի լոլիկի խնամքի առանձնահատկությունները

  • Չերրի լոլիկները չեն հանդուրժում չոր հողը, ուստի պետք է հաճախ ջրվեն։
  • Բույսերի միջև հեռավորությունը պետք է լինի այնքան, որպեսզի ապահովվի արևի լույսի և օդի հավասարաչափ բաշխում:
  • Եթե ​​հողի բավականաչափ խոնավություն չի ապահովվում, լոլիկը ծածկվում է շագանակագույն ճաքերով։ Իսկ եթե ​​խոնավությունը շատ է, պտուղները ջրիկանում են ու ճաքճքում։
  • Թփերը անպայման պետք է կապվեն հենարանից: Ցանկալի է բույսերի տակի հողը ցանքածածկել, որպեսզի պտուղները չկեղտոտվեն, իսկ հողը չտաքանա։

Չերի լոլիկը նույն հիվանդություններն ու վնասատուներն ունի, ինչ սովորական լոլիկը։

Բանջարեղեն, Բույսեր, Խոտաբույսեր

Ռեհան կիտրոնային

Leave a comment

Կիտրոնային ռեհանը (անգլ․՝ Lemon basil, Hoary basil, Thai lemon basil, Lao basil, ռուս․՝ Лимонный базилик , Седой базилик , Тайский лимонный базилик, Лаосский базилик, լատ․՝ Ocimum × africanum) Ռեհանի (Ocimum basilicum) և Ամերիկյան ռեհանի (Ocimum americanum)

հիբրիդ է։ Խոտաբույսն աճեցվում է հիմնականում հյուսիսարևելյան Աֆրիկայում և Հարավային Ասիայում՝ իր անուշահոտ կիտրոնի բույրի համար և օգտագործվում է զանազան խորտիկներ պատրաստելիս:

Կիտրոնային ռեհանի ցողունները կարող են աճել մինչև 20–40 սմ: Այն ամառան վերջից մինչև աշնան սկզբը ծաղկում է սպիտակ ծաղիկներով: Տերեւները նման են ռեհանի տերեւներին, բայց մի քիչ ավելի նեղ են՝ թեթև ատամնավոր եզրերով: Բույսի վրա, ծաղկելուց հետո սերմեր են գոյանում և չորանում բույսի վրա։

Կիտրոնային ռեհանի ագրոտեխնիկան չի տարբերվում ռեհանի ագրոտեխնիկայից։

Արտաքին հղումներ

Արմատապտուղայիններ և պալարապտուղայիններ, Բանջարեղեն, Բույսեր, Խոտաբույսեր

Շալոտ

Leave a comment

Շալոտը կամ սոխ-շալոտը (անգլ․՝ Shallot, ռուս․՝ Лук-шалот) բազմամյա, սոխազգի խոտաբույս է: Անվանումը աշկելոնյան կամ ասկալոնյան բառի ֆրանսերենում տրանսֆորմացվելու արդյունք է:

Պրասի և կտրող սոխի նման, շալոտն էլ Allium ցեղի, Amaryllidaceae ընտանիքին պատկանող բույս է: Այն ավելի դիետիկ է քան գլուխ սոխը, ավելի շատ ասկորբինաթթու, վիտամին C և B, եթերայուղեր և հանքանյութեր է պարունակում, ինչպես նաև ֆոսֆոր, կալցիում և երկաթ: Շալոտը բարենպաստ ազդեցություն է ունենում օրգանիզմի վրա, մասնավորապես, տեսողության և մարսողության վրա: Ոչ պակաս առավելություններից է շալոտի համը։ Այն նուրբ է և զուրկ դառնությունից։ Ի տարբերություն սոխի, ունի նկատելի շաքարի պարունակություն։ Շալոտը կտրելուց գործնականում արցունք չի լինում, այն նաև շատ հեշտ է մաքրել՝ ընդամենը պետք է տաս րոպեով սոխը գցել եռացող ջրի մեջ ու կլեպը ինքնուրույն կանջատվի:

Շալոտի ամենահայտնի երկու տեսակներն են ֆրանսիականը՝ Allium oschaninii և հոլանդականը՝ Allium cepa var: aggregatum, կամ հիբրիդներ, որոնք ստացվել են դրանցից մեկից կամ երկուսից էլ:

Շալոտ ֆրանսիական (Allium oschaninii)
Շալոտ հոլանդական (Allium cepa var: aggregatum)

Մեկ այլ տեսակը՝ Allium stipitatum, հայտնի է որպես պարսկական շալոտ (Musir): Այն վայրի աճում է արևմտյան Ասիայի տարբեր մասերում, ավելի շատ սխտորի, քան սոխի համ ունի և օգտագործվում է իրանական և այլ խոհանոցներում:

Ինչպես սոխն ու սխտորը, շալոտի սոխուկը պատված է բարակ, կարմիր կամ դեղին կլեպով: Ներսից դրանք շերտավորված են սոխի նման, բայց, շալոտի մոտ, սխտորի պես, մեծ սոխուկը կարող է երկու և ավելի առանձին գլխիկներից կազմված լինել։

Շալոտ աճեցնելը

Ե՛վ ֆրանսիական, և՛ հոլանդական շալոտները կարելի է աճեցնել իրենց սոխուկներով, բայց միայն հոլանդականը՝ սերմերով, քանի որ ֆրանսիականը համարյա երբեք չի ծաղկում։

Ի դեպ, սերմից աճեցված հոլանդական շալոտի մեկ բույսը կտա ընդամենը երեք-չորս սոխուկի բերք: Իսկ երբ սերմացու սոխուկից է աճեցվում, 8-12 նոր սոխուկներ կաճեն շուրջը:

Սածիլներով աճեցնելը

Գարնան վերջին ցրտերի ամսաթվից 8-10 շաբաթ առաջ, սածիլավորման բաժակների մեջ լցնում են պարարտ, փխրուն, խոնավ հողախառնուրդ և մոտ 1,5 սմ խորությամբ փոսիկների մեջ գցում են երկուական սերմ: Այնուհետև փոսիկները ծածկում են հողով, ջրում են ցողիչով և բաժակները դնում տաք, լուսավոր տեղում։ Բաժակների հողը պետք է խոնավ պահել մինչև սերմերի ծլելը, ինչը տեղի կունենա 10-14 օրվա ընթացքում:

Հենց սերմերը ծլեն, բաժակները պետք է տեղափոխել պատուհանագոգին՝ արևի ուղիղ ճառագայթների տակ կամ ապահովել արհեստական լուսավորություն՝ ապահովելով օրական 6-8 ժամ պայծառ լուսավորություն:

Երբ սածիլները 5-7 սմ բարձրության հասնեն, պետք է հեռացնել ավելի թույլերը՝ ամեն բաժակի մեջ թողնելով մեկական սածիլ:

Բաց գրունտ սածիլները տեղափոխում են ծլելուց մոտ ութ շաբաթ անց, կամ երբ դրանց հասակը 13-15 սմ և ունեն առնվազն երեք բարակ, երկար տերևներ:

Բաց գրունտում ցանելը

Շալոտ աճեցնելու համար անհրաժեշտ է 6-8 ժամ լիարժեք արև և պարարտ, լավ դրենաժով հող` 6.0-7.0 pH թթվայնությամբ: Ավազակավային հողերը շատ հարմար են։ Հողից ջրահեռացումը խթանելու համար, ավելի կարծր հողերի դեպքում առաջարկվում են բարձր մարգեր կամ բարձր շարքերում ցանել:

Հողը պարարտացնելուց և հարթեցնելուց հետո միմյանցից 15-20 սմ հեռու և շարքերի միջև 30 սմ հեռավորություն պահելով բացվում են 1,5 սմ խորությամբ փոսիկներ, որոնց մեջ գցում են 2-ական սերմ։

Մինչև սերմերի ծլելը, հողը պետք է մշտապես խոնավ պահվի, բայց ցեխ չլինի։ Ծլելուց հետո ավելի քիչ են ջրում՝ շաբաթական 2,5 սմ տեղումների չափ։

Սերմեր ցանելուց հետո, առաջին տարում կազմավորվում են սոխ, որը բաղկացած է լինում 4 փոքր սոխուկներից, որոնք, չորանալուց հետո հեշտ առանձնանում են։ Այդ սոխուկները տնկում են հաջորդ սեզոնին՝ և ավելի մեծ բերք են տալիս, նոր սոխուկներըկարելի է օգտագործել հետագա բազմացման համար ոչ ավելի, քան 4 տարի: Այնուհետև տնկանյութը պետք է թարմացնել` սորտային հատկությունները պահպանելու համար:

Սոխուկներով աճեցնելը

Շալոտի սոխուկները տնկում են խոր աշնանը՝ առաջին ցրտահարությունից հետո, կամ գարնան վերջին ցրտերի ամսաթվից 2-4 շաբաթ առաջ:

Առաջին բերքը կարելի է հավաքել 30 օր հետո, երբ փետուրների բարձրությունը հասնում է 22-24 սմ-ի։

Խնամքը

  • Ողջ վեգետացիոն շրջանում շալոտի ցաքը պետք է կանոնավոր և պարբերաբար ջրվի: Բերքահավաքից մեկ ամիս առաջ ջրելը դադարեցնում են, որպեսզի վերգետնյա մասը դեղնի ու չորանա:
  • Քաղհան անելու ու հողը փխրեցնելու կարիք միշտ կա։ Մոլախոտերը շատ են խանգարում շալոտի աճին։
  • Առաջին ծիլերի հայտվելուց հետո կարելի է ցանքը պարարտացնել ազոտով, հումուսով կամ միզանյութով: Սոխուկների ձևավորման փուլում անհրաժեշտ կլինի կալիումով, մոխրով և թռչնաղբով սնուցումը:
  • Եթե ​​ցանկություն կա մեծ սոխուկներ աճեցնել, անհրաժեշտ է ցանքը նոսրացնել։ Հուլիսի սկզբին պետք է հեռացնել մանր սոխուկները հեռացնել՝ փոսիկներում թողնելով մոտ 4 մեծ սոխուկներ։
  • Շալոտը հազվադեպ է հիվանդանում, բայց դա կարող է տեղի ունենալ երկարատև ցուրտ և խոնավ եղանակի դեպքում: Այդ դեպքերում վնասված բույսերը պարզապես հեռացնում են, իսկ առողջ թփերը մշակում են հակասնկային միջոցներով։ Երբ շալոտը որդնում է, սոխուկները մշակում են աղի ջրային լուծույթով։ Սոխի ճանճին վանելու համար, բույսերի վրա փայտի մոխիր են շաղ տալիս։
  • Բերքահավաքն անում են օգոստոսի սկզբին։

Հղումներ

Բույսեր, Դեկորատիվ ծառեր, Ծառեր

Գինկգո

Leave a comment

Գինկգո երկբլթակը (անգլ.՝ Ginkgo, Maidenhair tree, չին․՝ 银杏, ռուս.՝ Гинкго, լատ.՝ Ginkgo biloba) գինկոազգիների ընտանիքի միակ պահպանված ներկայացուցիչն է։ Տերևաթափ, խոշոր, երկտուն ծառ է, մոնոպոդիալ ճյուղավորվածությամբ։

Գինկգոն երկրագնդի հնագույն բույսերից է, այն աճում էր դեռ մեզոզոյան դինոզավրերի ժամանակներում։ Հայրենիքը Չինաստանն է, բաց ներկայում լայնորեն տարածված է մոլորակի մեղմ կլիմա ունեցող տարբեր անկյուններում։

Գինկգոյի պտուղների կորիզները եփելուց կամ տապակելուց հետո ուտելի են։ Չինական բժշկության մեջ էլ գինկգոն հայտնի դեղաբույս է։

Գինկգոյի արու տեսակի ծաղկելը։

Բաց գրունտում գինկգո աճեցնելը

Խստաշունչ ձմեռներ ունեցող գոտիներում բաց գրունտում գինկգո աճեցնելը հեշտ խնդիր չէ։ Բայց, հայտնի է, որ բաց գրունտում, առանց ջերմամեկուսացնելու գինկգոի հինգ մետրանոց ծառ է աճում Մոսկվայի բուսաբանական այգում։

Ոչ շատ ցրտաշունչ ձմռանը երիտասարդ գինկգոները կարող են դիմանալ, սակայն ցրտաշունչ ձմռանը, առանց ջեմամեկուսացման, ամենայն հավանականությամբ կցրտահարվեն։ Առաջին տարիներին, երբ գինկգոն դեռ բարձրահասակ չէ, հնարավորություն կա ծառը արդյունավետորեն պաշտպանել սառնամանիքներից։ Սակայն մեծ ծառի դեպքում խնդիրը դժվարանում է։

Թաղարի մեջ գինկգո աճեցնելը

Շատ ավելի նվազ ռիսկային է թաղարի մեջ գինկգո աճեցնելը՝ եթե, իհարկե, հնարավորություն կա ձմռանը թաղարը տեղափոխել նկուղ կամ զով սենյակ։ Տերևաթափ ծառը լույսի կարիք չունի, իսկ սենյակային ջերմաստիճանը +18…+25°C հարմար չէ գինկգոյի ձմեռացման համար։

Գինկգոն տնային պայմաններում աճեցնելը

Գինկգոն լանդշաֆտային դիզայնում բարձր է գնահատվում որպես դեկորատիվ ծառ, նաև աճեցվում է որպես թաղարային կամ բոնսայ ծառ։

Մեծ ծառ տանը, իհարկե, չի աճի, բայց կանոնավոր էտի միջոցով կարելի է ստանալ շատ գեղեցիկ, փոքրիկ սենյակային ծառ։ Շատ ավելի տպավորիչ է որպես բոնսայ աճեցված գինկգոն։ Մասնագետների շրջանում բոնսայի այս տեսակը համարվում է ամենանշանավորներից։

Ագրոտեխնիկայի հիմնական պահանջները կայանում են ծառի համար պայծառ, առանց արևի ուղիղ ճառագայթների տեղ տրամադրելու, բարձր խոնավություն ապահովելու, հաճախակի ջրելու մեջ եւ ձմռան հանգստի շրջանի համար անհրաժեշտ պայմաններ ապահովելուն։ Զով ձմեռումն անհրաժեշտ պայման է բույսի հաջող աճի համար։ Եթե ամռանը ջերմաստիճանային օպտիմալ տիրույթը +22…+24°C է, ապա ձմեռային ջերմաստիճանը ընդամենը +4…+ 8°C է ու ոչ ավելի պիտի լինի, քան +12°C: Լիարժեք հանգստի վիճակում բույսը պետք է մնա առնվազն 2 ամիս:

Գինկգոյի էտն անում են գարնանը՝ նոր վեգետատիվ սեզոնից առաջ։

Սերմից գինկգո աճեցնելը

Հավաքելուց հետո, գինկգոյի սերմերը շատ արագ կորցնում են ծլողունակությունը, հատկապես ջերմության մեջ պահելիս: Կես տարվա ընթացքում ծլողունակությունը կիսով չափ նվազում է, իսկ հետո ՝ ավելի արագ։

Ուստի, սերմերի թարմությունը հաջողության կարևոր պայմաններից մեկն է։ Ցանելու ժամանակը վաղ գարունն է:

Ինչպես ցանել

  • Մարտի սկզբին սերմերը 3-5 օր թրջում են սենյակային ջերմաստիճանի ջրի մեջ։ Լավ կլինի ձնհալի կամ անձրևաջուր լինի, իսկ եթե չկա, ապա 2-3 օր բաց բերանով ամանի մեջ հնեցված ծորակի ջուր։ Ջուրը ամեն օր փոխում են։
  • Այնուհետև թրջված սերմերը մեկ շերտով շարում են պլաստիկ կոնտեյների մեջ՝ նախապես փռված խոնավ տորֆամամուռի կամ տորֆի շերտի վրա։ Շարված սերմերը ծածկում են նույն տորֆամամուռի կամ տորֆի 2-3 սանտիմետրանոց շերտով։
  • Կոնտեյները ծածկում են կափարիչով եւ դնում տաք տեղում, օրինակ, պատուհանի մոտի ջեռուցման մարտկոցի վրա։ Ջերմաստիճանը պետք է մոտավորապես +25oC լինի:
  • Ցանքը պարբերաբար բացում են, զննում են սերմերը և, ըստ անհրաժեշտության, խոնավացնում են հնեցված ջրով։ Մի քանի օրից սերմերը սկսում են ծիլ տալ։
  • Մոտ մեկ ամիս անց, սերմերը, անկախ ծլած կամ չծլած լինելուց, տեղափոխում են հետագա աճի համար նախապատրաստված պլաստիկ արկղի մեջ։ Արկղը պետք է դրենաժային անցքեր ունենա; Արկղի մեջ լցնում են սածիլներ աճեցնելու համար նախատեսված ունիվերսալ հողախառնուրդ, կամ ինքնուրույն պատրաստված հողախառնուրդ, կազմված տերևային բուսահողից (2 մաս), ավազից (1 մաս) և տորֆից (1մաս ):
  • Բոլոր, նաև չծլած սերմերը ցանում են մոտ 2 սմ խորությամբ, միմյանցից 5-7 սմ հեռու։ Ցանքը լավ խոնավացնում են:
  • Ծիլերը հայտնվում են 1-3 ամսում: Ցանքի համար ջերմոցային պայմաններ ստեղծելը արագացնում է ծլելը։ Արկղում բույսերը պահում և խնամում են ողջ ամառն ու աշունը։ Հոկտեմբերին բոլորին տեղափոխում են անհատական տարաների մեջ և ձմեռացման են դնում սառը տեղում՝ 0…+10oC ջերմաստիճանում։
  • Հաջորդ գարնանն արդեն, երիտասարդ գինկգոներին տեղափոխում են իրենց մշտական վայրերը՝ բաց գրունտ կամ թաղար։ Բաց գրունտում տեղը պետք է լինի պայծառ լուսավորված կամ կիսաստվերում, մոտակա ծառերից 2-3 մետր հեռու։ Պետք է նկատի ունենալ, որ գինկգոն տեղափոխություններ չի սիրում, այնպես որ տեղը ավելի լավ է ընտրել մտածված և վերջնական։

Երիտասարդ տնկիները սկզբում չափազանց դանդաղ են աճում, մինչեւ մշտական տեղում տնկելը պետք է առնվազն մեկ տարի սպասել: Մշտական տեղում էլ երիտասարդ ծառը բավականին երկար է հարմարվում, սկզբում զարգացնում է արմատները, հետո նոր սկսում վերգետնյա աճը։

Երիտասարդ տնկիների խնամքը, առաջին հերթին, ենթադրում է հողի կանոնավոր, չափավոր խոնավացում, քանի որ արմատների չորանալը միանգամայն անթույլատրելի է և կարող է հանգեցնել բույսի արագ մահվանը:

Աճի երկրորդ տարում գինկգոյի ծառին 2 անգամ սնուցում են համալիր պարարտանյութով՝ գարնանը և ամռան կեսին։

Մինչև բույսի 4-5 տարեկան դառնալը, ձմռան նախաշեմին ծառը հաստ շերտով մուլչապատում են և, հնարավորին չափ, ջերմամեկուսացնում։

Տնկաշիվերով գինկգո աճեցնելը

Եթե մոտակայքում հասուն ծառեր կան, դրանցից վերցված տնկաշիվերի միջոցով գինկգո բազմացնելն ավելի հեշտ և մատչելի է: Ցավոք, եթե ծառը չի հասել սեռահասունության, իսկ դա բավականին երկար է տևում (25-30 տարի), ու դեռ չի ծաղկել, հնարավոր չէ որոշել դրա սեռը։ Կանաչ տնկաշիվերը կտրում են ամռան սկզբին, շիվի ստորին կեսից և մի քիչ բարձր հեռացնում են տերևներն ու դնում են արմատավորման՝ խոնավ և թեթեւ հողի կամ սուբստրատի մեջ, մինիջերմոցային ծածկի տակ։ Եթե տնկաշիվերը մասամբ փայտացած են, առանց արմատակալման խթանիչի արմատներ չեն գոյանա։ Ցանկալի է ամեն օր ցողել տնկաշիվերի մնացած տերևները և ոչ մի դեպքում թույլ չտալ, որ հողը չորանա։

Արտաքին հղումներ

Բույսեր, Խոտաբույսեր, Սենյակային բույսեր

Սոխուկավոր սենյակային բույսեր

Leave a comment

Ամազոնի շուշանը (անգլ․՝ Amazon lily, ռուս․՝ Эухарис, լատ․՝ Eucharis) սիրված տնային բույս ​​է: Տերևները մեծ են, մոտ 15-20 սմ լայնություն և մինչև 40 սմ երկարություն ունեն: Ծաղիկները կաթնային սպիտակ, բուրավետ և խոշոր են, տրամագիծը մինչև 10 սմ:

Պատշաճ խնամքի դեպքում, տարին մի քանի անգամ ծաղկում է:

Որտեղ տեղադրել
Ցանկացած պատուհանագոգին, նույնիսկ հյուսիսային: Բույսը հանգիստ տանում է կիսաստվերը: Ամռանը արժե այն պաշտպանել արեւի ուղիղ ճառագայթներից: Օդի սենյակային ջերմաստիճանում ծաղիկը բավականին հարմարավետ է իրեն զգում։ Ձմռան ամիսներին սառը սենյակում պահելն անհրաժեշտ չէ:

Ինչպես ջրել
Պարբերաբար, հենց որ հողը չորանա: Ջրով ցողելը նույնպես օգտակար է:

Ամարիլիս (անգլ․՝ Amaryllis, ռուս․՝ Амариллис, լատ․՝ Amaryllis)։ Amaryllideae ընտանիքի ծաղկող սոխուկների փոքր ցեղ է ՝ երկու տեսակով:

Աստղաշուշան (անգլ․՝ Star-of-Bethlehem, ռուս․՝ Птицемлечник, լատ․՝ Ornithogalum): Հակինթազգիների ընտանիքի բազմամյա սոխուկավոր խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 150, Հայաստանում՝ 10 տեսակ։

Բովիեյա (անգլ․՝ Bowiea, ռուս․՝ Бовиэя, լատ․՝ Bowiea)։ Asparagaceae ընտանիքին պատկանող ծաղկավոր բույսերի ցեղ: Ներառում է մեկ տեսակ` Բովիեյա գանգուր, տարածված Հարավային Աֆրիկայում:

Բուլբինե (անգլ․՝ Bulbine, ռուս․՝ Бульбина, լատ․՝ Bulbine)։ Asphodelaceae ընտանիքի բույսերի ցեղ է:

Դրիմիոփսիս (անգլ․՝ Drimiopsis, ռուս․՝ Дримиопсис, լատ․՝ Drimiopsis)

Զեֆիրանթես (անգլ․՝ Fairy lily կամ Atamasco lily, ռուս․՝ Зефирантес, լատ․՝ Zephyranthes)

Էուկոմիս (անգլ․՝ Pineapple flowers կամ Pineapple lilies, ռուս․՝ Эвкомис, լատ․՝ Eucomis)

Լաշենալիա (անգլ․՝ Lachenalia, ռուս․՝ Лашеналия, լատ․՝ Lachenalia)

Լեդեբուրիա (անգլ․՝ Ledebouria, ռուս․՝ Ледебурия, լատ․՝ Ledebouria)

Լիրիոպե (անգլ․՝ Liriope, ռուս․՝ Лириопе, լատ․՝ Liriope)

Կլիվիա (անգլ․՝ Natal lily կամ Bush lily, ռուս․՝ Кливия, լատ․՝ Clivia)

Կրինում (անգլ․՝ Crinum, ռուս․՝ Кринум, լատ․՝ Crinum)

Հակինթ (անգլ․՝ Hyacinth, ռուս․՝ Гиацинт, լատ․՝ Hyacínthus): Շուշանազգիների ընտանիքի կոճղեզավոր բազմամյա բույսերի ցեղ։

Հեմանթուս (անգլ․՝ Blood lily կամ Paintbrush lily, ռուս․՝ Гемантус, լատ․՝ Haemanthus)

Հիմենոկալիս (անգլ․՝ Hymenocallis, ռուս․՝ Гименокаллис, լատ․՝ Hymenocallis)

Հիպեաստռում (անգլ․՝ Hippeastrum, ռուս․՝ Гиппеаструм, լատ․՝ Hippeastrum)

Ներինե (անգլ․՝ Nerine, ռուս․՝ Нерина, լատ․՝ Nerine)

Սիրածաղիկ (անգլ․՝ Lily of the Nile, ռուս․՝ Агапантус, լատ․՝ Agapanthus): Պատկանում է շուշանազգիների (Liliaceae) ընտանիքին։ Հայրենիքը Աֆրիկան է։

Սպրեկելիա (անգլ․՝ Aztec lilies կամ Jacobean lilie, ռուս․՝ Спрекелия, լատ․՝ Sprekelia)

Վելթհեյմիա (անգլ․՝ Veltheimia, ռուս․՝ Вельтгеймия, լատ․՝ Veltheimia)

Ցիրտանտուս (անգլ․՝ Cyrtanthus, ռուս․՝ Циртантус, լատ․՝ Cyrtanthus)

Ֆրիզիա (անգլ․՝ Freesia, ռուս․՝ Фрезия, լատ․՝ Freesia)



Բույսեր, Դեղաբույսեր, Խոտաբույսեր, Ծաղիկներ, Սենյակային բույսեր

Աստղաշուշան

Leave a comment

Աստղաշուշանը (Խնջլոզ) (անգլ.՝ Star of Bethlehem, չին․՝ 虎眼, ռուս.՝ Птицемлечник, լատ.՝ Ornithogalum), հակինթազգիների ընտանիքի բազմամյա սոխուկավոր խոտաբույսերի ցեղ է։ Հայտնի է մոտ 150, Հայաստանում՝ 10 տեսակ՝ 

աստղաշուշան հայկական (Ornithogalum hajastanum), աստղաշուշան Տեմպսկու (Ornithogalum tempskyanum), աստղաշուշան լեռնային (Ornithogalum montanum), աստղաշուշան կարճահասակ (Ornithogalum brachystachys) և այլն։

Որպես սենյակային բույս, աշխարհում տարածված է հարավաֆրիկյան, Հնդկասոխ կոչվող , աստղաշուշանը (անգլ.՝ Pregnant onion, False sea onion ռուս.՝ Индийский лук, Птицемлечник хвостатый, լատ.՝ Ornithogalum caudatum կամ Albuca bracteata)։

Հնդկասոխը կարելի է և՛ բաց գրունտում աճեցնել, և՛ սենյակային պայմաններում։ Պահանջկոտ բույս չէ, կարող է մինչև 30 տարի ապրել։

Արտաքնապես հնդկասոխը շատ ինքնատիպ է։ Աճելով, երկար բարակ տերեւները յուրահատուկ ձևեր են ընդունում։ Կանաչ սոխուկը հողից բարձր է լինում և պատված է դեղնավուն ծաղկաթեփով։ Ժամանակի ընթացքում այն վերածվում է գնդի: Հնդկասոխի ծաղկելը նույնքան անսովոր է: Սկզբում այն ծաղկի նետ է արձակում, որն արագորեն երկարում է ,իսկ հետո վրան հայտնվում են փոքրիկ, նրբագեղ ծաղիկները։

Ծաղկելուց հետո ծաղկատար նետը անհրաժեշտ է կտրել, որպեսզի բույսը ուժերը չվատնի սերմեր աճեցնելու վրա։

Բաց գրունտում աճեցնելիս հնդկասոխը արագ է աճում, իսկ արմատը հողի մեջ խորանում է մինչև 1 մ։ Խնամքը նույնն է ինչ բոլոր սոխուկավորների դեպքում՝ պետք է ջրել ու սնուցում տալ բույսին։

Ձմռան շեմին սոխուկը և բոլոր “ձագուկներին” հանում են հողից և ձմեռացնում են սառնարանում կամ պաղ նկուղում։

Հնդկասոխի խնամքը սենյակային պայմաններում

Սենյակում աճեցնելիս հնդկասոխի համար անհրաժեշտ է ապահովել օպտիմալ պայմաններ:

Հողախառնուրդը

Բույսին լավ դրենաժով, ոչ մեծ ծաղկաման է պետք։ Հողախառնուրդը կազմում են ճմահողից (1 մաս), տերևային բուսահողից (1 մաս) և գետի ավազից (2 մաս): Սոխուկի միայն ստորին մասն են խրում հողի մեջ, մնացած մասը մնում է դրսում։

Ջրելը

Հնդկասոխը հարկավոր է կանոնավոր ու չափավոր ջրել։ Չափից շատ ջրելը կարող է կործանել բույսը։ Ձմռանը հնդկասոխը ջրում են միայն երբ հողի վերին շերտը ամբողջովին չորանա:

Ոչ պակաս կարեւոր է, որ շրջակա օդը խոնավ լինի: Չոր օդը հանգեցնում է տերևների դեղնելուն ու ոլորվելուն։ Հիվանդություններից խուսափելու համար անհրաժեշտ է պարբերաբար ցողել բույսը:

Եթե հնդկասոխը վատ է աճում, պետք է վերանայել ջրելու գրաֆիկը։ Ավելորդ խոնավությունը փտեցնում է արմատները։ Պետք է նկատի ունենալ, որ այս բույսը կարող է 2-3 ամիս դիմանալ առանց ջրի:

Լուսավորությունը

Լույսը կարևոր է հնդկասոխի աճի համար։ Ճիշտ է, բույսը պահանջկոտ չէ և կարող է հարմարվել նույնիսկ դեպի հյուսիս նայող պատուհանի սակավ լույսին, բայց առավել հարմարավետ իրեն կզգա հարավային կամ արեւելյան պատուհանագոգին։

Լույսի պակասը կարելի է լրացնել արհեստական լուսավորությամբ կամ, գոնե ամսական մեկ շաբաթով, պայծառ լուսավորված տեղ բույսը “գործուղելով”։

Ամռանը բույսը կարելի է դուրս հանել բաց պատշգամբ կամ հանել ու տնկել այգում։ Միայն պետք է հիշել, որ հնդկասոխը անհրաժեշտ է պաշտպանել արևի ուղիղ ճառագայթներից։

Այգում հնդկասոխի արմատները ուժեղ և խոր աճ են տալիս ու ձմռան շեմին, տուն տանելիս բույսի արմատները չվնասել չի լինի։ Մյուս կողմից, բազմաթիվ “ձագուգներ” առաջացած կլինեն, որոնք կարող են օգտագործվել հնդկասոխի բազմացման համար։

Սնուցումը

Սենյակային պայմաններում հնդկասոխ աճեցնելիս անհրաժեշտ է պարբերաբար սնուցել այն հանքային և/կամ օրգանական պարարտանյութերով։ Օգտակար կլինի նաև գոմաղբի թուրմով սնուցումը։ Ամիսը մեկ անգամ բույսը կարելի է ջրել կալիումի պերմանգանատի թույլ լուծույթով կամ փայտի մոխրի թուրմով:

Հնդկասոխի ծաղիկը

Տեղափոխելը

Որպեսզի հնդկասոխը միշտ ուրախացնի առատ եւ գունագեղ ծաղիկներով, դրան պետք է, իր աճին համընթաց, պարբերաբար տեղափոխել այլ՝ քիչ ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ։ Հնդկասոխը լավ է տանում տեղափոխությունը: Տեղափոխելիս, նոր ծաղկամանը պետք է հնից 2 սանտիմետրով մեծ տրամագիծ ունենա։

Ջերմաստիճանը

Հնդկասոխը, ջերմասեր բույս լինելով, լավ է աճում սենյակային ջերմաստիճանում: Ձմռանը սենյակում ջերմաստիճանը պետք է չնվազի +12°C-ից:

Բազմացումը

Հնդկասոխի բազմացման առավել արագ եւ արդյունավետ ձևը բույսի վրա առաջացող փոքրիկ սոխուկներով՝ «ձագուկներով» բազմացումն է։ Դրանք աշնանը առանձնացնում են մայր բույսից և տնկում առանձին ծաղկամանի մեջ։ Եթե նույնիսկ որոշ սոխուկների վրա արմատներ չլինեն, ոչ մի սարսափելի բան չկա՝ խոնավ հողում, երկու շաբաթ անց, դրանք ևս կձևավորեն արմատային համակարգ:

Հնդկասոխը մանր, սև սերմեր է տալիս, որոնք նման են գլուխ սոխի սերմերին։ Դրանք բարձր ծլողունակություն ունեն և, ցանելուց հետո, ձևավորում են փոքրիկ սոխուկներ։

Կա նաև հնդկասոխի մայր սոխուկը կիսելով բազմացման տարբերակ։

Հնդկասոխի կիրառումը ժողովրդական բժշկությունում

Պաշտոնական բժշկության մեջ հնդկասոխը չի օգտագործվում։ Տնայնագործական բժշկության մեջ հնդկասոխով հոդատապ, հոդացավեր, սալջարդեր, երակների հիվանդություններ, թութք, ռադիկուլիտ, օստեոխանդրոզ, շնչառական ուղիներ, հերպես, չիբան ու գորտնուկ են բուժում։

Հնդկասոխը կարող է օգտագործվել որպես ցավազրկող, հակամանրէ, վերքեր բուժող միջոց: Հասուն տերևներն ունեն բուժիչ հատկություններ, դրանք հարուստ են կոլխիցինով։ Բույսի հյութում առկա են կալցիումի օքսալատի միացություններ։

Բուժիչ հյութ ստանալու համար, վերցնում են հին տերևներն ու ճզմելով դուրս են բերում անհրաժեշտ քանակությամբ հյութ։ Եթե տերեւների ծայրերը չորացած են, դրանք հեռացնում են մինչև ճզմելը։

Ուշադրություն։ Պետք է հիշել, որ հնդկասոխը թունավոր բույս է, որը կարող է ալերգիկ ռեակցիաներ առաջացնել: Խմել հյութը կամ ծամել տերևները, առավելևս, չի կարելի։ Բույսի հետ պետք է շատ զգույշ աշխատել՝ պաշտպանելով ձեռքերն ու աչքերը։

Թարմ քամած հյութով մերսում են հիվանդ տեղերը ու փաթաթում բրդյա թաշկինակով: Ասում են, որ 5-10 րոպե անց մարդն իրեն ավելի լավ է զգում, ցավն անցնում է։

Գլխացավի դեպքում հնդկասոխի հյութով մերսում են քունքերը և ծոծրակը:

Մրսածության, սուր շնչառական հիվանդությունների դեպքում, հնդկասոխի հյութով մերսում են քթարմատը, հոնքերի վերևի կամարները և լիմֆատիկ հանգույսները։

Հակացուցումներ

Հնդկասոխի կիրառման հակացուցումները շատ են, քանի որ բույսը թունավոր է: Թույլատրվում է միայն արտաքին օգտագործումը: Բույսի հյութը կարող է մաշկի այրվածքներ առաջացնել, այնպես որ, նախքան օգտագործելը պետք է ստուգել մաշկի զգայունության աստիճանը։

Հնդկասոխից պատրաստուկներ սարքում են ռետինե ձեռնոցներով։ Պետք է բացառել թարմ հյութի ընկնելը լորձաթաղանթների և, հատկապես, աչքերի մեջ։

Կտրականապես հակացուցված է օգտագործել հնդկասոխի հյութը և դրա հիման վրա պատրաստուկները հղի, կերակրող, մինչև 18 տարեկան երեխաների և դեռահասների, հեմոֆիլիայով, երիկամային անբավարարությամբ հիվանդների և ալերգիայի դրսևորումներին հակված մարդկանց համար:

Թունավորման առաջին նշանների դեպքում, պետք է անհապաղ դիմել բժշկական օգնության։ Նախքան բժիշկների ժամանումը, պետք արհեստական փսխում առաջացնել, ստամոքսը լվանալ ջրով կամ կալիումի պերմանգանատի վարդագույն լուծույթով, ընդունել լուծողական։ Եթե հնդկասոխի հյութը շփվել է լորձաթաղանթներին, պետք է սոդայի թույլ լուծույթով լվանալ բերանը, քիթը եւ կոկորդը:

Արտաքին հղումներ

Բույսեր, Ծառեր, Մրգատու ծառեր, Սենյակային պտղատուներ

Թուրինջ

Leave a comment

Թուրինջը, (անգլ․՝ Grapefruit, ռուս․՝ Грейпфрут, լատ.՝ Cītrus paradīsi) սատապազգիների (լատ.՝ Rutaceae) ընտանիքի, ցիտրուսայինների ցեղին պատկանող, մերձարևադարձային, մշտադալար ծառ է։

Թուրինջը պոմելոյի և նարնջի ծառերից բնության ստեղծած հիբրիդ է։ Հասուն թուրինջենին բնության մեջ հասնում է մինչև 8 մ բարձրության։ Նոյեմբերին հասունացող պտուղներն ունեն դեղին կամ նարնջագույն կեղև իսկ միջուկը լինում է կարմրանարնջագույնից մինչև վարդագույն երանգներով։

Կարմիր միջուկով պտուղները ավելի շատ վիտամին C են պարունակում, իսկ ընդհանրապես, բոլոր տեսակների պտուղներն էլ, չնայած թեթև դառնությանն ու թթվությանը, շատ օգտակար են։

Սննդակարգի մասնագետները պնդում են, որ թուրինջը նպաստում է օրգանիզմի ճարպերի “այրմանը”, դրական ազդեցություն ունի սիրտ-անոթային համակարգի վրա, սրում է տեսողությունը, ամրապնդում է իմունային համակարգը։

Տեսականորեն, Հայաստանում, բաց գրունտում, մեծ դժվարությամբ թուրինջենի կարելի կլինի աճեցնել Մեղրու և Նոյեմբերյանի տարածաշրջաններում։ Իսկ սենյակային պայմաններում աճեցնելու դրական փորձ, բարեբախտաբար, շատ կա։

Թուրինջենի աճեցնելը սենյակային պայմաններում

Թուրինջենի կարելի է աճեցնել պտղի կորիզից կամ տնկաշիվեր արմատակալման դնելով։

Կորիզից աճեցնելու համար, լավ հասաց պտղի կորիզներից ընտրում են խոշոր, ճիշտ կառուցվածք ունեցող սերմերը։ Ոչ բոլոր սերմերն են ծլում, ուստի ցանում են պահանջվածից շատ՝ հետագայում լավագույններն ընտրելու համար։

Սերմերը չորացնել պետք չէ, անմիջապես ցանում են կամ առանձին-առանձին՝ բաժակների մեջ, կամ միասին՝ թաղարի մեջ։

Հողախառնուրդը կազմում են տորֆից և գետի ավազից։ Սերմերը ցանում են 2 սմ խորությամբ, ցանելուց հետո ջրում են գոլ, հնեցված ջրով, ցանքը ծածկում են թափանցիկ թաղանթով կամ պլաստիկ շշերով՝ ջերմոցային պայմաններ ստեղծելու համար։

Ցանքը տեղադրում են տաք, պայծառ լուսավորված տեղում, ամեն օր օդափոխում են և, ըստ անհրաժեշտության, ջրում։ Առաջին ծիլերն հայտնվում են 2-3 շաբաթից, ինչից հետո ծածկերը հանում են։

Նոր՝ քիչ ավելի մեծ ծաղկամանների մեջ բույսերը տեղափոխում են երբ հին ծաղկամանն արդեն խոչնդոտում է բույսի զարգացմանը։

Տնկաշիվեր արմատակալման դնելու համար, գարնանը կամ ամռանը, հասուն թուրինջենու առողջ ճյուղերից 11-17 սմ երկարությամբ կտրոններ են վերցնում։ Ամեն կտրոնի վրա առնվազն 6 տերև պետք է լինի։ Կտրոնները արմատակալման են դնում գետի խոնավ, ոչ շատ մանր ավազի մեջ և ծածկում են՝ ջերմոցային պայմաններ ստեղծելու համար։ Օդի ջերմաստիճանը պետք է +25°С-ից ցածր չլինի, տեղը պետք է լուսավոր լինի, բայց ոչ արևի տակ։ Ավազի մեջ խրելուց առաջ կտրոնների ստորն մասերը կարելի է մշակել արմատակալումը խթանող նյութերով։

Արմատներն առաջանում են 2 շաբաթում, ինչից հետո տնկաշիվերը տնկում են հավասար մասերով ճմահողից, տերևային բուսահողից, փտած գոմաղբից և ավազից կազմված հողախառնուրդի մեջ։

Խնամքը

Որպեսզի թուրինջենին լավ զարգանա եւ հարուստ բերք տա, պետք է ուշադրություն դարձնել հետևյալին՝

  • Լուսավորությունը։ Լուսավոր օրվա տևողությունը պետք է առնվազն 8-10 ժամ լինի։ Արևի ուղիղ ճառագայթները այրվածքներ են առաջացնում թուրինջենու տերևների վրա:
  • Օդի ջերմությունը։ Օդի ջերմաստիճանը պետք է լինի մինչեւ +27°C: Միջանցիկ քամիները հակացուցված են։ Աշնանը եւ ձմռանը բույսը պետք է պահել զով՝ մինչեւ +4°C ջերմաստիճանի սենյակում, այլապես հաջորդ սեզոնին թուրինջենին չի ծաղկի և պտղաբերի։
  • Օդի խոնավությունը պետք է լինի մոտ 60%: Դրան հասնելու համար, շոգ սեզոնին ծառը հաճախակի ցողում են գոլ, հնեցված ջրով, բացի այդ, ամիսը մեկ անգամ, ծածկելով հողակույտը, լողացնում են ցնցուղի տակ։
  • Սնուցումը։ Բույսի առաջին գարնանը պետք է խուսափել պարարտանյութ օգտագործելուց, իսկ ամռանը, զգուշորեն օրգանական պարարտանյութով են սնուցում։ Հաջորդ գարնանն ու ամռանը սնուցելու որևէ արգելք չկա։ Լավ կլինի սնուցումներն անել հատուկ ցիտրուսայինների համար նախատեսված պարարտանյութերով։
  • Ջրելը։ Հողը պետք է միշտ խոնավ լինի, բայց ջրախեղդ անել էլ պետք չէ: Շոգ օրերին հնարավոր է ամեն օր ջրելու անհրաժեշտություն առաջանալ, մյուս օրերին՝ ըստ անհրաժեշտության՝ երբ հողի մակերեսը 1-2 սմ խորությամբ չորանա։ Ջրել պետք է անձրևաջրով կամ ծորակի հնեցված ջրով։

Բարդություններ

  • Թուրինջենին չի սիրում տեղափոխությններ, որոնցից հետո կարող է թափել տերևները և պտուղները։
  • Թուրինջենին, առնվազն մինչև երեք տարեկան դառնալը, ուտելու համար նորմալ պտուղներ չի կարող տալ: Մինչ այդ եթե ծառը պտուղներ ձևավորի, դրանք պետք է հեռացնել՝ որպեսզի դրանց վրա ծառը էներգիա չվատնի։
  • Եթե ծառը դադարել է աճել, ուրեմն պարարտանյութը բավարար չէ։
  • Երբ տերևները թափվում են, ամենայն հավանականությամբ բույսը չափից շատ են ջրել։
  • Երբ տերեւների ծայրերը չորանում են և ոլորվում, պատճառը օդի անբավարար խոնավությունն է:

Թուրինջենուն պետք է զննել վնասատուներ հայտնաբերելու համար: Բույսը կարող է ենթարկվել ցիտրուսային սպիտակաթևիկի (цитрусовая белокрылка), կարմիր ցիտրուսային տիզի (красный цитрусовый клещ) և վահանակիրների (щитовка) հարձակմանը։

Վնասատուների հայտնաբերման դեպքում, դրանց հեռացնում և ոչնչացնում են մեխանիկորեն, իսկ բույսը մշակում են դրա համար նախատեսված տարբեր նյութերով, օրինակ հնդկայասամանի յուղով։

Տես նաև “ԻՆՉՊԵՍ ՍԵՆՅԱԿԱՅԻՆ ԲՈՒՅՍԵՐԸ ՊԱՇՏՊԱՆԵԼ ՎՆԱՍԱՏՈՒՆԵՐԻՑ” հոդվածը։

Արտաքին հղումներ

Բույսեր, Խոտաբույսեր

Աշորա

Leave a comment

Աշորան (անգլ.՝ Rye, ռուս.՝ Рожь, լատ.՝ Secale cereale) դաշտավլուկ-ազգիների (հացազգիներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ է։ Հայտնի է 5 (որոշ տվյալներով 13), ՀՀ-ում՝ 4 տեսակ, վայրի՝ Աշորա Վավիլովի (Secale vavilovii),

միամյա մոլախոտ է, Աշորա լեռնային (Secale montanum), Աշորա դարալագյազի (Secale daralagesi), բազմամյա են և Աշորա մշակովի կամ հատիկային (Secale cereale)։ Աշորայի բոլոր տեսակները և ներտեսակային տիպերն ունեն փնջաձև արմատային համակարգ։ Ցողունը սնամեջ ծղոտ է, բարձրությունը՝ 20-200 սմ։

Աշորայի ծլեցված սերմեր աճեցնելը

https://sproutpeople.org/growing-rye-sprouts/

Աշորայի միկրոկանաչի աճեցնելը

https://sproutpeople.org/growing-rye-grass/

Կարդացեք նաև մեր կայքի “ԱՇՈՐԱՆ ՈՐՊԵՍ ՍԻԴԵՐԱՏ” հոդվածը ==>

Հղումներ