Category Archives: Բույսեր

Սամիթ

Սամիթը (անգլ.՝ Dill, ռուս.՝ Укроп, լատ.՝ Anethum graveolens) նեխուրազգիների ընտանիքին (Apiaceae) պատկանող միամյա տերևաբանջար է։ Օգտագործվում է որպես թարմ կանաչի, որպես համեմունք՝ վարունգի և այլ թթուների մեջ, իսկ ձմռանը կերակուրների մեջ օգտագործվում է չորացված սամիթը։

Սամիթի հայերեն այլ անվանումներն են՝ բաղբակ, տերաթողիկ, տերաղոթի:

Սամիթը կարող է դիմանալ մինչև -4 աստճան ցրտին, այնպես որ ցանել կարելի է վաղ գարնանը՝ ձնհալից անմիջապես հետո: Սերմերը կարող են ծլել օդի +3°C ջերմաստիճանին, իսկ աճի համար օդի ամենահարմարավետ ջերմաստիճանայինտիրույթը +15…+20°C է:

Հղումներ

Խաղող

Խաղողը (անգլ.՝ Grape, ռուս.՝ Виноград, լատ.՝ Vítis), խաղողազգիների ընտանիքին պատկանող՝ փաթաթվող ցողունով բույս է։ Պտուղները լինում են տարբեր երանգի և կազմում են տարբեր ձևի, մեծության և խտության պտղաբույլեր՝ ողկույզներ։  Ողկույզները հասած վիճակում քաղցր հատապտուղներ են։ Խաղողի տեսակների զգալի մասն առաջացել է եվրոպական վայրի խաղողից, որն աճում է նաև Հայաստանի Հանրապետության տարածքում (Մեղրի, Լոռի- Փամբակի կիրճեր)։

Խաղողի էտը

Խաղողի էտը պարտադիր միջոցառում է յուրաքանչյուր պարտիզպանի համար: Էտը երիտասարդացնում է խաղողի վազը ու նպաստում բերքատվության էական ավելացմանը:  Կտրելով կամ կարճացնելով շիվերը խթանում ենք նոր՝ պտղաբեր շիվերի գոյացումն ու աճը:
Գոյություն ուն 3 տիպի էտ: Դրանք, առանձին կամ համադրելով, կիրառում են, կախված խողողի տեսակից և վազի վիճակից:

Կարճ

Этот способ обрезки ещё называют «на сучок». Смысл её заключается в том,  что все побеги обрезаются довольно коротко. На каждом побеге оставляют 2-4 глазка.
Такие коротко обрезанные отводы называют сучками замещения. Они нацелены на формирование растения и выполняют омолаживающую функцию.
Делается это так: если у сучка замещения первый от основания глазок направлен внутрь, то на нём рекомендуется оставлять ещё три почки. Отвод, который начинает произрастать из первого глазка, обычно обламывают. Это позволяет сучку замещения расти наружу куста, а не внутрь. После такой обрезки на ветвях растения остаётся не более 40 глазков.

Միջին

На каждом отводе оставляют порядка восьми глазков. Это позволяет сохранить все устойчивые к холодам отводы. На кусте оставляют около 50 глазков.

Երկար

Этот вид обрезки нацелен на увеличение плодоносности растения, но такой способ подходит не всем сортам. На каждом побеге оставляют до 15 глазков. На всём растении не более 60 глазков. Длинная обрезка применяется в основном для азиатских разновидностей винограда.

Խառը

Считается наиболее популярным среди садоводов. Этот способ заключается в комбинировании длинной и короткой обрезки. Другими словами, часть побегов подрезают «на сучок». Это позволяет растению постоянно обновлять свои побеги. Другую часть побегов слегка укорачивают на плодоношение.



Ի տարբերություն պտղատու ծառերի էտի, խաղողի ճյուղերը չի կարելի կտրել անմիջապես հիմքից: Միշտ թողնում են մի փոքր կոճղիկ: Պատճառն այն է, որ խաղողի կտրվածքները ժամանակի հետ ոչ թե փակվում են, այլ չորանում:

Խաղողի խնամքը գարնանը

Սեզոնի սկզբում անհրաժեշտ է կանխել սնկային հիվանդությունները և վանել վնասատուներին։ Կանխարգելիչ միջոցառումները շատ արդյունավետ են և թույլ են տալիս պահպանել բույսի առողջությունը և ապագա բերքը:

Խաղողի թփերը բացելուց անմիջապես հետո վազերը մշակվում են երկաթարջասպով (երկաթի սուլֆատ) (300-500 գ 10 լիտր ջրին)։ Եթե ​​աչքերն արդեն փքվել են, ապա դեղաչափը կրճատվում է՝ 200-300 գ 10 լիտր ջրին։ Այս բուժումը սպանում է վազերի վրա ևմեռած սնկերը:

Երկրորդ բուժումն իրականացվում է, երբ միջին օրական ջերմաստիճանը հասնում է մոտ 10-ի և երբ հայտնվում են 3-5 տերևներով կանաչ ընձյուղներ։ Օգտագործում են Horus, Strobi պատրաստուկներ: Միաժամանակ խաղողը կարելի է մշակել միջատասպաններով և ակարիցիդներով՝ Actekllik, Decis։

Երրորդ բուժումը պետք է իրականացվի ծաղկելուց առաջ։ Կիրառում են պղինձ պարունակող պատրաստուկներ՝ Ռիդոմիլ գոլդ, Տոպազ, Հորուս։ Այս դեղերը գործում են 8-14 օր, սպանում են սնկերի լայն տեսականի, բարձրացնում բույսերի իմունիտետը։

Գարնանը խաղողը քիմիական նյութերով մշակելը բացասական հետևանքներ չի ունենում բերքի և մարդկանց առողջության վրա։ Որոշակի ժամանակ անց բոլոր քիմիական նյութերն ամբողջությամբ դուրս են են մղվում բույսից՝ ողկույզների հասունացումից շատ առաջ:

Սնուցումը

Առաջին երեք տարիներին երիտասարդ խաղողները սնուցման կարիք չունեն: Տնկելու ժամանակ փոսի մեջ լցված պարարտանյութերը բավարարում են։ Երիտասարդ բույսերին թույլ չեն տալիս պտուղ տալ, նրանց ողջ ուժը գնում է ընձյուղների ամրացմանն ու ձևավորմանը։ Կյանքի չորրորդ տարում արդեն թույլատրում են պտուղներ ձևավորել։ Իսկ խոշոր ողկույզների ձևավորումը խթանելու համար անհրաժեշտ է լավ սնուցում։

Խաղողի համար պարարտանյութը պետք է կիրառվի հիմնական արմատների խորության վրա: Այդպես, սննդարար նյութերը լավ են կլանվում: Փորձառու այգեպանները խաղող տնկելիս, թփի մոտ խողովակ են թաղում, որով հետո սնուցում և ջրում են բույսը։ Հակառակ դեպքում սննդարար լուծույթները լցնում են թփից 50-80 սմ հեռավորության վրա փորված ակոսի մեջ՝ ամբողջ տրամագծով։ Ակոսի խորությունը՝ 40-50 սմ։

Յուրաքանչյուր սնուցումից առաջ խաղողի թփերը լավ ջրվում են։ Մեկ մեծահասակ խաղողի համար հիմնական գարնանային սնուցումը տալիս են հետևյալ լուծույթով՝ 10 լիտր գոլ ջուր, 2 ճաշի գդալ սուպերֆոսֆատ, 1 ճաշի գդալ ամոնիումային սելիտռա, 1 ճաշի գդալ կալիումի սուլֆատ։

Այս սնուցումն արվում է երբ թուփը դեռ չի արթնացել և գտնվում է հանգստի վիճակում։

Երկրորդ սնուցումն արվում է ծաղկելուց 2 շաբաթ առաջ՝ նույն լուծույթով։

Երրորդը կատարվում է ողկույզների ձեւավորումից հետո: Բայց ազոտի բաղադրիչը՝ ամոնիումային սելիտրան հանվում է լուծույթի բաղադրությունից։ Ազոտի ավելցուկը կհանգեցնի կանաչ զանգվածի անհարկի աճի:

Սնուցելու համար կարելի է նաև համալիր պարարտանյութեր կիրառել՝ Master, Florovit, Isabion:

Օրգանական պարարտանյութերից օգտագործում են փտած գոմաղբ, թռչնաղբի թուրմ և գոմաղբի հեղուկ։

Սաղարթային սնուցումները հիանալի լրացնում են արմատային սնուցումները: Խաղողի տերեւները արագ կլանում են օգտակար տարրերը։ Կարելի է համալիր պարարտանյութեր կիրառել՝ Master, Florovit, Isabion:

Թանթռնիկներ

tantrnik

Թանթռնիկները (անգլ․՝ Stonecrop, ռուս.՝ Очиток, Седум, լատ.՝ Sedum) թանձրատերևների (Crassulaceaeընտանիքին պատկանող, հիմնականում սուկուլենտ բույսեր են:
Բնական պայմաններում տարածված են հյուսիսային կիսագնդում՝ Եվրոպայի, Ասիայի և Հյուսիսային Ամերիկայի բարեխառն գոտիներում:

Սովորաբար սենյակային պայմաններում աճեցնում են թանթռնիկների սուկուլենտ տեսակներ, հետևաբար նրանց նկատմամբ անհրաժեշտ է համապատասխան խնամք՝ բարձր ջերմաստիճան, չափավոր ջրել, արև, հազվադեպ սնուցում հատուկ պարարտանյութերով։

Սենյակային պայմաններում թանթռնիկների ծաղկելուն հասնելը բավականին դժվար է. դրա համար անհրաժեշտ է ապահովել օդի բավականին ցածր ջերմաստիճան ձմռանը, իսկ ամռանը բարձր ջերմաստիճան: Շատ տեսակներ կարելի է աճեցնել որպես ամպելային բույսեր, քանի որ բնության մեջ թանթռնիկները սովորաբար աճում են քարերի և ժայռերի ծերպերի վրա՝ դրանցից կախված:

Բույսերը ոչ միայն գեղեցիկ են և հեշտ մշակության մեջ, այլև օգտակար: Ժողովրդական բժշկության մեջ տերևներն օգտագործում են վերքեր և այրվածքներ բուժելու համար։ Թանթռնիկի թուրմն օգտագործվում է որպես կենսախթանիչ՝ այն նույն դեպքերում, երբ օգտագործվում է հալվեն:

Թանթռնիկների տեսակները

Թանթռնիկ Մորգանի

(անգլ.՝ , ռուս.՝ Седум Моргана, Обезьяний хвост,  լատ.՝ Sedum morganianum)

Wikipedia: Sedum morganianum

Թանթռնիկ հաստատերև

(անգլ.՝ , ռուս.՝ Седум толстолистный, Нос пьяницы,  լատ.՝ Sedum pachyphyllum)

Wikipedia: Sedum pachyphyllum

Թանթռնիկ կարմրավուն

(անգլ.՝ Jelly-beans, Christmas-cheer, ռուս.՝ Седум красноокрашенный,  լատ.՝ Sedum rubrotinctum)

Wikipedia: Sedum rubrotinctum

Թանթռնիկ իսպանական

(անգլ.՝ Spanish stonecrop, ռուս.՝ Очиток испанский,  լատ.՝ Sedum hispanicum)

Wikipedia: Sedum hispanicum

Թանթռնիկ Ադոլֆի

(անգլ.՝ Golden Sedum, ռուս.՝ Седум Адольфа,  լատ.՝ Sedum adolphii)
Sedum-adolphii-Golden-Sedum

Wikipedia: Sedum adolphii

Թանթռնիկ Վեյնբերգի

(անգլ.՝ Ghost plant, ռուս.՝ Седум Вайнберга,  լատ.՝ Sedum weinbergii, Graptopetalum paraguayense)
Sedum-weinbergii
Седум Вайнберга (Sedum weinbergii). Этот вид – суккулентное растение, выращивают, как ампельное. Побеги мясистые, лежачие, слегка поднимающиеся. Листья глянцевые, с восковидным налетом, вытянуто-яйцевидной формы, располагаются на побегах поочередно, сидячие, зелено-розоватого цвета, немного отдают сизым. В щитковидное соцветие собираются цветки белого цвета.

Wikipedia: Sedum weinbergii

Թանթռնիկ Գրեգի

(անգլ.՝ , ռուս.՝ Седум Грегга,  լատ.՝ Sedum Greggii)
Седум Грегга (Sedum greggii). Также известен под названием седум разнолистный (Sedum diversifolium). Этот травянистый многолетник родом из Мексики. Побеги однолетние, сначала прямостоячие и голые, со временем стелющиеся и незначительно ветвящиеся, недлинные (до 20 см). Листья яйцевидной формы, очень маленькие (всего до 5 мм в длину), зелено-сероватого оттенка – это листья на молодых побегах; на взрослых побегах листья чуть длиннее (до 12 мм в длину), светло-зеленого цвета, выпуклые. Период цветения приходится на конец зимы – конец весны, цветки желтого цвета, растут всего по 2-4 штуки на недлинном цветоносе.

Թանթռնիկ Զիբոլդի

(անգլ.՝ , ռուս.՝ Седум Зибольда,  լատ.՝ Sedum Sieboldii)
Седум Зибольда (Sedum sieboldii). Этот вид родом из Японии, является травянистым многолетником, который можно часто встретить в комнатной культуре. Побеги до 30 см длиной, свисающие. Листья сидячие, светло-зеленого цвета, к краю принимающие красноватый оттенок, кругловатой формы. Период цветения – начало-середина осени. Цветки розового цвета. При выращивании в комнатах довольно вынослив.

Թանթռնիկ հավաք

(անգլ.՝ , ռուս.՝ Седум ,  լատ.՝ Sedum )

Седум компактный / Sedum compactum

Седум компактный (Sedum compactum). Еще один травянистый многолетник из Мексики. Листья у этого вида имеют вытянуто-яйцевидную форму, располагаются черепитчато и плотно друг к другу, зелено-сероватого оттенка, мелкие. Период цветения – начало-середина лета, на цветоносе появляются 2-3 белых цветка с приятным запахом.

Թանթռնիկ ուղղաձիգ

(անգլ.՝ , ռուս.՝ Седум ,  լատ.՝ Sedum )

Седум линейный / Sedum lineare

Седум линейный (Sedum lineare). Травянистый многолетник родом из Японии и Китая. Побеги стелющиеся, хорошо и густо ветвятся, легко укореняются. Листья небольшие, располагаются в мутовках по три-четыре штуки, плоские на верхней стороне, светло-зеленого цвета, линейной формы (до 0,5 см в ширину, и до 1,5 см в длину). Обычно выращивают как ампельное растение, Период цветения приходится на конец весны – начало осени, цветет желтыми цветками, собранными в зонтиковидны соцветия.

Թանթռնիկ Մորգանի

(անգլ.՝ , ռուս.՝ Седум ,  լատ.՝ Sedum )

Седум Моргана / Sedum morganianum

Седум Моргана (Sedum morganianum). Травянистый многолетник родом из Мексики. Побеги длинные (до 1 м в длину) и густо покрыты листьями. Листья светло-зеленого цвета, вытянуто-овальной формы (в длину до 20 мм, в а ширину до 5 мм), объемные, верхняя сторона листа прямая. Выращивают вид как ампельное растение, которое может даже неплохо цвести. Цветки красно-розового оттенка, собираются в зонтиковидных соцветиях по 10-15 штук.

Թանթռնիկ

(անգլ.՝ , ռուս.՝ Седум ,  լատ.՝ Sedum )

Седум потозинский / Sedum potosinum

Седум потозинский (Sedum potosinum). Этот вид – суккулент, растение многолетнее. Молоды побеги у этого вида стелющиеся, с возрастом поднимаются. Листья линейной формы, закруглённые на верхушке, на побеге располагаются по очереди, сидячие, со светло-зеленой листовой пластиной с белым отблеском и розоватой верхушкой. У растения быстро вытягиваются побеги, поэтому оно нуждается в регулярных обрезках. Цветет белыми цветками.

Թանթռնիկ Ստալի

(անգլ.՝ , ռուս.՝ Седум ,  լատ.՝ Sedum )

Седум Сталя / Sedum stahlii

Седум Сталя (Sedum stahlii). Крупный травянистый многолетний полукустарник из Мексики. В высоту может достигать 20 м (в природе). Стебель почти не ветвится, прямой. Побеги стелются, ветвятся слабо. Листья располагаются супротивно, небольшие, в длину около 1 см, в ширину – на 2-4 мм меньше, имеют яйцевидную форму, толстые, слегка опушены, красно-коричневого цвета. Цветки собираются в метельчатом соцветии на верхушке разветвленного цветоноса. Период цветения припадает на конец лета – начало осени, цветки желтого цвета. Этот вид популярен в комнатной культуре.

Թանթռնիկ փռվող

(անգլ.՝ , ռուս.՝ Седум ,  լատ.՝ Sedum )

Седум стелющийся / Sedum humifusum

Седум стелющийся (Sedum humifusum). Дернистые невысокие представители рода из Мексики. Листья у этого вида яйцевидной формы, края укрыты маленькими волосками, зеленого цвета, со временем принимающие красноватый оттенок. Период цветения – с середины весны до начала лета. Цветки желтого цвета, растут по одному.

Թանթռնիկ թանձրատերև

(անգլ.՝ , ռուս.՝ Седум ,  լատ.՝ Sedum )

Седум толстолистный / Sedum pachyphyllum

Седум толстолистный (Sedum pachyphyllum). Полукустарники из Мексики, вырастают до 30 см в высоту. Листья плотные, сизо-серые, верхушка листа принимает красный оттенок, имеют булавовидную форму, достигают в длину 4 см, верхушка тупая. Период цветения приходится на середину весны, цветки желто-зеленого или чисто желтого цвета, соцветие зонтиковидное.

Թանթռնիկ Թրելիսի

(անգլ.՝ , ռուս.՝ Седум ,  լատ.՝ Sedum )

Седум Трелиса / Sedum treleasii

Седум Трелиса (Sedum treleasii). Травянистый многолетник родом из южной части Северной Америки. Стебли темно-коричневые, прямые, деревенеют. Листья глянцевые, светло-зеленые, яйцевидной формы, могут быть немного вытянутые, в длину до 25 мм, а в толщину до 10 мм. Цветки светло-желтые собираются в полушаровидном соцветии.

Խնամքը

Седум (лат. Sedum) – суккулент из семейства толстянковых растений. Род включает в себя до 600 видов растений: суккуленты, одно-, двух- и многолетние травянистые растения, иногда невысокие полукустарники. В природе распространены в северном полушарии: умеренных поясах Азии, Европы и Северной Америки. Название растения происходит от слова «сидеть», которое характеризует основное свойство рода – расти практически на любых каменных поверхностях.
В комнатных условиях обычно выращивают суккулентные виды седума, поэтому и уход за ними требуется соответствующий: высокая температура, умеренный полив, солнце, редкие подкормки специальными удобрениями. Добиться цветения в комнатных условиях довольно сложно: для этого необходимо обеспечить довольно низкую температуру зимой, и высокую – летом. Многие виды можно выращивать, как ампельные растения, поскольку в природе седумы обычно растут на камнях и отвесных скалах, свисая с них.
Седум не только красив и хорош в культуре, но еще и полезен. Листья в народной медицине применяют для заживления ран и как средство от ожогов. Экстракт седума используют как биостимулятор в тех же случаях, в которых применяют и алоэ. Домашний седум еще известен как очиток, лихорадочная и грыжная трава.
Размещают на самом светлом, солнечном месте, летом — лучше всего вынести на открытый воздух. Зимой необходимо организовать период покоя с прохладным содержанием (температура от +5 до +15 °C) и очень редким поливом. В период активного роста поливают умеренно, подкармливают один раз в месяц удобрениями для кактусов и суккулентов. Необходимо очень бережное обращение с листьями, так как они опадают при механическом воздействии. Пересаживают раз в 2-3 года, больше с целью омоложения, так как оголенные стебли выглядят малодекоративно. Размножают весной и летом стеблевыми черенками, отводками и зрелыми листьями, которые перед высадкой нужно подсушить.
Название рода происходит от латинского слова sedo — «сидеть» и связано с тем, что некоторые виды способны расти практически на гладких скалах.

Седум – болезни и вредители

Оголение стебля седума. У седума это может происходить по нескольким причинам. Основные – недостаток света (тогда стебли вытягиваются и теряют декоративный вид) и механические повреждение, при которых отламываются листья.
У седума гниют корни. Причиной может стать обильный полив при содержании зимой в прохладных условиях. Необходимо сократить полив, а растение может придется обновить черенкованием.
Сохнут листья седума. Седум испытывает нехватку влаги. Вместе с этим листья могут еще и сморщиваться. Доводить земляной ком до пересушки нельзя – полейте растение и листья в скором времени могут опять набраться сил.
Вытягиваются стебли седума. У седума это происходит, если растению недостаточно света (выращивается в тени или на северных окнах). Ему необходимо не просто яркое освещение, а еще и некоторое количество прямых солнечных лучей.
Вредители седума и болезни. Седум при неправильном уходе может начать гнить. Также может поражаться корневыми червецами.

Հալվե ծառանման

Հալվե ծառանման (անգլ.՝ Krantz aloe, Candelabra aloe, ռուս.՝ Алоэ древовидное, Столетник, լատ.՝ Alóe arboréscens) Հալվե ցեղի սուկուլենտ բույս է: Հայրենիքը Հարավային Աֆրիկան է, տարածված է Մոզամբիկում, Զիմբաբվեում, Սվազիլենդում և Մալավիում:

Հալվե ծառանմանը լայն կիրառություն է գտել բժշկության և կոսմետոլոգիայի բնագավառներում: Ժողովրդական բժշկության մեջ նույնպես շատ է կիրառվում:
Հալվե ծառանմանը, որպես գեղեցիկ սենյակային բույս, հաջողությամբ աճեցվում է ողջ աշխարհում: Լավ խնամքի դեպքում այն կարող է նույնիսկ ծաղկել դեղին կամ կարմիր ծաղիկներով:

Խնամքը

Հալվե ծառանմանը պահանջկոտ բույս չէ, մի քանի հեշտ կանոնների հետևելով կարելի է շատ լավ բույս աճեցնել:

Լուսավորությունը

Հալվե ծառանմանի լավ աճի համար անհրաժեշտ է պայծառ լուսավորություն, բայց արևի ուղիղ ճառագայթների ներքո բույսի վրա կարող են այրվածքներ արաջանալ: Այրվածքները կարող են լինել մուք շագանակագույն կամ նարնջագույն բծերի տեսքով:

Խորհուրդ է տրվում սենյակում Հալվե ծառանմանը  տեղադրել արևելյան կամ արևմտյան լուսամուտների գոգին:

Հողախառնուրդը և պարարտացումը

Հալվե ծառանմանը տնկելու կամ այլ ծաղկաման տեղափոխելու համար կարելի է կակտուսների համար նախատեսված պատրաստի հողախառնուրդ գնել:
Ինքնուրույն պատրաստելու համար առաջարկվում են հետևյալ բաղադրատոմսերը՝

  1. Տարբերակ

Հավասար ծավալներով խառնել

  • խանութից գնված պատրաստի հողախառնուրդ սենյակային բույսերի համար;
  • գետի, լվացած, խոշոր ավազ կամ գրանիտի մանրախիճ:

2. Տարբերակ
Հավասար ծավալներով խառնել

  • խանութից գնված պատրաստի հողախառնուրդ սենյակային բույսերի համար;
  • գետի, լվացած, խոշոր ավազ;
  • ագրոպեռլիտ կամ կարմիր ավազ:

3. Տարբերակ
Խառնել

Բոլոր տարբերակներով պատրաստված հողախառնուրդներին կարելի է ավելացնել շատ փոքր քանակություններով փայտի մոխիր և/կամ չեզոք կամ թույլ թթվային տորֆ:
Ծաղկամանը պետք է լավ դրենաժային շերտ ունենա, իսկ հողախառնուրդը արմատների համար ապահովի առավելագույն ջրա և օդաթափանցիկություն:
Հալվե ծառանմանի սնուցումը պարարտանյութերով կատարվում է տարին մեկ անգամ, գարնանը կամ ամռանը՝ բույսի ակտիվ աճի շրջանում:

Օդի ջերմաստիճանը

Զմռանը, երբ Հալվե վերան մտնում է հանգստի ռեժիմ, ցանկալի է ապահովել  +14 – +17°C: Տարվա մյուս եղանակներին ամենից հարմարավետ ջերմաստիճանը +18 – +26°C է:

Օդի խոնավությունը

Ճիշտ և ժամանակին ջրելու դեպքում օդի խոնավությունը բույսի համար կարևոր նշանակություն չունի: Ջրով ցողելու անհրաժեշտություն նույնպես չկա:

Ջրելը

Հալվե ծառանմանը հաստ, հյութալի տերևներ ունի, որոնց մեջ պաշարում է ջուրը: Ուստի հաճախակի ջրելու անհրաժեշտություն չկա և պետք է խուսափել բույսը ջրախեղդ անելուց, ինչը կարող է փտեցնել բույսը:
Հալվե ծառանմանը  ջրում են գոլ, հնացված ջրով, ծաղկամանի հողը չորանալուց հետո:
Ջրելիս պետք է խուսափել բույսի տերևները թրջելուց:

Տեղափոխումը

Առողջ Հալվե ծառանմանը արագ է աճում և բույսի կողերից շատ “ձագուկներ” են բուսնում:
Տեղափոխումը ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ անում են երբ բույսի արմատներն ամբողջությամբ զբաղեցնեն եղած ծաղկամանը: Նախընտրելի են լայն, ոչ շատ խորը ծաղկամանները, քանի որ Հալվե ծառանմանի արմատները ավելի շատ մակերեսայն աճ ունեն:
Խորհուրդ է տրվում տեղափոխումը կատարել բույսի արմատները զգուշորեն ազատելով հին հողից, քանի որ հին հողն արդեն ամբողջովին զուրկ կլինի սննդարար տարրերից:
Տեղափոխելուց հետո բույսը պետք է լավ ջրել ու այլևս չջրել մոտ 3 շաբաթ:
Տեղափոխությունից հետո կարող է տեղի ունենալ բույսի գույնի փոփոխություն:

Բազմացումը

Հալվե ծառանմանը կարելի է բազմացնել  կողային “ձագուկներով”, տերևներով և սերմերով:

“Ձագուկներով” բազմացնելու համար ախտահանված սուր դանակով առանձնացնում են առնվազն 3-4 տերև ձևավորած “ձագուկը” մորից: Առաջացած վերքերը մշակում են ակտիվացված ածխի փոշիով:  Եթե առանձնացված “ձագուկն” ունի սեփական արմատներ, ապա այն կարելի է անմիջապես տնկել, իսկ եթե ոչ, ապա պետք է վարվել այնպես, ինչպես վարվում են տերևով բազմացնելիս:
Տերևով բազմացնելու համար ախտահանված, սուր դանակով կտրում են տերևը և կտրած տեղը մշակում ակտիվացված ածխի փոշիով: Այնուհետև կտրված տերևը թողնում են 2-3 օր՝ որպեսզի վերքը չորանա:
Ծաղկամանի մեջ լցնում են մաքուր, խոնավ ավազ, որի մեջ էլ տնկում են տերևը: Մոտ մեկ շաբաթից տերևը կարմատակալի:
Սերմերով բազմացնելու համար, հողախառնուրդով լի ծաղկաթաղարի մեջ, 2 սմ միմյանցից հեռու դնում են Հալվե ծառանմանի սերմերը և սեղմելով մի թեթև խրում հողի մեջ: Հետո ավազի բարակ շերտով ծածկում են սերմերը:
Ծաղկաթաղարը իր բարձրության 1/3-ով ընկղմում են ջրի մեջ, ծածկում ցելոֆանով կամ ապակիով և տեղադրում լուսավոր տեղում:  Ստեղծված մինիջերմոցում պետք է լինի +25 – +32°C: 3-4 օրից պետք է հայտնվեն առաջին ծիլերը:
Առանձին ծաղկամաների մեջ նոր բույսերը կարելի կլինի տեղափոխել տերևների ձևավորվելուց հետո:

Ոչ բարենպաստ պայմաններ

  1. Լույսի պակաս: Բույսը շատ է ձգվում վեր: Պետք է ավելացնել լուսավորությունը:
  2. Հողի գերխոնավություն: Փտում են բույսի արմատներն ու ցողունի ներքին հատվածը կամ դալկանում ու չորանում են տերևները: Դադարեցնել ջրելը և ջրել միայն հողը չորանալուց հետո:
  3. Սառը ջրով ջրելը: Տերևները հանկարցակաի պոկվում են:  Պետք է բացառել սառը ջրով ջրելը:
  4. Քիչ ջրելը: Տերևների վրա շագանակագույն բծեր են առաջանում: Պետք է ավելի առատ ջրել:
  5. Սնկով վարակվելը: Փափուկ, մուգ բծեր տերևների վրա: Պետք է մշակել բույսը ֆունգիցիդով, իսկ կանխարգելման համար, հաճախ օդափոխել սենյակը:

Վնասատուները

  • Ալրատիզ
  • Վահանամիջատ
  • Սարդոստայնային տիզը
  • Նեմատոդա
  • Տրիփսեր
  • Ֆիլոքսերա
Հղումներ

 
 Կարդալ Հալվեի այլ տեսակների մասին ==>

Որքան արև է պետք կանաչեղեն աճեցնելու համար

Անունը Տեղի լուսավորվածությունը
Արև Արև Արև
6 ժամ և ավելի 4-6 ժամ 2-4 ժամ
Անանուխ
(Mint, Мята, Méntha)
+ +
Անիսոն
(Anise, Анис обыкновенный, Pimpinella anisum)
Զոպա
(Hyssop, Иссоп, Hyssopus)
Ճարճրուկ (Rocket salad,
Руккола, Eruca sativa)
+
Բորաժ
(Borage, Бораго, 
Borago)
+
Դաղձ
(Mentha, Мята, Méntha)
Դանդուռ
(Purslane, Портулак, Portulaca)
Դափնի
(Bay, Лавр, Laurus nobilis)
+ +
Եղեսպակ
(Sage, Шалфей, Sālvia officinālis)
+
Թարխուն
(Tarragon, Эстрагон, Artemísia
dracuncúlus)
+ +
Խավարածիլ (Rheum, Ревень, Rheum)
Խնկենի
(Խնկածաղիկ, Oregano, Душица, Origanum) 
Խնկունի
(Հազրեվարդ, Rosemary, Розмарин, Rosmarinus)
Ծիթրոն
(Savory, Чабер, Satureja)
Կերբելուկ (Chervil,
Кервель, Anthriscus cerefolium)
+
Կորեական նանա-Korean
mint-Корейская мята-Agastache rugosa
Համեմ, գինձ (Coriander,
Кориандр, Coriandrum sativum)
+ +
Ղանձիլ (Черемша, Ramsons, Allium
ursinum
)
Մաղադանոս
(Parsley, Петрушка, Petroselínum)
+ +
Մանանեխ (Mustard, Горчица
салатная, Brassica
juncea
)
Մեղվախոտ
(Lemon balm, Мелисса, Melissa officinalis)
Նեխուր
(Apium, Cельдерей, Apium)
Ուրց
(Thyme, Тимьян, Thymus)
Չաման (Քիմիոն,
Caraway, Тмин, Carum)
Պերիլա
(Perilla, Перилла, Perilla
)
+
Ռեհան
(Basil, Базилик, Ocimum basilicum)
+
Սամիթ (Dill,
Укроп, Anéthum)
+
Սպանդ
(Rue, Рута, Ruta)
Սոխ կտրող, սեզատերև
(Chives, Шнитт-лук, Allium schoenoprasum)
+ +
Սուսամբար (Majoram,
Майоран, Origanum majorana)
+

Սենյակային բույսերը դասակարգված ըստ հարմար ուղղության պատուհանի

Պայծառ լույսի բույսեր

ՊատուհանՀեռավորություն
Արևելյան և Արևմտյան0
Հարավային30-150 սմ

Աֆելանդրա (անգլ․՝ Zebra plant, ռուս․՝ Афеландра, լատ․՝ Aphelandra squarrosa)

Բաղեղ սովորական (անգլ.՝ English Ivy, Common Ivy, ռուս.՝ Плющ обыкновенный, լատ.՝ Hedera helix)

Բաղրջուկ (Չինական վարդ, անգլ․՝ Hibiscus, ռուս․՝  Гибискус, լատ․՝ Hibiscus)

Բոկարնեա (անգլ․՝ Ponytail palm, Elephant’s foot ռուս․՝ Бокарнея, լատ․՝ Beaucarnea recurvata)

Թանձրատերևուկ (անգլ.՝ Jade plant, Friendship tree, Lucky plant, or Money tree, ռուս.՝ Толстянка, լատ.՝ Crassula)

Իշկաթնուկ Միլիուսի (անգլ.՝ Crown of thorns, Christ plant, Christ thorn, ռուս.՝ Молочай Милиуса, լատ.՝ Euphorbia milii)

Կակտուսներ և սուկուլենտներ (անգլ․՝ Cactus & Succulentsլ, ռուս.՝ , լատ.՝ )

Կեղծ արալենի (անգլ.՝ False Aralia, ռուս.՝ Плеранда, լատ.՝ Plerandra elegantissima)

Կոդիեում (անգլ.՝ Croton, ռուս.՝ Кодиеум, Кротон, լատ.՝ Codiaeum)

Մարգարիտների շարան (անգլ․՝ String of pearls, ռուս․՝ Крестовник Роули, լատ․՝ Curio rowleyanus)

Մոմաբաղեղ (անգլ.՝  Waxplant, Waxvine, Waxflower, Hoya, ռուս.՝ Хойя, լատ.՝ Hoya)

Շքածառ, Արաուկարիա (անգլ․՝ Norfolk island pine, ռուս․՝ Араукария разнолистная, լատ․՝ Araucaria heterophylla)

Պիտոսպորում (Australian laurel, Japanese pittosporum, Mock orange, Japanese cheesewood, ռուս․՝ Питтоспорум Тобира, Смолосемянник обыкновенный, Питтоспорум пахучий, լատ․՝ Pittosporum Tobira)

Պոդոկարպուս (անգլ․՝ Podocarpus, ռուս․՝ Подокарп, Ногоплодник, լատ․՝ Podocarpus)

Սոլեյրոլիա (անգլ․՝ Baby’s tears, Baby tears, ռուս․՝ Солейролия, լատ․՝ Soleirolia soleirolii)

Ցիտրուսայիններ (անգլ․՝ Citrus, ռուս․՝ Цитрус, լատ.՝ Citrus)

Ֆիկուս բենջամինա (անգլ․՝ Weeping fig, ռուս․՝ Фикус бенджамина, լատ․՝ Ficus Benjamina)

Միջին լուսավորության բույսեր

ՊատուհանՀեռավորություն
Հյուսիսային0
Արևելյան/Արևմտյան30-90 սմ
Հարավային90-300 սմ

Անթուրիում (անգլ.՝ Anthurium, ռուս.՝ , լատ.՝ )

Արդիզիա (անգլ.՝ Coral berry, ռուս.՝ Ардизия, լատ.՝ Ardisia)

Բաղեղ շվեդական (անգլ.՝ Swedish Ivy, ռուս.՝ Шпороцветник, Плектрантус, լատ.՝ Plectranthus)

Բեգոնիա , Փղականջ (անգլ.՝ Begonia, ռուս.՝ Бегония, լատ.՝ Begonia)

Դիֆենբախիա (անգլ․՝ Dumb cane, չին․՝ 花叶万年青属, ռուս․՝ Диффенбахия, լատ․՝ Dieffenbachia L)

Կորդիլին (անգլ.՝ Ti plant, ռուս.՝ Кордилина, լատ.՝ Cordyline)

Ձարխոտ բոստոնյան, Պտեր բոստոնյան, Բոստոնյան ձարխոտ (անգլ․՝ Boston swordfern, Wild Boston fern, ռուս․՝ Нефролепис возвышенный, լատ․՝ Nephrolepis exaltata)

Ձարխոտ ծնեբեկ (անգլ.՝ Asparagus fern, ռուս.՝ Спаржа, լատ.՝ Asparagus)

Ձարխոտ թռչնի բույն (անգլ.՝ Bird’s-nest fern, ռուս.՝ Птичье гнездо, լատ.՝ Asplenium nidus)

Մարանտա (անգլ.՝ Maranta, ռուս.՝ Маранта, լատ.՝ Maranta)

Շեֆլերա (անգլ.՝ Schefflera, ռուս.՝ Шеффлера, լատ.՝ Schefflera)

Պեպերոմիա (անգլ.՝ Radiator plant, ռուս.՝ Пеперомия, լատ.՝ Peperomia)

Պլատիցերիում (անգլ.՝ Staghorn fern, ռուս.՝ Платицериум, լատ.՝ Platycerium)

Սագոենի (անգլ.՝ Sago palm, Cycas, ռուս.՝ Саговник, լատ.՝ Cycas)

Վիշապածառ (անգլ՝ Dracaena, ռուս.՝ Драцена, լատ.՝ Dracaena)

Տոլմիա (անգլ.՝ Piggyback plant, ռուս.՝ Толмия, լատ.՝ Tolmiea menziesii)

Տրադիսկանցիա զեբրինա  (անգլ․՝ Wandering Jew, ռուս․՝ Традесканция зебрина, լատ․՝ Tradescantia zebrina)

Ցիսուսը (անգլ.՝ Cissus, ռուս.՝ Циссус, լատ.՝ Cissus)

Քլորոֆիտում (անգլ.՝ Spider Plant, ռուս.՝ Хлорофитум, լատ.՝ Chlorophytum)

Ֆիկուս կաուչուկաբեր (անգլ.՝ Rubber plant, ռուս.՝ Фикус каучуконосный, լատ.՝ Ficus elastica)

Ֆիկուս քնարատերև (անգլ.՝ Fiddle-leaf fig, ռուս.՝ Фикус лировидный, լատ.՝ Ficus lyrata)

Ցածր լուսավորության բույսեր

ԼուսամուտՀեռավորություն
Հյուսիսային30-90 սմ
Արևելյան/Արևմտյան60-300 սմ
Հարավային460-610 սմ

Ագլաոնեմա (անգլ.՝ Aglaonema, Chinese evergreen, ռուս.՝ Аглаонема,  լատ.՝ Aglaonema)

Դավալիա ձարխոտ (անգլ.՝ Rabbit’s foot fern, ռուս.՝ Даваллия, լատ.՝ Davallia fejeensis)

Եղեգնարմավ (անգլ․՝ Neanthe bella palm, Parlour palm, ռուս․՝ Хамедорея изящная, լատ․՝ Chamaedorea elegans)

Զամիոկուլկաս (Զանզիբարի գանձ, Դոլարի ծառ, անգլ.՝ Zanzibar gem, ZZ plant, Zuzu plant, ռուս.՝ Замиакулькас, Дволларовое дерево, լատ.՝ Zamioculcas)

Թուջե ծաղիկ (անգլ․՝ Cast Iron Plant, Bar-room plant, չին․՝ 蜘蛛抱蛋, ռուս․՝ Аспидистра высокая, լատ․՝ Aspidistra elatior

Պոթոս (անգլ.՝ Devil’s ivy, Pothos, ռուս.՝ Эпипремнум золотистый, լատ.՝ Epipremnum aureum)

Սանսևիերիա (անգլ.՝ Mother-in-law’s tongue, Devil’s tongue, Jinn’s tongue, Bow string hemp, Snake plant և Snake tongue, ռուս.՝ Сансевие́ра, Сансевье́ра, Тёщин язык, Щучий хвост, լատ.՝ Sanseviera)

Սինգոնիում (անգլ.՝ Arrowhead plant, Syngonium, ռուս․՝ Сингониум, լատ․՝ Syngonium)

Սպաթիֆիլում (անգլ.՝ Peace Lily, ռուս.՝ Спатифиллум, լատ.՝ Spathiphyllum)

Ֆիլոդենդրոն սրտիկատերև (անգլ.՝ Heartleaf Philodendron, ռուս.՝ Филодендрон плющевидный, լատ.՝ Philodendron hederaceum)

Տես նաև՝ ՈՐ ԲՈՒՅՍԻ ՀԱՄԱՐ, ՈՐ ԿՈՂՄԻ ԼՈՒՍԱՄՈՒՏԻ ԳՈԳԸ ԸՆՏՐԵԼ ==>

Ստվերադիմացկուն սուկուլենտներ

Ընդհանուր առմամբ բոլոր սուկուլենտներն էլ լավ են աճում երբ  օրվա գեթ մի մասը արևի տակ են: Դրանցից շատերը խեղճանում են և չեն ծաղկում, եթե առնվազն 6 ժամ չեն լինում արևի տակ: Որոշներն էլ ավելի գունեղ են դառնում և լավ են ծաղկում օրական 8 և ավելի ժամ արևի ուղիղ լուսավորություն ունենալով:
Մյուս կողմից, որոշ սուկուլենտներ կեսորվա ժամերին արևից այրվածքներ կարող են ստանալ և մահանալ: Այդ վտանգը առանձնապես մեծ է խոնավ կլիմայում, երբ օդի ջերմաստիճանը +32°C-ից բարձր է:
Սուկուլենտները կարող են դիմանալ երկարատև երաշտին և, որպես կանոն հանգստի մեջ են գտնվում ձմռանը: Սակայն աճի շրջանում ժամանակին և ճիշտ ջրելը խթանում է բույսի աճն ու ծաղկելը:
Բոլոր դեպքերում պետք է հիշել, որ ավելի լավ է քիչ ջրել, քան չափից ավել:
Իսկ հիմա անդրադառնանք այն սուկուլենտներին, որոնք լավ են աճում ցածր լուսավորության պայմաններում, առանց Արևի ուղիղ ճառագայթների:

Հալվե վերա (Aloe vera)

Թանձրատերևուկ (Jade Plant, Crassula ovata)

Սատանայի ողնաշար (Devil’s Backbone, Euphorbia tithymaloides)

Սանսևիերիայի բազմաթիվ տեսակներ (Sansevieria)

Կալանխոե Բլոսֆելդի (Florist Kalanchoe, Kalanchoe blossfeldiana)

Լիանատիպ կամ ամպելային տիպի լավ ստվերադիմացկուն սուկուլենտներ են՝

 Մոմաբաղեղը (Wax Plant, Hoya)

Մորգանի թանթռնիկը (Burro’s Tail, Sedum morganianum)

Ռիփսալիսը (Mistletoe Cactus, Rhipsalis)

Մարգարտաշղթան (String of Pearls, Curio rowleyanus)

Վուդի Ցիրոպեգիան (String of Hearts or Rosary Vine, Ceropegia woodii)

Շլումբերգերան (Christmas Cactus, Schlumbergera)

Զատկի կակտուսը (Easter Cactus, Hatiora gaertneri)

Էպիֆիլումը (Night Blooming Cereus, Epiphyllum)

Թանձրատերևուկ ծառանման

Ծառանման թանձրատերևուկը (անգլ.՝ Silver Dollar PlantSilver Dollar Jade, Silver Jade Plant, Chinese Jade, Tree Crassula, Beestebul, Money Plant, Round-Leaved Crassula, ռուս.՝ Толстянка древовидная, Денежное дерево, լատ.՝ Crassula Arborescens) մեզանում ավելի հայտնի է որպես “Փողի ծառ” կամ Կրասուլա:

Փողի ծառ անվանումը ստացել է մետաղադրամներ հիշեցնող փայլուն տերևների ձևի պատճառով: Համարվում է, որ այս բույսը դեպի տուն դրական էներգիա է ձգում և նպաստում է տան տերերի հարստացմանը:

Scientific Classification
Family: Crassulaceae
Subfamily: Crassuloideae 
Genus: Crassula

Ծառանման թանձրատերևուկը մշտադալար, բազմամյա, սուկուլենտ բույս է: Հայրենիքը Հարավային Աֆրիկան է:

Բույսի նկարագրությունը

Ծառանման թանձրատերևուկը ձևավորում է հետզհետե փայտացող բուն, որի վրա աճում են բազմաթիվ ճյուղեր, պատված բազմաթիվ մսեղ տերևներով: Տերևները մուք կանաչ են և ունեն փայլուն մակերես:  Դրանք կարող են ունենալ մինչև 10 սմ երկարություն և մինչև 7 սմ լայնք:

Հարմար ծաղկամանում կարող է բավականին մեծանալ, հասնելով մինչև 150 սմ բարձրության:
10 տարեկանից սկսած ծառանման թանձրատերևուկը կարող է ծաղկել: Ծաղիկները կազմված են 5 սպիտակ, երբեմն էլ դեղին կամ կարմիր ծաղկաթերթիկներից:
Ծառանման թանձրատերևուկի արմատային համակարգը  ընտելացած է երաշտային պայմաններին: Այն ջուր է պաշարում իր բնի, ճյուղերի և մսեղ տերևների մեջ:

Աճեցումն ու խնամքը

Ծառանման թանձրատերևուկ աճեցնելը շատ հեշտ է, այն բավականաչափ դիմացկուն ու ոչ պահանջկոտ բույս է: Բավական է հետևել մի քանի, ոչ բարդ կանոնների և այն շատ լավ կաճի:

Տնկելը

Խանութից գնելու դեպքում, բույսը անպայման պետք է տեղափոխել նոր հողախառնուրդով այլ ծաղկամանի մեջ: Պատճառն այն է, որ բույսերը հաճախ վաճառվում են թորֆային հողախառնուրդի մեջ տնկած, որի մեջ ծառանման թանձրատերևուկ մշտապես աճեցնել հնարավոր չէ:
Երիտասարդ թանձրատերևուկը բավականին արագ է աճում, ուստի նոր՝ մի քիչ ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ ամենամյա տեղափոխման կարիք է առաջանում: Հասուն բույսերի դեպքում տեղափոխման կարիք կառաջանա 2-3 տարին մեկ:
Ծառանման թանձրատերևուկն ունի բավականին ծանր վերգետնյա մաս և համեմատաբար թույլ արմատներ, ուստի տնկելու համար վերցնում են ոչ շատ խոր, բայց լայն ծաղկամաններ: Մեծ բույսերը տեղափոխելիս կարող է նոր ծաղկամանում, 2-3 ամսով, նեցուկներ դնելու անհարաժեշտություն առաջանալ:
Ծաղկամանի հատակին անհրաժեշտ է դրենաժային շերտ ստեղծել:

Հողախառնուրդը

Կարելի է մի քիչ էլ փայտի մոխիր ավելացնել:

Ջրելը

Ծառանման թանձրատերևուկը չափավոր են ջրում, այն ավելի հեշտ է տանում ջրի պակասությունը, քան ավելցուկը:

Ծառանման թանձրատերևուկի արմատները փտում են հաճախակի ջրելուց կամ վատ դրենաժի հետևանքով հողի ճահճանալուց:

Գարնան ու ամռանը խորհուրդ է տրվում ջրել երբ ծաղկամանի հողը չորանա մոտ 4 սմ խորությամբ: Ցուրտ եղանակին ջրել ոչ հաճախ քան 3-4 շաբաթը մեկ:
Ջրելու համար օգտագործել 3-4 օր հնացված, հնարավորին չափ փափուկ ջուր:

Օդի խոնավությունը

Օդը խոնավացնելու անհրաժեշտություն չկա, բույսը կարելի է երբեմն ցողել վրայի փոշին լվանալու համար:

Պարարտացումը

Սնուցման համար օգտագործում են սուկուլենտների համար նախատեսված ունիվերսալ պարարտանյութեր:
Սնուցումն անում են ոչ հաճախ քան ամիսը մեկ անգամ: Ձմռանը սնուցման դոզան կրճատում են կրկնակի:

Օդի ջերմաստիճանը

Գարնանն ու ամռանը օդի ամենահարմարավետ ջերմաստիճանը +19 – +25 է: Աշնանը՝ +17, իսկ ձմռանը +15 – +17:

Լուսավորությունը

Ծառանման թանձրատերևուկը սիրում է արևի տակ լինել: Տանը լավ կլինի այն տեղադրել հարավարևելյան պատուհանագոգերին: Գարնանային և աշնանային տաք օրերին, ինչպես նաև ամռանը լավ կլինի բույսը հանել թարմ օդի՝ պատշգամբ կամ այգի: Ձմռանը, լուսավորվածությունն ավելացնելու համար, կարելի է բույսը տեղափոխել հարավային պատուհանի մոտ կամ, մութ ժամրին, լրացուցիչ արհեստական լուսավորություն ապահովել:

Բազմացումը

Կտրոններով  բազմացումն իրականացնում են ճյուղերի կամ տերևների կիրառմամբ: Ճյուղը կամ տերևը կտրում են սուր դանակով, թողնում են չորանա 2-3 օր այնուհետև տնկում: Կարելի է կտրելուց անմիջապես հետո էլ տնկել կտրոնները, բայց այդ դեպքում կտրվածքը պետք է մշակել ակտիվացված ածխի փոշիով:
Սերմերը ցանում են սաղր ամանի մեջ, ուր, վերը նշված բաղադրատոմսով պատրաստված հողախառնուրդին ավելացնում են ևս մեկ մաս ավազ: Ամանը ծածկում են ապակով կամ ցելոֆանով և ամեն օր խոնավացնում են հողը: 2-3 տերև ձևավորելուց հետո, ծիլերը տեղափոխում են առանձին ծաղկամանների մեջ:

Բույսի չափսերը

Բնական պայմաններում ծառանման թանձրատերևուկը հասնում է մինչև 5 մետր բարձրության: Սենյակային պայմաններում հազվադեպ է գերազանցում 1,5 մետրը:

Տարեկան աճը

Ծառանման թանձրատերևուկի տարեկան աճը կազմում է 5-7 սմ: Այն նաև ճյուղավորվում է և լայնանում:

Կյանքի տևողությունը

Բնական պայմաններում ծառանման թանձրատերևուկն ապրում է 70-90 տարի: Սենյակային պայմաններում, ճիշտ խնամքի դեպքում բույսը կարող է ապրել մոտ 50 տարի:

Էտը

Ծառանման թանձրատերևուկի ճյուղերն էտում են բույսին գեղեցիկ տեսք տալու կամ կտրոններով բազմացնելու համար: Ճյուղավորում ապահովելու համար, ճյուղի գագաթը կտրում են 6 զույգ տերևներ աճելուց հետո:

Կտրված տեղերը խորհուրդ է տրվում մշակել ակտիվացված ածխի փոշիով:

Արտաքին տեսքի ձևավորումը

Ծառանման թանձրատերևուկի դասական ձև է համարվում փոքրիկ, ճյուղավորված ծառի տեսքը: Այդպիսի տեսք ստանալու համար ծաղկամնում տնկում են միայն մեկ բույս: Երբ ապագա բնի վրա սկի ձևավորվել տերևների 5-րդ զույգը, այն սուր դանակով կտրում են և մշակում ակտիվացված ածխի փոշիով: 2-3 շաբաթ անց այդ տեղում հայտնվում են 2 նոր ընձյուղներ:

Հիվանդություններ և վնասատուներ

Սնկային հիվանդություններն ու արմատների փտումը ծառանման թանձրատերևուկի հետ կապված ամենահաճախ ծագող խնդիրներն են:
Սնկային վարակով հիվանդանալու դեպքում, տերևների վրա գոյանում են մուգ դառչնագույն, երբեմն էլ ավելի բաց գույնի բծեր: Նման դեպքերում վնասված տերևները պետք է հեռացնել, իսկ բույսը մշակել ֆունգիցիդով:
Արմատների փտումն առաջանում է չափից շատ ջրելու կամ վատ դրենաժի պատճառով: Տերևներն այդ դեպքում սմքում են, դեղնում ու թափվում: Բույսը փրկելու համար այն պետք է հանել ծաղկամանից, ազատել արմատները հողից, լվանալ, վնասված, փտած արմատները հեռացնել, կտրվածքները մշակել ակտիվացված ածխի փոշիով և տնկել նոր հողախառնուրդի մեջ:  Մինչև բույսի լիակատար առողջանալը ջրել շատ քիչ:
Ծառանման թանձրատերևուկը հավադեպ է ենթարկվում վնասատուների հարձակմանը: Այնուամենայնիվ բույսի վրա կարող են հայտնվել սարդոստայնային տիզը (паутинный клещ), վահանակիրը (щитовка) կամ ալրատիզը (мучнистый червец):
Սարդոստայնային տիզը ճյուղերի միջև բարակ սրդոստայն է հյուսում իսկ տերևներին հայտնվում են դեղնավուն բծեր: Այդ դեպքում բույսը պետք է ցողել օճառասպիրտային լուծույթով և մրճնաթթվի մեջ թաթախված բամբակով մշակել բույսի բունն ու ճյուղերը:

Վահանակրի հայտնվելու առաջին նշանը տերևներին կլոր, շագանակագույն բշտերի հայտնվելն է: Այնուհետև տերևների վրա հայտնվում ու մեծանում են մուք դառչնագույն բծեր, դրանք սմքում ու թափվում են: Վահանակրին վոչնչացնելու համար բույսը մշակում են օճառաջրով:

Ալրատիզի հարձակման հետևանքով տերևներին գոյանում է աղվամազոտ բարակ շերտ: Այդ դեպքում բույսն անմիջապես պետք է մշակել ինսեկտիցիդի լուծույթով:

Հղումներ

Կակտուսների խնամքը և բազմացումը

Կակտուսների հայրենիքը Մեքսիկան է: Կակտուսները հիանալի հարմարվել են չորային կլիմային: Նրանց տերևները վերածվել են փշերի, մազիկների ու խոզանակների, որոնք խիտ ծածկում են կակտուսի ցողունները և այնքան ջուր չեն գոլորշիացնում, որքան տերևները: Դրա համար էլ նույնիսկ ամենաշոգ եղանակին բույսերը իրենց ցողուններում պահում են խոնավություն և մնում հյութալի: Որոշ կակտուսներ պարունակում են մինչև 3000լ ջուր: Անապատներում կակտուսները խոնավության միակ պահապաններն են և հաճախ են փրկում ճանապարհորդների կյանքը:
Փշերը կակտուսի համար նաև պաշտպանիչ դեր են խաղում` պաշտպանելով կենդանիներից: Կակտուսների տեսակները բազմաթիվ են: Կակտուսները լինում են ծառանման, թփանման, խոտանման: Կան 1սմ բարձրությամբ ու մի քանի գրամ քաշով կակտուսներ և 25մ բարձրությամբ մի քանի տոննա կշռող կակտուսներ: Կակտուսը իր հայրենիքում լայն կիրառում ունի:Կակտուսը և իր պտուղները օգտագործում են կերակրի մեջ, կակտուսի բնափայտը օգտագործվում է տարբեր իրեր պատրաստելու համար:
Կակտուսները շատ տարածված են ամբողջ աշխարհում: Բնական պայմաններում շատ լավ աճում և հասնում են այնպիսի չափերի, որ մեր կլիմայական պայմաններում դա հնարավոր չէ: Մեզ մոտ կակտուսներ աճեցնում են սենյակային պայմաններում, հետևելով նրանց խնամքի կանոններին:
Տնային պայմաններում կակտուս աճեցնելու համար պետք է ճիշտ ընտրել ծաղկամանի տեղը: Կակտուսները շատ են սիրում ուժեղ լուսավորությունը և արևի ճառագայթները: Կակտուսները լավ են աճում պատուհանագոգերում: Վեգետացիայի ընդացքում ծաղկամանը պետք չէ տեղաշարժել: Հիմնականում կոկոնները առաջանում են ապակուն մոտ մակերեսին, եթե կոկոնները փոքր են լուսավորության փոփոխությունից հեշտությամբ փոխվում են դառնալով ճուտիկներ: Վատ լուսավորման պայմաններում կակտուսները սկսում են դեֆորմացվել, հիմնականունում աճում է միայն գագաթի մասը նեղ խողովակի տեսքով: Ժամանակի ընդացքում բույսը փչանում է ամբողջովին: Սակայն շատ ուժեղ արևի ճառագայթները նույնպես վտանգավոր են կակտուսի համար կարող են առաջացնել կակտտուսի մակերեսային այրվածքներ, կակտուսի վրա կհայտնվեն բաց դեղինից մինչև շագանակագույն գունավորմամբ հատվածներ:
Բացի տաք և լուսավոր տեղից կակտուսի համար մեծ նշանակություն ունի նաև ծաղկամանի ճիշտ ընտրությունը: Ծաղկամանը իր չափերով պետք է համապատասխանի կակտուսի արմատային համակարգին: Եթե պետք է փոխել կակտուսի ծաղկամանը, ապա պետք է ուշադիր դիտել կակտուսի արմատային համակարգի դասավորվածությոանը, այսինքն` արմատները խորը և երկար են, թե ավելի մակերեսային և հորիզոնական ուղղվածություն ունեն, ըստ այդմ էլ ընտրել կամ նեղ և խոր ծաղկաման, կամ լայն և փոքր խորությամբ ծաղկաման:
Կակտուսների հողը պետք է լինի փխրուն, որպեսզի ջուրն ու օդը հեշտությամբ ներթափանցեն հողի շերտեր մեջ, հիմնականում օգտագործում են ավազահողային խառնուրդ, որին ավելացնում են մանրացված փայտածուխի կտորներ, կարելի է ավելացնել մանր աղյուսի կտորներ:
Դրենաժը օգնում է, որ ջուրը չմնա ծաղկամանի մեջ, քանի որ ջրի ավելցուկը կակտուսի համար վտանգավոր է:
Ծաղկամանի մեջ կակտուսը պետք է հնարավորինս բարձր տնկել, որ հիմքի մասը հողի մեջ չլինի, որովետև խոնավ հողում այն կփտի, իսկ եթե կակտուսը մեծ է և մակերեսային տնկելու դեպքում ճոճվում է կարելի է հողի վրայից փոքր քարեր լցնելով կակտուսը անշարժացնել:
Կակտուսի համար կարևոր պայման է նաև սառը ձմեռումը: Ուշ աշունից մինչև վաղ գարուն կակտուսները հանգստանում են և նրանց աճր կանգնում է: Պետք է ստեղծել նպաստավոր պայմաններ, որ կակտուսները կարողանան հանգստանալ: Սխալ խնամքը` այսինքն տաք ձմեռումը, երբ կակտուսները ամբողջ ձմեռ աճում են հանգեցնում է նրա վեգետացիայի խանգարամնը, ինչն էլ իր հերթին պատճառ է հանդիսանում, որ տարիքով բավականին մեծ կակտուսները կոկոն չեն տալիս և ծաղկում կամ ամեն տարի կոկոն են տալիս, բայց այդ կոկոնները այդպես էլ չեն մեծանում ու մի որոշ ժամանակ անց չորանում են:
Ծաղկող կակտուս ունենալու համար պետք է կակտուսներին հանգիստ քուն ապահովել: Դրա համար ուշ աշնանը դադարեցնում են կակտուսի ջրելը, որ հողը լավ չորանա: Ձմռան ընդացքում կակտուսը կարելի է պահել +5-+8C պայմաններում և չջրել: Տարիքով մեծ կակտուսները 2 ամիսը մեկ անգամ կարելի է ջրել քիչ քանակությամբ, եթե իհարկե նկատվում է դրա անհրաժեշտությունը: Երիտասարդ կակտուսներին կարելի է ջրել ամիսը մեկ անգամ:
Քանի որ կակտուսները ձմռանը չեն աճում կարելի է վերցնել պատուհանից և տեղավորել սենյակի այլ անկյունում: Վաղ գարնանը կակտուսը պետք է տեղափոխել լուսվոր պատունագոգ և սկսել ջրել, սկզբնական շրջանում քիչ և ուշ-ուշ, իսկ հետո ջերմաստիճանի բարձրացման հետ մեկտեղ ավելի հաճախակի ու ավել շատ քանակությամբ ջրով, բայց միշտ պետք է թողնել ծաղկամանի հողը չորանա նոր միայն ջրել:
Կակտուսները հողի խոնավ միջավայր կամ ջրի ավելցուկ չեն սիրում: Պետք է պարբերաբար սնուցել կակտուսի հողը պարարտաանյութերով:

Բազմացումը

Կակտուս կարելի է բազմացնել տարբեր եղանակներով:
Առավել մեծ տարածում ունի ճուտիկներով բազմացումը: Ճուտիկը կակտուսից պոկոմ են սուր կտրող գործիքի օգնությամբ: 2-3 օր պահում են զով տեղում կտրվածքը չորանալու համար, այնուհետև տնկում են հողի մեջ, որի 1/5-ը ավազ է: Նոր տնկված կակտուսը պետք չէ դնել արևի տակ, այլ` ավելի ստվերոտ բայց տաք տեղում: 1-2 ամսվա ընդացքում արդեն բավականին արմատային համակարգ է ունենում և կարելի է կակտուսը տեղափոխել ավելի արևոտ պատուհանագոգ և սնուցել: Ծաղկող կակտուս ունենալու համար պետք է նախ ճիշտ ընտրել ծաղկամնը: Ծաղկամանի չափը պետք է համապատասխանի կակտուսին, այն չպետքի է շատ մեծ լինի: Ավելի նպատակահարմար է կակտուսի ծաղկամանը փոխել ամեն տարի գարնանը: Հաջորդ ծաղկամանը պետք է մինչև 4սմ տրամագծով մեծ լինի նախորդից: Եթե կակտուսը միանգամից մեծ ծաղկամանում տնկեք ապա առաջնահերթ կսկսի մեծանալ նրա արմատային համակարգը ծաղկամանին համապատասխան, այնուհետև շատ ավելի ուշ կսկսի կակտուսի աճը: Հսկայական արմատային համակարգ ունեցող կակտուսները բավականին մեծանում են և հազիվ թե ծաղիկ տան:
Սերմերով բազմացման եղանակը նպատակահարմար է շատ գեղեցիկ և դեկորատիվ կակտուս ստանալու համար: Բազմացման այս եղենակով ստանում են համաչափ և գեղեցիկ կակտուսներ: Կակտուսի սերմերը վաճառվում են համապատասխան խանութներում: Բազմացման այս եղանակը երկարատև գործընթաց է: Նախ պետք է վերցնել համապատախան ծաղկաման մինչև 2սմ խորությամբ, որի մեջ լցվում է մաքուր ավազ, այնուհետև լցնում են սերմեը, որոնց պետք է ծածկել ավազի շատ բարակ շերտով մինչև 1մմ: Պետք է ավազը միշտ խոնավ պահել այդ պատճառով պետք է ծածկել ապակով` լուսավորությունը նորմալ ապահովելու, ինչպես նաև խոնավ միջավայր ստեղծելու համար: Սերմերը ջրում են ցողելու միջոցով: Հենց որ երևում է բույսի փոքրիկ փշերը պետք է նրան զգուշությամբ տեղափոխել ավելի հարուս հողի մեջ:
Պատվաստման եղանակով բազմացում: Պատվաստուման մեթոդը կիրառում են կակտուսների ավելի թանկարժեք տեսակները բազմացնելու նպատակով: Այդ տեսակները շատ դանդաղ են մեծանում իրենց հաշվին, սակայն լավ տեղավորվում են ուրիշ կակտուսների վրա, նրանցից կլանում իրենց աճի համար անհրաժեշտ օրգանական նյութերը: Սա է հիմնական նպատակը կակտուսը պատվաստի միջոցով բազմացնելու, սակայն շատ դեպքերում անհարժեշտություն է առաջանում սովորական կակտուսը փրկել, երբ այն փչանում է որևէ հիվանդության հետևանքով կամ վնասվել է բույսը ընկնելու հետևանքով, կամ ուղղակի հետաքրքիր է ունենալ այլ տեսքի կակտուս` կատարում են պատվաստ: Հիմնականում որպես կակտուսի հիմք վերցնում են ուժեղ արմատային համակարգ ունեցող կակտուսները` էխինոպսիս, ցերեուս, ֆիլոկակտուս և այլն: Շատ սուր դանակով պետք է կտրել կակտուսները իրար վրա տեղադրել և ամուր կապել, որ կակտուսները չպոկվեն և կպչեն միմյանց: Հետագայում խնդիրներից խուսափելու համար միացման հատվածի փշերը պետք է սուր դանակով կտրել, որ հետագայում ճուտիկ չառաջանա և խոչընդոտի վերևի կակտուսի աճին: Պատվաստված կակտուսը շուտով սկսում է աճել: Պատվաստումից 2 ամիս հետո պետք է քադել կակտուսները միացնող թելերը: Պատվասելուց հետո բույսը մի քանի ամիս պետք է արևի տակ չդնել, բայց պահել տաք և լուսավոր տեղում:
http://kaktusner.blogspot.am/p/blog-page_15.html

Հավորթիա

Հավորթիան (անգլ.՝ Haworthia, ռուս.՝ Хавортия, լատ.՝ Haworthia) հարավաֆրիկյան, գաճաճ, սուկուլենտ խոտաբույսերի ցեղ է, որի բազմազան ներկայացուցիչներից շատերը տարածված են ողջ աշխարհով՝ իբրև սենյակային բույսեր:

Անվանակոչվել է ի պատիվ անգլիացի բուսաբան Էդրիան Հավորթի (Adrian Hardy Haworth 1767—1833):

Խնամքը

Լուսավորությունը

Հավորթիաներին անհրաժեշտ է պայծառ, ցրված լույս: Արևմտյան և արևելյան պատուհանների գոգերը ամենից հարմարն են հավորթիաների համար: Հյուսիսային պատուհանագոգին հավորթիան կարող է ձգվել դեպի լույսը և կորցնել դեկորատիվությունը:

Օդի ջերմաստիճանը

Ձմռանը հավորթիաները պահում են զով սենյակում, ցանկալի է ապահովել +10 – +12°С օդի ջերմություն, սակայն +18°С էլ տանելի է:
Գարուն-աշուն ժամանակահատվածում ամենահարմարավետն է  +22 – +27°С ջերմաստիճանը:

Ջրելը

Շոգին հավորթիաները ջրում են առատ, բայց հազվադեպ՝ երբ հողն ամբողջովին, մինչև հատակը չորանում է, իսկ ցուրտ եղանակին շատ քիչ՝ ողջ ձմեռը 1-2 անգամ:

Օդի խոնավությունը

Խավորթիաները օդի խոնավության նկատմամբ զգայուն չեն, ջրով ցողելու կարիք չկա: Փոխարենը կարևոր է, սենյակն օդափոխելով, թարմ օդ ապահովելը:

Պարարտացումը

Հվորթիաներին լրացուցիչ սնուցում տրվում է միայն ամռանը, ամսական մեկ անգամ, կակտուսների և սուկուլենտների համար նախատեսված պարարտանյութով: Հողի թթվայնությունը բարձրացնող օրգանական պարարտանյութերի կիրառումից պետք է զերծ մնալ:

Հողախառնուրդը

Կարելի է գնել կակտուսների համար նախատեսված պատրաստի հողախառնուրդ, կամ պատրաստել ինքնուրույն հետևյալ բաղադրատոմսով՝

Տեղափոխումը

Մի քիչ ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ տեղափոխում են ըստ անհրաժեշտության՝ երբ բույսի արմատներին տարածվելու տեղ չի մնում:
Հավորթիաներն աճեցնում են լավ դրենաժ ունեցող, սաղր ու լայն ծաղկամաններում:

Բազմացումը

Հավորթիաները լավ են բազմանում կողային “ձագուգներով”, որոնք անջատում են մայր բույսից և առանձին տնկում տեղափոխման ժամանակ:
Բազմացնել հնարավոր է նաև տերևներով, բայց դա բավականին երկարատև գործընթաց է: Տերևի կտրվածքը մշակում են ակտիվացված ածխի փոշիով և թողնում են 3 օր չորանա: Այնուհետև տնկում են ավազի մեջ, բայց մի 3-4 շաբաթ չեն ջրում՝ մինչև արմատներ առաջանալը:

Բարդությունները

Հավորթիաները հազվադեպ են վնասատուների թիրախ դառնում:
Ձմռանը երբեմն հավորթիայի արմատները ամբողջովին մահանում են: Այդ դեպքում գարնանը բույսը տնկում են նոր հողախառնուրդի մեջ:
Գերխոնավության և անմիջապես բույսի վար ջուր լցնելու պատճառով հավորթիան կարող է մահանալ: Այդ առումով առանձնապես վտանգավոր է ձմռան սեզոնը:

Հղումներ
Հավորթիա գլաբրատա
Haworthia glabrata