Category: Դեկորատիվ ծառեր

  • Թխկի հովհարանման

    acer_palmatumԹխկի հովհարանմանը (անգլ․՝ Red emperor maple, Palmate maple, ռուս․՝ Клён дланевидный или веерный, լատ.՝ Acer palmatum), թխկազգիների ընտանիքի, թխկի ցեղի բույս։ Տարածված է Ճապոնիայում, Կորեայում և Չինաստանում, պատկանում է այսպես կոչվախ “Ճապոնական թխկիների” խմբին։

    Այս դանդաղ աճող (տարեկան աճը՝ 15սմ դեպի վեր և 30սմ լայնքով), բայց շատ գեղեցիկ, սաղարթավոր ու տերևաթափի ծառերը կամ թփերը շատ հարմար են ինչպես ոչ մեծ բակերը, այնպես էլ մեծ տարածքները զարդարելու համար։
    Բարձրությունը՝ մինչև 3 մետր, սաղարթամասի տրամագիծը՝ 5 մետր։ Ապրում է 100-150 տարի։

    Աճեցման պայմանները

    Սիրում է պայծառ լուսավորություն, խոնավ, պարարտ հող, դիմանում է մինչև -20 ºC ոչ երկարատև ցրտերին։

    Տնկելն ու խնամքը

    Տնկում են գարնանը կամ աշնանը, բաց արևոտ տեղերում կամ կիսաստվերում։ Խայտաբղետ տերևներ ունեցող տեսակները կիսաստվերում կարող են խամրել կամ կորցնել գույները։
    Տնկահորն անում են 70 սմ խորությամբ և մոտ 50 սմ տրամագծով։ Փոսի հատակը եղանով լավ, որքան հնարավոր է խորը փխրցնում են։ Եթե գրունտային ջրերը մոտ են, լցնում են դրենաժային շերտ
    Տնկելիս արմատավզիկը պետք է հավասար պահել հողի մակերեսին կամ ամենաշատը 5 սմ թաղված։
    Կենդանի պարիսպ տնկելու դեպքում պահպանում են միմյանցից  1,5 մետր հեռավորություն, մնացած դեպքերում՝ առնվազն 2 մետր շրջակա բաց տարածք են թողնում։
    Հողախառնուրդը

    • Փտած գոմաղբ կամ կոմպոստ – 3 մաս;
    • Ճմահող – 2 մաս;
    • Ավազ – 1 մաս:

    Հողախառնուրդին կարելի է ավելացնել պարարտանյութ (120-150 գրամ նիտրոամոֆոս)։
    Հողի թթվայնությունը՝ pH 6.0 – 7.5
    Հովհարանման թխկին բավականին պահանջկոտ բույս է, այն մշտապես ուշադրություն է պահանջում՝ պարբերաբար պարարտացում, ոռոգում ու ցողում, հողի փխրեցում, սանիտարական էտ, մուլչացում եւ այլն։
    Պարարտացումը
    Եթե տնկելիս հողախառնուրդը չի պարարտացվել, ապա հաջորդ գարնանը պետք է պարարտացնել միզանյութով (мочевина) (40 գ/ք․մ․), կալիումային աղերով (калийные соли) (15-25 գ/ք․մ․), սուպերֆոսֆատով (суперфосфат) (30-50 գ/ք․մ․).
    Ամռանը, հողը փխրեցնելիս և ջրելիս սնուցել կեմիրայով (100-120 գ/ք․մ․).
    Ջրելը
    Տնկելուց հետո՝ 20 լիտր ամեն ծառին։ Շոգ եղանակին՝ շաբաթական 10-20 լիտր ամեն ծառին։
    Չոր կլիմայական պայմաններում խորհուրդ է տվում վաղ առավոտյան կամ մայրամուտին ցողել ծառի տերևները հեղուկացիրով։
    Հողի փխրեցումը
    Պարբերաբար և ջրելուց հետո անհրաժեշտ է ոչ մեծ խորությամբ փխրեցնել հողը։
    Մուլչացում
    Տնկելուց հետո բնի շուրջ, անհրաժեշտ է մուլչացնել հողը 3-5 սանտիմետրանոց տորֆի, խոտի, կամ այլ հարմար նյութի շերտով։
    Էտը
    Էտելու կարիք չկա։ Կտրում են միայն չորացած և հիվանդ ճյուղերը։

    Վնասատուները

    Հիվանդությունները

    Զմեռացումը

    Ձմռան նախապատրաստությունը սկսում են վաղօրոք։ Ազոտային պարարտանյութերով սնուցումը պետք է դադարեցնել օգոստոսի վերջից, իսկ ջրելն ու հողի փխրեցնելը՝ հոկտեմբերի սկզբից, ինչը կարգելակի նոր շիվերի առաջացումը։ Տերևաթափն ավարտելուն պես մաքրում են բնի շուրջ թափված տերևները։ Օդի բացասական ջերմաստիճաններ սկսելուն պես ցանկալի է սրսկել ծառը պղինձ պարունակող ցանկացած թունաքիմիկատի 3%-ոց լուծույթով։
    Երիտասարդ ծառերը ոչ ձնառատ, ցուրտ ձմռանը կարող են ցրտահարվել։ Անհրաժեշտ է  ջերմամեկուսացնել արմատի վզիկը։ Ցրտահարման դեպքում խորը էտ են անում, ինչից հետո նոր շիվեր են աճում և սաղարթը վերականգնվում է։
    Ցրտահարումից ապահովագրվելու համար, բարակ ու բարձրաբուն ծառերը, մանավանդ տնկելուց հետո առաջին 2-3 տարիներին իմաստ ունի փաթաթել 1-2 շերտ պարկացու կտորով։ Ավելի մեծ տարիքում հավհարանման թղկիի ցրտադիմացկունությունն աճում է։

    Թխկի հովհարանմանի աճեցնելը թաղարի մեջ

    Acers_in_potԾաղկաթաղարում հովհարանման թխկի աճեցնելն ունի որոշակի յուրահատկություններ։ Կարող է ավելի հաճախ ջրելու, ցողելու և պարարտացնելու անհրաժեշտություն առաջանալ։ Եթե ծառը ձմեռացվել է զով և մութ վայրում, ոչ մի դեպքում չի կարելի անմիջապես դուրս հանել բաց երկնքի կամ արևի տակ։ Անհրաժեշտ է աստիճանաբար վարժեցնել բույսը նոր պայմաններին։

    acer_palmatum_atropurpureumԲազմացում սերմերով

    • Սերմերը հավաքում են աշնանը՝ ամբողջովին հասած վիճակում;
    • Փորձառու այգեպանները խորհուրդ են տալիս մի քանի ամիս պահել սերմերը սառնարանի բանջարեղենի համար նախատեսված խցում՝ ստրատիֆիկացնել։ Ոմանք էլ անմիջապես ցանում են սերմերը թաղարների մեջ;
    • Թաղարի մեջ լցնում են պարարտ ու փխրուն հողախառնուրդ, ապահովում են լավ դրենաժ;
    • Հողախառնուրդը լավ ջրում են և սերմերը տեղադրում են մակերեսին։ Սերմերը խորացնել պետք չէ, մի փոքր մատով սեղմելը լիովին բավարար է։
    • Թաղարը ծածկում են ապակով կամ թափանցիկ թաղանթով, ինչը ջերմոցային պայմաններ է ստեղծում։ Այնուհետև թաղարը տեղադրում են որևէ տաք ու լուսավոր տեղում;
    • Ցանքը անհրաժեշտ է օրը մեկ բացել և օդափոխել;
    • Ծիլերի հայտնվելուց հետո ծածկը հանում են;
    • 2-3 իսկական տերևներ ունեցող ծիլերը սածիլում են առանձին ծաղկամանների մեջ;
    • Բաց գրունտի մեջ տեղափոխում են առնվազն 30 սմ բարձրության ունեցող բույսերը։

    Բազմացում կտրոններով

    Վեգետատիվ եղանակով հովհարանման թխկիի բազմացումը բավականին բարդ է։
    Ճյուղերի կիսափայտացած մասերից մոտ 20 սմ երկարությամբ կտրոններ են ստանում մարտ ամսին, իսկ նույն չափսի մատղաշ կտրոններ կարելի է կտրել մայիս-հունիսին։ Մատղաշ կտրոնների արմատակալման համար անհրաժեշտ է արհեստական մառախուղ ստեղծել։
    Կտրոնի վերին ծայրին թողնում են մեկ-երկու տերև։ Պարարտ, փխրուն հողի մեջ տնկելուց առաջ կտրոնի ներքին ծայրը թրջում են, այնուհետև փոշոտում արմատակալումը խթանող նյութի մեջ (Корневин, Гетероауксин): Տնկին ծածկում են հատակը կտրած պլաստիկ շշով։

    Հղումներ
  • Ադամածառ

    paulowniasԱդամածառը կամ Պավլովնիան (անգլ․՝ Paulownia, ռուս․՝ Павловния, լատ․՝ Paulównia) տերևաթափ, խոշոր ծառ է՝ մինչև 25 մ բարձրությամբ, հզոր, հաստ ճյուղերով։ Աճում է Չինաստանում, Լաոսում, Վիետնամում, այժմ արդեն աշխարհի բազմաթիվ այլ երկրներում։
    Չափազանց արագ է աճում հատկապես երիտասարդ տարիքում։ Հողի նկատմամբ պահանջկոտ չէ։ Լուսասեր է։ Հեշտությամբ է բնային մացառներ առաջացնում, որոնք բարենպաստ պայմաններում հասնում են մինչև 2-3, երբեմն՝ 4 մետր բարձրության։ Դիմանում է մինչև – 25 °C-ի սառնամանիքներին։ Հայաստանում մշակվում է Իջևանում և Բագրատաշենում, որտեղ երբեք չի ցրտահարվում, ուժեղ է աճում, առատորեն ծաղկում և պտղաբերում է։
    Երբեմն տարեկան աճը անցնում է 1,5-2 մետրից։ Երևանի պայմաններում լավ է աճում քաղաքի ցածրադիր, տաք շրջաններում։ Արտակարգ ցուրտ ձմռան դեպքում լուրջ ցրտահարվում է, սակայն հաջորդ վեգետացիոն շրջանի ընթացքում սաղարթը լրիվ վերականգնվում է։ Բուսաբանական այգու պայմաններում, ցուրտ ձմռան դեպքում լրիվ ցրտահարվում է։
    Արտակարգ դեկորատիվ բույս է, խիստ արևադարձային տեսքով, որը սակայն հեռանկարային է միայն Հայաստանի ցածրադիր, տաք գոտիների համար:

    Հաշվառված է պավլովնիայի 7 տեսակ՝

    Paulownia_tomentosa
    Paulownia tomentosa
    1. Ադամածառ կատալպատերև, Paulownia catalpifolia T.Gong ex D.Y.Hong — Павловния катальполистная
    2. Ադամածառ երկարավուն, Paulownia elongata S.Y.Hu, Павловния продолговатая
    3. Ֆարգեզի ադամածառ, Paulownia fargesii Franch., Павловния Фаргеза
    4. Ադամածառ ֆորչունա, Paulownia fortunei (Seem.) Hemsl., Павловния Форчуна
    5. Ադամածառ Կավակամի, Paulownia kawakamii T.Itô, Павловния Каваками — այս տեսակից 1997 թվականին, վայրի բնության մեջ, Թայվան կղզում պահպանվել էլ ընդամենը 13 ծառ
    6. Թայվանյան ադամածառ, Paulownia taiwaniana T.W.Hu & H.J.Chang, Павлония тайваньская
    7. Թաղիքանման ադամածառ, Paulownia tomentosa Steud., Павловния войлочная
    Հղումներ

     

  • Կարմրան

    Կարմրանը, մոշա, իրղուն (անգլ.՝ Tamarix, Salt cedar, ռուս.՝ Гребенщик, Тамарикс, լատ.՝ Tamarix), կարմրանազգիների ընտանիքի բույսերի ցեղ է։
    Տարածված է Արարատի, Տավուշի, Վայոց  ձորի, Սյունիքի մարզերում։ Աճում է աղուտ-ալկալի հողերում, չորացած գետերի հուներում, գետափերին, խոնավ վայրերում և այլն։

    Հղումներ
  • Թխկի

    Թխկի (անգլ.՝ Maple, ռուս.՝ Клен, լատ.՝ Acer), թխկազգիների ընտանիքի տերևաթափ ենթաընտանիքի ծառերի կամ թփերի ցեղ։
    Թխկու շուրջ 150 ներկայացուցիչները բնականորեն աճում են հյուսիսային կիսագնդի բարեխառն և մերձարևադարձային գոտիներում։ Դրանք տարբեր մեծության ծառեր են և խոշոր թփեր։

    Տարածումը Հայաստանում

    Տարածված է Տավուշի, Լոռու, Գեղարքունիքի, Վայոց ձորի, Սյունիքի մարզերի անտառներում, լեռնալանջերին, Երևանի շրջակայքում և այլն։
    Հայաստանում աճում է միայն հյուսիսային անտառային շրջաններին մերձալպյան անտառներում՝ սկսած 1600 մ բարձրությունից։ Հանդիպում է հաճարենու, կաղնու, կեչու և այլ տեսակների հետ խառը։ Միջին աճեցողության ծառ է՝ մինչև 15-16 բարձրությամբ և 40-60 սմ բնի տրամագծով։
    Լայն կիրառություն ունի Հյուսիսային Հայաստանի վերին գոտու անտառային մշակույթներում։ Կանաչապատման պրակտիկայում քիչ է օգտագործվում։
    Հիրիկանյան թխկին մինչև 20 մ բարձրությամբ ծառ է՝ տարածված Կովկասում, Իրանում, Թուրքիայում։
    Հայաստանում հանդիպում է Զանգեզուրում, Վայքում, Մեղրիում՝ սկսած 1000 մ բարձրությունից մինչև անտառի վերին եզրը։ Մաքուր ծառուտներ չի կազմակերպում, աճում է կաղնու և բոխու անտառների համեմատաբար խոնավ աճատեղերում։ Վերաճը բավարար է։ Չորադիմացկուն է, ջերմասեր, դիմանում է նաև որոշակի սառնամանիքներին։
    Լուսասեր է, պահանջկոտ չէ հողի նկատմամբ։ Գնահատվում է նաև որպես մեղրատու։ Բնափայտը սպիտակ է, ամուր և գեղեցիկ նախշերով։ Պիտանի է անտառային մշակույթներում և կանաչ տնկարկներում օգտագործելու համար։ Գեղեցիկ կամ դուրեկան թխկին միջին աճեցողության ծառ է՝ մինչև 15մ պարձրությամբ և 40-50սմ բնի տրամագծով։
    Բարձր գեղազարդ է, պիտանի հանրապետության ցածրադիր բնակավայրրի կանաչապատման համար։
    Վրացական թխկին ցածրաճ ծառ է՝ մինչև 6-8 մ բարձրությամբ և 50-60սմ բնի տրամագծով։ Երկարակյաց է՝ ապրում է մինչև 300 տարի։ Տարածված է Կովկասում և Իրանում, հանդիսանում է քսերոֆիլ բուսականության տիպիկ ներկայացուցիչ։
    Հայաստանում հանդիպում է արիդային բոլոր տարածաշրջանների ստորին և միջին լեռնային գոտիներում՝ մինչև 1600 մ բարձրությունները։ Տերևները կոշտ են, եռբլթականի, որով և հեշտությամբ տարբերվում են Հայաստանում տարածված մյուս տեսակներից։ Պտուղները հասունանում են հուլիս-օգոստոս ամիսներին, որոնք մեծ մասամբ վնասվում են տարբեր վնասատուների կողմից և կորցնում կենսունակությունը։
    Ինքնացանկը մեծ մասամբ բացակայում է։ Չափազանց չորադիմացկուն և լուսասեր, ոչ պահանջկոտ հողի նկատմամբ։ Հանդիպում է «լուսավոր» անտառների (լայնատեր սաղարթավոր և գիհու տեսակների) կազմում, մաքուր ծառուտներ գրեթե չի կազմակերպում։ Հեռանկարային է չոր, քարքարոտ, էրոզացված լեռնալանջերի անտառապատման համար։ Հայաստանի կանաչապատման մեջ, տարբեր տիպի ու կատեգորիայի տնկարկներում օգտագործվում են նաև թխկու բազմաթիվ ներմուծված տեսակներ։ Դրանցից լայն տարածում ունեն հատկապես կեղծ սոսիատերև (A. pseudoplatanus L.), թաթարական (A. tataricum L.). հովհարանման (A. palmatum Thunb.) ու հացենատերև (A. negundo L.) թխկիները։

    Ներկայացուցիչներ

    Թխկի դուրեկան

    Թխկի դուրեկանը (լատ.՝ Acer laetum) հանդիպում է միայն Տավուշի մարզի անտառների համեմատաբար խոնավ հողերում (ստորին և միջին լեռնային գոտիներում)։

    Թխկի Տրաուտվետերի

    Թխկի Տրաուտվետերի կամ բարձրլեռնայինը Կովկասի բնաշխարհիկ է, հանդիպում է Տավուշի և Լոռու մարզերի վերին լեռնային գոտու (1600-2000 մ բարձրություններում) հյուսիսային լանջերին։

    Հղումներ
  • Գլիցինիա

    Գլիցինիան  (անգլ.՝ Wisteria, ռուս.՝ Глициния, լատ.՝ Glicinia Wistaria) պատկանում է լոբազգիների (Leguminosae) ընտանիքին։ Հայրենիքը Չինաստանը և Ճապոնիան է։

    Հղումներ
  • Ցրտադիմացկուն արմավենիներ

    Հողմաղաց արմավենի, Chinese windmill palm, Windmill palm, Китайская веерная пальма, Trachycarpus fortunei
    (-18°C)
    Դիմանում է մինչև  −18 °C ոչ երկարատև ցրտերին:

    Հողմաղաց արմավենի Վագների, Трахикарпус Вагнера, Trachycarpus fortunei var.wagnerianus
    (-20°C)
    Հողմաղաց արմավենու ավելի գեղեցիկ ու ցրտադիմացկուն տեսակն է: Ծածկած վիճակում կարող է դիմանալ նույնիսկ −35 °C աստիճան կարճատև ցրտին:

    Մացառախոզի արմավենի, Needle palm, Пальма дикобраза, Rhapidophyllum hystrix (−23 °C)
    Լավ է աճում խոնավ գրունտում ու կիսաստվերում: Դիմանում է −25 °C ից −28 °C կարճատև ցրտերին, բայց կարող է ցրտահարվել 1-2 շաբաթ ձգվող −20 °C ցրտից:

    Սաբալ արմավենի, Sabal palm, Сабаль пальмовидный, Sabal palmetto
    (−13 °C)

    Գաճաճ Սաբալ, Dwarf palmetto, Сабаль малый, Sabal minor
    (-18 °C)

    Կանարյան խուրմա, Canary Island date palm, Pineapple palm, Финик канарский, Phoenix canariensis
    (−12 °C)

    Խամերոփս, Mediterranean dwarf palm, European fan palm, Хамеропс приземистый, Chamaerops humilis
    (18°C)

    Չիլիական արմավենի, Chilean wine palm, Юбея чилийская, Jubaea chilensis (−16 °C )

  • Ձիակասկ

    Ձիակասկը  (անգլ.՝ Horse chestnut, Buckeye ռուս.՝ Конский каштан, լատ.՝ Aesculus) ձիակասկազգիների ընտանիքի ծառերի ցեղ է։ Հայտնի է 15 (այլ տվյալներով՝ 25) տեսակ։ Հայաստանում մշակության մեջ է մեկ տեսակ՝ Ձիակասկ սովորականը (Aesculus hippocastanum)։ Աճում է խոնավ և զով շրջաններում (հյուսիսային անտառներ, Սևանի ավազան, Շիրակի հարթավայր)։
    Լավ է տանում վերատնկումը մեծ տարիքում և համարայա չի հիվանդանում (միջատները չեն վնասում):  Ստվերասեր է, դիմանում է սառնամանիքներին։ Լայնորեն օգտագործվում է կանաչապատման բնագավառում։
    Երևանում ևս աճեցվում է տնկարաններում և տեղափոխվում քաղաքի այգիներն ու մայթերը։ Հատկապես գեղեցիկ է ձիակասկը ծաղկման շրջանում, երբ գեղեցիկ սաղարթի միջից վեր են խոյանում սպիտակավուն կամ բաց վարդագույն ծաղիկները։
    Խոշոր ծառ է, մինչև 30 մ բարձրությամբ, 1-2 մ բնի տրամագծով: Բունը գլանաձև է, ծածկված գորշամոխրագույն, ճաքճքված կեղևով: Ընձյուղները հաստ են, դարչնագույն, ծածկված ոսպնյակներով: Արմատներն առանցքային են, համակարգը՝ հզոր և լավ ձևավորված կողային արմատներով: Բողբոջներն անսովոր խոշոր են, մինչև 2,5 սմ երկարությամբ, գորշակարմրավուն, կպչուն: Տերևները կազմված են 5-7 նստադիր տերևիկներից, որոնք հակառակ ձվաձև են՝ 10 սմ երկարությամբ, 3-10 սմ լայնությամբ, սրված գագաթով, անհավասարաչափ կրկնակի սղոցեզր: Ծաղիկները սպիտակ են, հավաքված գագաթնային խոշոր 20-30 սմ երկարությամբ, 8-10 սմ լայնությամբ հուրաններում:
    Պտուղները համարյա գնդաձև են, 3-6 սմ տրամագծով, փշոտ, կանաչավուն, բացվում են 3 փեղկերով, գորշակարմրավուն խոշոր սերմերով: Ծաղկում է ապրիլ-մայիսին: Պտուղները հասունանում են սեպտեմբեր-հոկտեմբերին:
    Բնականորեն աճում է Բալկանյան թերակղզու հյուսիսում, որտեղ աճում է լեռնային լայնասաղարթ խառը անտառներում, 1000-1200 մ բարձրությունների վրա: Հանդիպում է նաև Իրանի լեռնայի և Հիմալայների նախալեռնային շրջաններում: 
    Ծառի կեղևը պարունակում է մեծ քանակությամբ դաբաղանյութեր: Պտուղներն ուտելի չեն: Պտուղներում պարունակվող էսցին սապոնինն օգտագործվում է դեղագործության մեջ:

    Հղումներ
  • Ռոբինիա կեղծակացիա

    Ռոբինիա կեղծակացիան կամ Սպիտակ ակացիան (անգլ․՝ Black locust, ռուս․՝ Робиния псевдоакация, լատ․՝ Robinia pseudoacacia) պատկանում է բակլազգիների ընտանիքի (Fabaceaeթիթեռնածաղկավորների ենթաընտանիքին: Ծառատեսակն այսպես է անվանել Կարլ Լիննեյը՝ Լյուդովիկոս XII-ի պարտիզպան Վեսպասիան Ռոբենի պատվին: Ռոբինիան, որ տնկել է Ռոբենը, մինչ այժմ կարելի է տեսնել Փարիզի բուսաբանական այգում: Դա այս ծառատեսակի առաջին նմուշն էր Եվրոպայում: Լայնորեն տարածված է բուսաբանորեն սխալ՝ «սպիտակ ակացիա» անվանումը: Ամենայն հավանականությամբ թյուրիմացություն է առաջացրել այն, որ «ակացիա» հունարեն նշանակում է փուշ:

    Ծագում է Հյուսիսային Ամերիկայից, սակայն շատ լավ ադապտացվել և աճում է աշխարհով մեկ, այդ թվում նաև Հայաստանում: Արագ է աճում, հատկապես առաջին 10 տարում ամենամյա աճը կազմում է 60-80 սմ բարձրությամբ, 20-30 սմ լայնանությամբ: Ձևավորում է խորը և հզոր արմատային համակարգ:
    Խոշոր ծառ է, մինչև 25-30 մ բարձրությամբ և մինչև 1-1,2 մ բնի տրամագծով: Բունը ծածկված է ակոսանման, ճաքճքված, մոխրագույն կեղևով: Ընձյուղները մերկ են, անկյունավոր կանաչավուն կամ դարչնագույն: Տերևները կենտ փետրայև են, փշանման տերևակիցներով, 10-35 սմ երկարությամբ, 9-19 էլիպսանման տերևիկներով: Սպիտակ, բուրումնավետ ծաղիկները հավաքված են դեպի ցած կախված խոշոր՝ 10-20 սմ երկարությամբ ողկույզներում:  Ունդերը երկարավուն են, գորշադարչնագույն, տափակ՝ 5-12 սմ երկարությամբ և 1-1,5 սմ լայնությամբ: Սերմերը մանր են: Հովտային շտջաններում ծաղկում է մայիսին, իսկ լեռնային շրջաններում՝ հունիսին կամ հուլիսին:
    Երաշտադիմացկուն է: Ջերմասեր է, սակայն դիմանում է մինչև -35օ սառնամանիքներին: Ավելի ցածր ջերմաստճանների դեպքում ցրտահարվում է, սակայն արագորեն վերականգնվում է: Հրաշալի մեղտատու է, մի ծառը տալիս է մինչև 15 կք բարձրորակ մեղր: Տերևները պարունակում են մեծ քանակությամբ А և C վիտամիններ: Տերևներից ներկ են ստանում, ծաղիկներից ՝ եթերային յուղեր:

    Հղումներ
  • Բաղրջուկ

    Բաղրջուկը (Չինական վարդ, անգլ․՝ Hibiscus, ռուս․՝  Гибискус, լատ․՝ Hibiscus) պատկանում է տուղտազգիների ընտանիքին: Բույսի հայրենիք համարվում են հարավային Չինաստանը և հյուսիսային Հնդկաստանը:

    Բաղրջուկների ցեղը շատ մեծ է` 25 տեսակից ավելի: Դրանք ցածր ծառեր են, թփեր, խոտաբույսեր: Իրենց հայրենիքում օգտագործում են կահույք, նավակներ սարքելու,  իսկ ցողուններից մանրաթել պատրաստելու համար: Թելից գործում են պարկեր,  բրեզենտներ, ցանցեր, պարաններ, իսկ մնացորդներից պատրաստում են կոպիտ թուղթ, մեկուսիչ շինանյութեր:

    Որոշ տեսակների մատղաշ շիվերն ու տերևները  տեղի բնակիչները օգտագործում են ճաշի մեջ` որպես բանջարեղեն:

    Սենյակային պայմաններում հիմնականում աճեցնում են չինական վարդի Hibiscus rosa chinensis տեսակը, որը սովորաբար ծաղկում է վաղ գարնանից մինչև ուշ աշուն, իսկ բարենպաստ պայմանների դեպքում` նույնիսկ ձմռանը:

    Այս ցեղին պատկանող մյուս տեսակը՝ սիրիական բաղրջուկը մեր պայմաններում ազատ ձմեռում է բաց գրունտում և հանդիպում է ամենուրեք:

    Չինական վարդը բազմացնում են կտրոններով` գարնանը, որոնք վերցնում են ճյուղերի ծայրերից, արմատակալեցնում և հետո տնկում 7-9 սմ-անոց թաղարներում:

    Ամռան ընթացքում բույսը մի քանի անգամ պիտի սնուցել: Ձնռան ընթացքում բույսը պահում են 12-15 աստիճան ջերմության պայմաններում` խիստ պակասեցնելով ջրելը:

    Աղբյուր` www.ankakh.com

    Հղումներ
  • Խամերոփս

    Խամերփոսը (լատ.՝ Chamaerops), արմավենու տեսակ։ Միակ տեսակը Խամերփոս գետնահարն է (Chamaerops humilis)։ Փոքր չափսերի ծառ է՝ վերևում փշոտ տերևներով։

    Հղումներ