Ոսկրալյուրը (ֆոսֆոազոտին) ստանում են խոշոր եղջերավոր անասունների կմախքների ոսկորներն աղալով: Լուսածինի (ֆոսֆոր) և կալցիումի կենսաբանորեն անվտանգ աղբյուր է, քանի որ կենդանական ծագում ունի և լիովին քայքայվում է 6-8 ամսում: Ոսկրալյուրը կենդանական ճարպեր պարունակելու հաշվին բավականին խոնավ փոշի է: Օգտագործվում է և՛ որպես օրգանական պարարտանյութ, և՛ որպես անասնակերի հավելված:
Բացի կալցիումից և լուսածինից, պարունակում է կենսաբանորեն ակտիվ նյութեր և բազմաթիվ միկրոտարրեր (մագնիում, նատրիում, երկաթ, պղինձ, ցինկ, մարգանեց, կոբալտ, յոդ), որոնք, չափավոր քանակությամբ, շատ դրական են ազդում բույսերի աճի և զարգացման վրա՝ և՛ այգում, և սենյակում:
Ոսկրալյուրի կիրառումն այսպիսին է.
Մրգատու ծառերի համար՝ 3 տարին մեկ անգամ, 200 գ՝ 1 ք.մ.-ին: Առանձնապես օգտակար է ծառերի վնասված արմատները վերականգնելու համար:
Պտղատու թփերի համար՝ գարնանը 50-70 գ մեկ փոսի մեջ և 70-110 գ աշնանը:
Օգտագործվում է նաև գարնանը սոխուկավորներ տնկելիս (վարդակակաչ, նարգիզ, շուշան և գեղօրաշուշան):
Ավելացնում են կոմպոստին:
Ոսկրալյուրը ամենաունիվերսալ պարարտանյութերից է: Այն կիրառելի է գործնականում բոլոր բույսերի համար:
Որքան մեզ հայտնի է, Հայաստանում ոսկրալյուր չի արտադրվում, իսկ ներմուծվողը նախատեսված է անասնակերերի հավելման համար:
Որպես պարարտանյութ, տարածված չէ:
Ուշադրություն. Հայաստանում ոսկրալյուր (որպես օրգանական պարարտանյութ) արտադրողներին կամ ներկրողներին "Պարտիզակը" իր էջերում սիրով տեղ կտրամադրի ապրանքի գովազդի կամ վաճառքի համար: Գրեք մեզ, եթե ցանկանում եք:
Օրգանական են կոչվում այն պարարտանյութերը, որոնք բույսերը սնուցող բացառապես օրգանական միացություններից կազմված նյութեր են պարունակում:
Այս հոդվածում մենք օրգանական պարարտանյութերի կամ դրանց բաղադրիչների ցանկ կներկայացնենք, հղումներ տալով համապատասխան հոդվածներին, ուր մանրամասներ կգտնեք դրանց օգտակարության, պատրաստման ու կիրարկման ձևերի վերաբերյալ:
ԳՈՄԱՂԲ
Գոմաղբը անհիշելի ժամանակներից օգտագործվող բնական պարարտանյութ է: Այն պարունակում է ազոտ, լուսածին (ֆոսֆոր), կալիում, ինչպես նաև բույսերի լիարժեք կենսագործունեության համար անհրաժեշտ մի շարք միկրոէլեմենտներ՝ կիր, մագնեզիա, ծծումբ, քլոր, կրեմնիում:
Որդերի օգնությամբ մշակված գոմաղբը վերածվում է շատ օգտակար կենսահումուսի՝ պարարտանյութի, որը իր մի շարք չափանիշներով գերազանցում է հանքային պարարտանյութերին:
Կոմպոստը օրգանական հողագործության մեջ ամենատարածված և մատչելի օրգանական պարարտանյութն է: Այն ստացվում է օրգանական աղբի, բյույսերի տերևների և այլ մնացորդների համապատասխան պայմաններում փտեցմամբ:
Ճագարի գոմաղբը, այլ կենդանիների գոմաղբի համեմատ, ամենաօգտակարն է: Այն պարունակում է ազոտ, կալիում, լուսածին (ֆոսֆոր), մագնիում, կալցիում և մի շարք այլ օգտակար նյութեր:
Թռրչնի ծերտը իրավամբ համարվում է ամենաարժեքավոր օրգանական պարարտանյութը: Այն պարունակում է ազոտ, կալիում, լուսածին (ֆոսֆոր), և մագնիում: Ընդորում, այդ բաղադրիչների խտությունը 3-4 անգամ բարձր է քան այլ օրգանական պարարտանյութերում:
Սիդերատները բույսեր են, որոնք աճեցվում են հիմնական կուլտուրայից առաջ՝ հողը հարստացնելու, օգտակար նյութերով հագեցնելու և հողի կառուցվածքը բարելավելու նպատակով:
Բույսերի համար ամենակարևոր սնուցման նյութերից մեկը, մանավանդ աճի սկզբնական փուլում, ազոտն է: Ազոտ կարելի է ստանալ տարբեր աղբյուրներից, սակայն ամենամատչելին դրանցից կանաչ խոտն է: Խոտի թուրմով բույսերի սնուցումը ամենաէժան, բայց շատ արդյունավետ ձևն է:
Քչերն են տեղյակ թեփի օգտակարության մասին և օգտագործում են միայն որպես ցանքածածկ: Բայց, համապատասխան մշակման ենթարկելով, թեփը կարելի է օգտագործել որպես պարարտանյութ, ավելի ստույգ, որպես հիմք համակցված օրգանական պարարտանյութի համար: Թեփի լավագույն մշակման եղանակը կոմպոստին ավելացնելն է:
Բանանի կեղևը հարուստ է կալիումով, կրածինով և լուսածինով (ֆոսֆոր): Կեղեվները կարելի է թաղել հողի մեջ և դրանք արագ, մոտ տաս օրում կյուրացվեն հողում առկա միկրոորգանիզմների կողմից: Կարելի է նաև չորացնել կեղևները և աղալուց հետո խառնել հողին: Բանանի կեղևից պատրաստած թուրմով բույսերը սրսկելով կարելի է վերացնել ուտիճներին:
Խմորիչի (թթխմորի) կենսազանգվածի հիմք են հանդիսանում սնկերը, որոնք հարուստ են սպիտակուցով և այլ օգտակար նյութերով, օրինակ, օրգանական երկաթով, ամինաթթուներով և այլևայլ մակրո և միկրոէլեմենտներով:
Սուրճի և թեյի մնացորդները պարունակում են որոշակի քանակությամբ օգտակար միկրոէլեմենտներ: Թեև դրանց օգտագործման արդյունավետության վերաբերյալ վեճեր կան, միանշանակ է, որ թափել չարժէ՝ կոմպոստին ավելացնելը կամ հողի հետ խառնելը կբարելավեն զանգվածի կառուցվածքը և ավելի փխրուն կդարձնեն:
միկրոէլեմենտներ (մագնիում, նատրիում, երկաթ, պղինձ, ցինկ, մարգանեց, կոբալտ, յոդ), որոնք չափավոր քանակության դեպքում շատ լավ ազդեցություն ունեն բույսերի աճի վրա:
Հալվեի հյութն ունի մանրեասպան հատկություն, պարունակում է սաթի, խնձորի, դարչնի և կիտրոնի օրգանական թթուներ և բազմաթիվ այլ օգտակար տարրեր: Հալվեի տերևները և ցողունները պարունակում են հակաօքսիդիչներ (B, E և C վիտամիններ, բետա-կարոտին), կենսաբանորեն ակտիվ այլ նյութեր: