Քարխոտ

Քարխոտ (լատ.՝ Symphytum), զոտուկ, թորթ, ափնիք, հայվազ, գաղտրիկազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 20 (այլ տվյալներով՝ 30) տեսակ։
Հայաստանում՝ 3 տեսակ՝

  • կովկասյան քարխոտ (Symphytum caucasicum),
  • կոշտ քարխոտ (Symphytum asperum)
  • հայաստանյան քարխոտ (Symphytum hajastanum

Տարածում

Տարածված է գրեթե բոլոր մարզերում (ստորինից մինչև վերին լեռն, գոտի)։ Աճում է անտառներում, գետերի, լճերի, առվակների ափերին, խոնավ վայրերում, մարգագետիններում և այլն։
Պտուղն ընկուզիկ է։ Հայաստանյան քարխոտը բնաշխարհիկ է. հանդիպում է Գեղարքունիքի (Մարտունի) և Կոտայքի (Ազատ գետի ավազան) մարզերում։

Կենսաբանական նկարագիր

Ցողունը ճյուղավորվող է՝ ծածկված փափուկ կամ կոշտ մազմզուկներով, բարձրությունը՝ 40-200 սմ։ Տերևները հերթադիր են, սրտաձև-կլորավուն, ձվաձև կամ երկարավուն։ Ծաղկաբույլը ոլորք է կամ հուրանանման, ծաղիկները՝ կապույտ կամ դեղին։ Ծաղկում է հունիս-հուլիսին։ Պտուղն ընկուզիկ է։

Քիմիական կազմ

Պարունակում է՝

  • ալանտոին – ձմռանը արմատներում կուտակվում է հսկայական քանակությամբ
  • ալկալոիդներ
  • վիտամին В12
  • ֆլավոնոիդներ
  • աղանյութեր
  • բուսայուղեր
  • օսլա
  • սպիտակուցներ
  • ինուլին
  • տերպեններ

Տեսակներ

Հայտնի է մոտ 7 տեսակ

  • Symphytum abchasicum Trautv.
  • Symphytum asperum Lepech. [syn. Symphytum asperrimum Sims]
  • Symphytum besseri Zaver.
  • Symphytum caucasicum M.Bieb.
  • Symphytum officinale L. [syn. Symphytum peregrinum Ledeb.]
  • Symphytum popovii Dobrocz.
  • Symphytum ×uplandicum Nyman = [Symphytum officinale × Symphytum asperum]

Հղումներ

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *