Tag Archives: հող

Հողի թթվայնությունը

Հողի թթվայնությունը հողի կարևոր հատկություններից է, այն պայմանավորված է հողի լուծույթում ջրածնի, ինչպես նաև հողի կլանող կոմպլեքսում ջրածնի և ալյումինի փոխանակային իոնների առկայությամբ։

Բարձր թթվայնությունը բացասաբար է ազդում բույսերի զարգացման և հողի օգտակար բազմաթիվ մանրէների կենսագործունեության վրա։

Տարբերում են ակտիվ և պոտենցիալ թթվայնություն։ Ակտիվը ջրային սուսպենզիայում (հող, ջուր՝ 1։ 2, 5) ջրածնի իոնների ակտիվությունն է և արտահայտվում է pH-ով։

Ըստ թթվայնության աստիճանի հողերը դասակարգվում են հետևյալ կերպ՝

DenominationpH range
Ուլտրաթթվային (Ultra acidic)< 3.5
Չափազանց թթվային (Extremely acidic)3.5–4.4
Շատ ուժեղ թթվային (Very strongly acidic)4.5–5.0
Ուժեղ թթվային (Strongly acidic)5.1–5.5
Չափավոր թթվային (Moderately acidic)5.6–6.0
Թույլ թթվային (Slightly acidic)6.1–6.5
Չեզոք (Neutral)6.6–7.3
Թեթև ալկալային (Slightly alkaline)7.4–7.8
Չափավոր ալկալային (Moderately alkaline)7.9–8.4
Ուժեղ ալկալային (Strongly alkaline)8.5–9.0
Շատ ուժեղ ալկալային (Very strongly alkaline)> 9.0

Հողի թթվայնությունը չափում են PH չափիչով:

Ստորև ներկայացված են ըստ բույսերի հողի նախընտրելի PH ցուցիչի աղյուսակներ:

Սենյակային և ջերմոցային բույսեր

Անվանում PH
Ագլաոնեմա (Aglaonema, Chinese evergreen)5.0-6.0
Ադենիում (Desert rose)5.0-5.8
Աուկուբա (Spotted laurel, Aucuba)6.0-7.0
Աֆելանդրա (Zebra plant)5.6-6.0
Աֆրիկյան կաթնաթուփ (African Milk Bush)5.6-7.8
Բաղեղ սովորական (English Ivy)6.0-7.5
Բաղեղ շվեդական (Swedish ivy)5.5-6-5
Բանանի ծառ (Banana)6.5-7.5
Բուդդայական սոճի (Buddhist pine)5.0-6.0
Գլանաձև օպունցիա (Eve’s pin)6.1-7.8
Դանդուռ աֆրիկյան (Elephant bush)5.6-7.8
Դափնեվարդ  (Oleander)6.0-7.5
Դափնի (Bay tree)5.0-6.0
Դուն (Umbrella palm)5.5-6.5
Եղեգնարմավ (Parlor palm)5.0-7.5
Երիցուկ փարիզյան (Marguerite daisy)5.5-7.0
Զամիոկուլկաս (Zanzibar gem)6.0-7.0
Թանթռնիկ կարմրավուն (Jelly bean plant)4.5–5.5
Թանձրատերևուկ (Crassula)5.0-6.0
Թզենի (Ficus Carica)6.0-6.5
Իշկաթնուկ Միլիուսի (Crown of thorns)6.0-7.0
Իշկաթնուկ տիրուկալի (Pencil tree)5.0-7.0
Ծոփոր (Monstera)5.0-6.0 
Կալանխոե (Kalanchoe)6.0-6.5
Կալանխոե բեխարյան (Elephant’s ear kalanchoe)6.1-7.8
Կալիզիա բուրավետ (ոսկյա բեղ, Basket plant)6.8-7.0
Կակտուսներ (Cactus) 4.5-6.0
Կոդիեում խայտաբղետ (Garden croton)4.5-6.5
Կորդիլին (Cordyline)6.0-6.5
Հազարասրտիկ (Million Hearts Plant)6.0-7.5
Հալվե ծառանման (Candelabra aloe)7-8.5
Հալվե կարճատերև (Aloe brevifolia)7-8.5
Հալվե Վերա (Aloe vera)6.0-7.0
Հասմիկ չինական (Chinese jasmine)6.0-7.0
Հնդկասոխ (Pregnant onion)6.1-7.8
Մոմաբաղեղ (Հոյա,  Waxplant)5.0-7.5
Մորմ (Jerusalem cherry)6.6-7.5
Նվենի (Eucalypt)6.0-8.0
Շեֆլերա (Schefflera)6.0-6.5
Պախիրա (Malabar chestnut)4.5-6.5
Պատենենի ( Coleus)6.0-7.0
Պատկառուկ ամաչկոտ (Sensitive plant)6.5-7.4
Պատկառուկ Ուոլերի (Busy Lizzie)6.0-7.0
Պեպերոմիա (Peperomia)6.0-7.0
Պերեսկիա փշոտ (Barbados gooseberry)6.0-7.0
Պիտոսպորում ճապոնական (Japanese Pittosporum)5.0-7.0
Պտեր բոստոնյան (Boston fern)5.0-5.5
Ռուելիա (Monkey plant, Ruellia)5.5-7.8
Սանսևիերիա (Mother-in-law’s tongue)4.5-8.5
Սեթկրեզիա մանուշակագույն
(Purple heart)
6.0-8.0
Սինգոնիում (Arrowhead plant)5.5-6.5
Սրճենի (Coffee plant, Кофейное дерево)5.0-6.0
Վաշինգթոնիա (Washington palm)5.5 -7.5
Վիշապածառ (Dracaena) 5.0-6.0
Վիշապածառ երիզված ( Madagascar Dragon Tree)5.0-7.5
Տզկանեփ (Castorbean)5.5-6.5
Տղտորիկ (Mallow, Abutilon)5,5-6,5
Տրադեսկանցիա երփներանգ (Moses-in-the-cradle)5.0-6.0
Տրադեսկանցիա զեբրինա (Silver inch plant)5.0-6.0
Ցիտրուսայիններ 6.0-7.0
Քլորոֆիտում (Spider Plant)6.0-6.5 
Ֆիկուս Ալիի (Ficus Alii)5.5-7.0 
Ֆիկուս բենգալյան (Indian banyan)6.5-7.0
Ֆիկուս Բենջամին (Ficus Benjamina) 5.0-6.0
Ֆիկուս գաճաճ (Creeping fig)6.1-7.8
Ֆիկուս եռանկյունատերև (Triangle ficus)7.0
Ֆիկուս միկրոկարպա (Chinese banyan)6.5-7.0
Ֆիկուս կաուչուկաբեր (Ficus elastica)5.5-7.0
Ֆիկուս քնարատերև (Fiddle-leaf fig)6.0-6.5

Ծաղիկներ, ծառեր, թփեր

ԱնվանումPH
 Բանանի ծառ (Banana tree) 5.0-7.0
 Թուրինջենի (Grapefruit)6.0-7.5 
 Լիմոնի ծառ (Lemon tree)6.0-7.0 
 Ձիթենի (Olive) 5.5-6.5
 Նռնենի (Pomegrante) 5.5-6.5
 Պիստակենի (Pistacia) 5.0-6.0

Բանջարեղեն և կանաչեղեն

Անվանում PH
Անանուխ (Նանա, Peppermint)6.0-7.5
Արախիս (Peanut)5.0-6.5
Բաթաթ (Sweet potato)5.5-6.0
Բակլա (Bean)6.0-7.5
Բողկ (Radish)6.0-7.0
Բրինձ (Rice)5.0-6.5
Բրոկոլի (Broccoli)6.0-7.0
Գազար (Carrot)5.5-7.0
Դաղձ (Mint)7.0-8.0
Դդում (Pumpkin)5.5-7.5
Եղեսպակ (Sage, Шалфе́й)5.5-6.5
Ելակ (Strawberry) 5.0-7.5
Լոլիկ (Tomato)5.5-7.5
Խնկունի (Rosemary) 6.0-7.0
Ծաղկակաղամբ (Cauliflower)5.5-7.5
Ծոթրին (Thyme, Тимьян)5.5-7.0
Կայենի պղպեղ (Չիլի) (Chili pepper) 6.5-7.0
Կաղամբ (Cabbage)6.0-7.5
Կարտոֆիլ (Potato)4.5-6.0
Կոճապղպեղ (Ginger)6.0-8.0
Հազար (Lettuce)6.0-7.0
Մաղադանոս (Parsley)5.0-7.0
Մանանեխ (Mustard)6.0-7.5
Նեխուր (Celery)6.0-7.0
Շալոտ (Shallot)5.5-7.0
Ոլոռ (Pea)6.0-7.5
Ոսպ (Lentil)5.5-7.0
Պղպեղ (Pepper)5.5-7.0
Պղպեղ կարմիր (Paprika)7.0-8.5
 Ռեհան (Basil)5.5-6.5 
 Սեխ (Melon)5.5-6.5 
Սխտոր (Garlic) 5.5-7.5
Սոյա (Soybean)5.5-6.5
Սոխ (Onion)6.0-7.0
Սպանախ (Spinach)6.0-7.5
 Սուսամբար (Majoram) 6.0-8.0

Դեկորատիվ և ճիմային խոտեր

Անվանում PH
Ագրխոտուկ (Bent, Полевица)5.5-6.5
Աշորա (Rye, Рожь)6,0-7,0
Առվույտ (Clover, Клевер)6,0-7,0
Հոստա (Canada Blue Хоста,)4.5-6.5
Մարգագետնայիններ (Meadow, Луговые)6.0-7.5

Հողախառնուրդ ջերմոցների համար

Սովորաբար ջերմոցի մարգերի համար պատրաստում են հետևյալ հողախառնուրդը՝

  • Ճմահող կամ այգու հող – 1 մաս;
  • Գետի կամ կարմիր ավազ – 1 մաս;
  • Փտած գոմաղբ– 2 -3 մաս;
  • Տորֆ– 5-6 մաս;

Մեկ խորանարդ մետր այդպիսի հողախառնուրդին ավելացնում են 3 – 4 կգ կիր։ Կիրը կիրառվում է տորֆի թթվայնությունը հակակշռելու համար։
Բաղկացուցիչ մասերի փոխհարաբերակցությունը կարող է փոփոխվել։ Կարևորն այն է, որ պահպանվեն հողի հիմնական հատկությունները՝ փխրունությունը, օդա և ջրաթափանցիկությունը։

Ի՞նչ բաղադրիչներ կան խանութից գնված պատրաստի հողախառնուրդներում

К выбору земляной смеси нужно относиться серьезно. Земляная смесь должна иметь плотную структуру, чтобы удерживать растение в горшке и позволить корням укорениться. Также, почвенная смесь должна удерживать необходимую влагу в себе, потому что корни комнатных растений получают питание во время полива в виде растворенных в воде минеральных удобрений. Но вместе с тем, излишки влаги не должны задерживаться в горшке, земляная смесь должна оставаться воздухопроницаемой, а не слеживаться, корни растения должны дышать.
Перед начинающими цветоводами рано или поздно встанет вопрос: какой грунт лучше выбрать – покупной или можно воспользоваться простой садовой землей?
Современные покупные питательные смеси для комнатных растений трудно назвать земляными. Можно сказать, что земли, как таковой, там и нет. В состав покупных земляных смесей входит много таких материалов, которые позволяют растениям не только укорениться, но и чувствовать себя прекрасно, но, не зная об их свойствах, мы никогда бы и не догадались о том, что такие искусственные материалы широко используются в производстве грунтов. К таким материалам относятся керамзит, вермикулит, асбест, пуццолан, перлит и некоторые другие материалы, в том числе и синтетическое волокно.

Керамзит

Керамзит необходим в комнатном цветоводстве
Керамзит – строительный материал, но он так необходим в комнатном цветоводстве. Небольшие коричневые пористые шарики керамзита, получаемые из глины путем обжига, совершенно не впитывают воду. Поэтому в комнатном цветоводстве керамзит с успехом используется в качестве дренажа. Если шарики керамзита разбить на более мелкие части, то его можно добавить в субстрат для того, чтобы грунт в горшке не слеживался. Мелкие частички керамзита способствуют лучшей аэрации почвы в цветочном горшке.
Керамзит можно использовать в эстетических целях на поверхности субстрата. На верхнем слое почвы в горшке со временем образуется белесый налет. Это отложения солей от удобрений, отложения извести от полива жесткой водопроводной водой. Если насыпать немного керамзита на поверхности почвы в горшке, то он замаскирует и субстрат, и отложения минеральных солей.
С помощью керамзита можно поддерживать постоянную влажность воздуха. Для этого нужно взять поддон с керамзитом, налить в него воды, и  поставить на поддон горшки с комнатными растениями, нуждающиеся в постоянной высокой влажности.

Перлит

Кроме перлита в грунте можно встретить полистирол - белые шарики, которые также не дают слеживаться земляной смеси
Еще один компонент земляной смеси может выступить своеобразным вентилятором почвы – это перлит. Перлит– упругий кремнезем, имеющий небольшую массу. В покупных земляных смесях встречается в виде маленьких и очень легких серых или белых шариков или гранул. Перлит становится незаменимым компонентом в земляных смесях. Благодаря тому, что он очень легкий, перлит используют вместо речного песка в земляных смесях.
Кстати, перлит может использоваться как самостоятельный компонент, так и в виде смеси с речным песком или вермикулитом для укоренения черенков или молодых растений, особенно если эти растения боятся застоя влаги. А если к земляным смесям, содержащим садовую землю, а также низинный торф, добавить пятую часть перлита, вы добьетесь отличных результатов.Перлит можно использовать в качестве инертного материала длявыращивания растений на гидропонике. Перлит можно приобрести отдельно от земляной смеси в цветочном магазине.

Пуццолан

При добавлении в субстраты пуццолан дробят на мелкие частицы
Пуццолан – еще один кремнезем вулканического происхождения. Благодаря своему гигроскопичному качеству (он может удерживать влагу) пуццолан нашел свое применение в производстве грунтов. При добавлении в субстраты пуццолан дробят на мелкие частицы, благодаря этому субстрат в горшке не слеживается.
Крупный пуццолан добавляют в земляные смеси, предназначенные для цветочных горшков или емкостей с резервуаром для воды. Также крупный пуццолан можно использовать в качестве дренажа вместо керамзита. Гранулы пуццолана создают более интенсивный воздухообмен в таких емкостях в отличие от керамзита, к которому очень быстро прилипает сырая смесь.
Кроме дренажа, у пуццолана есть еще одно применение. Для того, чтобы вокруг растений был всегда влажный воздух, их нужно поставить в поддоны, наполненные заранее замоченным пуццоланом. Постепенно высыхая, пуццолан будет испарять влагу, а растения смогут наслаждаться влагой без риска, что их корни загниют.

Асбестовое волокно

 Асбестовое волокно долгое время может находиться во влажном состоянии, но при этом не подвержено гниениюАсбестовое волокно – еще один строительный материал, который, казалось бы, не имеет никакого отношения к цветоводству. Однако и ему нашлось применение. Само по себе, асбестовое волокно – волокнистый материал, имеющий уплотненную структуру, очень близок по своим свойствам к стеклу и шерсти. Асбестовое волокно долгое время может находиться во влажном состоянии, но при этом не подвержено гниению, именно эти качества и учитываются в производстве грунтов. Асбестовое волокно прекрасно удерживает влагу, а благодаря его плотности можно добиться нужной влажности субстрата. Асбестовое волокно встречается в субстратах в виде небольших кубиков. Если любите эксперименты, то можно попытаться выращивать комнатные растения только в асбестовом волокне, добавляя различные подкормки в субстрат небольшими порциями или каплями.

Вермикулит

В готовых земляных субстратах вермикулит поддерживает субстрат в воздушном состоянииЕще один компонент земляной смеси –вермикулит. Вермикулит, как и керамзит, изготавливают из глины, которую нагревают до определенной высокой температуры. По своему виду он походит на пробковую или древесную стружку. Вермикулит – инертный и очень легкий материал, который не взаимодействует с самим растением, а лишь служит вентилятором грунта.
Вермикулит можно использовать вместо речного песка в чистом виде или в смеси с перлитом для укоренения черенков или проращивания семян в мини-тепличках, так как маленькие растеньица хорошо пускают корни в легком и воздушном субстрате. В готовых земляных субстратах вермикулит поддерживает субстрат в воздушном состоянии, препятствует слеживанию почвы и служит отличным средством для дренажа, так как совсем не задерживает воду.

Доломит

Доломит измельчают, и уже в качестве доломитовой муки добавляют в субстратыДоломит – осадочная порода, добываемая в карьерах, состоит из карбоната кальция, известкового шпата и марганца. Доломит измельчают, и уже в качестве доломитовой муки добавляют в субстраты, для уменьшения кислотности торфяных субстратов, а также для создания намеренно щелочной реакции почвенной смеси, исходя из требований тех или иных растений. Например, доломитовая мука – непременный компонент в субстрате для пафиопедилума – единственной орхидеи, предпочитающей некислую почву.

Древесный уголь

Древесный уголь предохранит корни растений от загниванияИздавна известно, что древесный угольобладает антисептическими свойствами. Его можно добавлять в вазу, где стоит букет, или в воду, где поставлены черенки для укоренения. Наличие угля позволяет воде оставаться чистой, не загнивать. Если черенки укореняются в твердом субстрате, то перед тем, как их посадить, обмакните черенки в порошок из древесного угля, это также поможет предотвратить загнивание черенка. Древесный уголь можно растолочь до состояния пудры и использовать в субстратах, предназначенных для таких растений, как орхидеи или кактусы, у которых толстые и нежные корни, очень чувствительные к влаге и способные к быстрому загниванию.

Речной песок

Речной песок можно использовать в любых земляных смесях
Речной песок – необходимый компонент почти любой земляной смеси. Речной песок широко используется в комнатном цветоводстве для укоренения черенков или проращивания семян. В готовых субстратах, предназначенных для проращивания семян, укоренения черенков, а также в субстратах для кактусов и суккулентов содержание песка может достигать 30-40%. Речной песок совершенно не задерживает воду, поэтому его можно использовать и в качестве дренажа. Песок не содержит никаких питательных веществ, но его присутствие не позволяет слеживаться грунту, обеспечивает вентиляцию грунта.
Особенно речной песок необходимо добавлять в грунты для больших и высоких комнатных растений. Во-первых, часто грунты для больших растений не поменяешь, поэтому существует риск слеживания грунта. Во-вторых, если добавить больше песка в кадки и горшки, то это позволит сохранить равновесие горшка, так как песок тяжелый, и центр тяжести всегда будет находиться в горшке.
Для комнатного цветоводства используется кварцевый речной песок. В карьерном песке есть много примесей, например, суглинков, имеющих щелочную реакцию. Как правило, суглинки имеют свойство слеживаться, поэтому такой песок в цветочные горшки лучше не добавлять.
Чистый кварцевый песок можно найти в магазинах для аквариумистов. Если у вас нет такой возможности, тогда возьмите любой песок, хорошенько его промойте, а затем прокалите. Только после этого его можно добавлять в земляные смеси.

Торф

Верховой торф в субстрате удерживает воду

Верховой торф уже давно с большим успехом используется в земляных смесях. Он выполняет роль естественной губки. При поливе торф собирает в себя воду, а потом постепенно отдает растениям. Торф способен удерживать воду, по объему в три раза превышающую его собственный объем. Верховой торф не разлагается, в нем не приживаются бактерии и микробы, поэтому он не создает никакой бактериальной угрозы для корней растений, его наличие в субстрате способствует хорошему доступу воздуха к корням растений.
Верховой торф образуют мхи-сфагнумы и стебли осоки. Такой торф прекрасно переносится всеми растениями. На сегодняшний деньверховой торф содержится практически во всех субстратах. Благодаря тому, что он очень легкий, субстраты с содержанием верхового торфа остаются легкими и воздушными, их можно с успехом использовать для укоренения черенков и для молодых растений, с тонкими неокрепшими корнями.
Однако следует знать, что верховой торф, сам по себе, создает кислую реакцию почвы (его собственный рН 4-5). Поэтому его присутствие в субстратах для растений, предпочитающих нейтральную или щелочную реакцию почвы нежелательно. Нейтрализовать кислую среду можно доломитовой мукой.
У верхового торфа есть одна особенность: торф остается влагоемким во влажном состоянии. Если торф пересыхает, то грунты с высоким процентным содержанием торфа не удерживают влагу, и мы получаем обратный эффект. Об этом нужно помнить, если самостоятельно составляем земляные смеси.
Но есть и плюсы: если для полива используется водопроводная вода, в которой, хотим мы этого или нет, всегда присутствует известь, то наличие верхового торфа в субстрате оттягивает появление белого известкового налета на поверхности земли в горшке.

Вересковая земля

Настоящая вересковая земля – это результат разложения листьев, стеблей, корней вереска в песчаных и супесчаных почвах и подлеске, или по-другому – грунт с высоким содержанием волокон и большим содержанием песка. Вересковая земля имеет высокую кислотность (рН 5,5), в ней очень мало минеральных примесей, благодаря чему является практически идеальным субстратом для выращивания таких растений, которые не выносят извести. Представителями таких растений можно считать азалии, рододендроны.
Вересковая земля входит в состав очень многих субстратов, предназначенных, для бегоний, сенполий, папоротников, гардений, гортензий.
В магазинах часто под названием «Вересковая земля» продается смесь песка и верхового торфа. Для того чтобы такая искусственная смесь не слеживалась, в нее можно добавить измельченной перепревшей сосновой коры и кокосовых нитей. Добавление дополнительных компонентов повысит качество искусственной вересковой земли и приблизит его к настоящей.
В условиях средней полосы России вересковую землю может заменить земля из-под сосен. У такой земли также высокая кислотность, она очень волокнистая и легкая.

Сосновая кора

Измельченная сосновая кора
Сосновая кора, предварительно измельченная и перегнившая, также широко используется в производстве земляных смесей и субстратов. Сосновая кора – очень легкая, хорошо пропускает воду и воздух, обладает очень высокой кислой реакцией (ее рН 3-4). Сосновая кора не содержит никаких полезных веществ, поэтому она может служить только компонентом в составлении субстратов.
Кстати, простая смесь сосновой коры и верхового торфа – неудачный вариант. Для повышения питательных веществ в такую смесь хорошо добавить перегноя, или садовую землю. Я думаю, ознакомившись со свойствами различных компонентов, вы с легкостью сможете сами составлять различные земляные смеси.
Неперепревшая сосновая кора, измельченная до небольших фрагментов размером около 1 см, составляет основу субстратов для орхидей, бромелиевых эпифитов, папоротников. Если вы решили сами заготовить сосновую кору, то выбирайте кору без древесины. Частички древесины при разложении могут служить источником гнили.
А вот кору лиственных растений в субстратах лучше совсем не использовать. В ней содержатся вещества, ограничивающие рост растений. При разложении такая кора будет выделять танин, и ваши растишки замрут, перестанут расти.
Сосновая кора, измельченная до состояния стружки, может использоваться для облегчения слишком тяжелой земли, например, суглинков, низинного торфа, речного ила. Ее можно использовать не только в субстратах для комнатных растений, но и в саду. Кстати, мульча из сосновой коры и иголок незаменима для садовых гортензий, голубики.

Мох сфагнум

Сфагнум можно поместить на дно горшка вместо керамзита

Мох сфагнум, обладающий волокнистой губчатой структурой, считается самой подходящей почвой для выращивания орхидей. Однако, настоящий мох сфагнум – дорогое удовольствие и встречается очень редко. Поэтому в магазинных субстратах вместо сфагнума используются полиуретановые волокна, которые по своим качествам приближены к настоящему сфагнуму: они такие же легкие, воздухопроницаемые, хорошо удерживают воду.

Корни папоротника

Substrat_03

Настоящие корни папоротников, обладающие высокой волокнистой структурой, при добавлении в субстрат создают эффект фильтра, благодаря чему они входили в классический состав субстратов для выращивания орхидей и бромелиевых эпифитов, а также миниатюрных растений, ценящих их легкость.
В настоящее время из-за экологии и дороговизны, в производстве субстратов вместо корней папоротников применяется измельченная сосновая кора.

Гидрогель

Перед применением гидрогель замачивают
Наука и промышленность не стоит на месте. В продаже появилась новинка, которая нашла свое применение и в комнатном цветоводстве. Это гидрогель – искусственный полимер, инертный материал, не вступающий во взаимодействие с растением, он не токсичен. Гидрогель – своеобразная губка. Один грамм гидрогеля способен удержать 300 грамм воды. Чайная ложка гидрогеля при замачивании занимает объем семисотграммовой банки. Гидрогель – находка для цветоводов. Добавление лишь нескольких гранул в цветочный горшок избавит растение от излишней влаги. Он способен полностью заменить и мох сфагнум, и асбестовое волокно.
В гидрогеле жидкость находится в доступной форме для растений и может свободно потребляться растениями по мере необходимости. Добавление гидрогеля в земляную смесь в цветочных горшках позволяет сократить число поливов, увеличивает интервалы поливов в 5-6 раз, уменьшает колебания влажности почвы.
Предварительно перед применением гранулы гидрогеля нужно замочить в воде, а лучше в растворе минеральных удобрений. Гидрогель можно вносить в земляные смеси не только при пересадке. Сделайте проколы в грунте обычным карандашом и положите несколько гранул замоченного гидрогеля в эти проколы.
Гидрогель нашел широкое применение в гидропонике, выгонке, его с успехом можно использовать в саду и огороде, в теплицах и парниках при выращивании рассады.
http://floweryvale.ru/houseplants/earth-mixes-for-houseplants.html

Ճմահող

Ճմահողը մարգագետնային, տափաստանային կամ դաշտային, խոտաբոյսերով խիտ ծածկված հողի մակերեսային շերտն է: Այն, որպես հողախառնուրդների բաղադրիչ, լայն կիրառում ունի այգեգործությունում, ինչպես նաև ծաղկաթաղարների, սածիլի բաժակների համար հողախառնուրդներ պատրաստելիս:
Տարբերակում են ճմահողի ծանր (կավի մեծ պարունակությամբ), միջին ծանրության (ավազի և կավի հավասար պարունակությամբ) և թեթև (ավազի մեծ պարունակությամբ) տեսակները:
Ճմահողը սկսում են պահեստավորել աշնանը կամ գարնանը: Ճմահողը, շերտի խորությամբ (6-12 սմ), կտրատում են մոտավորոպես 40×40 սմ ուղղանկյունների և ոչ արևկող տեղում դարսում թարս ու շիտակ՝ այնպես, որ խոտի կողմը դիպչի վերին շերտի խոտի կողմին: Հնարավորության դեպքում, քայքայումն արագացնելու համար, ամեն երկու շերտից հետո խորհուրդ է տրվում մեկ շերտ գոմաղբ լցնել: Եթե ճիմի թթվայնությունը բարձր է, ապա շերտերի արանքում կիր են լցնում՝ 50 գրամ 1 ք.մ. երկշերտ շարված ճիմի մակերեսին:
Շարվածքի բարձրությունը չպետք է գերազանցի 1,5 մետրը, իսկ լայնությունն անում են 1,5-2,5 մ:
Շարվածքը պետք է պարբերաբար ջրել: 2-3 ամսից խոտը և արմատները պետք է փտեն և ճմահողը պատրաստ կլինի հողախառնուրդներում կիրառելու համար: Իսկ երկու տարի սպասելու դեպքում, ճմահողի շատ ավելի բարձր որակ կարելի է ապահովել:
Երբ ճմահողի փոքր քանակություն է անհրաժեշտ, ապա ճիմից  փխրելով առանձնացնում են հողը, իսկ բուսական մասը օգտագործում են կոմպոստի կամ ցանքածածկի համար:

Հղումներ

Հող և հողախառնուրդներ

Հոգատար այգեգործները, ծառ կամ թուփ տնկելուց առաջ, միջոցներ են ձեռնարկում տնկափոսի մեջ լցվող հողի որակը բարելավելու համար: Ավելացնում են հողը փխրեցնող հավելանյութեր, օրագանական պարարտանյութեր, կախված բույսի տեսակից, ավելացնում կամ նվազեցնում են հողի թթվայնությունը:

Հողը փխրեցնող հավելանյութեր

Փխրեցնող հավելանյութերը բարելավում են ծանր ու թանձր հողերի ֆիզիկական կառուցվածքը՝ ավելացնելով դրանց ջրա և օդատարողունակությունը, ինչը նպաստում է արմատների զարգացմանն ու առողջությանը:
Փխրեցման համար օգտագործում են.

  • կարմիր (1-5 մմ) և/կամ գետի ավազ (0,5-1 մմ), լավ կլինի նախապես լվացած;
  • ագրոպեռլիտ (փքեցված պեռլիտ, 1-5 մմ), ունի չեզոք PH և մեծ ջրատարողականություն: Կարող է կլանել իր քաշի քառապատիկին հավասար ծավալի ջուր:
  • տորֆ, որը, փխրեցնելուց բացի, բարձրացնում է հողի թթվայնությունը: Պետք է իմանալ, որ տորֆը լինում է վերին շերտի՝ մուգ դառչնագույն և ներքին շերտի՝ սև: Վերին շերտի տորֆը թեթև է, թթու ու շատ ջրատարողունակ, բայց ունի ցածր կալորիականություն: Իսկ ներքին շերտի տորֆը ունի ցածր թթվայնություն, հարուստ է օրգանական նյութերով, որոնք, սակայն, կարող են բույսերի կողմից յուրացվել միայն մասնակի քայքայումից հետո;
  • փայտի սղոցուք (թեփ), ընդորում, գերադասելի է ավելի շատ ազոտ և կալիում պարունակող սաղարթավոր ծառերի փայտի սղոցուքը:
  • ջրակտիկներ (hydro gel, гидрогель)

Հողախառնուրդների տարբերակներ և դրանց կիրառումը

Նախ նշենք այն 8 բաղադրանյութերը, որոնք պետք են այգեգործին ցանկացած նշանակության հողախառնուրդ ստանալու համար:

  1. Ճմահող
  2. Փտած գոմաղբ
  3. Կոմպոստ
  4. Կենսահումուս
  5. Տերևային բուսահող
  6. Տորֆ
  7. Թեփ
  8. Ավազ
  9. Կիր
Սածիլներ աճեցնելու համար հողախառնուրդների բաղադրատոմսեր
Լոլիկ (տարբերակ 1)
Լոլիկ (տարբերակ 2)
Տաքդեղ (տարբերակ 1)
Տաքդեղ (տարբերակ 2)
Բադրիջան (տարբերակ 1)
Բադրիջան (տարբերակ 2)
Վարունգ, դդմիկ և դդում (տարբերակ 1)
Վարունգ, դդմիկ և դդում (տարբերակ 1)

Հողախառնուրդ ֆիկուսների համար

Երիտասարդ բույսերի համար՝

Մեծ բույսերի համար՝
Տարբերակ 1

Տարբերակ 2

Հողախառնուրդ շեֆլերաների համար

Լավ դրենաժ՝ 3-8 սմ խորությամբ:

Հողախառնուրդ արմավենիների համար

Մինչև 5 տարեկան բույսերի համար՝

5 տարեկանից բարձր բույսերի համար՝
Տարբերակ 1

Տարբերակ 2

  • Բոլոր դեպքերում ապահովել լավ դրենաժ՝ 3-8 սմ խորությամբ:
Հղումներ

Ниже приведены примерные пропорции земляных смесей тяжелых, средних и легких. Легкая смесь: (торф)-2 (садовая земля)-1 (листовая, или дерновая земля)-0,5 (песок)-2 (дополнительные компоненты)-агроперлит, вермикулит, древесный уголь, мелкий керамзит. Легкие земляные смеси будут уместны для пустынных кактусов, суккулентов с толстыми листьями (эчеверия, алоэ, толстянка и т.п.). Также в легкий грунт желательно сажать юные черенки, которые имеют еще неокрепшую корневую систему, повышая насыщенность почвы по мере роста. Средняя смесь: (торф)-2 (садовая земля)-1,5 (листовая, или дерновая земля)-1 (компост, или перегной)-0,5 (песок)-1,5 (дополнительные компоненты)-вермикулит, древесный уголь. Средние земляные смеси наиболее универсальны, они годятся для выращивания декоративно-лиственных видов, пустынных пальм, некоторых суккулентов и красивоцветущих растений. Если вы сомневаетесь в том, какие пропорции подойдут вашему растению, сделайте грунт для цветов средней плотности. Тяжелая смесь: (торф)-3 (садовая земля)-2 (листовая, или дерновая земля)-1,5 (песок)-1 (компост, или перегной)-1 (дополнительные компоненты)-кора деревьев, хвоя сосны, мох сфагнум, древесный уголь, биогумус (вместо компостаперегноя). Тяжелые земляные смеси подойдут для тропических видов пальм, лиан, папоротников, азалий, бегоний, фуксий, а также тропических лесных кактусов. Обычно в более плотную почву сажают крупные кадочные растения, растения с увесистой корневой системой, толстыми корнями.
Источник: http://flowery-blog.ru/poleznie-statiy/razmnozenie-i-peresadka/grunt-dlya-cvetov-delaem-sami.html Flowery-Blog.ru

 http://floweryvale.ru/houseplants/drawing-up-of-earth-mixes-for-houseplants.html

http://bookflowers.ru/vashi-stati/903-grunt-dlja-sukkulentov.html

Հողախառնուրդներ սենյակային բույսերի համար

Իմանալով սենյակային բույսի յուրահատուկ պահանջները հողի նկատմամբ, շատ հեշտ է ինքնուրույն պատրաստել համապատասխան հողախառնուրդը:

Դասական հողախառնուրդ

Դասական հողախառնուրդը պատրաստում են հողախառնուրդի կազմի նկատմամբ ոչ պահանջկոտ, հասարակ սենյակային բույսեր տնկելու և  այլ ծաղկաման տեղափոխելու համար: Այդպիսի բույսերի շարքին կարելի է դասել.

  • Ֆիկուսը (լատ.՝ Ficus) բոլոր տեսակները;
  • Քլորոֆիտումը (լատ.՝ Chlorophytum);
  • Ֆիլոդենդրոնը (լատ.՝ Philodéndron);
  • Քոլեուսը (լատ.՝ Coleus);
  • Կլերոդենդրումը (լատ.՝ Clerodéndrum);
  • Վիշապածառը (լատ.՝ Dracaena);
  • Ֆուքսիա (լատ.՝ Fúchsia);
  • Կոդիաեում (լատ.՝ Codiaeum);
  • Ալոկազիա (լատ.՝ Alocasia);
  • Զանզիբարի ակն (լատ.՝ Zamiocúlcas);
  • Կորդիլին (լատ.՝ Cordyline);
  • Սայպերուս (լատ.՝ Cyperus);
  • Դիֆենբախիա (լատ.՝ Dieffenbachia);
  • Ագլաոնեմա (լատ.՝ Aglaonema);
  • Շեֆլերա (լատ.՝ Schefflera)

և շատ այլ սենյակային բույսեր:

Դասական հողախառնուրդ պատրաստելու համար հավասար չափերով խառնում են՝

Եթե պարտեզի հողը այնքան էլ պարարտ չէ, տերևային բուսահողի կամ սղոցուքի փոխարեն կարելի է օգտագործել կոմպոստ, կենսահումուս կամ փտած գոմաղբ:
Շատ օգտակար կարող է լինել ջրակտիկների հավելումը: Ջրակտիկների փոքրիկ քանակությունն իսկ կարող է փրկել բույսը ջրախեղդ լինելուց և արմատների փտելուց:

Հողախառնուրդ պտերազգիների համար

Պտերի (Ձարխոտերի) համար հողախառնուրդը պետք է թթվային լինի: Այդպիսի հողախառնուրդ ստանում են խառնելով՝

Հավամրգու հողը կարելի է փոխարինել ավազի և վերնատորֆի հավասար մասերի խառնուրդով:
Մեկ այլ տարբերակ. Հավամրգու հողը կարելի է փոխարինել հողով, որտեղ աճում են սոճիներ: Չէ որ անտառում պտերը շատ հաճախ աճում են հենց սոճիների հարևանությամբ:
Պտերի համար հողախառնուրդը հարմար է նաև լեռնավարդի (ազալիա) և մրտավարդի (рододендрон) աճեցման համար:

Հողախառնուրդ բրոմելազգիների համար

Այս հողախառնուրդը նույնպես թթվային պետք է լինի:
Խառնում են՝

Մեկ այլ տարբերակ էլ է կիրառելի․

  • Չմաղած, խոշոր մասնիկներով հավամրգու հող – 50%
  • Կոկոսի մանրաթել կամ տորֆամամուռ – 25%
  • Մանրեցված սոճու կեղև – 25%

Հողախառնուրդ սուկուլենտների համար

Սուկուլենտների համար նախատեսված հողախառնուրդի նկատմամբ առաջնահերթ պահանջը հողի պարարտ և ջրաթափանցիկ լինելն է։ Ծաղկամանում ջրի կուտակումը կամ ճահճանալը կարող է ավերիչ ազդեցություն ունենալ սուկուլենտի վրա։ Ուստի հողախառնուրդը կազմում են․

Հողախառնուրդ կակտուսների համար

Կակտուսներն ունեն թույլ և բավականին խոցելի արմատներ, ուստի դրանց համար պատրաստված հողախառնուրդը պետք է ունենա լավ օդա և ջրաթափանցելիություն։

Հողախառնուրդը կազմում են՝

Վորպեսզի բույսը հողին չդիպչի, հողախառնուրդի վերին շերտը մաքուր ավազ կամ պեռլիտ են լցնում։

Հողախառնուրդ էպիֆիտ խոլորձների համար

Բնության մեջ ծառերի վրա աճող խոլորձների համար նմանատիպ պայմաններ ստեղծելու համար, կազմում են հետևյալ մասերից կազմված հողախառնուրդ՝

  • Սոճու կեղևի առնվազն 1 սմ երկարությամբ կտորներից – (1)
  • Տորֆամամուռից – (1)
  • Փայտածուխի կտորներ – (1)
  • Պտերի արմատներ – (1)

Անհրաժեշտ է, որ խոլորձները աճեցվեն ցանցից սարքված ամանների կամ կեղևի բլոկների վրա, այսինքն ՝ այն պայմաններում, երբ օդը ազատ հոսում է դեպի բույսի արմատները:

Հողախառնուրդ հողում աճող խոլորձների համար

Հողում աճող խոլորձների համար, խառնուրդի կեսը պատրաստում են էպիֆիտ խոլորձների համար վերը նշված բաղադրատոմսով, իսկ երկրորդ կեսը պետք է լինի ձեռքով մանրեցված, խոշոր կտորներով վերնատորֆ։

Հողախառնուրդ սոխուկավոր և պալարավոր բույսերի համար

Հողախառնուրդ ցիտրուսայինների համար

Կարելի է հավելել ցանկացած տիպի կոմպոստ կամ փտած գոմաղբ։

Հողախառնուրդ Միջերկրական ծովի ափերի բույսերի համար

Դափնու, մրտենու, պատկառուկի, բուգենվիլեայի, դափնեվարդի և այլ “միջերկրացիների” համար․

Բույսի արմատները փտելուց պաշտպանելու համար կարելի է աղացած փայտածուխ ավելացնել։

Հողախառնուրդ արմավենու և ցիկադների համար

Մեկ այլ՝ ավելի պարզ բաղադրատոմս էլ է կիրառվում․

Հողախառնուրդ բոնսայի համար

Բոնսայի հողախառնուրդի համար ամենակարևոր բաղադրիչներն են ակադաման, պեմզան, լավան, ինչպես նաև օրգանական բաղադրիչը՝ կոմպոստը և մանրախիճը (կոպիտ ավազ):

Ակադաման (Akadama) լավ թրծված ճապոնական կավ է, որը հատուկ պատրաստված է բոնսայի համար և վաճառվում է բոնսայի բոլոր (առցանց) խանութներում: Ակադաման, օգտագործելուց առաջ, պետք է մաղել: Մոտ երկու տարի անց ակադաման սկսում է քայքայվել, ինչը որոշ չափով վատացնում է հողի օդափոխությունը: Դրանով է պայմանավորված բոնսայի կանոնավոր տեղափոխումը նոր սուբստրատի մեջ կամ, ակադամայի հետ միասին լավ փխրեցնող այլ բաղադրիչների կիրառումը։: Ակադաման բավականին թանկ է և, հետևաբար, երբեմն այն փոխարինում են նմանատիպ կալցինացված կամ այրված կավով, որը կարելի է հեշտությամբ գնել ցանկացած պարտեզային կենտրոնում: Նույնիսկ կատվի զուգարանի լցոնանյութը կարող է օգտագործվել որպես այլընտրանք ակադամային:

Բանսայի ծառերի տարբեր տեսակներ պահանջում են տարբեր հողախառնուրդներ: Այնուամենայնիվ, կա երկու հիմնական հողախառնուրդ՝ սաղարթավոր ծառերի համար և փշատերևների համար: Երկու խառնուրդներն էլ ներառում են ակադամա, պեմզա և լավա:

Հողախառնուրդ սաղարթավոր ծառերի համար Հողախառնուրդ փշատերև ծառերի համար
50% ակադամա33% ակադամա
25% պեմզա33% պեմզա
25% լավա33% լավա

Պետք է նկատի ունենալ, որ երկու խառնուրդներն էլ կարող են և պետք է հարմարեցվեն տեղական պայմաններին: Օրական հաճախակի բոնսայի հողախառնուրդի խոնավությունը չստուգելու համար, պետք է ավելացնել ակադամա (կամ կոմպոստ)՝ հողախառնուրդի ջուր պահելու կարողությունը բարձրացնելու համար: Խոնավ կլիմայական պայմաններում, ավելի շատ լավա (կամ մանրախիճ) են դնում՝ խառնուրդի դրենաժային հատկությունները բարելավելու համար:

Փորձարկումների համար կարելի է առաջարկել մեկ այլ բաղադրատոմս՝

Հավամրգու հողի փոխարեն կարելի է օգտագործել վերնատորֆի և ավազի խառնուրդ

Հողախառնուրդ ամպելային բույսերի համար

Տարբերակ Ա
  • Այգու հող – 33%
  • Չմաղած, շատ ավազ պարունակող հավամրգու հող (вересковая земля) – 33%
  • Ծառի կեղևի կոմպոստ – 34%
Տարբերակ Բ

Ծայրահեղ դեպքում կարելի է նաև դասական հղախառնուրդ կիրառել։

Հողախառնուրդ կոճապղպեղայինների (лат. Zingiberáceae) համար

Հողախառնուրդին կարելի է ավելացնել ոչ մեծ քանակի փտած գոմաղբ, պեռլիտ կամ վերմիկուլիտ։

Հողախառնուրդ ծաղկող սենյակային բույսերի համար

  • Այգու հող – 25%
  • Վերնատորֆ – 25%
  • Հավամրգու հող (вересковая земля) կամ կեղևի կոմպոստ – 50%

Հողախառնուրդին պետք է ավելացնել ավազ, պեռլիտ կամ վերմիկուլիտ։

https://azflora.com/tab1.html

Ա

ԱնվանումՀողախառնուրդ
Ագավի
անգլ.՝ Agave
ռուս.՝ Агава
լատ.՝ Agаve
Ճմահող (1)
Տերևային բուսահող (1)
Ավազ (1)
Ագլաոնեմա
անգլ.՝ Aglaonema, Chinese evergreen
ռուս.՝ Аглаонема
լատ.՝ Aglaonema
Ճմահող (1)
  • Տերևային բուսահող
  • (1)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (2)
    Ալոկազիա
    անգլ․՝ Alocasia
    ռուս․՝ Алоказия
    լատ․՝ Alocasia
    Տերևային բուսահող (4)
    Տորֆ (4)բուսահող
    Ավազ (1)
    Փշատերևի հումուս (4)
    Արքայախնձոր
    անգլ.՝ Pineapple
    ռուս.՝ Ананас
    լատ.՝ Ananas comosus
    Ճմահող (2)
    Տերևային բուսահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)
    Աուկուբա ճապոնական
    անգլ.՝ Aucuba japonica
    ռուս.՝ Аукуба японская
    լատ.՝ Aucuba japonica
    Ճմահող (2)
    Տերևային բուսահող (2)
    Փտած գոմաղբ (2)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (1)

    Բ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Բաղեղ սովորական
    անգլ.՝ English Ivy, Common Ivy
    ռուս.՝ Плющ обыкновенный
    լատ.՝ Hedera helix
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Տորֆ (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)
    Բաղրջուկ կամ Չինական վարդ
    անգլ․՝ Hibiscus
    ռուս․՝  Гибискус
    լատ․՝ Hibiscus
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Տորֆ (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)
    Բեգոնիա թագավոր
    անգլ․՝ Begonia king. Begonia rex
    ռուս.՝ Бегония королевская
    լատ.՝ Begonia
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (2)
    Տորֆ (2)
    Փտած գոմաղբ (2)
    Բեգոնիա հավերժ ծաղկած
    անգլ․՝ Begonia semperflorens
    ռուս.՝ Бегония вечноцжетущая
    լատ.՝ Begonia semperflorens
    Տերևային բուսահող (2)
    Տորֆ (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)
    Բեգոնիա ծաղկաթմբի
    անգլ․՝ Tuberous begonias
    ռուս.՝ Бегония клубневая
    լատ.՝ Begonia × tuberhybrida
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (2)
    Ավազ (2)

    Գ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Գաստերիա
    անգլ.՝ Ox-tongue, Cow-tongue,
    Lawyer’s tongue
    ռուս.՝ Гастерия
    լատ.՝ Gasteria
    Ճմահող (2)
    Տերևային բուսահող (2)
    Ավազ (1)
    Փայտածուխ (1)
    Գարդենիա
    անգլ․՝ Gardenia
    ռուս.՝ Гардения
    լատ.՝  Gardenia
    Ճմահող (1)
    Տորֆ (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)
    Գինկգո
    անգլ․՝ Ginkgo
    ռուս․՝ Гинкго
    լատ․՝ Gīnkgo
    Տերևային բուսահող (1)
    Փշատերևի հումուս(1)
    Ավազ (1)

    Դ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Դափնեվարդ
    անգլ.՝ Oleander
    ռուս.՝ Олеандр
    լատ.՝ Nerium
    Ճմահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Տորֆ (1)
    Դափնի
    անգլ․՝ Bay tree, Bay laurel, Sweet bay
    ռուս․՝ Лавр
    լատ․՝ Laurus nobilis
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (1)
    Դիֆենբախիա կամ Համրաբույսը
    անգլ․՝ Dumb cane
    ռուս․՝ Диффенбахия
    լատ․՝ Dieffenbachia L
    Տորֆ (2)
    Տերևային բուսահող (4)
    Գետի ավազ (1)
    Մանրեցված տորֆամամուռ (2)

    Ե

    ԱնվանումՀողախառնուրդ

    Զ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Զամիոկուլկաս
    անգլ.՝ Zanzibar gem, ZZ plant
    ռուս.՝ Замиакулькас
    լատ.՝ Zamioculcas
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (2)
    Տորֆամամուռ (0.3)
    Զանգակ
    անգլ․՝ Bellflowers
    ռուս․՝ Колоко́льчик
    лат.  Campánula
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Տորֆ (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)

    Է

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Էպիֆիլում
    անգլ.՝ Climbing cacti, Orchid cacti,
    Leaf cacti
    ռուս.՝ Эпифиллум
    լատ.՝ Epiphyllum
    Ճմահող (2)
    Տերևային բուսահող (2)
    Փտած գոմաղբ (2)
    Ավազ (2)
    Աղյուսի ավազ (1)
    Փայտածուխ (1)

    Թ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Թանձրատերևուկ
    անգլ.՝ Jade plant, Friendship tree, Lucky plant, or Money tree
    ռուս.՝ Толстянка
    լատ.՝ Crassula
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Ավազ (1)
    Թզենի
    անգլ․՝ Common Fig, Fig
    ռուս․՝ Инжир, Фиговое дерево
    լատ․՝  Fícus carica
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (1)
    Թթվառվույտ կամ գառնականջիկ
    անգլ․՝ Wood sorrel
    ռուս․՝ Кислица
    լատ.՝ Oxalis
    Ճմահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (1)

    Լ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Լանտանա
    անգլ․՝ Shrub verbenas, Lantanas
    ռուս․՝ Лантана
    լատ․՝ Lantana
    Կոմպոստ (2)
    Ճմահող (1)
    Ավազ (1)
    Լեռնավարդ
    անգլ.՝ Azalea
    ռուս.՝ Азалия
    լատ.՝ Azalea
    Տորֆ (1)
    Փշատերևի հումուս
    կամ Հավամրգիի տակի հող (2)

    Խ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Խնկեղեգ ճահճային
    անգլ.՝ Sweet flag
    ռուս.՝ Аир
    լատ.՝ Acorus calamus
    Տորֆ (1)
    Գետի տիղմ (2)
    Ավազ (2)
    Խնկունի, Հազրեվարդ, Լվացտակի ծառ, Լուսնտակի ծառ
    անգլ.՝ Rosemary
    ռուս.՝ Розмарин
    լատ.՝ Rosmarinus officinalis
    Փտած գոմաղբ (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Ավազ (1)

    Ծ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Ծնեբեկ
    անգլ․՝ Asparagus 
    ռուս․՝ Спаржа
    լատ․՝ Asparagus
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Տորֆ (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)

    Կ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Կալատեա
    անգլ.՝ Kalatհea
    ռուս.՝ Калатея
    լատ.՝ Calathea
    Տերևային բուսահող (6)
    Տորֆ (3)
    Ավազ (2)
    Կամելիա
    անգլ․՝ Camellia
    ռուս․՝ Камелия
    լատ․՝ Camellia
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահ (2)
    Տորֆ (2)
    Ավազ (1)
    Կալանխոե
    անգլ.՝ Kalanchoe
    ռուս.՝ Каланхоэ
    լատ.՝ Kalanchoe
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)
    Կակտուսներ
    անգլ․՝ Cactus
    ռուս․՝ Кактусы
    Ճմահող (3)
    Տերևային բուսահող (3)
    Աղյուսի ավազ (1)
    Ավազ (3)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ոսկրի ալյուր (0.5)
    Կոդիեում խայտաբղետը
    անգլ.՝ Garden croton
    ռուս.՝ Кодиеум пестрый, Кротон
    լատ.՝ Codiaeum variegatum pictum
    Ճմահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (1)
    Պատենենի
    անգլ.՝ Coleus
    ռուս.՝  Колеус
    լատ.՝ Coleus
    Ճմահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (1)
    Կոճապղպեղ
    անգլ․՝ Ginger
    ռուս․՝ Имбирь
    լատ․՝ Zingiber officinale
    Ճմահող (2)
    Փտած գոմաղբ (2)
    Ավազ (1)

    Հ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Հալվե
    անգլ․՝ Aloe
    ռուս․՝ Алоэ
    լատ.՝ Aloe
    Ճմահող (2)
    Տերևային բուսահող (2)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)
    Հակինթ
    անգլ․՝ Hyacínth
    ռուս․՝ Гиацинт
    լատ.՝ Hyacínthus
    Տերևային բուսահող (2)
    Ավազ (1)
    Հինածաղիկ
    անգլ․՝ Impatiens
    ռուս․՝ Бальзамин
    լատ․՝ Impatiens
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (1)
    Հասմիկ
    անգլ.՝ Jasmine
    ռուս.՝ Жасмин
    լատ.՝ Jasmínum
    Տերևային բուսահող (2)
    Փշատերևի հումուս (2)
    Տորֆ (2)
    Ավազ (1)

    Ս

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Սանսևիերիա
    անգլ.՝ Mother-in-law’s tongue, Devil’s tongue, Jinn’s tongue, Bow string hemp, Snake plant և Snake tongue
    ռուս.՝ Сансевие́ра, Сансевье́ра, Тёщин язык, Щучий хвост
    լատ.՝ Sanseviera
    Այգու հող
    Սինգոնիում
    անգլ․՝ Syngonium
    ռուս․՝ Сингониум
    լատ․՝ Syngonium
    Ճմահող (2)
    Տերևային բուսահող (2)
    Տորֆ (2)
    Ավազ (1)
    Սրճենի
    անգլ՝ Coffee
    ռուս.՝ Кофе
    լատ.՝ Coffea
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (1)

    Վ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Վիշապածառ կամ Վիշապենի
    անգլ՝ Dracaena
    ռուս.՝ Драцена
    լատ.՝ Dracaena
    Ճմահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)

    Տ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Տղտորիկ կամ Աբուտիլոն
    անգլ.՝ Indian mallow
    ռուս.՝ Канатник
    լատ.՝ Abutilon
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Տորֆ (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)
    Տոսախ մշտադալար
    անգլ.՝ Common box, European box, Boxwood
    ռուս.՝ Самшит вечнозелёный
    լատ.՝ Búxus sempervírens
    Տերևային բուսահող (1)
    Փշատերևի հումուս (1)
    Ավազ (1)
    Տրադիսկանցիա
    անգլ.՝ Spiderworts
    ռուս.՝ Традеска́нция
    լատ.՝ Tradescantia
    Փտած գոմաղբ (1)
    Կոմպոստ (1)
    Ավազ (1)

    Ց

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Ցիպերուս հերթատերև
    անգլ.՝ Umbrella papyrus, Umbrella sedge, Umbrella palm
    ռուս.՝  Циперус очереднолистный
    լատ.՝ Cyperus alternifolius
    Ճմահող (2)
    (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (1)
    Ցիսուս
    անգլ.՝ Cissus
    ռուս.՝ Циссус
    լատ.՝ Cissus
    Ճմահող (1)
    (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (1)

    Ծ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Ծոփոր, Մոնստերա
    անգլ․՝ Monstera
    ռուս.՝ Монстера
    լատ.՝ Monstéra
    Ճմահող (1)
    Տորֆ (1)
    Փտած գոմաղբ (2)
    Ավազ (1)

    Շ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Շեֆլերա
    անգլ.՝ Schefflera
    ռուս.՝ Шеффлера
    լատ.՝ Schéfflera
    Ճմահող (2)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)
    Շլումբերգերա
    անգլ.՝ Christmas cactus
    ռուս.՝ Шлюмбергера, Декабрист
    լատ.՝ Schlumbergera
    Ճմահող (2)
    Տերևային բուսահող (2)
    Փտած գոմաղբ (2)
    Ավազ (2)
    Աղյուսի ավազ (1)
    Փայտածուխ (1)

    Ն

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Նվենի, Տենդածառ
    անգլ․՝ Eucalypt
    ռուս․՝ Эвкалипт
    լատ․՝ Eucalyptus
    Ճմահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)

    Օ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Օձաբույս
    անգլ․՝ Aspidistra
    ռուս․՝ Аспидистра
    լատ․՝ Aspidistra
    Ճմահող (1)
    Կոմպոստ (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)

    Ք

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Քարբեկ
    անգլ․՝ Saxifrages, Rockfoils
    ռուս․՝ Камнеломка
    լատ․՝ Saxifrága
    Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (2)
    Ավազ (1)

    Ֆ

    ԱնվանումՀողախառնուրդ
    Ֆատսիա
    անգլ.՝ Fatsia
    ռուս.՝ Фатсия
    լատ.՝ Fatsia
    Պարտեզի հող (1)
    Տորֆ (1)
    Ավազ (1)
    Ֆիլոդենդրոն
    անգլ.՝ Philodendron
    ռուս.՝ Филодендрон
    լատ.՝ Philodendron
    Ճմահող (2)
    Տորֆ (2)
    Փտած գոմաղբ (4)
    Ավազ (1)
    Ֆիկուսներ (կաուչուկաբեր, քնարաձև, բենջամինա)Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (1)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (1)
    Ֆիկուսներ (պալմերի)Ճմահող (1)
    Տերևային բուսահող (2)
    Փտած գոմաղբ (1)
    Ավազ (2)
    Աղյուսի կտորներ (1)

    Հողի հյուծվածությունը

    Հյուծվածությունը՝ հողի բերրիության անկումն է: Հողը հյուծվում է երբ չեն պահպանվում բույսերի աճեցման կանոնները, երբ ցանքաշրջանառություն չկիրառելով  նույն տեղում, անընդհատ նույն տեսակի բույսեր են տնկվում:

    Հողի բերրիության անկման պատճառները տարբեր են՝ ֆիզիկական հատկությունների վատթարացում (օրինակ՝ կարծրացում), սննդարար նյութերի չվերականգնովող ծախս կամ լվացում, թթվային ռեակցիայի փոփոխություն, հողում հիվանդածին միկրոօրգանիզմների և թունավոր նյութերի կուտակում և այլն:
    Վատ ֆիզիկական վիճակը միշտ կարելի է բարելավել փխրեցնելով, փխրեցնող հավելանյութեր խառնելով և/կամ սիդերատներ ցանելով: Սննդանար նյութերի պակասը նույպես կարելի է վերացնել հողը պարարտացնելով: Հողի թթվայնությունն էլ կարելի է նվազեցնել կիր խառնելով: Միայն հիվանդածին միկրոօրգանիզմների և տոքսիկ նյութերի կուտակման խնդիրն է համարյա անլուծելի:
    Ամեն մշակաբույս, տարվա ընթացքում կուտակում է հողում իրեն յուրահատուկ հիվանդածին միկրոօրգանիզմներ և տոքսիններ: Այդ է պատճառը, որ բույսերի մեծ մասը պետք չէ աճեցնել տարիներ շարունակ միևնույն տեղում: Որոշ բույսերի արմատներից արտանետվող նյութերը վնասակար են կամ հենց իրենց տեսակի համար, կամ էլ ուրիշ տեսակների:
    Ուստի պետք է պահպանել մշակաբույսերի աճեցման հերթականությունը՝ ցանքաշրջանառությունը: Ցանքաշրջանառությունը պայմաններ է ստեղծում հողի վերականգնման ու բերրիության բարձրացման համար: Որքան շատ ժամանակ անցնի նույն տեղում, նույն տիպի մշակաբույս աճեցնելու արանքում, այնաքան լավ: Ճիշտ ցանքաշրջանառություն կազմակերպելը դյուրին գործ չէ, սակայն ձգտել դրան անհրաժեշտ է:
    Բույսերի աճեցման ճիշտ հերթականություն ընտրելու դեպքում պայմաններ են ստեղծվում, որ հողն ինքն իր ուժերով ձերբազատվի տոքսիններից ու հիվանդածին միկրոօրգանիզմներից:
    Գոմաղբի կամ դրա հիմքով կոմպոստի խառնելը հողին ճնշում է հիվանդածին միկրոօրգանիզմներիբազմացումը: Մասնավորապես, այդպես են պայքարում բույսերի ֆուզարիոզ հիվանդության դեմ: Պատճառն այն է, որ գոմաղբի կոմպոստում կան հակաբիոտիկ նյութեր, որոնք ճնշում են այդ հիվանդության հարուցիչներին:
    Ցանքաշրջանառության կիրառումը, որպես հողի հյուծվածության վերացման միջոց, նվազ արդյունավետ է ջերմոցներում: Այնտեղ կամ ամբողջովին փոխում են հողը, կամ էլ ենթարկում են մանրէազերծման և ախտահանման:
    Հողի հյուծվածության նկատմամբ առավել զգայուն են միամյա բույսերը:
    Ցանկացած դեպքում, պետք չէ 3 տարուց շուտ նույն տիպի մրգատու ծառերն ու թփերը տնկել նույն տեղում, իսկ ծիրանը՝ ոչ շուտ քան 5 տարուց:
    Ելակը կարելի է նույն տեղում աճեցնել 3-4 տարի, հետո տեղափոխել այլ տեղ:
    Ծաղիկների համար էլ մշակված կանոններ կան:
    • Քրիզանթեմը և աստղածաղիկը ավելի լավ կաճեն այն տեղում, որտեղ 2 տարի չեն աճել: Հակառակ դեպքում շատ խոցելի կլինեն սնկային հիվանդությունների համար:
    • Բոցենին ու աքվիլեգիան չորս տարին մեկ պետք է տեղափոխել նոր տեղ:
    • 4 կամ 5 տարին մեկ տեղափոխում են հակինթը, այլապես այն կորցնում է իր դեկորատիվ տեսքը:
    • Չի կարելի նույն տեղում աճեցնել բեգոնիան:
    • Նարգիզը, թրաշուշանը և  վարդակակաչը նույն տեղում տնկում են 4-5 տարի անց: Վարդակակաչը կարելի է տնկել հակինթից հետո, նարգիզն ու  թրաշուշանը՝ վարդակակաչից հետո,  բայց ոչ հակառակը:

    Ի՞նչ է հումուսը

    Հումուսը (լատ.՝ humus, հող), հողի օրգանական, սովորաբար մուգ գունավորված մասն է, որը ձևավորվում է բուսական և կենդանական մնացորդների քայքայումից։ Հումուսի բաղադրության մեջ են մտնում հումինաթթուները (առավել կարևոր են հողի բերրիության համար) և ֆուլվոթթուները։ Հումուսը պարունակում է բույսերի սննդառության հիմնական տարրերը, որոնք մանրէների ներգործությունից դառնում են մատչելի բույսերի համար։ Հումուսի քանակով և որակական կազմով են պայմանավորված հողի գույնը, կառուցվածքը, ջրա-ֆիզիկական առանձնահատկությունները, կլանունակությունը և այլն։ Հումուսը հողի գենետիկական տիպերի ամենակարևոր ցուցանիշներից է. օրինակ, Հայաստանում կիսաանապատային հողերը պարունակում են 1-2% հումուս, շագանակագույն հողերը՝ 2-4% , սևահողերը՝ 4, 5-12%, լեռնամարգագետնային հողերը՝ 8-32%։
    Հողի հումուսի պահպանումն ու ավելացումը հողագործի ամենակարևոր խնդիրներից է:
    Հումուսի ավելացման համար անհրաժեշտ միջոցառումներն են.

    Կենսահումուսը հողի բերրիության հիմքն է

    1959թ Կալիֆոռնիայում /ԱՄՆ/ ընտրասերման միջոցով ստացվել է անձրևաորդի նոր տարատեսակ, որը ստացել է ՙկալիֆոռնյան կարմիր որդ՚ անունը: Որդերի աճեցմամբ պատրաստում են շատ արժեքավոր օրգանական պարարտանյութ, որը կոչվում է “կենսահումուս“:
    Կենսահումուսը էկոլոգիապես մաքուր, կենսաբանորեն ակտիվ օրգանական պարարտանյութ է, որն իրենից ներկայացնում է կալիոֆոռնյան կարմիր որդերի կողմից վերամշակված գոմաղբ և օրգանական թափոններ` կոպրոլիտի ձևով: Այն սև, փխրուն, հաճելի բույրով սևահողական նյութ է: Իր բակտերիալ ֆլորայով գերազանցում է գոմաղբին, իսկ հիմնական սննդատարրերի պարունակությամբ 1 տ կենսահումուսը համարժեք է 7-8 տ գոմաղբին: Գոմաղբի 1 տոննա որդերի միջոցով վերափոխվում է 600 կգ կենսահումուսի, իսկ 400 կգ-ը որդերի մարմնի 100 կգ կենսազանգվածի, որն իր հերթին սպիտակուցային կեր է թռչունների, խոզերի, ձկների համար: Պարզվել է, որ 1 տոկոս որդերի կենսազանգվածը թռչունների կերի ռացիոնում ավելացնելիս, ձվատվությունն ավելանում է 20 տոկոսով, իսկ անասունների սննդի ռացիոնում 0.5 կգ որդերի թարմ կենսազանգված ավելացնելիս կաթնատվությունը բարձրանում է 22 տոկոսով: Ի դեպ, պետք է նշել, որ որդերի կենսազանգվածում պրոտեինի պարունակությունը 68-82 տոկոս է:
    Չինաստանում արդեն շուրջ 2 հազար տարի է, ինչ որդերն օգտագործվում են բժշկության մեջ: Վերջին տարիներին անձրևաորդերից նույնիսկ պատրաստում են հակավիրուսային և հակաուռուցքային շիճուկներ:
    ԿԵՆՍԱՀՈՒՄՈՒՍԻ  ՔԻՄԻԱԿԱՆ ԲԱՂԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
    Այն պարունակում է 40-60 տոկոս չոր օրգանական զանգված, խոնավությունը` 30-50 տոկոս, 10-18 տոկոս հումուս, 2.0-3.0 տոկոս ընդհանուր N /ազոտ/, 2.6-3.0 տոկոս P /ֆոսֆոր/, 2.7-3.0 տոկոս K /կալիում/, 4.5-8.0 տոկոս Ca /կալցիում/, 0.6-2.3 տոկոս Mg /մագնեզիում/, 0.5-2.5 տոկոս Fe /երկաթ/, 60-80 մգ/կգ Mn /մանգան/, 28-35 մգ/կգ Zn /ցինկ/, 3.5-5.1 մգ/կգ Cu /պղինձ/:
    Բացի այդ, կենսահումուսում կան գրեթե բոլոր միկրոտարրերը, ինչպես նաև կենսաբանական ակտիվ նյութեր` ֆերմենտներ, վիտամիններ, հորմոններ, աուկսիններ, հետերոաուսիններ և այլն: Այն պարունակում է նաև հողի և բույսերի համար օգտակար միկրոօրգանիզմների յուրահատուկ համակցություն, որոնք արտազատում են ֆիտոհորմոններ, անտիբիոտիկներ, ֆունգիցիդային և բակտերիոցիդային միացություններ, որը հանգեցնում է  հիվանդածին միկրոֆլորայի ճնշման: Այս բոլորը միասին բուժում է հողը և վերացնում լայնորեն տարածված բույսերի հիվանդությունները:
    ԿԵՆՍԱՀՈՒՄՈՒՍԻ ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ
    Կենսահումուսը`

    1. արագ վերականգնում է հողի բնական բերրիությունը /պարունակում է մեծ քանակությամբ մատչելի և բույսերի համար հեշտ յուրացվող սննդատարրեր/ և լավացնում է կառուցվածքը, ապահովում է կայուն, բարձր, էկոլոգիապես մաքուր բերքի ստացումը:
    2.  ծանր մետաղները  և ռադիոնուկլիդները կապում է հողում և թույլ չի տալիս բույսերին կուտակել նիտրատներ
    3.  արագացնում է սերմերի ծլումը, բույսերի աճը և ծածկումը, բույսերի հասունացումը 2-3 շաբաթով
    4.  նպաստում է կտրոնների արմատակալմանը
    5.  զգալիորեն բարձրացնում է բույսերի բերքատվությունը /հացահատիկի բերքը ավելացնում է 30-40 տոկոսով, կարտոֆիլինը` 30-70 տոկոսով, բանջարեղենինը` 35-70 տոկոսով, լավացնում է վերջիններիս համային հատկանիշները
    6.  նվազեցնում է բույսերի սթրեսային վիճակը, բարձրացնում է հիվանդությունների նկատմամբ բույսերի դիմացկունությունը
    7.  նպաստում է պտուղներում և բանջարեղենում C վիտամինի ավելացմանը:ԿԵՆՍԱՀՈՒՄՈՒՍԻ  ՍՏԱՑՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸՆախօրոք հաշվարկված և առանձնացված տարածքի վրա / լայնությունը 1.0-2.0մ, երկարությունը` ըստ գոմաղբի քանակի/ պետք է փռել 5-6 սմ հաստության ծղոտ, ծղոտի վրա 40-60 սմ հաստությամբ լցնել 5-6 ամսվա հնությամբ գոմաղբ: Ցանկալի է, որպեսզի տարածքի հատակը ծածկված լինի բետոնով կամ հեռացվի հողի փխրուն շերտը: Նշված եղանակով պատրաստի զանգվածի վրա  լցնել որդեր: 1 տ սուբստրատի համար անհրաժեշտ է 2000 որդ: 1 տ գոմաղբի արագ վերամշակման համար պահանջվում է 6000 հասուն որդ: Գոմաղբը պետք է պարբերաբար խոնավեցնել /70-80 տոկոս/: Որդերի սկտիվ գործունեությունը սկսվում է հատակից և  բարձրանում է վեր: Կենսահումուսից որդերը կարելի է անջատել հարթակի կույտի  երկարությանը զուգահեռ 30-40 սմ հաստությամբ թարմ խառնուրդ լցնելով, որի մեջ /3-5 օրում/ կքաշվեն որդերը: Կարմիր որդերի կյանքի նորմալ պայմաններն ապահովում են նրա մարմնի ջերմաստիճանին մոտ /19   աստիճան C/ ջերմաստիճանի դեպքում: Կարմիր որդը վախենում է  լույսից, իսկ ուլտրամանուշակագույն ճառագայթները վերջինիս համար մահացու են: Ուստի լույսը չպետք է անմիջական ազդի որդերի ապրելավայրի վրա: Ինչպես կույտերում, այնպես էլ արկղերում ստացված կենսահումուսն անհրաժեշտ է 2 մմ անցքեր ունեցող մաղով մաղել և օգտագործել որպես օրգանական պարարտանյութ:ԿԵՆՍԱՀՈՒՄՈՒՍԻ     ՕԳՏԱԳՈՐԾՈՒՄԸ

    1. Հողի մեկ հա-ի կենսահումուսով պարարտացման նորման 3.5-4 տ է:
    2.  Անկենդան հողը վերակենդանացնելու համար, մեկ հեկտարին անհարաժեշտ է 4.0-4.5 տ կենսահումուս: Գերհագեցնել հողը կենսահումուսով  անհնար է: Ինչքան շատ` այնքան լավ:
    3. Սածիլների աճեցման համար լավ արդյունք է տալիս 3 մաս հողի և 1 մաս կենսահումուսի խառնուրդը: Սածիլի տնկման ժամանակ բնի մեջ լցնել 1-2 բուռ կենսահումուս: Կարտոֆիլը շատ զգայուն է կենսահումուսի նկատմամբ, ցանկալի է յուրաքանչյուր պալարի տակ լցնել մինչև 100 գ կենսահումուս:
    Վարունգի, պոմիդորի, կաղամբի սածիլումից հետո ցանկալի է մուլչապատել 1-2 սմ կենսահումուսի շերտով: Ոռոգման ընթացքում հումուսը կհասնի արմատներին: Ելակը 7-10 օր շուտ է ծաղկում և հասունանում, եթե մարգերը մուլչապատվեն 1-2 սմ կենսահումուսի շերտով:
    Եթե յուրաքանչյուր տարի ծառերի բների վրա  լցնենք 2-3 սմ հաստությամբ կենսահումուսի շերտ, ապա կուժեղանա պտղաբերությունը, իսկ պտուղները  կլինեն խոշոր, գեղեցիկ և համեղ: Տնկիների տակ կարելի է տալ 4-5 կգ, պտղատու ծառերի տակ` 10 կգ:
    AgroWeb

    Հարգելի այցելու, Պարտիզակի առցանց կրպակում վաճառվում է կենսահումուս պատրաստված ձիու գոմաղբից՝ 2,5կգ, 10լ և 20լ տոպրակներով:

    և նույն կենսահումուսից պատրաստված լուծույթ 1 լիտրանոց պլաստիկ շշով:

    • Բարձրացնում է սերմերի ծլողունակությունը;
    • Խթանում է բույսերի արմատների  զարգացումը;
    • Նպաստում է կտրոնների արագ արմատակալմանը;
    • Խթանում է բույսերի աճը;
    • Ամրացնում է բույսերի իմունային համակարգը;
    • նվազեցնում է նիտրատների քանակը պտուղների մեջ;
    • Խոչնդոտում է ծանր մետաղների և ռադիոնուկլեիդների մուտքը բույսի մեջ;
    • Մեծացնում է շագարների և սպիտակուցների պարունակությունը պտուղների և բանջարեղենի մեջ;
    • Վերացնում է խլորոզը, խթանում է բույսերի ծաղկումն ու պտղաբերությունը:

    Ի՞նչ է հողը

    Հողը երկրակեղևի վերին փխրուն և բերքատու շերտն է, որտեղ աճում են բույսերը: Հողային ծածկույթն առաջանում է երկարատև ժամանակի ընթացքում (100 տարում առաջանում է 1 սմ հաստության շերտ). դրա առաջացմանը մասնակցում են բնության բոլոր բաղադրատարրերը (կլիմա, ջրեր, ռելիեֆ, բուսական ու կենդանական աշխարհներ) և մարդը` իր տնտեսական գործունեությամբ: Հողն ունի բարդ կազմություն, որի գերակշռող տարրերը 2-ն են՝ քայքայված լեռնային ապարների մասնիկները (անօրգանական մաս) և հումուսը (օրգանական մաս):

    Հողն օժտված է ֆիզիկաքիմիական որոշակի հատկություններով, մասնավորապես՝ բերրիությամբ, որը կախված է հումուսի քանակից: Որքան հողը հարուստ է հումուսով, այնքան բարձր է նրա բերքատվությունը:

    Հողը բաղկացած է շերտերից, որոնք նաև հորիզոններ են կոչվում՝

    A շերտը վերնաշերտ կամ վարելաշերտ է կոչվում։ Վարելաշերտը հողի այն շերտն է, որտեղ բույսերն ընդհանրապես աճում են, թեկուզ արմատները երկրորդ շերտի մեջ էլ կարող են անցնել։
    B շերտը ընդերք կամ ենթահող է կոչվում։
    C շերտը նախանյութ է կոչվում, որը չկարծրացած քարերից, ժայռերից և հողի մասնիկներից է բաղկացած։
    D շերտը կարծր ապարի շերտն է։
    Սովորաբար վարելաշերտի վերևում ևս ենթադրում են մեկ այլ շերտ՝ օրգանական շերտը, որը կազմված է օրգանական նյութերից և սովորաբար Օ տառով է նշվում։

    Հողի էական առանձնահատկությունն այն է, որ ճիշտ օգտագործման դեպքում ոչ միայն չի սպառվում, այլև որակապես բարելավվում է, ինչի շնորհիվ բարձրանում է բերքատվությունը:

    Հետևյալ բաղադրությամբ A շերտի հողը սովորաբար կատարյալ կարելի է համարվել՝

    • 45% հանքային նյութ
    • 25% օդ
    • 25% ջուր
    • 5% օրգանական նյութ

    Սակայն լավ այգեգործներն ապահովում են 50% կամ ավելի օրգանական նյութի պարունակություն:

    Հայաստանը խիստ սակավահող երկիր է. մեկ շնչին ընկնող հողային տարածքի ցուցանիշով մեր երկիրը աշխարհում զբաղեցնում է վերջին տեղերից մեկը: Ահա թե ինչու է շատ կարևոր յուրաքանչյուր քառակուսի մետրի ճիշտ և արդյունավետ օգտագործումը:

    Բուսականության, ռելիեֆի և կլիմայական պայմանների մեծ բազմազանության շնորհիվ այստեղ հանդիպում են հողերի 14 ծագումնաբանական տիպեր, որոնցից 7-ը գոտիական են, և որտեղ գերակշռում են լեռնային սևահողերը, շագանակագույն և կիսաանապատային գորշ հողերը (տարածքի 42,5 %-ը): Մյուս 7-ը միջգոտիական են, որտեղ գերակշռում են մարգագետնասևահողերը, գետահովտադարավանդային, ճահճային, մարգագետնային, աղուտ-ալկալի և ոռոգելի մարգագետնային հողերը (տարածքի 6 %-ը):

    Հայաստանի հողային ծածկույթը
    Հողի տիպերըՏարածումըՀումուսային
    շերտի
    հաստու-թյունը
    Հումուսի
    պարունակու-թյունը
    Լեռնա-մարգագետնային հողերՀրաբխային
    լեռնազանգված-ների
    և ծալքա-բեկորավոր
    լեռնաշղթաների
    մինչև 3300մ
    բարձրություն-ներում
    20-30սմ7-8%
    Կիսա-անապատային գորշ հողերԱրարատյան
    գոգավորություն,
    Եղվարդի և
    Կարմրաշենի
    սարվանդաններ,
    Երանոսի և Ուրծի
    լեռներ, Խորվիրապ
    30-40սմ1-1,5%
    Լեռնա-շագանակագույն հողերԱրարատյան
    գոգավորությունում,
    Հարավ-Արևելքում
    45-60սմ3-4%
    Լեռնային սևահողերՇիրակի և Լոռվա
    դաշտերում, Սևանի
    ավազանում, Վայոց
    ձորի և Սյունիքի
    լեռնալանջերում
    55-75սմ9-12%
    Լեռն-անտառային դարչնագույն
    հողեր
    Անտառային գոտու
    ցածրադիր
    տեղամասերում
    55-65սմ6-8%
    Լեռննտառային գորշ հողերԱնտառային գոտու
    միջին և բրձրադիր
    տեղամասերում,
    հյուսիսարևելյան
    անտառներում
    50-55սմ4-5%
    Մարգա-գետնա-տափաստանային
    հողեր
    Լեռնային
    սևահողերից և
    լեռնանտառային
    գորշ հողերից վեր՝
    2100-2700մ
    բարձրություն-ներում
    40-45սմ8-11%

    Հայաստանի հողերն ունեն կավային, կավավազային, ավազակավային մեխանիկական կազմ։