Տրիխոդերմա

Տրիխոդերման (Trichoderma, Триходерма), չնայած վատ զուգորդություններ առաջացնող անվանմանը, շատ օգտակար սնկերի ցեղ է։ Ցեղն ընդգրկում է 89 տեսակ։

Արտադրության և բժշկության մեջ օգտագործվող կարևոր տեսակներն են՝

Trichoderma hamatum
Trichoderma harzianum․ Ֆունգիցիդ է, օգտագործվում է բույսերի տերևները ցողելու, սերմերի և հողի մշակման համար՝ տարբեր սնկային հարուցիչների (պաթոգենների) դեմ:
Trichoderma koningii
Trichoderma longibrachiatum
Trichoderma reesei
Trichoderma virens
Trichoderma viride. Ֆունգիցիդ է, օգտագործվում է սերմերի եւ հողի մշակման համար` այլ սնկային հարուցիչների (պաթոգենների) դեմ:

Տրիխոդերման (T. harzianum, T. viride, T. koningii) և դրանից պատրաստված նյութերը ունեն հողի մեջ և բույսերի արմատների վրա այլ՝ վնասակար սնկերը ոչնչացնելու և ուտելու հրաշալի հատկություն։ Բացի այդ, պարզվել է, որ, բնակվելով բույսերի արմատների վրա, դրանք խթանում են արմատների, ուստի և բույսերի, աճը։ Օրինակ, փորձը ցույց է տվել, որ տրիխոդերմայով (Trichoderma T-22) բնակեցված արմատներով եգիպտացորենի աճեցման համար մոտ 40%-ով պակաս ազոտական պարարտանյութ է պահանջվել։

Ըստ էության, տրիխոդերման սովորական հողի միկրոսկոպիկ սունկ է: Ապրելով և բազմանալով բույսերի արմատների վրա, այն ավելացնում է արմատի ներծծողունակությունը, արգելափակում է շրջակայքում պաթոգեն սնկերի զարգացումը և ուժեղացնում է բույսերի իմունիտետը։ Բացի այդ, սնվելու ընթացքում, տրիխոդերման քայքայում է բազմաշաքարները (polysaccharides,полисахариды)՝ բույսերի համար հեշտ յուրացվող դարձնելով հողի օգտակար նյութերը։

Բայց ամենակարևորն այն է, որ տրիխոդերմայով մշակված մարգերի բույսերը գրեթե երբեք սնկային հիվանդություններ չեն ունենում։

Այսինքն, տրիխոդերման արդյունավետ միջոց է հետևյալ հիվանդությունների դեմ՝

Ֆիտոֆտորոզ (phytophthorosis, фитофтороз);
Սպիտակ, գորշ եւ արմատային փտախտներ (белая, серая и корневая гнили);
Ֆուզարիոզ (фузариоз);
Տրախեոմիկոզ (трахеомикоз);
Ֆոմոզ (фомоз);
Ալտերնարիոզ (альтернариоз);
Ասկոխիտոզ (аскохитоз);
Գելմինտոսպորիոզ (гельминтоспориоз)
Արմատային փտախտ (Корневая гниль или черная ножка);
Վերտիցիլյոզ (вертициллез);
Ալրացող, կեղծ ալրացող (Мучнистая роса, ложная мученистая роса):

Տրիխոդերմայի տարբեր տեսակներից տարբեր պատրաստուկներ են վաճառվում՝ ռուսական Տրիխոդերմինը (Триходермин), Տրիխոպլանտը (Трихоплант), Գլիոկլադինը (Глиокладин), Տրիխոցինը (Трихоцин) ․․․

Կարևոր է իմանալ

Տրիխոդերման եւ դրանից պատրաստուկները պարարտանյութ չեն, օրգանական են, թունավոր չեն մարդկանց, կենդանիների, միջատների եւ ձկների համար, չեն կուտակվում հողի մեջ եւ չեն ազդում բերքի համի, հոտի եւ արտաքին տեսքի վրա:

Ինչպես օգտագործել

Տրիխոդերմայի կիրառման ժամկետները եւ եղանակը կախված են այն խնդրից, որը ցանկանում եք լուծել: Սկզբունքորեն, դրա կիրառումը բույսերի աճեցման ցանկացած փուլում միայն օգուտ կտա: Բայց պետք է նկատի ունենալ, որ տրիխոդերման կարող է զարգանալ միայն միջավայրի +5․․․+35°C ջերմաստիճանում, ինչը նշանակում է, որ այն օգտագործելը տարվա ցուրտ եղանակին (վաղ գարնանը կամ ուշ աշնանը բերքահավաքից հետո) անիմաստ է:

Սերմերի մշակումը

Սերմերի նախնական մշակումը տրիխոդերմայով կատարվում է ցանելուց 1-3 օր առաջ: Սերմերը թրջում են ըստ պատրաստուկի վրա նշված հրահանգի։ Առավել հաճախ, առաջարկվում է 50 մլ պատրաստուկն ավելացնել 100 մլ ջրին եւ սերմերը 60 րոպե թրջել այդ լուծույթում։ Այդ կերպ մշակված սերմերը ավելի լավ են ծլում եւ սածիլի փուլում 20%-ով ավելի քիչ են տառապում սնկային հիվանդություններով:

Տրիխոդերմայով սածիլների և տնկիների մշակումը

Բույսերի իմունիտետի ամրապնդման եւ առավելագույն կպչունունակության ստանալու համար սածիլներն ու տնկիները տրիխոդերմայով մշակում են անմիջապես մշտական տեղում տնկելուց առաջ: Պատրաստում են լուծույթ՝ 100 մլ տրիխոդերման բացում են 10 լիտր ջրի մեջ եւ դրանով լավ ջրում են սածիլները։ Եթե սածիլները արդեն դուրս են բերվել ամաններից, կարելի է դրանք 30 րոպե ընկղմված պահել լուծույթի մեջ, հետո տնկել։

Հողի մշակում տրիխոդերմայով

Տրիխոդերմայով հողը մշակելն իմաստ ունի երկու դեպքերում՝ որպես հիվանդությունների կանխարգելման միջոց, բույսեր տնկելուց առաջ և հողի ընդհանուր, գարնանային կամ աշնանային մշակման համար: Առաջին դեպքում պատրաստում են լուծույթ՝ 50 մլ տրիխոդերմա 10 լիտր ջրում, որով ոռոգում են 10 քմ հող։ Երկրորդ դեպքում 150 մլ տրիխոդերման 10 լիտր ջրում եւ մշակում են 100 ք․մ․ հող: