Monthly Archives: July 2021

Բույսեր, Խոտաբույսեր, Ծաղիկներ

Թավշածաղիկ

Leave a comment

Թավշածաղիկը կամ Մախմրի ծաղիկը (անգլ․՝ Marigold, ռուս․՝ Бархатцы, լատ․՝ Tagetes) աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա և բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ է։

Համաձայն theplantlist.org-ի տվյալների շտեմարանի, գոյություն ունեն միամյա և բազմամյա թավշածաղիկների 53 տեսակներ, որոնցից ամենահայտնիներն են՝

Աֆրիկյան թավշածաղիկը կամ  Թավշածաղիկ կանգունը (Tagetes erecta)
Ֆրանսիական թավշածաղիկը (Tagetes patula)
Մեքսիկական թավշածաղիկը կամ Թավշածաղիկ բարակատերևը (Tagetes tenuifolia )

Նշված տեսակներից սելեկցիոներները ահռելի քանակությամբ նոր սորտեր են ստեղծել։

Որտեղ են աճում թավշածաղիկները

Մեր օրերում թավշածաղիկ աճեցնում են Եվրոպայի, Ասիայի, Աֆրիկայի և Հարավային Ամերիկայի գրեթե բոլոր երկրներում: Բնական պայմաններում թավշածաղիկներն աճում են Իսպանիայում, Պորտուգալիայում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Դանիայում, Շվեդիայում, Լեհաստանում, Բելառուսում, Ռուսաստանում: Հանդիպում են նաև Հնդկաստանում, Պակիստանում, Չինաստանում, բայց որպես բնական աճի ամենամեծ տարածք նշվում են Պերուն, Չիլին, Վենեսուելան, Պարագվայը, Հարավային Ամերիկայի մի շարք այլ երկրներ, ինչպես նաև Մեքսիկան: Թավշածաղիկները բավականին ոչ պահանջկոտ են արտաքին պայմանների նկատմամբ, հեշտությամբ հանդուրժում են ջրի պարբերական պակասը, աղքատ հողը և նույնիսկ մոլախոտերի խիտ հարևանությունը:

Թավշածաղկի բուժիչ հատկությունները

Բացի գեղեցիկ ​​տեսքից, որը գեղագիտական ​​հաճույք է պատճառում, ինչպես նաև այս ծաղիկներին բնորոշ հաճելի բույրից, թավշածաղիկները լայնորեն օգտագործվում են կոսմետիկ, բուժիչ և խոհարարական նպատակներով:

Աճի սեզոնի ընթացքում բույսն իր բոլոր մասերում կուտակում է մի քանի եզակի բաղադրիչ պարունակող եթերայուղ: Որոշ կենսաբանորեն ակտիվ նյութերի պարունակության առումով, թավշածաղիկը շատ բուժիչ խոտաբույսերից և բույսերից առաջ է:

Թավշածաղիկը պարունակում է՝

  • carotenoids;
  • lutein;
  • ocitomen;
  • sabinene;
  • apinene;
  • limonocene;
  • citral;
  • myrcen.

Թավշածաղիկից ստանում են յուղ, որն ունի հաճելի բույր՝ արեւելյան համեմունքների և մրգերի բուրմունքային երանգներով: Այդ յուղն ունի՝

  • հակամանրէային,
  • հակասնկային,
  • սպազմոլիտիկ,
  • հակասեպտիկ,
  • հանգստացնող հատկություններ։

Թավշածաղիկի թերթիկները պարունակում են կալիում, ֆոսֆոր, կալցիում, մագնեզիում, երկաթ, սելեն, պղինձ, ոսկի և ցինկ, ինչպես նաև C, A, E վիտամիններ, ֆոլաթթու և ռուտին:

Աճեցնելն ու խնամքը

Օդի ջերմաստիճանն ու տեղի լուսավորվածությունը

Թավշածաղիկները ջերմասեր են, ուստի դրանք պետք է տնկել արևկող տեղերում, չնայած թեթև ստվերին էլ են դիմանում: Նորմալ աճի և լիարժեք ծաղկելու համար, օդի լավագույն ջերմաստիճանային տիրույթը +20․․․+23°C է:

Օդի խոնավությունը

Երկարատև, հորդառատ անձրևները կարող են բացասաբար ազդել թավշածաղիկի վիճակի վրա՝ առաջացնելով արմատների և ծաղկաբույլերի սնկային հիվանդություններ։ Մյուս կողմից, թավշածաղիկները բավականին հեշտությամբ են դիմանում երաշտին, քանի որ ծագումով Հարավային Ամերիկայի և Մեքսիկայի արևոտ և չոր շրջաններից են:

Ցանելը

Թավշածաղիկը ցանում են կամ ուղղակի բաց գրունտի մեջ, կամ սկզբում սածիլներ են աճեցնում։ Բնականաբար, սածիլների համար կարելի է ավելի վաղ ժամկետում ցանել ու ավելի վաղ ծաղկած ծաղիկներ ունենալ։

Բաց գրունտում թավշածաղիկներ ցանում են երբ գիշերները օդի ջերմաստիճանը սկսում է +5°C բարձր լինել։

Լավ արդյունք ապահովելու համար, թե՛ բաց գրունտում ցանելիս, թե՛ սածիլի համար, սերմերը սկզբում ծլեցնում են։ Ծլեցնելու համար, սերմերը 2-3 օրով փաթաթում են բամբակյա, խոնավ լաթի մեջ ու դնում տաք տեղում՝ փակվող, պլաստիկ տոպրակի մեջ։ Առաջին, փոքրիկ ծիլերն հայտվելուն պես, կարելի է ցանել։

Բաց գրունտում ցանելիս, մոտ 2 սմ խորությամբ ակոսներ են փորում, որոնց մեջ, միմյանցից 15-20 մմ հեռավորությամբ դնում են սերմերը ու ծածկում մոտ 1 սմ հողի շերտով։

Ցանքը ջրում են զգուշորեն և չափավոր։ 7-8 օրից առաջին ծիլերը կհայտնվեն հողի մակերեսին։ 2-3 իսկական տերև ձևավորելուց հետո, կարելի է նոսրացնել ցանքը և/կամ տեղափոխություններ անել։

Սածիլներ աճեցնելու համար հողախառնուրդը կազմում են՝

  • փտած գոմաղբից – 1 մաս;
  • տորֆից – 1 մաս;
  • ճմահողից – 1 մաս;
  • գետի խոշոր ավազից – 0,5 մաս;

Ցանքի համար ապահովում են ջերմոցային պայմաններ և +22․․․+25°C օդի ջերմաստիճան։

Խնամքը

Թավշածաղիկի խնամքը բավականին պարզ է: Որպեսզի թփերը առատորեն ծաղկեն, հարկավոր է հեռացնել մոլախոտերը և պարբերաբար փխրեցնել հողը՝ ոչ միայն բույսերի, այլև շարքերի միջև:
Չնայած թավշածաղիկը պահանջկոտ չէ, ֆոսֆոր-կալիումային պարարտանյութերով սնուցումը բարենպաստ ազդեցություն կունենա թփերի տեսքի վրա: Ամբողջ սեզոնի ընթացքում մեկ կամ երկու արմատային նման սնուցում տալը բավարար կլինի։ Ազոտական ​​պարարտանյութեր օգտագործել չարժե, քանի որ դա կհանգեցնի ճյուղերի աճին և ծաղկաբույլերի զարգացման արգելակմանը:
Բացի այդ, որպեսզի բույսը փարթամ ու կոկիկ տեսք ունենա, պետք է պարբերաբար հեռացնել արդեն ծաղկած ու խունացած ծաղկաբույլերը և կատարել կազմավորիչ էտ:

Խոր աշնանը, ցրտահարությունները սկսվլուցհետո թավշածաղիկները մահանում են։ Մահացած բույսերը հանում են հողից, մանր կտրատում և դարձնում են ցանկածածկ կամ խառնում են հողի հետ։

Հղումներ

Ագրոտեխնիկա, Անհող, Բազմացում, Բազմացում կտրոններով, Հիդրապոնիկ, Հող

Վերմիկուլիտ

Leave a comment

Վերմիկուլիտը (անգլ․՝ Vermiculite, ռուս․՝ Вермикулит, լատ․՝ Vermiculus) հիդրոփայլարների խմբի հանքանյութ է։ Օգտագործվում է բացառապես ջերմային մշակումից (փքեցումից) հետո:

Վերմիկուլիտը ամենալայն տարածումն է գտել բույսերի աճեցման ոլորտում, որտեղ այն օգտագործվում է տարատեսակ հողախառնուրդներ պատրաստելիս և հիդրոպոնիկայում։

Վերմիկուլիտը բացի այն, որ շատ լավ փխրեցնում է հողը, ունի մեծ քանակությամբ ջուր կլանելու ունակություն։ 100 գ վերմիկուլիտը կլանում է 400-530 մլ ջուր: Այն հեշտությամբ կլանում է խոնավությունը և նույնքան հեշտությամբ ազատում է այն ՝ ստեղծելով օպտիմալ խոնավ միջավայր բույսերի արմատների համար:

Սննդային առումով, վերմիկուլիտը որոշ չափով կարելի է համարել նաև միկրոպարարտանյութ ու նույնիսկ աճի խթանիչ: Սակայն, դրա կազմի տարրերի ամբողջությունը մեծապես տատանվում է` կախված արդյունահանման վայրից, և, օրինակ, այն կարող է չպարունակել երկաթ կամ գերհագեցած լինել պղինձով: Այնպես որ, լիովին փոխարինել պարարտանյութերը վերմիկուլիտը չի կարող։

Այգեգործներին գրավում են վերմիկուլիտի հետևյալ դրական հատկությունները՝

  • քիմիական իներտությունը;
  • չեզոք թթվայնությունը (pH = 7);
  • կենսաբանական կայունությունը (չի քայքայվում);
  • հոսունությունը, հոսկանությունը և թեթևությունը;
  • սեփական քաշի համեմատ մոտ հինգ անգամ ավելի ջուր կլանելու ունակությունը։

Որակյալ հողախառնուրդներ կազմելիս, մինչև 40% վերմիկուլիտ են հավելում։ Այն լավ աէրացնում է հողը, միաժամանակ դարձնում այն ​​փխրուն ու խոնավություն կլանող, կանխում է հողի մակերեսի ճաքճքելը։ Ջրելուց հետո վերմիկուլիտի մասնիկները ջուրը կլանելով փքվում են, իսկ հետո, աստիճանաբար տալիս են պաշարված ջուրն արմատներին: Արդյունքում, բույսերը կարելի է ավելի ուշ-ուշ ջրել ՝ միաժամանակ խնայելով ջուրը, որը չի վատնվում գոլորշիացման վրա:

Վերմիկուլիտը հաճախ օգտագործում բույսերի կտրոնները արմատակալման դնելիս։ Կտրոնը տնկում են կամ մաքուր վերմիկուլիտի մեջ, կամ վերմիկուլիտը հավասար մասերով խառնում են տորֆի կամ ավազի հետ:

Հավասարաչափ ցանք ստանալու համար, հարմար է մանր սերմերը խառնել մանր վերմիկուլիտի հետ, հետո ցանել։ Նաև օգտակար է վերմիկուլիտի բարակ շերտով ծածկել ցանված սերմերը՝ պաշտպանելով դրանք չորանալուց և բորբոսնելուց։

Բացի վերը թվարկածից, վերմիկուլիտը օգտագործվում է ձմռան ընթացքում բույսերի սոխուկները, պալարները և այլ տնկանյութեր պահպանելու համար: Դրանք թաղում են վերմիկուլիտի մեջ և պահում օդի համապատասխան ջերմաստիճան ունեցող վայրում:

Հղումներ

Բանջարեղեն, Բույսեր, Խոտաբույսեր, Միկրոկանաչի

Շվեյցարական մանգոլդ

Leave a comment

Շվեյցարական մանգոլդը (անգլ․՝ Swiss chard, ռուս․՝ Швейцарский мангольд, լատ․՝ Beta vulgaris subsp. vulgaris, Cicla Group and Flavescens Group) երկամյա տերևաբանջար է, Սովորական ճակնդեղի ենթատեսակ։

Շվեյցարական մանգոլդի միակ կապը Շվեյցարիայի հետ այն առաջինը նկարագրած շվեյցարացի գիտնականն է։ Հայրենիքը Միջերկրականի ավազանն է։ Շվեյցարական մանգոլդի ցողունները եւ տերեւները կարելի է ուտել ինչպես հում, այնպես էլ խաշած: Առավել հայտնի է իր վառ եւ գույնզգույն կոթուններով, որոնք կարող են վարդագույն, դեղին, նարնջագույն, կարմիր եւ սպիտակ լինել։

Սովորաբար շվեյցարական մանգոլդն աճեցվում է որպես սառը սեզոնի մշակաբույս, քանի որ այն արագ եւ հեշտ է աճում գարնան եւ աշնան զովին, սակայն ավելի շոգին էլ է հարմարվում՝ մի քիչ ավելի դանդաղ աճելով։

Շվեյցարական մանգոլդի օգտակարությունը

  • Շվեյցարական մանգոլդը A, C եւ K վիտամինների բարձր պարունակությամբ սուպերսնունդ է: Այն շատ այլ կանաչիներին բնորոշ թեթև դառնությունը չունի և կարող է հաջողությամբ փոխարինել սպանախին կամ կաղամբին:
  • Հակաօքսիդանտների ամենամեծ պարունակություն ունեցող սննդամթերքներից է։
  • Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ շվեյցարական մանգոլդի կանոնավոր ուտելը նվազեցրնում է սրտանոթային հիվանդությունների առաջացումը։
  • Ամրացնում է ոսկորները։
  • Բարելավում է ուղեղի աշխատանքը, մարսողականությունը, կարօգտակար է տեսողության և մաշկի համար։

Բացի իր բոլոր սննդային արժանիքներից, Շվեյցարական մանգոլդը նաև հիանալի դեկորատիվ բույս է, որով կարելի է ծաղկեփունջ կազմել կամ լանդշաֆտ գեղեցկացնել:

Բաց գրունտում շվեյցարական մանգոլդ աճեցնելը

ԼույսըՈղջ օրը արևի տակ, կիսաստվեր
ՀողըԿավահող, չեզոք կամ թեթևակի թթվային՝ pH 6.0-7.0
ԾաղկելըԱմռանը, աշնանը
Ցրտադիմացկունության գոտի3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10

Հողը նախապատրաստելն ու ցանելու ժամկետները

  • Եթե ոչ նախորդ սեզոնի վերջում, ապա ցանելուց առնվազն երկու շաբաթ առաջ հողը պետք է պարարտացնել հին կոմպոստով կամ լավ փտած գոմաղբով։
  • Գարնանը ցանում են վերջին ցրտահարությունների հաշվարկված օրվանից 2-3 շաբաթ շուտ։
  • Ծլելն արագացնելու համար, սերմերը ցանելուց առաջ 24 ժամ թրջում են։
  • Սերմերը ցանում են 1.5-2.5 սմ խորությամբ, միմյանցից 5-15 սմ հեռավորության վրա։ Միջշարային տարածությունը՝ 45 սմ։
  • Երբ բույսերը աճեն մինչև 8-10 սմ բարձրության, ցանքը նոսրացնում են, բույսերի միջև տարածությունը դարձնելով 15-20 սմ, իսկ եթե ավելի մեծ բույսեր ստանալու մտադրություն կա, ապա ավելի նոսր՝ 23-30 սմ բացատներ են թողնում։
  • Ամենօրյա բերքահավաքի հնարավորություն ստանալու համար, շվեյցարական մանգոլդը կարելի է ցանել աստիճանաբար՝ 10 օր ընդմիջումներով, հաշվի առնելով, որ կարելի է կտրել բույսի հասունացած տերևները, թողնելով որ նոր աճող տերևները հասունանան։
  • Աշնանը ցանում են առաջին ցրտահարությունների հաշվարկված օրվանից 40 օր առաջ։

Խնամքը

Հետագա խնամքը կայանում է կանոնավոր ջրելու, քաղհան անելու և ցանքը, ցանկալի է հին կոմպոստով կամ լավ փտած գոմաղբով, ցանքածածկելու մեջ։ Երբ շվեյցարական մանգոլդը հասնի 30 սմ բարձրության, պետք է այն կտրել 8-13 սմ բարձրության վրա՝ որպեսզի խթանվի նոր, մատղաշ տերևների աճը։

Բերքահավաքը

Բերքահավաքը կարելի է սկսել երբ բույսը հասնի 15-20 սմ բարձրության։ Սուր դանակով կամ մկրատով, առանց վնասելու բույսի մնացած մասերը, կտրում են արտաքին տերևները։

Ինչպես պահել բերքն ու ուտել

Շվեյցարական մանգոլդի տերևները, լվանալուց հետո, պահում են սառնարանում, օդափոխվող պլաստիկ արյղի մեջ։ Սուր դանակով հաստ երակներից ազատված կանաչ զանգվածը կարելի է հում ուտել կամ պատրաստել ինչպես սպանախը։ Տերևի հաստ մասերը եփում են ինչպես ծնեբեկը։

Շվեյցարական մանգոլդի միկրոկանաչի աճեցնելը

Բարելավում է նյարդային և մարսողական համակարգերի աշխատանքը, ամրացնում է արյան անոթների պատերը և ամրացնում է մազերը, եղունգներն ու ատամները:

Սերմերը թրջելը՝Այո (8-12 ժամ)
Ծլելու ժամկետը՝1-2 օրից
Մթում պահելը՝4-5 օր
Բերքահավաքը՝ 8-10 օրից

Հղումներ

Միկրոկանաչի

Հակաքաղծկեղային 5 ամենաարդյունավետ միկրոկանաչիները

Leave a comment

Քաղցկեղը բջիջների անկառավարելի աճն է եւ դա կարող է տեղի ունենալ մարմնի ցանկացած մասի հետ: Մշտապես միկրոկանաչի ուտելը կարող է կանխարգելել նման երևույթները, քանի որ դրանք պարունակում են այնպիսի ֆիտոնուտրիենտներ, որոնք կարող են ճնշել նման բջիջների աճըլ, կամ նույնիսկ ամբողջությամբ ոչնչացվել դրանց։

Ըստ որոշ հետազոտությունների, հակաքաղծկեղային հատկություններ ունեցող միկրոկանաչիների լավագույն հնգյակն այսպիսին է՝

  • Բրոկոլի (Broccoli, Брокколи)
  • Սիսեռ (Chickpea, Нут)
  • Գոնգեղ (Rutabaga, Брюква)
  • Կտավատ (Flax, Лен)
  • Հնդկացորեն (Buckwheat, Гречиха)

Բրոկոլիի միկրոկանաչին

Հայտնի է, որ բրոկոլին պարունակում է զգալի քանակությամբ սուլֆորաֆան, որը որոշ տեսակի քաղծկեղներ կանխող օրգանական միացություն է։ Նմանատիպ հատկություն ունեն կաղամբազգիների ընտանիքի այլ բույսեր ևս, օրինակ կաղամբն ու գանգրակաղամբը: Մի քանի ուսումնասիրություններ, արձանագրել են բրոկոլիի միկրոկանաչու դրական ազդեցությունը կրծքի և շագանակագեղձի քաղցկեղի ընթացքի վրա։

Շագանակագեղձի քաղցկեղի հետ կապված, ուսումնասիրությունը մկների վրա ցույց է տվել, շագանակագեղձի ինվազիվ քաղցկեղի բջիջների11 անգամ անկում՝ 12 շաբաթների ընթացքում կերի 15%-ը բրքուկի միկրոկանաչի լինելու դեպքում [1], եւ ապա կրճատվել է ևս 2,4 անգամ 28-րդ շաբաթում։ Տվյալները ձեռք են բերվել համեմատելով մկների հսկիչ խմբի ինվազիվ քաղցկեղի բջիջների հետ (առանց բրքուկի միկրոկանաչու դիետայի մեջ գտնվողների): Թեեւ բրոկոլիի միկրոկանաչու դիաետան ամբողջությամբ չի ոչնչացրել քաղցկեղի բջիջները, այն զգալիորեն դանդաղեցրել է քաղցկեղի զարգացումը։

Ինչ վերաբերում է կրծքագեղձի քաղցկեղին, ապա Բիրմինգհեմի Ալաբամայի համալսարանի ուսումնասիրությունը հղի մկներին կերակրում էր բրոկկոլիի միկրոգրին դիետայի 26% – ը և համեմատում էր նրանց այլ խմբերի հետ [2]: Սրանք էին 2 այլ մկների խմբեր:

Սերունդ մկների մայրերից, որոնք սնվում են բրոկկոլիից դիետայով:
4-շաբաթ Մկնիկներ վրա դիետայի բրոկկոլի.
8-շաբաթ չափահաս մկները բրոկկոլի դիետայով:
Առաջին խումբը ցույց տվեց, ավելի ուժեղ ազդեցություն կանխարգելման կրծքի քաղցկեղի, շատ ավելի ուժեղ է, քան երկրորդ խմբի. Սակայն մկների երրորդ խմբի վրա ոչ մի կանխարգելիչ ազդեցություն չի ունեցել։ Ուսումնասիրությունը պարզել է, որ ավելի վաղ ազդեցությունը micrograin դիետայի բրոկկոլի կարող է լինել շատ արդյունավետ է կանխել հետագա զարգացումը կրծքի քաղցկեղի.

Բույսեր, Դեկորատիվ թփեր, Դեկորատիվ ծառեր, Թփեր, Ծառեր

Վիշապածառ

Leave a comment

Վիշապածառը կամ Վիշապենի (անգլ՝ Dracaena, ռուս.՝ Драцена, լատ.՝ Dracaena)  շուշանազգիների ընտանիքի բազմամյա ծառերի կամ թփերի ցեղ է։ Հայտնի է վիշապածառի մոտ 150 տեսակ։ 

Նկարում՝ Dracaena fragrans Lemon Lime Stem

Տարածված արևելյան կիսագնդի մերձարևադարձային և արևադարձային շրջաններում։

Կենսաձևը՝ Ծառ, թուփ
Ընտանիքը՝ Շուշանազգիների
Հայրենիքը՝ Աֆրիկա, Ասիա, Ավստրալիա
Աճեցման
բարդությունը՝		 Հեշտ աճեցվող, սկսնակին հարմար
Չափսը՝ 30-90 սմ բարձրություն
Աճի արագությունը՝Բավականի դանդաղ՝ տարեկան10-15 սմ
Կյանքի տևողությունը՝ Բազմամյա
Օդի ջերմությունը՝Տարվա բոլոր եղանակներին գերադասելի ջերմաստիճանն է՝ +18․․․+23°С: Ձմռանը, եթե չջրել, բույսը կարող է դիմանալ մինչև +13°С ջերմաստիճանի նվազմանը:
Օդի խոնավությունը՝Ցողել ջրով շաբաթական 2 անգամ: Ձմռանը ջեռուցման սարքերից հեռու պահել:
Լուսավորությունը՝Վառ գույների տերևներ ունեցող  տեսակները գերադասում են պայծառ, ցրված լույս: Լավագույն տեղը հարավային կամ հարավարևմտյան լուսամուտից 1-2 մ հեռավորության վրա է: Նվազ լուսավորված տեղում բույսի գույները խամրում են: Միայն կանաչ գույնի տերևներ ունեցող տեսակները ավելի դիմացկուն են ստվերի նկատմամբ:
Հողախառնուրդը՝3 մաս այգու հող + 1 մաս տորֆ + 1 մաս խոշոր ավազ: Պետք է նաև լավ՝ առնվազն 3 սմ դրենաժ լինի:
Ջրելը՝Ամռանը շաբաթական 1-2 անգամ առատ ջրել: Ձմռանը 8-12 օրը մեկ: Չի կարելի ջրխեղդ անել և չի կարելի թողնել, որ հողն ամբողջովին չորանա:
Պարարտացումը՝Աճի շրջանում, ամռանը 2 շաբաթը մեկ սնուցել հեղուկ պարարտանյութով:
Բազմացումը՝Գարնանը՝ 7-8 սմ երկարությամբ կտրոններով: Արմատավորում են +24 °С օդի ջերմաստիճանին, տորֆավազային խառնուրդի մեջ, ծածկելով պոլիէտիլենային թաղանթով կամ շշով: Արմատակալում է 2-3 շաբաթից: Կարելի է և ջրի մեջ արմատակալել, ջրի մեջ գցելով մեկ կտոր ակտիվացված ածուխ՝ որպեսզի կտրոնները չնեխեն:  Գոդսեֆի և Սանդերի Վիշապածառերի արմատակալած կտրոնները կարելի է 3-4 հատով մեկ ծաղկաթաղարի մեջ տնկել:
Տեսականորեն հնարավոր է նաև սերմերով բազմացումը, փետրվար-մարտին ցանելով ավազի կամ տորֆի մեջ: Հաջողության դեպքում սերմերը ծլում են մեկ ամսվա ընթացքում:
Ծաղկելը՝Ծաղկում է ամռանը, շատ հազվադեպ, բաց դեղնավուն ծաղիկներով: Որոշ տեսակների ծաղիկները հոտավետ են:
Տեղափոխությունը՝2-3 տարին մեկ, մարտ կամ ապրիլ ամսին՝ երբ արմատներն ամբողջությամբ զբաղեցնեն ծաղկաթաղարի ծավալը:
Խնամքը՝Չափից ավել ձգված բույսը նպատակահարմար է կարճեցնել, իսկ կտրված գագաթը կարելի է արմատավորել: Ցանկալի է պարբերաբար սրբել տերևների վրայի փոշին: Տեևների չորացած ծայրերը պետք է կտրել:
Սանդերի Վիշապածառը կարելի է աճեցնել ջրում՝ պարբերաբար ավելացնելով պարարտանյութեր: Այդ բույսը բավականին ստվերադիմացկուն է, այն կարելի է տեղադրել սենյակի խորքում, ջրով անոթի մեջ: Սակայն, այդ վիճակում բույսը ձգվում է ու արագ կորցնում դեկորատիվ տեսքը: Պետք է լինում հաճախ կարճացնել:
Գոդսեֆի Վիշապածառը ամենա նվազ պահանջկոտ տեսակն է, նման չէ մյուս վիշապածառերին, ունի թփի տեսք:
Երիզված, Դերեմյան և Բուրավետ Վիշապածառերը բավականաչափ ստվերադիմացկուն են, բայց տերևները, անբավարար լույսի պատճառով, կորցնում են իրենց վառ գունավորումը:
Բարդությունները՝Վնասատուներն են՝   Սարդոստայնային տիզ, Spider mite, Паутинный клещ; Վահանամիջատ, Diaspididae, Щитовка; Ալրատիզ, Mealybugs, Мучнистыми червецами; Տիզ, Аphid, Тля; Բշտիկոտներ, Thrips, Трипсы: Գերխոնավության դեպքում ցողունը կարող է ներքևից նեխել: Չափից շատ լուսավորության դեպքում հայտնվում են բաց գույնի, չոր բծեր, իսկ անբավարար ջրելու հետևանքով՝ շագանակագույն բծեր: Տերևները փափկում և ոլորվում են, եթե ջերմաստիճանը ցածր է: Տերևների ծայրերը չո րանում են, իսկ ներքևի տերևները թափվում են, եթե օդի խոնավությունը շատ ցածր է: Հասուն բույսի ներքևի տերևների թափվելը, սակայն, նորմալ երևույթ է: Տերևները նեխում ու թափվում են, եթե միջավայրը շատ ցուրտ ու խոնավ է: Ցածր ջերմաստիճանի և բարձր խոնավության դեպքում կարող է բոտրիտիս կոչվող սնկային հիվանդություն առաջանալ:
Օդի բարելավումը՝Հոտավետ վիշապածառը  արդյունավետորեն մաքրում է օդը ֆորմալդեգիդից:
Տոքսիկ հատկությունը՝ Չունի

Վիշապածառի տեսակներ

Վիշապածառ երիզված (անգլ․՝ Madagascar Dragon Tree, ռուս․՝ Драцена окаймленная, լատ․՝ Dracaena marginata)։

Հայրենիքը Մադագասկարն է։ Բնական պայմաններում մինչև 6 մետր բարձրությամբ, ծաղկող ու պտուղներ տվող ծառ է։

Վիշապածառերից ամենատարածվածն է: Պահանջկոտ չէ։ :

Համեմատաբար արագ է աճում և հեշտությամբ բազմացվում է կտրոններով։ Երբ Վիշապածառը շատ է մեծանում, գագաթը կարելի է կտրել և առանձին արմատավորել: Իսկ կտրված տեղից նոր տերևների փունջ կառաջանա:

Հայտնի է Երիզված Վիշապածառի օդը մաքրելու ունակությունը: Մասնավորապես, մաքրում է բենզոլից (բենզոլ կա սիգարետի և այրվող գազի ծխի մեջ, ինչպես նաև սինթետիկ նյութերի և կենցաղային քիմիայի ապրանքների արտանետումներում), կլանում է ֆորմալդեգիդները (կա ներկերում, լաքերում ու լուծող հեղուկներում) և երեքքլորէթանը (կա լուծող հեղուկներում):

Երիզված վիշապածառի ենթատեսակներ են՝

  • Dracaena marginata colorama․ Կարմիրի և կանաչի երանգների համադրում ունեցող տերևների ընդհանուր տեսքը պայմանավորված է լուսավորվածությունից և օդի ջերմաստիճանից։
  • Dracaena marginata bicolor․ Կարմիր երիզով տերևները մուգ կանաչ են։
  • Dracaena marginata tricolor. Եռագույն, երիզված վիշապածառի այս տեսակի բաց կանաչ տերևներում կարմիրի, սպիտակի և ոսկեգույնի երանգներ կան։ Ծաղիկները սպիտակ և բաց դեղնավուն են։

Վիշապածառ բուրավետ (անգլ․՝ Striped dracaena, Compact dracaena, Corn plant, ռուս․՝ Драцена душистая, լատ․՝ Dracaena fragrans) Այս տեսակն ունի խոշոր, դեղին շերտ ունեցող, գեղեցիկ տերևներով ենթատեսակ: Վիշապածառ Բուրավետը բարեհաջող աճում է արևի տակ, բայց, հարավային պատուհանի մոտ լավ կլինի մի քիչ ստվերել: Հասուն բույսը իրեն լավ կզգա և ստվերում, միայն թե տերևների գույնը կխամրի:

Մաքրում է օդը բենզոլից (կա սիգարետի և այրվող գազի ծխի մեջ, ինչպես նաև սինթետիկ նյութերի և կենցաղային քիմիայի ապրանքների արտանետումներում), կլանում է ֆորմալդեգիդները (կա ներկերում, լաքերում ու լուծող հեղուկներում) և երեքքլորէթանը (կա լուծող հեղուկներում):

Բուրավետ վիշապածառը հաճախ ծաղկում է մանր, բուրավետ ծաղիկներով:

Dracaena fragrans (L.) Ker Gawl.

Բուրավետ վիշապածառի ենթատեսակներ են՝

  • Dracaena Fragrans Warneckii. Կանաչ տերևներն ունեն երկայնական սպիտակ և մոխրագույն շերտեր։ Հասնում է մինչև 2 մ բարձրության։ Ծաղկում է սպիտակ, բուրավետ ծաղիկներով։ Պահանջկոտ չէ։
  • Dracaena Fragrans Janet Craig․ Կարծր, փայտացած բնից աճում են նշտարաձև, երկարավուն ու փայլուն տերևները։ Երիտասարդ բույսերի տերևներն աճում են ուղղահայաց, մեծահասակների տերևները երկարում են մինչև 1 մետր ու խոնարհվում են։ Սենյակային պայմաններում չի ծաղկում։
  • Dracaena Fragrans Janet Craig Compacta (Джанет Крейг Компакта) — высотой до 2 метров. Листья глянцевые, собраны в темно-зеленые пучки. В домашних условиях неприхотлива.
  • Dracaena Fragrans Massangeana. Высота – 5 м. Крепкий ствол, крону формирует плотный пучок листьев.
  • Dracaena Fragrans Lindenii. Крона зеленая с широкой желтой или белой окаемкой;
  • Dracaena Fragrans Surprise. Мини-драцена. Высотой до 40см; Листья шириной — 1,5, длиной до 25 см. Форма удлиненного эллипса, с загнутыми краями. Расцветка желто-зеленая с продольной линией по центру;
  • Dracaena Fragrans Victoria. Зеленая крона с золотисто-желтой окаемкой;
  • Dracaena Fragrans Compacta. Растение с укороченным стеблем. Крона темно-зеленая. Ценится за свойство расти в условиях с низкой освещенностью.
  • Dracaena Fragrans Golden Сoast. Одеревесневший ствол, вдоль которого растут листья яркого зеленого цвета с желтой окантовкой;
  • Dracaena Fragrans Lemon Lime. Светло-зеленая с продольной темно-зеленой полосой, окаймленной узкими белыми полосами;
  • Dracaena Fragrans Kanzi. На листьях продольная полоса белого или желтого цвета;
  • Dracaena Fragrans Yellow Coast. У молодых растений стебель густо покрыт ланцетной зеленой, пестрой кроной. Со временем ствол оголяется и листья собираются в пучки формируя крону.

Վիշապածառ Գոդսեֆի, Dracaena godseffiana Hort, Драцена Годсефа

Այս տեսակը շատ է տարբերվում մյուսներից: Ունի բարակ ցողուն ու հաճախ խայտաբղետ տերևներ:
Գոդսեֆի Վիշապածառը շատ անպահանջկոտ է, աճում է ոչ շատ արագ, երկար ժամանակ մնալով ցածրահասակ թուփ:

Երբեմն ծաղկում է, սակայն ծաղիկներն, ինչպես և մյուս տիպերինը, առանձնապես գրավչություն չունեն:
Նույնիսկ  խայտաբղետ տերևներով տեսակները բավականին ստվերադիմացկուն են և կարող են դրվել հյուսիսային պատուհանի գոգին:

Վիշապածառ Սանդերի, Dracaena sanderiana, Драцена Сандера

Այս տեսակը ավելի շատ հայտնի է որպես Երջանիկ բամբուկ (Happy Bamboo, Бамбук удачи), չնայած որևէ առընչություն հնդկեղեգների (բամբուկների) հետ չունի:
Արագ աճող և հեշտ ճկվող բույս է, որին հեշտությամբ կարելի է ուզած ձևը տալ:

Վիշապածառ Սանդերի տարբեր, այդ թվում խայտաբղետ ու զոլավոր տեսակներ կան:

Ամենատարածվածը, սակայն, սովորական, ամբողջովին կանաչ տեսակն է:

Վիշապածառ Սանդերի հայրենիքը Կամերունն ու Հասակածային Աֆրիկան են:

Վիշապածոռ Ջամայիկայի երգ, Song of Jamaica, Драцена отогнутая, Dracaena reflexa

Աճում է Մոզամբիկում, Մադագասկարում, Մավրիկիոսում և Հնդկական օվկիանոսի մերձակա այլ կղզիներում: Լայնորեն աճեցվում է որպես դեկորատիվ, տնային բույս, որը գնահատվում է գունագեղ, մշտադալար տերևների և հաստ, անկանոն ցողունների համար:

Հղումներ

Հանքային պարարտանյութեր, Պարարտացում

Հանքային պարարտանյութեր

Leave a comment

Հանքային պարարտանյութերը ոչ օրգանական միացություններ են, որոնք պարունակում են բույսերի համար անհրաժեշտ բոլոր սննդանյութերը: Հանքային պարարտանյութերով բույսերի սնուցումը օգնում է բարելավել հողի բերրիությունը և առատ բերք աճեցնել:

Հանքային պարարտանյութեր օգտագործելիս պետք է ճշգրիտ պահպանել առաջարկվող չափաքանակները, հակառակ դեպքում վտանգ կա, որ վնաս կհասցվի ինչպես հողին, այնպես էլ բույսերին ու բերքին:

Հանքային պարարտանյութերի չարաշահումը  վտանգավոր է և հանգեցնում է բուսականության աղքատացման, ինչպես նաև հողի, բնական ու արհեստական ջրամբարների, մթնոլորտի աղտոտման, ուստի բնապահպանական տեսանկյունից առավել նպատակահարմար է օրգանական պարարտանյութերի կիրառումը:

Հանքային պարարտանյութերը կարելի է բաժանել 5 խմբերի՝

  1. Ազոտական պարարտանյութեր;
  2. Ֆոսֆորական պարարտանյութեր;
  3. Կալիումական պարարտանյութեր;
  4. Միկրոպարարտանյութեր;
  5. Համալիր պարարտանյութեր։

Ազոտական պարարտանյութերն են՝

  • Կարբամիդը (Միզանյութ, անգլ․՝ Urea, Carbamide, ռուս․՝ Мочевина, Карбамид) H2NCONH2 ամենաշատ ազոտ պարունակող (46.2%) պարարտանյութն է: Լավ լուծվում է ջրում, գործածվում է գարնանը՝ որպես հիմնական պարարտանյութ, ինչպես նաև արտարմատային լրացուցիչ սնուցման համար։ Անօգուտ է օդի ցածր դրական ջերմաստիճանի դեպքում։
  • Ամոնիակային բորակը (Ամոնիումի նիտրատ, անգլ․՝ Ammonium nitrate, ռուս․՝ Аммиачная селитра) NH4NO3 Հարմար չէ արտաաարմատային սնուցման համար՝ տերևները կարող են այրվածքներ ստանալ։ Ազոտի պարունակությունը՝ 33%։ Լավ լուծվում է ջրում և արագ ներգործում բույսերի վրա։ Նպաստում է հողի թթվեցմանը, ուստի նպատակահարմար է կիրառել կրացված հողերում։ Չի կարելի պարարտացնել ձմերուկը, սեխը, դդումը, դդմիկը, վարունգը, քանի որ դրանք նիտրատային ազոտ են կուտակում իրենց մեջ։
  • Կալցիումի բորակը (Կալցիումի նիտրատ, անգլ․՝ Calcium nitrate, ռուս․՝ Кальциевая селитра, Нитрат кальция) Ազոտի պարունակությունը՝ 14.9%
  • Ամոնիումի սուլֆատը (անգլ․՝ Ammonium sulfate, ռուս․՝ Сульфат аммония) Ազոտի պարունակությունը՝ 21%, լուծվում է ջրում։ Լավ պահպանվում է հողում, ուստի այն որպես հիմնական պարարտանյութ հող են ներմուծում աշնանը, իսկ բույսերի վեգետացիայի շրջանում օգտագործում են նաև արտաարմատային սնուցման ձևով։  Ամոնիումի սուլֆատը թթվեցնում է հողը, ուստի դրանով պարարտացնում են կրացված հողերը։

Ֆոսֆորական պարարտանյութերն են՝

  • Հասարակ սուպերֆոսֆատը (կալցիումի երկհիդրոֆոսֆատի ու կալցիումի սուլֆատի խառնուրդը);
  • Կրկնակի սուպերֆոսֆատը (կալցիումի երկհիդրոֆոսֆատ);
  • ֆոսֆորիտային ալյուրը: 

Կալիումային պարարտանյութերն են՝

  • Կալիումի քլորիդը ;
  • Կալիումական աղը [կալիումի քլորիդի և սիլվինիտի (NaCl+KCl) խառնուրդը];
  • Կալիումի սուլֆատը ;
  • Կալիումի բորակը :

Համալիր պարարտանյութերը հողին տալիս են գարնանը՝ բույսերի վեգետացիայի շրջանում՝ որպես օժանդակ սնուցում։ Դրանք են՝

  • Ամոֆոսը պարունակում է 44-52% յուրացվող ֆոսֆորական թթուներ և 10-11% ազոտ;
  • Նիտրոամոֆոսկան՝ 13-17% ազոտ, 17-19% ֆոսֆորական թթու և 17-19% կալիումի օքսիդ;
  • Նիտրոֆոսկան՝ 11% կալիումի օքսիդ։

Միկրոպարարտանյութերը պարունակում են բույսերին անհրաժեշտ միկրոտարրեր՝ բոր, պղինձ, երկաթ, մանգան, ցինկ, մոլիբդեն և այլն։ Դրանք կիրառվում են սերմերի նախացանքային մշակման, արտաարմատային և արմատային օժանդակ սնուցումների համար։

Հղումներ

Բույսեր, Թփեր, Խոտաբույսեր

Թալ

Leave a comment

Թալը (Թաղթ, Մոխրաթելուկ, անգլ․՝ Saltbush, Orache, ռուս․՝ Лебеда, լատ․՝ Atriplex) թելուկազգիների ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի, կիսաթփերի կամ թփերի ցեղ է։ Հայտնի է մոտ 200 (այլ տվյալներով՝ 225), Հայաստանում՝ 12 տեսակ։

Հայաստանում, որպես մոլախոտ, տարածված է գրեթե բոլոր մարզերում։ Աճում է չոր, քարքարոտ, խճոտ լանջերին, գետերի հովիտներում, լճափերին, աղուտներում, բանջարանոցներում և այլն։ Որոշ տեսակներ դեղաբույսեր են, սերմերը պարունակում են սապոնիններ, մոխիրը՝ պոտաշ։

Թալի շատ տեսակներ ուտելի են: Բայց, հիմնական ուտելի տեսակը Պարտեզի թալն է (Atriplex hortensis), որն օգտագործվել է ոչ միայն պատերազմների ու սովի տարիներին, այլև շատ երկրներում մինչ այժմ՝ որպես աղցանների համար խոտ:

Պարտեզի թալն աճում է Եվրոպայում և Ասիայում, տեղայնացված է ԱՄՆ-ում, Կանադայում, Ավստրալիայում, Նոր Զելանդիայում։

Թալը գործնականում համ ու հոտ չունի: Դրա տերևները, ինչպես սպանախի տերևները, եփում են, պատրաստում են բանջարեղենային կոտլետներ, ավելացնում են թրթնջուկով ու կաղամբով ապուրներին, աղցաններին: Բույսը օգտագործվում է նաև ժողովրդական բժշկության մեջ՝ որպես ստամոքսի բուժման միջոց, իսկ թարմ տերևները դնում են վերքերի վրա: Բացի այդ, կան դեկորատիվ սորտեր՝ մանուշակագույն, կարմիր, խայտաբղետ տերևներով:

Թալ աճեցնելը բոլորովին դժվար չէ: Այն ցրտադիմացկուն է, պահանջկոտ չէ հողի նկատմամբ, դիմացկուն է երաշտին (սակայն, երկարատև երաշտի հետ մեկտեղ, նրա տերևները դառնում են փոքր և կոպիտ):

Այս միամյա բույսն աճում է բավականին արագ: Սերմերը ցանում են գարնան սկզբին, բաց գրունտում, այնուհետև կրկին ցանում են երկու շաբաթ ընդմիջումներով, որպեսզի ամռան ընթացքում միշտ ձեռքի տակ թարմ կանաչի լինի: Ցանքը նոսրացնում են 3-4 իսկական տերևների փուլում ՝ բույսերի միջև թողնելով 25-30 սմ հեռավորություն:

Թալի խնամքը բաղկացած է հողի փխրեցումից, քաղհանից ու ջրելուց: Բերքը հավաքվում է 20-25 օր հետո՝ կամ տերևները կտրելով, կամ ամբողջ բույսը հանելով։ Բերքահավաքն արվում է մինչև սերմերի հասունաcw6my՝ կանխելով սերմերի անվերահսկելի տարածումը:

Հղումներ

Բույսեր, Դեկորատիվ թփեր, Թփեր, Սենյակային բույսեր

Ոսկե ադամանդ ֆիլոդենդրոն

Leave a comment

Ոսկե ադամանդ ֆիլոդենդրոնը (անգլ․՝ Golden Diamond Philodendron, չին․՝ 金钻, ռուս․՝ Филодендрон золотой бриллиант, լատ․՝ Philodendron Golden Diamond) Araceae ընտանիքին պատկանող, Հարավային Ամերիկայի արևադարձային գոտու, մշտադալար խոտաբույս է։

Ոսկե ադամանդ ֆիլոդենդրոնը արևադարձային և մերձարևադարձային շրջաններում տարածված դեկորատիվ բույս ​​է: Դրա տերևների հյութը, արմատները, ցողուններն ու տերևները թունավոր են: Հյութին սխալմամբ դիպչելը կամ կուլ տալը կարող է անհանգստություն առաջացնել կոկորդի շրջանում, իսկ ծանր դեպքերում ՝ շնչահեղձությունը, սրտի կաթված և նույնիսկ մահ: Մաշկի շփումը տերևահյութի հետ, քոր կամ ուժեղ գրգռում է առաջացում: Աչքի մեջ ընկնելով հյութը կարող է առաջացնել ծանր կոնյուկտիվիտ և կուրություն:

Միևնույն ժամանակ, Ոսկե ադամանդ ֆիլոդենդրոնը սենյակի, գրասենյակի օդը վնասակար գազերից մաքրելու հրաշալի ունակություն ունի:

Ոսկե ադամանդ ֆիլոդենդրոնը սիրում է տաք և խոնավ կիսաստվերային միջավայր, գերադասում է աճել հումուսով հարուստ, փխրուն հողում, շուտ ցրտահարվում է, չի սիրում պայծառ լույս:

Խնամքը

Լուսավորությունը

Ոսկե ադամանդ ֆիլոդենդրոնը լույսի նկատմամբ խիստ պահանջներ չունի, ուստի այն շատ հարմար է սենյակային պայմաններու աճեցնելու համար: Այն պետք է տեղադրվի պայծառ, ցրված լուսավորությամբ տեղում, արևի ուղիղ ճառագայթներն հակացուցված են:

Օդի ջերմաստիճանը

Ոսկե ադամանդ ֆիլոդենդրոնը սիրում է ջերմ, խոնավ և լավ օդափոխվող միջավայրում լինել։ Օդի ջերմաստիճանային ամենահարմարավետ տիրույթը +20…25°C է, իսկ ձմռան ամիսներին ջերմաստիճանը չպետք է նվազի +10°C-ից։

Ջրելը և ցողելը

Ոսկե ադամանդ ֆիլոդենդրոնի համար պետք է խոնավ միջավայր ապահովել։ Վեգետացիոն շրջանում անհրաժեշտ է կանոնավոր և առատ ջրել ու ամեն օր ցողել բույսը։ Սակայն պետք է ուշադիր լինել և ջրախեղդ չանել բույսը։

Հողախառնուրդը

Ոսկե ադամանդ ֆիլոդենդրոնը առանձնահատուկ պահանջներ չունի հողախառնուրդի նկատմամբ։ Պարարտ, փխրուն, մի քիչ թթվայնություն ու լավ դրենաժ ունեցող հողախառնուրդը ամենահարմարն է բույսի համար։

Սնուցումը

Աճի շրջանում, ամիսը երկու անգամ կարելի է սնուցել կրկնակի թույլ դոզայով, հեղուկ, համալիր պարարտանյութով կամ 2 ամիսը մեկ անգամ երկարատև գործող պարարտանյութով։

Բազմացումը

Ոսկե ադամանդ ֆիլոդենդրոնը բազմացնում են երկու ձևով՝ կտրոններ արմատակալման դնելով և թուփը կիսելով։

Կտրոններով բազմացումն անում են մայիս-սեպտեմբեր ամիսներին։ 12-15 սմ երկարությամբ ճյուղերը կտրում են 2-3 տարեկան, առողջ բույսերից։ Կտրելուց հետո ճյուղը 1-2 ժամ թողնում են ստվերում, որպեսզի կտրվածքը չորանա, այնուհետև, 4-6 սմ խորությամբ տնկում են մանր ավազի և վերմիկուլիտի խառնուրդի մեջ։

Տնկարկի համար խոնավ, ջերմոցային պայմաններ և օդի +22°C ջերմաստիճան ապահովելու դեպքում , մոտ մեկ ամսում կտրոններն արմատակալում են։

Թուփը բաժանելու միջոցով բազմացումն անում են մայիսից՝ հուլիս ամիսներին։ Բաժանելու համար ընտրում են առնվազն երկու տարեկան թփերը։ Թուփը բաժանում են այնպիսի մասերի, որոնք ունեն երկու և ավելի առողջ տերևներ և արմատային մաս։

Հղումներ

Բույսեր, Դեկորատիվ թփեր, Թփեր, Խոտաբույսեր, Սենյակային բույսեր

Ծնեբեկ աղվեսի պոչ

Leave a comment

Ծնեբեկ աղվեսի պոչը (անգլ․՝ Foxtail fern, Asparagus fern, Plume asparagus, ռուս․՝ Спаржа густоцветковая, լատ․՝ Asparagus densiflorus) հարավաֆրիկյան, բազմամյա, աղվեսի պոչ հիշեցնող, փափկամազ ճյուղերով, մշտադալար թուփ է:

Հասուն թուփն ունենում է 60-90 սմ բարձրություն և լայնք։ Բաց գրունտում կարող է աճել 9-11-րդ ցրտադիմացկունության գոտիներում։

Ծաղկում է փոքրիկ, սպտակ ծաղիկներով, ինչից հետո գոյանում են սիրունիկ, փոքրիկ, կարմիր, բայց մարդու և կենդանիների համար թունավոր պտուղները։

Աղվեսի պոչը հրաշալի գեղեցկացնում է ինչպես պարտեզը, այնպես էլ սենյակային բույսերի հավաքածուն: Լայնորեն օգտագործվում է ծաղկեփնջեր կազմելիս։ Կտրելուց հետո ճյուղերի թարմ տեսքը պահպանվում է երկու-երեք շաբաթվա ընթացքում:

Խնամքը

Չնայած նուրբ տեսքին, Աղվեսի պոչը բավականին դիմացկուն բույս է: Խնամքը դյուրին է: Իրականում անհրաժեշտ է ապահովել միայն պայծառ, ցրված լուսավորություն և լավ ջրահեռացում ապահովող հող: Եթե նաև աճի համար ազատ տարածք լինի և պարբերաբար կտրվեն չորացած ճյուղերը, շատ գեղեցիկ, թփուտավոր բույս կստացվի:

Աղվեսի պոչն ունի ջուր կուտակող պալարային արմատներ՝ ինչի շնորհիվ երաշտադիմացկուն է:Ուժեղ արմատային համակարգի պատճառով, այն կարող է նեղել կողքին աճող ավելի փոքր, նուրբ բույսերին:

Ծաղկամանում պահվող Աղվեսի պոչը հիանալի սենյակային բույս է։ Այն կարելի է ձմռանը սենյակում պահել, իսկ տաքերն ընկնելուն պես դուրս բերել պատշգամբ կամ այգի։

Լույսավորությունը

Աղվեսի պոչը սիրում է փափուկ լույս, գերադասելի է մի քիչ ստվերոտ տեղերում: Լուսաբացի արևը լավ է, պարզապես պետք է համոզվել, որ բույսը պաշտպանված կլինի կեսօրի կիզիչ արևից:

Սենյակային պայմաններում աճեցնելիս, ծաղկամանը պետք է տեղադրել պայծառ, ցրված լուսավորության մեջ: Շատ ուժեղ լույսը կարող է այրել տերևները:

Հողը

Աղվեսի պոչը լավ է աճում հողի տարբեր տեսակների մեջ, քանի դեռ հողը լավ ջրահեռացում ունի՝ արմատների փտման հետ կապված խնդիրներից խուսափելու համար: Այն նախընտրում է մի փոքր թթվային հողը (5,5pH–7,5pH), բայց դա պարտադիր պահանջ չէ:

Ջրելը

Ջրում են առատ՝ հողի վերին շերտը չորանալուց հետո։ Աղվեսի պոչը սիրում է խոնավ, բայց ոչ թաց հողը։

Օդի ջերմաստիճանը և խոնավությունը

Հարավային Աֆրիկայում աղվեսի պոչը աճում է օդի բարձր խոնավության և ջերմաստիճանի պայմաններում: Սենյակոմ պահվող բույսի ծաղկամանը տեղադրում են ջրով և խիճով լի, լայն, սաղր տակդիրի վրա։ Այս բույսը նաև լավ է արձագանքում ջրով ցողելուն:

Աճի համար ամենահարմարավետ ջերմաստիճանային տիրույթը +20…+22°C է։ Բույսը պետք է հեռու պահել սառը միջանցիկ քամիներից։

Պարարտացումը

Աղվեսի պոչը աճի ողջ շրջանում սնուցում են 15 օրը մեկ անգամ։ Կես չափաբաժնով կարելի է սնուցել ինչպես հեղուկ, համալիր պարարտանյութերով, այնպես էլ դանդաղ քայքայվող կարծրներով։ Կոմպոստը և փայտի մոխիրը նույնպես լավ տարբերակներ են։

Բազմացումը

Աղվեսի պոչի բազմացման ամենադյուրին ճանապարհը թուփը բաժանելն է: Դա անելու լավագույն ժամանակը գարունն է:

Թուփը բաժանելիս պետք է միշտ սուր դանակ օգտագործել: Պետք է նաև համոզվել, որ յուրաքանչյուր բաժանված մասն ունի առողջ սաղարթ և արմատներ: Վերատնկելուց հետո պետք է առատ ջրել:

Սերմերով ու կտրոններով բազմացնում են ջերմոցային պայմաններ ստեղծելով։ 10-15 սմ երկարությամբ կտրոնները մինչև տնկելը մշակում են արմատակալման խթանիչով (Clonex, Fitoclon, Корневин, Հետերոաուկսին)։

Տեղափոխելը

Խորհուրդ չի տրվում մեծ ծաղկաման ընտրել աղվեսի պոչի հաար։ Ավելորդ հողը կարող է պահել ավելորդ ջուր և նեխել: Քիչ ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ տեղափոխելու ժամանակը գալիս է երբ արմատներն այնքան են զարգանում, որ սկսում են հողից դուրս գալ։

Վնասատուները

Ամենից հաճախ բուսի վրա կարող են հայտնվել վահանակիրները և սարդոստայնային տիզը: Վահանակիրներին ձեռքով հավաքում և ոչնչացնում են, իսկ հետո բույսը մշակում են Actellik-ով: Այս դեղը օգնում է նաև սարդոստայնային տիզի դեմ: Վնասատուիներից բույսը պաշտպանելու համար այն պետք է հաճախ դնել գոլ ցնցուղի տակ՝ հողը պաշտպանիչ թաղանթով ծածկելով։

Հնարավոր բարդություններ

  • Շատ ջրելու, վատ սնուցելու կամ թույլ լուսավորության պատճառով Աղվեսի պոչը կարող է թափել տերևներն ու բողբոջները։
  • Վատ լուսավորության պատճառով բույսի գույնը կարող է խամրել։
  • Չափից ավել լույսի կամ ժամանակին չջրելու հետևանքով տերևների ծայրերը կարող են դեղնել։
  • Ներքևի տերևները կարող են թափվել թե՛ բնական ծերացման հետևանքով, թե՛ սնուցման պակասից կամ հողի գերխոնավությունից։

Տես նաև ԾՆԵԲԵԿ ՍՏԵՒԱԽԻՏ հոդվածը ==>

Հղումներ

Բոնսայ, Բույսեր, Դեկորատիվ թփեր, Թփեր, Սենյակային բույսեր

Սերիսա ճապոնական

Leave a comment

Սերիսա ճապոնականը (անգլ․՝ Snowrose, Tree of a thousand stars, Japanese boxthorn, չին․՝ 六月雪, ռուս․՝ Серисса японская, լատ․՝ Serissa japonica) արևադարձային, մշտադալար, ծաղկող թուփ է։ Աճում է Արևմտյան Ասիայում՝ Հնդկաստանից և Չինաստանից մինչև Ճապոնիա:

Սերիսան լայնորեն աճեցվում է թե՛ որպես գեղեցիկ սենյակային բույս, թե՛ բոնսայ եղանակով աճեցնելու համար։

Խնամքը

Օդի ջերմաստիճանը

+10°C-ից ցածր ջերմաստիճանը կարող է կործանել բույսը։ +18…+30°C օդի լավագույն ջերմաստիճանային տիրույթն է, իսկ ձմռանը՝ +14…+15°C է։

Ջրելը

Ծաղկամանի հողը պետք է միշտ չափավոր խոնավ լինի։ Ջրել պետք է հնեցված, սենյակային ջերմաստիճանի ջրով։ Ժամանակին չջրելու հետևանքով բույսը կարող է տերևաթափ լինել։ Այդ դեպքում անհրաժեշտ է շարունակել ջրել բույսը, բայց շատ ավելի քիչ ու զգուշավոր՝ մինչև նոր տերևներ ձևավորվեն։

Օդի խոնավությունը

Սերիսան խոնավասեր է, օդի խոնավությունը պետք է 50%-ից ցածր չլինի։ Ամենահարմարավետը օդի 60-80% խոնավության տիրույթն է։ Չոր կլիմայի պայմաններում խորհուրդ է տրվում օրը 2 անգամ ցողել բույսը և/կամ բույսը ծաղկամանով տեղադրել ջրով ու խիճով լի, լայն տակդիրի վրա՝ այնպես, որ ծաղկամանը ջրից բարձր մնա, բայց հասանելի լինի գոլորշիացող հոսքին։

Սնուցումը

Աճի շրջանում սերիսան պարարտացնում են 10-14 օրը մեկ անգամ՝ բացառապես հեղուկ պարարտանյութով: Գերադասելի են օրգանական պարարտանյութերը, բայց կարող են նաև օգտագործվել համալիր հանքային պարարտանյութեր (փաթեթի վրա առաջարկվող դոզայի 1/2 մասով): Ձմռանը, զով պայմաններում պահելիս, սնուցում չի տրվում, իսկ սովորական պայմաններում սնուցում են 4-6 շաբաթը մեկ:

Տեղափոխումը

Այլ, քիչ ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ բույսը տեղափոխում են ըստ անհրաժեշտության՝ սովորաբար, 1-2 տարին մեկ։ Բույսի մատղաշ արմատները վատ հոտ ունեն՝ անհանգստանալու կարիք չկա։

Հողախառնուրդը

Անհրաժեշտ է փխրուն, լավ դրենաժային հատկություն ունեցող , պարարտ հաղախառնուրդ։ Հողախառնուրդի թթվայնությունը՝ 5.5pH-7pH

Բազմացումը

Որպես կանոն, սերիսան բազմացնում են կտրոններով։ Դրա համար կտրում են մոտ 10 սանտիմետր երկարությամբ, առնվազն երեք հանգույց ունեցող, կիսափայտացած գագաթային ճյուղերը: Արմատավորելու համար կտրոնները տնկում են պեռլիտի և տորֆի խառնուրդի մեջ և ստեղծում են ջերմոցային պայմաններ: Գործընթացն արագացնելու համար, կտրոնները կարելի է մշակել արմատավորման խթանիչներով (Clonex, Հետերոաուկսին, Корневин) և/կամ հողախառնուրդը տակից տաքացնել:

Հնարավոր է նաև ջրի մեջ արմատակալումը։

Վնասատուները և հիվանդությունները

Ալրատիզերը, վահանակիրները, սարդոստայնային տիզերը կամ ուտիճները կարող են վնասել սերիսային:

Ջրախեղդ անելու հետևանքով և/կամ ոչ փխրուն, կարծր հողախառնուրդի պատճառով կարող են փտել բույսի արմատները:

Հնարավոր բարդություններ և խորհուրդներ

  • Եթե բույսը չի ծաղկում, ուրեմն լուսավորությունը բավարար չէ։
  • Բույսի տերևները դեղնում են, փչանում և թափվում հողի ավելորդ խոնավության պատճառով:
  • Սենյակը, որում գտնվում է բույսը, պետք է պարբերաբար օդափոխվի:
  • Գարնանը խորհուրդ է տրվում կտրել թույլ զարգացած ճյուղերը և քշտել ճյուղերի ծայրերը՝ ավելի լավ ճյուղավորում ստանալու համար:
  • Բոլոր ստորին ճյուղերը կտրելով, կարելի է փոքրիկ ծառի տեսք տալ սերիսային:

Հղումներ