Ֆիզալիսը (լատ.՝ Physális philadélphica) լոլիկի բարեկամներից է, պատկանում է մորմազգիների ընտանիքին: Միջատների միջոցով փոշոտվող մշակաբույս է: Այս մշակաբույսը պահանջկոտ չէ հողի նկատմամբ, կարող է աճել բոլոր տիպի հողերում, բացառությամբ թթու հողերից /PH=4,5/:
Արարատյան հարթավայրում ցանքը պետք է կատարել մարտի երկրորդ, իսկ նախալեռնային շրջաններում` ապրիլի առաջին տասօրյակում: Բանջարանային ֆիզալիսի սերմերը կարող են ծլել 15C ջերմաստիճանի դեպքում, իսկ համերաշխ ծիլերը ի հայտ են գալիս 25C ջերմաստիճանի դեպքում. 14-15 օր հետո: 40 օրական սածիլները դաշտ պետք է տեղափոխել 90 x 70սմ սխեմայով, բույսը բույսից տնկելով 30սմ հեռավորությամբ:
Բանջարային ֆիզալիսը օգտագործում են սննդաարդյունաբերության մեջ և դեկորատիվ նպատակներով: Նրանց ստանում են ներկեր: Պտուղները օգտագործում թարմ վիճակում, ինչպես նաև նրանցից պատրաստում են մուրաբաներ, մարմելադներ, թթուներ: Օգտագործում են հրուշակեղենի և սալաթների մեջ: Ի տարբերություն պոմիդորի, այս մշակաբույսի պտուղները շատ պահունակ և փխրուն են:
Monthly Archives: June 2016
Լոբին որպես սիդերատ
Լոբին (լատ.՝ Phaseolus vulgaris), ընդավորների ընտանիքին (Leguminosae) պատկանող խոտանման ցողուններով բույս է։ Ըստ թփի ձևի՝ լոբին կարող է լինել փաթաթվող և թփային։
Սպիտակուցային նյութերով լոբու հատիկները մոտենում են մսին։ Լոբու հատիկների մեջ սպիտակուցները կազմում են 20-22% (մսում՝ 20-23%)։ Կանաչ լոբու մեջ սպիտակուցները 6-7% են։ Բացի այդ լոբին պարունակում է մոտ 2% ճարպ և, վերջապես, վիտամիններ ու հանքային աղեր։
Լոբին աճելիս նաև հարստացնում է հողը ազոտով:
Լոբին ջերմասեր մշակաբույս է, սերմերը ծլում են 12-15 աստիճան ջերմության դեպքում, իսկ ծիլերը և բույսը չեն դիմանում 0 ստիճանին:
Ցանելուց առաջ լոբու սերմերը 20 րոպե թրջում են կալիումի պերմանգանատի 1 տոկոսանոց (10 գ՝ 1 լ ջրին) լուծույթի մեջ, հետո լավ լվանում հոսող ջրի տակ, այնուհետև չորացնում ստվերում:
Եթե լոբին ցանվում է բերքի համար ապա.
Թփային լոբին ցանում են 5-6 սմ խորությամբ, իրարից 20-25 սմ հեռավորության վրա, իսկ շարքերի միջև թողնում են 40 սմ: Փաթաթվող լոբու շարքերի միջև թողնում են 50 սմ տարածություն և ցանում են 25-30 սմ իրարից հեռու: Ամեն բույսի համար տնկում են մինչև 1,5 մ բարձրությամբ ձողեր կամ նախատեսում են այլ հարմարություններ, որպեսզի բույսը փաթաթվելով վեր աճի:
Լոբին գերադասում է չեզոք և թույլ թթվայնություն ունեցող հողեր (рН 6-7):
Սիդերացիայի համար լոբին ցանում են շատ ավելի խիտ և հնձում ու հողին են խառնում մինչև ծաղկելը:
Սոյան որպես սիդերատ
Սոյա, (լատ.՝ Glycine), պատկանում է բակլազգիների ընտանիքի խոտաբույսերի ցեղին։ Այն ունի մի քանի տասնյակ տեսակ։ Մշակության մեջ տարածված է թավոտ կամ մշակովի սոյա (Glycine․ hispida կամ Clycine max)։ Սոյա մշակովին միամյա է, վեգետացիոն շրջանը 90-160 օր է։ Արմատները խորանում են մինչև 1,5 մ և ավելի: Դրանց վրա բնակվում են բակտերիաներ, որոնք օդից ազոտ են կորզում, ինչով ոչ միայն ապահովում են սոյային, այլև որոշ քանակությամբ պաշարում են հողում:
Սոյան ճյուղավորվում է ու կազմում է մինչև 1 մ բարձրության թուփ:
Բակլազգիների մեջ սոյան առաջատար բույսի համարում ունի, քանի որ, բացի սիդերատ լինելուց, լայնորեն օգտագործվում է որպես սննդամթերք և անասնակեր: Սոյայի սպիտակուցը, իր հատկություններով, շատ մոտ է կենդանական ծագման սպիտակուցներին: Սոյայի չոր խոտը արժեքավոր անասնակեր է և իր սննդարարությամբ չի զիջում առվույտին ու երեքնուկին:
Սոյան որպես սիդերատ հնձում և խառնում են հողին մինչև ծաղկելը:
Հղումներ
Չերվիլ
Չերվիլը (լատ.՝ Anthriscus cerefolium) հովանոցավորների (նեխուրազգիների) (Umbelliferae, Apiaceae) երկշաքիլ բույսերի ընտանիքին պատկանող միամյա, հոտավետ խոտաբույս է: Շատ նման է մաղադանոսին: Համն էլ ունի մաղադանոսի և անիսոնի երանգներ: Օգտագործվում է որպես համեմունք և դեղաբույս: Որպես համեմունք օգտագործում են թարմ վիճակում, քնի որ չորացված չերվիլը կորցնում է հոտը: Երկար պահպանելու համար կարելի է սառեցնել:
Աճեցման առանձնահատկությունները
Ավելի հեշտ աճեցվող բույս դժվար գտնվի: Չերվիլը պահանջկոտ չի հողի նկատմամբ, ունակ է աճել ստվերում և չի վախենում կարճատև ցրտահարումներից: Բնականաբար, պարարտ հողում ավելի լավ է աճում ու ավելի շատ կանաչ զանգված է ձևավորում:
Հետաքրքիր է, որ ամռան վերջում ցանված չերվիլը կարող է բարեհաջող ձմեռել ձյան տակ: Իսկ ամռան շոգին, հակառակը, վատ է աճում, ուստի գարնանը ցանում են ստվերում կամ կիսաստվերում:
Բավարար լուսավորություն և ջերմություն ապահովելով չերվիլը շուրջ տարին կարելի է աճեցնել նաև տանը, օրինակ, լուսամուտի գոգին:
Երբ ցանել
Չերվիլի սերմերը սև են, մանր ու երկարավուն: Մոտ չորս տարի պահպանում են ծլողունակությունը: Կարելի է աշնանացան անել կամ ցանել վաղ գարնանաը: Ցանելուց հետո չերվիլը հասնում է 4-6 շաբաթվա ընթացքում: Որպես կանոն կտրում են թփի ողջ կանաչ մասը, քանի որ նոր ծիլեր համարյա չեն առաջանում: Որպեսզի այգում միշտ թարմ բերք լինի, 2-3 շաբաթը մեկ նոր ցանք են անում:
Սերմը ցանում են 0,5 սմ խորությամբ, առաջին ծիլերը հայտնվում են 2-3 շաբաթից: Երբ ծիլերը հասնում են 5 սմ բարձրության նոսրացնում են այնպես, որ առնվազն 15 սմ իրարից հեռու լինեն:
Խնամքը բարդ չէ ՝ անհրաժեշտ է պարբերաբար փխրեցնել հողը և ջրել:
Անբավարար խոնավության և ուժեղ շոգին չերվիլի տերևները շուտ կոշտանում են և բույսը արագ ծաղկում է: Բազմաթիվ հասած սերմերը թափվում են քետնին և առատ ինքնացանք անում: Եթե պետք է հավաքել սերմերը, ապա ցողունները կտրում են երբ սերմերը սկսում են գորշանալ և թողնում են հասնեն ու չորանալ ստվերում:
Չերվիլը որպես դեղաբույս
Կիրառվում է որպես օրգանիզմի տոնուսը բարձրացնող, մարսողությունը բարելավող, միզամուղ, ինչպես նաև հակաբորբոքային միջոց՝ շնչառական ուղիների հիվանդության և դեղնախտի դեպքում:
Հղումներ
Հողախառնուրդ լոլիկի սածիլների համար
Հայտնի է, որ առողջ, ուժեղ սածիլը ապագա լավ բերքի գրավականն է: Առողջ սածիլներ ստանալու համար մեծ նշանակություն ունի հողախառնուրդի ճիշտ ընտրությունը:
Հաղախառնուրդի բաղադրիչների պահեստավորումը
Երբ սկսում ենք լոլիկի սածիլների աճեցումը, հողը դեռ ծածկված է ձնով: Այնպես որ հողախառնուրդի բաղադրիչները պետք է պատրաստել և պահեստավորել աշնանը:
Հողախառնուրդի հիմնական բաղադրիչներն են՝
- Ճմահող կամ այգու հող – 1 մաս;
- Ոչ թթու տորֆ (pH 6.5) – 2 մաս;
- Ավազ (ծանկալի է գետի լինի և լվացած) – 0,5 մաս;
- Փտած գոմաղբ կամ լրիվ պատրաստ կոմպոստ – 1 մաս;
- Մաղած փայտածուխ – 1 բաժակ ստացված 1 դույլ խառնուրդին:
Այգու հողը հարկ է վերցնել այնպիսի տեղից, որտեղ վերջին 2-3 տարում մորմազգիներ (լոլիկ, տաքդեղ, բադրիջան կամ կարտոֆիլ) չեն աճեցվել:
Ստացված հողախառնուրդը պարտադիր մաղում ու ենթարկում են մանրէազերծման և վարակազերծման: Դրա ամենաարդյունավետ եղանակը շոգեխաշելն է, որի արդյունքում վերանում են բոլոր մանրէները, սնկերը և մեռնում են մոլախոտերի սերմերը: Շոգեխաշումն անում են ցանելուց 7-10 օր առաջ, որպեսզի այդ ընթացքում հողում վերականգնվեն օգտակար բակտերիաները:
Ստացված հողախառնուրդը պետք է շատ փխրուն լինի, օդանցանելի և միևնույն ժամանակ ջրակլանիչ: Ջրատարողունակությունը բարձրացնելու համար, շոգեխաշելուց հետո խառնուրդին կարելի ավելացնել չոր և մանրեցված տորֆամամուռ (լատ.՝ Sphagnum), մանրեցված կոկոսի թել կամ փքեցված պեռլիտ:
Почва для пикировки рассады помидоров
Для пикировки сеянцев томата в просеивании и пропаривании почвенной смеси уже нет необходимости, но, кроме разрыхлителя, можно добавить прямо в горшочек несколько гранул гидрогеля. Он при поливе будет впитывать в себя лишнюю влагу, а потом медленно отдавать ее.
Народные способы приготовления почвы для помидоров
Понятно, что огородная земля и песок есть у каждого огородника, а что делать, если у вас не оказалось других компонентов для составления почвенной смеси? Сейчас для этого есть много возможностей. Торф, например, с успехом можно заменить покупной смесью для рассады, которая изготавливается на основе торфа. Так же в продаже естьсапропель (очень плодородные илистые отложения пресных водоемов) и биогумус. Биогумус может с успехом заменить перегной или компост.
Опытные огородники иногда выращивают рассаду томатов в смеси, состоящей из 2 частей опилок (желательно лиственных древесных пород) и 1 части песка. Опилки при этом пропитываются раствором сбалансированной смеси минеральных удобрений, содержащей все необходимые элементы питания. Опилки можно использовать и как разрыхлитель для почвенной смеси. Для этого они должны быть мелкими, не содержать стружки и различных включений в виде палочек и сухих листьев. При необходимости их можно просеять. Лучше использовать лежалые опилки, а если вы используете свежие, то предварительно их надо заварить кипятком, отжать, смешать с мочевиной (30-40 г мочевины на ведро опилок), тщательно перемешать и немного подсушить для сыпучести. Таких опилок можно вносить в смесь до 20%.
http://www.supersadovnik.ru/text/pochva-dlya-rassady-tomatov-1004388
Ի՞նչ բաղադրիչներ կան խանութից գնված պատրաստի հողախառնուրդներում
К выбору земляной смеси нужно относиться серьезно. Земляная смесь должна иметь плотную структуру, чтобы удерживать растение в горшке и позволить корням укорениться. Также, почвенная смесь должна удерживать необходимую влагу в себе, потому что корни комнатных растений получают питание во время полива в виде растворенных в воде минеральных удобрений. Но вместе с тем, излишки влаги не должны задерживаться в горшке, земляная смесь должна оставаться воздухопроницаемой, а не слеживаться, корни растения должны дышать.
Перед начинающими цветоводами рано или поздно встанет вопрос: какой грунт лучше выбрать – покупной или можно воспользоваться простой садовой землей?
Современные покупные питательные смеси для комнатных растений трудно назвать земляными. Можно сказать, что земли, как таковой, там и нет. В состав покупных земляных смесей входит много таких материалов, которые позволяют растениям не только укорениться, но и чувствовать себя прекрасно, но, не зная об их свойствах, мы никогда бы и не догадались о том, что такие искусственные материалы широко используются в производстве грунтов. К таким материалам относятся керамзит, вермикулит, асбест, пуццолан, перлит и некоторые другие материалы, в том числе и синтетическое волокно.
Керамзит
Керамзит – строительный материал, но он так необходим в комнатном цветоводстве. Небольшие коричневые пористые шарики керамзита, получаемые из глины путем обжига, совершенно не впитывают воду. Поэтому в комнатном цветоводстве керамзит с успехом используется в качестве дренажа. Если шарики керамзита разбить на более мелкие части, то его можно добавить в субстрат для того, чтобы грунт в горшке не слеживался. Мелкие частички керамзита способствуют лучшей аэрации почвы в цветочном горшке.
Керамзит можно использовать в эстетических целях на поверхности субстрата. На верхнем слое почвы в горшке со временем образуется белесый налет. Это отложения солей от удобрений, отложения извести от полива жесткой водопроводной водой. Если насыпать немного керамзита на поверхности почвы в горшке, то он замаскирует и субстрат, и отложения минеральных солей.
С помощью керамзита можно поддерживать постоянную влажность воздуха. Для этого нужно взять поддон с керамзитом, налить в него воды, и поставить на поддон горшки с комнатными растениями, нуждающиеся в постоянной высокой влажности.
Перлит
Еще один компонент земляной смеси может выступить своеобразным вентилятором почвы – это перлит. Перлит– упругий кремнезем, имеющий небольшую массу. В покупных земляных смесях встречается в виде маленьких и очень легких серых или белых шариков или гранул. Перлит становится незаменимым компонентом в земляных смесях. Благодаря тому, что он очень легкий, перлит используют вместо речного песка в земляных смесях.
Кстати, перлит может использоваться как самостоятельный компонент, так и в виде смеси с речным песком или вермикулитом для укоренения черенков или молодых растений, особенно если эти растения боятся застоя влаги. А если к земляным смесям, содержащим садовую землю, а также низинный торф, добавить пятую часть перлита, вы добьетесь отличных результатов.Перлит можно использовать в качестве инертного материала длявыращивания растений на гидропонике. Перлит можно приобрести отдельно от земляной смеси в цветочном магазине.
Пуццолан
Пуццолан – еще один кремнезем вулканического происхождения. Благодаря своему гигроскопичному качеству (он может удерживать влагу) пуццолан нашел свое применение в производстве грунтов. При добавлении в субстраты пуццолан дробят на мелкие частицы, благодаря этому субстрат в горшке не слеживается.
Крупный пуццолан добавляют в земляные смеси, предназначенные для цветочных горшков или емкостей с резервуаром для воды. Также крупный пуццолан можно использовать в качестве дренажа вместо керамзита. Гранулы пуццолана создают более интенсивный воздухообмен в таких емкостях в отличие от керамзита, к которому очень быстро прилипает сырая смесь.
Кроме дренажа, у пуццолана есть еще одно применение. Для того, чтобы вокруг растений был всегда влажный воздух, их нужно поставить в поддоны, наполненные заранее замоченным пуццоланом. Постепенно высыхая, пуццолан будет испарять влагу, а растения смогут наслаждаться влагой без риска, что их корни загниют.
Асбестовое волокно
Асбестовое волокно – еще один строительный материал, который, казалось бы, не имеет никакого отношения к цветоводству. Однако и ему нашлось применение. Само по себе, асбестовое волокно – волокнистый материал, имеющий уплотненную структуру, очень близок по своим свойствам к стеклу и шерсти. Асбестовое волокно долгое время может находиться во влажном состоянии, но при этом не подвержено гниению, именно эти качества и учитываются в производстве грунтов. Асбестовое волокно прекрасно удерживает влагу, а благодаря его плотности можно добиться нужной влажности субстрата. Асбестовое волокно встречается в субстратах в виде небольших кубиков. Если любите эксперименты, то можно попытаться выращивать комнатные растения только в асбестовом волокне, добавляя различные подкормки в субстрат небольшими порциями или каплями.
Вермикулит
Еще один компонент земляной смеси –вермикулит. Вермикулит, как и керамзит, изготавливают из глины, которую нагревают до определенной высокой температуры. По своему виду он походит на пробковую или древесную стружку. Вермикулит – инертный и очень легкий материал, который не взаимодействует с самим растением, а лишь служит вентилятором грунта.
Вермикулит можно использовать вместо речного песка в чистом виде или в смеси с перлитом для укоренения черенков или проращивания семян в мини-тепличках, так как маленькие растеньица хорошо пускают корни в легком и воздушном субстрате. В готовых земляных субстратах вермикулит поддерживает субстрат в воздушном состоянии, препятствует слеживанию почвы и служит отличным средством для дренажа, так как совсем не задерживает воду.
Доломит
Доломит – осадочная порода, добываемая в карьерах, состоит из карбоната кальция, известкового шпата и марганца. Доломит измельчают, и уже в качестве доломитовой муки добавляют в субстраты, для уменьшения кислотности торфяных субстратов, а также для создания намеренно щелочной реакции почвенной смеси, исходя из требований тех или иных растений. Например, доломитовая мука – непременный компонент в субстрате для пафиопедилума – единственной орхидеи, предпочитающей некислую почву.
Древесный уголь
Издавна известно, что древесный угольобладает антисептическими свойствами. Его можно добавлять в вазу, где стоит букет, или в воду, где поставлены черенки для укоренения. Наличие угля позволяет воде оставаться чистой, не загнивать. Если черенки укореняются в твердом субстрате, то перед тем, как их посадить, обмакните черенки в порошок из древесного угля, это также поможет предотвратить загнивание черенка. Древесный уголь можно растолочь до состояния пудры и использовать в субстратах, предназначенных для таких растений, как орхидеи или кактусы, у которых толстые и нежные корни, очень чувствительные к влаге и способные к быстрому загниванию.
Речной песок
Речной песок – необходимый компонент почти любой земляной смеси. Речной песок широко используется в комнатном цветоводстве для укоренения черенков или проращивания семян. В готовых субстратах, предназначенных для проращивания семян, укоренения черенков, а также в субстратах для кактусов и суккулентов содержание песка может достигать 30-40%. Речной песок совершенно не задерживает воду, поэтому его можно использовать и в качестве дренажа. Песок не содержит никаких питательных веществ, но его присутствие не позволяет слеживаться грунту, обеспечивает вентиляцию грунта.
Особенно речной песок необходимо добавлять в грунты для больших и высоких комнатных растений. Во-первых, часто грунты для больших растений не поменяешь, поэтому существует риск слеживания грунта. Во-вторых, если добавить больше песка в кадки и горшки, то это позволит сохранить равновесие горшка, так как песок тяжелый, и центр тяжести всегда будет находиться в горшке.
Для комнатного цветоводства используется кварцевый речной песок. В карьерном песке есть много примесей, например, суглинков, имеющих щелочную реакцию. Как правило, суглинки имеют свойство слеживаться, поэтому такой песок в цветочные горшки лучше не добавлять.
Чистый кварцевый песок можно найти в магазинах для аквариумистов. Если у вас нет такой возможности, тогда возьмите любой песок, хорошенько его промойте, а затем прокалите. Только после этого его можно добавлять в земляные смеси.
Торф
Верховой торф уже давно с большим успехом используется в земляных смесях. Он выполняет роль естественной губки. При поливе торф собирает в себя воду, а потом постепенно отдает растениям. Торф способен удерживать воду, по объему в три раза превышающую его собственный объем. Верховой торф не разлагается, в нем не приживаются бактерии и микробы, поэтому он не создает никакой бактериальной угрозы для корней растений, его наличие в субстрате способствует хорошему доступу воздуха к корням растений.
Верховой торф образуют мхи-сфагнумы и стебли осоки. Такой торф прекрасно переносится всеми растениями. На сегодняшний деньверховой торф содержится практически во всех субстратах. Благодаря тому, что он очень легкий, субстраты с содержанием верхового торфа остаются легкими и воздушными, их можно с успехом использовать для укоренения черенков и для молодых растений, с тонкими неокрепшими корнями.
Однако следует знать, что верховой торф, сам по себе, создает кислую реакцию почвы (его собственный рН 4-5). Поэтому его присутствие в субстратах для растений, предпочитающих нейтральную или щелочную реакцию почвы нежелательно. Нейтрализовать кислую среду можно доломитовой мукой.
У верхового торфа есть одна особенность: торф остается влагоемким во влажном состоянии. Если торф пересыхает, то грунты с высоким процентным содержанием торфа не удерживают влагу, и мы получаем обратный эффект. Об этом нужно помнить, если самостоятельно составляем земляные смеси.
Но есть и плюсы: если для полива используется водопроводная вода, в которой, хотим мы этого или нет, всегда присутствует известь, то наличие верхового торфа в субстрате оттягивает появление белого известкового налета на поверхности земли в горшке.
Вересковая земля
Настоящая вересковая земля – это результат разложения листьев, стеблей, корней вереска в песчаных и супесчаных почвах и подлеске, или по-другому – грунт с высоким содержанием волокон и большим содержанием песка. Вересковая земля имеет высокую кислотность (рН 5,5), в ней очень мало минеральных примесей, благодаря чему является практически идеальным субстратом для выращивания таких растений, которые не выносят извести. Представителями таких растений можно считать азалии, рододендроны.
Вересковая земля входит в состав очень многих субстратов, предназначенных, для бегоний, сенполий, папоротников, гардений, гортензий.
В магазинах часто под названием «Вересковая земля» продается смесь песка и верхового торфа. Для того чтобы такая искусственная смесь не слеживалась, в нее можно добавить измельченной перепревшей сосновой коры и кокосовых нитей. Добавление дополнительных компонентов повысит качество искусственной вересковой земли и приблизит его к настоящей.
В условиях средней полосы России вересковую землю может заменить земля из-под сосен. У такой земли также высокая кислотность, она очень волокнистая и легкая.
Сосновая кора
Сосновая кора, предварительно измельченная и перегнившая, также широко используется в производстве земляных смесей и субстратов. Сосновая кора – очень легкая, хорошо пропускает воду и воздух, обладает очень высокой кислой реакцией (ее рН 3-4). Сосновая кора не содержит никаких полезных веществ, поэтому она может служить только компонентом в составлении субстратов.
Кстати, простая смесь сосновой коры и верхового торфа – неудачный вариант. Для повышения питательных веществ в такую смесь хорошо добавить перегноя, или садовую землю. Я думаю, ознакомившись со свойствами различных компонентов, вы с легкостью сможете сами составлять различные земляные смеси.
Неперепревшая сосновая кора, измельченная до небольших фрагментов размером около 1 см, составляет основу субстратов для орхидей, бромелиевых эпифитов, папоротников. Если вы решили сами заготовить сосновую кору, то выбирайте кору без древесины. Частички древесины при разложении могут служить источником гнили.
А вот кору лиственных растений в субстратах лучше совсем не использовать. В ней содержатся вещества, ограничивающие рост растений. При разложении такая кора будет выделять танин, и ваши растишки замрут, перестанут расти.
Сосновая кора, измельченная до состояния стружки, может использоваться для облегчения слишком тяжелой земли, например, суглинков, низинного торфа, речного ила. Ее можно использовать не только в субстратах для комнатных растений, но и в саду. Кстати, мульча из сосновой коры и иголок незаменима для садовых гортензий, голубики.
Мох сфагнум
Мох сфагнум, обладающий волокнистой губчатой структурой, считается самой подходящей почвой для выращивания орхидей. Однако, настоящий мох сфагнум – дорогое удовольствие и встречается очень редко. Поэтому в магазинных субстратах вместо сфагнума используются полиуретановые волокна, которые по своим качествам приближены к настоящему сфагнуму: они такие же легкие, воздухопроницаемые, хорошо удерживают воду.
Корни папоротника
Настоящие корни папоротников, обладающие высокой волокнистой структурой, при добавлении в субстрат создают эффект фильтра, благодаря чему они входили в классический состав субстратов для выращивания орхидей и бромелиевых эпифитов, а также миниатюрных растений, ценящих их легкость.
В настоящее время из-за экологии и дороговизны, в производстве субстратов вместо корней папоротников применяется измельченная сосновая кора.
Гидрогель
Наука и промышленность не стоит на месте. В продаже появилась новинка, которая нашла свое применение и в комнатном цветоводстве. Это гидрогель – искусственный полимер, инертный материал, не вступающий во взаимодействие с растением, он не токсичен. Гидрогель – своеобразная губка. Один грамм гидрогеля способен удержать 300 грамм воды. Чайная ложка гидрогеля при замачивании занимает объем семисотграммовой банки. Гидрогель – находка для цветоводов. Добавление лишь нескольких гранул в цветочный горшок избавит растение от излишней влаги. Он способен полностью заменить и мох сфагнум, и асбестовое волокно.
В гидрогеле жидкость находится в доступной форме для растений и может свободно потребляться растениями по мере необходимости. Добавление гидрогеля в земляную смесь в цветочных горшках позволяет сократить число поливов, увеличивает интервалы поливов в 5-6 раз, уменьшает колебания влажности почвы.
Предварительно перед применением гранулы гидрогеля нужно замочить в воде, а лучше в растворе минеральных удобрений. Гидрогель можно вносить в земляные смеси не только при пересадке. Сделайте проколы в грунте обычным карандашом и положите несколько гранул замоченного гидрогеля в эти проколы.
Гидрогель нашел широкое применение в гидропонике, выгонке, его с успехом можно использовать в саду и огороде, в теплицах и парниках при выращивании рассады.
http://floweryvale.ru/houseplants/earth-mixes-for-houseplants.html
Պոմիդորի, տաքդեղի և բադրիջանի սածիլների աճեցումը
Պոմիդորի, տաքդեղի և բադրիջանի սածիլները Արարատյան հարթավայրի պայմաններում կարելի է աճեցնել ջերմատան, տաքացվող և արևային ջերմոցներում, բաց գրունտի սածիլանոցներում, իսկ նախալեռնային և լեռնային շրջաններում միայն տաքացվող ջերմոցներում:
Սածիլի աճեցումը ջերմատան պայմաններում
Ցանքը կատարել 5x5x5սմ3 սնման մակերես ունեցող խոռոչիկների մեջ: Որպես սուբստրատ կարելի է օգտագործել տորֆ, 3 մաս տորֆ 1 մաս կենսահումուս կամ ըստ Բանջարաբոստանային և տեխնիկական մշակաբույսերի գիտական կենտրոնում կատարած փորձերի արդյունավետ է նաև 4 մաս տորֆ, 4 մաս ճմահող, 2 մաս կենսահումուս խառնուրդի օգտագործումը: Նախքան ցանելը լավ ջրվում են խոռոչիկները սննդարար լուծույթով: Փայտիկի օգնությամբ յուրաքանչյուր խոռոչիկում դրվում է 1 սերմ: Ցանքից հետո սերմերը ծածկվոմ են տորֆի բարակ շերտով և պոլիէթիլենային թաղանթով հավասարաչափ ծլելու համար: Այրումներից խուսափելու համար պոլիէթիլենայինթաղանթը ծածկել թերթով:
Շուտ ծլելու համար կարելի է տեղադրել ջեռուցման խողովակների վրա: Ջերմությունը հավասարչափ բախշելու համար պետք է խոռոչիկները տեղադրվեն խողովակներից բարձր 20-30սմ: Եթե խոռոչիկները տեղադրվում են հողի վրա, ապա այն պետք է լինի հնարավորին չափ հարթ և ծածկված լինի սպիտակ պոլիէթիլենային թաղանթով, որպեսզի արմատները զերծ մնան հողի մեջ թափանցելուց /արմատները կվնասվեն վերատնկման ժամանակ/ և հողի հիվանդություններից: Ծլման շրջանում պահպանել խոնավությունը: Ծլելուց անմիջապես հետո հեռացնել պոլիէթիլենային թաղանթը, որ չայրի սածիլները և ջրել սննդարար լուծույթով: Սննդարար լուծույթը պատրաստել 10լ ջրին ավելացնելով ամոնյակային սելիտրա 5-10գ; սուպերֆոսֆատ 40-50գ; ծծմբաթթվային կալիում 15-20գ: Եթե հնարավոր չէ ճարել բոլոր նշված պարարտանյութերը ապա օգտագործել նիտրոամոֆոսի 40-60գ-ը 10լ ջրում լուծույթը; Խոնավության և լավագույն ջերմաստիճանի (24-260C)–ի պայմաններում սովորաբար պոմիդորի սերմերը ծլում են 4-5 օրում: Շաքիլատերևների բացվելուց հետո ջերմաստիճանը իջեցվում է մինչև ցերեկը 18-200C իսկ գիշերը 15-160C, որը պահպանում է սածիլները ձգվելուց: Մի շաբաթ հետո ջերմաստճանը բարձրացվում է ցերեկը արևային եղանակին 20-220C, ամպամած օրերին մինչև 18-190C, գիշերը 17-180C : Սածիլները ջրել չափավոր: Ցանկալի է ջրել առավոտյան շուտ:
Տաքդեղի համար ջերմաստիճանային պայմանները ավելի բարձր են : Մինչև սերմերի ծլելը 25-300C 4-7 օրվա ընթացքում մինչև ծլելը, որից հետո իջեցնում են 16-180C ցերեկը և գիշերը 12-140C: Հաջորդ օրերը արևոտ եղանակին մինչև 22-280C, ամպամաշ օրերին մինչև 18-200C ցերեկը և գիշերը 15-160C: Տաքդեղի սածիլները ջրում են ավելի առատ, քանի որ նրանք ավելի զգայուն են խոնավության անբավարվածությանը:
Բադրիջանի սածիլները աճեցվում են տաքդեղի սածիլների նման: Հաշվի պետք է առնվի այն հանգամանքը, որ բադրիջանի սածիլները ավելի զգայուն են հողի բերրիությանը, ավելի ջերմասեր են և դանդաղ են զարգանում վաղ հասակում: Կարելի է սածիլները խոռոչիկներից անմիջապես տեղափոխել դաշտ մինչև 40 օրական հասակը:
Վերատնկում
Եթե դաշտ են տեղափոխվելու 40-65 օրական սածիլներ, ապա անպայման պետք է վերատնկվեն ավելի մեծ մակերես ապահովող ամանների մեջ: Ամենահարմար ժամկետը վերատնկման համար 1-2 իսկական տերևի փուլն է, որը ծլելուց 10-14օր հետո է: Ընտրում են առողջ, լավ զարգացած բույսերը: Խոռոչիկների հողը լավ ջրում ենք և 1-2 ժամ հետո շատ հեշտությամբ դուրս են գալիս փոքրիկ թաղարիկները: Տեղափոխում ենք ամանների մեջ, որոնք ունեն 10×10 x10 սմ խոր. ծավալ: Տաքդեղը և բադրիջանը կարող են վերատնկվել ավելի փոքր 6-8 սմ տրամգիծ ունեցող ամանների մեջ: Ամանները կարող են լինել թղթից, պլասմասայից, կարող են լինել պոլիէթիլենային տոպրակներ, որոնց տակը պետք է լինեն անցքեր օդի թափանցման համար:
Նախքան վերատնկելը ամանների տորֆը ջրում ենք համեմատաբար ավելի խիտ սննդարար լուծույթով: Սննդարար լուծույթների խտությունների տարբերությունը խթանում է արմատային համակարգի զարգացմանը: Վերատնկումից հետո օգտագործել սննդարար լուծույթ գ/լ – ամոնյակային սելիտրա-10, սուպերֆոսֆատ-50, ծծմբաթթվային կալիում-20, մագնեզիումի սուլֆատ-10: Սնուցում ենք առաջին անգամ 1-2 շաբաթ անց վերատնկումից հետո և 7-10 օր դաշտ տեղափոխելուց առաջ: 10 լ լուծույթի ծախսը 1.5-2.5քառ.մ-ին Երբ բույսերի տերևները կպնում են իրար, անհրաժեշտ է հեռացնել իրարից, անհրաժեշտ լուսավորվածություն ապահովելու համար: Սածիլները կարելի է դաշտ տեղափոխել ծաղկած և կոկոնակալած վիճակում, 50-65 օրական սածիլներ:
Սածիլի աճեցումը արևային ջերմոցներում
Ջերմոցներում օգտագործվում է 3 մաս տորֆ, 1 մաս բուսահող, 1 մաս ճմահող հողախառնուրդը, որի յուրաքանչյուր խորանարդ մետրին ավելացվում է 2-4 կգ ազոտական պարարտանյութ, 4-5 կգ սուպերֆոսֆատ և 2-2.5 կգ կալիումական պարարտանյութ: Ջերմոցի հողը անյպես պետք է լցնել, որ շրջանակը ծածկելուց հետո հողի մակերեսի և ապակու միջև 12-15սմ ազատ տարածություն մնա: Ջերմոցում հողախառնուրդը լցնում են 15-18 սմ շերտով: Պոմիդորը ցանելու համար օգտագործում են ատամնավոր, իսկ բադրիջանի և տաքդեղի սածիլների համար` ճաղավոր մարկյոռներներ: Ցանելուց հետո սերմերը ծածկում են 0.5-1սմ հողաշերտով: Սերմերը ցանելուց հետո պետք է ջրել, ծածկել ապակեպատ շրջանակներով և տաք ծածկոցներով: Մինչև սերմերի ծլելը ջերմոցներում պահպանում են 22-240 ջերմություն: Ծիլերը երևալուց հետո մինչև առաջին իսկական տերևը և ցերեկը, և գիշերը ջերմաստիճանը պետք է իջեցնել 12-150–ի: Առաջին տերևները երևալուց հետո մինչև դաշտ փոխադրելը, ցերեկները ջերմաստիճանը պետք է պահպանել 22-240-ի սահմաններում, իսկ գիշերը իջեցնել 12-140 , որպեսզի բույսերը չձգվեն, լավ արմատային համակարգ կազմակերպեն, լինեն կարճ և հաստ: Արևոտ տաք օրերին, երբ դրսում ջերմությունը հասնում է 12-150-ի, անհրաժեշտ է ջերմոցները ցերեկվա ընթացքում բոլորովին բաց պահել և շրջանակները ծածկել միայն գիշերները: Սերմերը ծլելուց հետո ամենակարևոր աշխատանքը խիտ ծլած բույսերը ժամանակին նոսրացնելն է: Պետք է նոսրացնել առաջին իսկական տերևները երևալու ժամանակ և թողնել շարքում բույսը- բույսից 5-6սմ, իսկ լեռնային շրջաններում 8-10սմ հեռավորությամբ: Հանած բույսերը կարելի է վերատնկել այլ ջերմոցում: Բադրիջանի և տաքդեղի բույսերը կարելի է ավելի խիտ թողնել: Սածիլի ելքը 1քառ.մ կարող է լինել 400-500հատ: Վերատնկման դեպքում 300հատ նոսրացրած բույսերի վրա շաղ տալ հողախառնուրդ մինչև շաքիլատերևը և ջրել, որը նպաստում է մազարմատների առաջացմանը: Հետագա խնամքի աշխատանքներն են` օդափոխություն, քաղհան, փխրեցնում, ջրում, սնուցում: Սածիլները պետք է սնուցել օրգանական և հանքային պարարտանյութերով: Առաջին սնեցումը տալ թռչնաղբահեղուկով, որը պատրաստվում է հետևյալ ձևով.1 մաս չոր թռչնաղբին ավելացվում է 1 մաս ջուր և թողնվում մինչև պճպճա, որից 4-5օր հետո 1 դույլը նոսրացվում է 8-10դույլ ջրով: 1դույլ նոսրացրած լուծույթը տալ 250-300 բույսին, որից հետո ջրել 2 դույլ մաքուր ջրով: Երկրորդ սնեցումը տալ 15 օր հետո հանքային պարարտանյութերի լուծույթով, որը պատրաստվում է հետևյալ կերպ. 18-20գ ամոնիակային սելիտրա, 40-50գ սուպերֆոսֆատ,15-20գ կալիումական աղ լուծում են 1-2 դույլ մաքուր ջրում: Երրորդ սնեցումը կատարվում է գոմաղբահեղուկով տնկելուց 10օր առաջ: Տավարի թարմ գոմաղբը նոսրացվում է 5-6 անգամ: Գոմաղբահեղուկը հողին տալիս է կպչողականություն և ապահովում է սածիլները հողագնդով դաշտ տեղափոխելը: Լավ աճեցրած սածիլը դաշտ տեղափոխելուց պետք է ունենա 5-7 տերև, լինի կարճ, հաստ և մուգ կանաչ գույնի, ունենա լավ զարգացած արմատային համակարգ:
Աղբյուրը` «Արմավիրի գյուղատնտեսության աջակցության մարզային կենտրոն»
Առողջ սածիլը բարձր բերքի երաշխիք
Բանջարեղենի արտադրության շղթայում կարևորվում է հատկապես սածիլի աճեցման օղակը: Աճեցված սածիլի որակը կանխորոշում է բերքի և´ քանակը, և´որակը: Ստացված ընդհանուր բերքի շուրջ 50-60%-ը կազմակերպվում է հատկապես այն ցողունների վրա, որոնց բողբոջների առաջացումը տեղի է ունենում սածիլային հասակում: Բանջարեղենի մշակությունը սածիլային եղանակով երկարացնում է բույսերի վեգետացիայի շրջանը, որը նպաստում է բերքի ավելի վաղ ստացմանը: Բացի այդ, սածիլների աճեցումը ջերմոցներում հնարավորություն է տալիս զարգացման վաղ շրջանում պաշտպանել երիտասարդ բույսերն արտաքին անբարենպաստ պայմաններից, հիվանդություններից և վնասատուներից:
Բանջարային մշակաբույսերի բաց գրունտի ցանքերը վաղ սածիլներով ապահովելու համար օգտագործվում են ջերմոցներ և ջեռուցվող գրունտ, որոնք անհրաժեշտ է կենտրոնացնել այնպիսի հողամասում, որը բաց լինի արևելքից, արևմուտքից և հարավից (որպեսզի լիարժեք լուսավորվի), իսկ հյուսիսից` պաշտպանված լինի քամիներից:
Սածիլների մշակությունը սկսվում է ջերմոցների նախապատրաստումից: Ջերմոցները մաքրվում են աղբից, բուսական մնացորդներից: Ջերմոցների հողը պարբերաբար անհրաժեշտ է փոխել կամ ախտահանել: Ջերմոցների հողի ախտահանման աշխատանքները բարդ են և անհատ ֆերմերին տնտեսությունների ներկա պայմաններում` ֆինանսական և տեխնիկական միջոցների բացակայության պատճառով դժվար կիրառելի: Ուստի նպատակահարմար է ջերմոցների հողը ամեն տարի փոխել, այդ իսկ պատճառով հանվում է 10-15սմ հողաշերտը և այն փոխարինվում նոր պատրաստված հողախառնուրդով (այս աշխատանքները կատարվում են բանվորական ուժի օգնությամբ, օգտագործվում են հասարակ գյուղատնտեսական գործիքներ` բահ, թի, խարակ, ձեռնասայլակ, փոցխ):
Սածիլների աճեցման համար հողախառնուրդը պետք է օժտված լինի բարձր կլանողականությամբ, օդաթափանցությամբ և պարունակի բույսերին անհրաժեշտ սննդանյութեր: Այդպիսի հատկություններով օժտված հողախառնուրդ ունենալու համար հիմնականում այն պատրաստվում է`
—ճմահողից (չլինելու դեպքում այն կարող է փոխարինվել սովորական դաշտային հողով),
—բուսահողից (բուսահողի փոխարեն կարող է օգտագործվել կենսահումուս),
—տորֆից (ի հաշիվ տորֆի քանակության, հողախառնուրդին կարելի է ավելացնել հրաբխային խարամ, պերլիտ կամ ցեոլիտ):
Յուրաքանչյուրի քանակական հարաբերությունը պայմանական է և կարող է փոխարինվել` կախված տեղի պայմաններից և տնտեսության հնարավորություններից:
Հողախառնուրդի կազմը
Ճմահող (կամ դաշտային հող) 30-50%, բուսահող (կամ կենսահումուս) 20-30%, տորֆ (հրաբխային խարամ, պերլիտ, ցեոլիտ) 40-80%:
Մինչև հողախառնուրդի պատրաստելը, ճմահողը, բուսահողը և տորֆը առանձին-առանձին մաղվում են, հեռացվում են կոշտուկները: Եթե հողախառնուրդի կազմում բուսահողի քանակությունը 20%-ից ցածր է կամ ընդհանրապես բացակայում է, ապա հողախառնուրդին ավելացվում է 0.5-1.0կգ ամոնիակային սելիտրա, 1.0-1.5կգ կալիումական աղ, 2.0-3.0կգ սուպերֆոսֆատ, 0.3կգ ծծմբաթթվային մագնեզիում:Հողախառնուրդը պատրաստելիս շերտ-շերտ լցնում են ճմահող, բուսահող, տորֆ և հանքային պարարտանյութեր: Բահի օգնությամբ խառնվում են այնքան ժամանակ, մինչև ստացվի համասեռ զանգված, որը լցվում է ջերմոցները և հարթեցվում, հողաշերտի հաստությունը պետք է լինի 15-18սմ:
Սերմերի նախացանքային մշակումը
Սածիլների որակի բարձրացման գործում ոչ պակաս կարևոր նշանակություն ունի սերմերի նախացանքային մշակումը: Գոյություն ունեն սերմերի նախացանքային մշակման մի շարք միջոցառումներ, որոնց կիրառությունը բարձրացնում է սերմերի ծլունակությունը, ծլման էներգիան, կանխում` սերմնանյութի միջոցով հիվանդությունների և հարուցիչների տարածումը, ինչը և նպաստում է սածիլների որակական ցուցանիշների բարձրացմանը:
Սերմերը կարելի է ախտահանել քիմիական և թերմիկ եղանակներով: Քիմիական եղանակով սերմերը պետք է ախտահանել երկհերթ` սկզբում հակավիրուսային պրեպարատներով, իսկ լվանալուց հետո այնպիսի պրեպարատներով, որոնք կիրառվում են սնկային և բակտերիալ հիվանդությունների դեմ:
Ախտահանում հակավիրուսային պրեպարատներով
• 1% կալիում պերմանգանատի լուծույթի մեջ սերմերը պահել 15-20 րոպե տևողությամբ, որից հետո անմիջապես լվանալ հոսող ջրում (15 րոպե) և չորացնել,
• 20% աղաթթվի լուծույթի մեջ սերմերը պահել 30 րոպե տևողությամբ, որից հետո (30 րոպե) լվանալ հոսող ջրում և չորացնել
Բույսերը սնկային և բակտերիալ հիվանդություններից զերծ պահելու համար սերմերը կարելի է ախտահանել ՏՄՏԴ կամ կուպրոզան պրեպարատով` 1կգ սերմին ծախսելով 4-5գր ախտահանիչ: Սերմերը և ախտահանիչ նյութը լցվում են փակվող ապակե տարայի մեջ և խառնվում: Այս ախտահանումը անհրաժեշտ է կատարել ցանքից անմիջապես առաջ կամ 2-3 շաբաթ առաջ:
Աղբյուրը` «Վայոց Ձորի գյուղատնտեսության աջակցության մարզային կենտրոն» ՓԲԸ
ԲԱՆՋԱՐԱՅԻՆ ՄՇԱԿԱԲՈՒՅՍԵՐԻ ՍԱԾԻԼՆԵՐԻ ԱՃԵՑՈՒՄ
Ուշադրություն: Հոդվածում օրգանական հողագործությանը հակասող խորհուրդներ կան:
Բաց գրունտի համար
Սերմերի նախապատրաստում ցանքին
Ցանքից առաջ անհրաժեշտ է սերմերը մաքրել, տեսակավորել և ախտահանել: Ցանքից առաջ, ծլման ընթացքն արագացնելու և համերաշխ ծլունակություն ապահովելու համար խորհուրդ է տրվում սերմերը 12 ժամ տևողությամբ թրջել միկրոտարրերի լուծույթում` բորաթթու-0.02, ծծմբաթթվային մանգան-0.05, ծծմբաթթվային ցինկ-0.05, մոլիբդենաթթվային ամոնիում-0.01, ծծմբաթթվային պղինձ-0.05, ծծմբաթթվային երկաթ- 0.05, կալիումի յոդատ 0.025%: Լուծույթի ջերմաստիճանը պահպանել 22-24 0C: Սերմերի չոր զանգվածի և լուծույթի հարաբերությունը` 1:3-4: Թրջելուց հետո սերմերը չորացնել, նոր միայն ցանել: Նույն բաղադրությամբ լուծույթն առաջարկվում է կիրառել նաև բույսերի արտաարմատային սնուցման համար` 2-3 տերև հասակում: Սերմերի նախացանքային մշակման համար կարելի կիրառել նաև կենսապատրաստուկներ, մասնավորապես ՝ հիդրոգումատ, նագրո և այլն:
Ցանքի և տնկման ժամկետները
Բանջարային մշակաբույսերի ցանքերն անհրաժեշտ է կատարել Արարատյան հարթավայրի պայմաններում` արևային ջերմոցներում` մարտի 10-15-ը, իսկ սածիլումը՝ ապրիլի 25-ից մինչև մայիսի 10-ը: Նախալեռնային շրջաններում ցանքը կատարել արևային ջերմոցներում` ապրիլի առաջին տասնօրյակում, իսկ սածիլումը՝ հունիսի 1-ից մինչև 15-ը:
Սածիլների աճեցման եղանակները
Բույսերը կարելի է աճեցնել բնացան և սածիլային եղանակներով: Սածիլային եղանակը երկարացնում է բույսերի վեգետացիայի շրջանը, նպաստում բերքի ավելի վաղ ստացմանը: Սածիլի որակը էականորեն ազդում է բերքի կազմակերպման ժամկետների, բերքատվության և բերքի որակի վրա, քանի որ սածիլային շրջանում են ձևավորվում այն ցողունները, որոնց բողբոջներն իրենց վրա կրելու են բերքի հիմնական մասը (50-60%):
Ջերմոցներում սածիլների աճեցման եղանակները
Սածիլների մշակությունն ավանդական եղանակով
Սերմերի ցանքը ջերմոցներում կատարվում է բնային կամ գծային եղանակով: Այդ նպատակով օգտագործում են համապատասխան մարգոցներ: Սերմերը ցանել մարգոցներից առաջացած բների մեջ կամ գծերի երկարությամբ, վրայից ծածկել մաղած տորֆի կամ հողախարնուրդի 2 սմ բարակ շերտով և ջրել շատ մանր անցքեր ունեցող ցնցուղով: Մեկ քառակուսի մետրի վրա ցանվում է 8-10 գ սերմ: Բնային ցանքի դեպքում կարելի է ստանալ 450-650, իսկ գծայինի դեպքում` 650-850 հատ սածիլ: Ցանքից հետո ջերմոցները ծածկել ապակե շրջանակներով, վրայից փակել պոլիէթիլենային թաղանթով և հնարավորության դեպքում նաև բամբակե գործվածքով: Մինչև ծլելը՝ ցանքից 5-6 օր հետո ջրել (ծլաջուր տալ): Ջերմոցները չբացել մինչև ծլելը, որից հետո հեռացնել բամբակե ծածկը և օդափոխել ամեն օր: Առաջին իսկական տերևների առաջանալուց հետո, անհրաժեշտության դեպքում, կատարել նոսրացում, հանված բույսերը կարելի է վերատնկել (պիկիրովկա) մեկ այլ ջերմոցում:
Սածիլների մշակություն տորֆաբուսահողային թաղարներում
Առավել վաղ ու բարձր բերք ապահովելու համար բարձրորակ սածիլներ կարելի է աճեցնել տորֆաբուսահողային թաղարներում` օգտագործելով պոլիէթիլենային խոռոչիկներ: Ցանքը կատարել 5x5x5 սմ սնման մակերես ունեցող խոռոչիկների մեջ: Որպես հողախառնուրդ կարելի է օգտագործել` 3 մաս տորֆ, 1 մաս կենսահումուս, կամ 4 մաս տորֆ, 4 մաս ճմահող, 2 մաս կենսահումուս: Սածիլների աճեցման ժամանակ անհրաժեշտ է տալ 2-3 սնուցում (համակցված պարարտանյութերով՝ NPK /13:40:13; NPK /20:20:20): Մինչև սածիլների դաշտ տեղափոխելը, անհրաժեշտ է աստիճանաբար վարժեցնել (կոփել) դրսի պայմաններին` 7-10 օր ջերմոցները բաց պահելով: Նախքան ցանքը խոռոչիկները լավ ջրվում են սննդարար լուծույթով, յուրաքանչյուր խոռոչիկում դրվում է 1 հատ սերմ: Ցանքից հետո սերմերը ծածկվում են տորֆի կամ հողախառնուրդի բարակ շերտով և պոլիէթիլենային թաղանթով՝ հավասարաչափ ծլելու համար: Խոռոչիկները տեղադրվում են հողի վրա. այն պետք է լինի հնարավորին չափ հարթ և ծածկված սպիտակ պոլիէթիլենային թաղանթով, որպեսզի արմատները զերծ մնան հողի մեջ թափանցելուց և հողի հիվանդություններից: Ծլման շրջանում պահպանել խոնավությունը: Սերմերը ծլելուց (ծկտելուց) անմիջապես հետո հեռացնել պոլիէթիլենային թաղանթը, որպեսզի չայրվեն ծիլերը և ջրել սննդարար լուծույթով: Սննդարար լուծույթը պատրաստել` 10լ ջրին ավելացնելով 15-20 գ համակցված պարարտանյութեր` Կրիստալոն կամ Մասթեր (NPK/13:40:13; NPK/20:20:20): Խոնավության և լավագույն ջերմաստիճանի (24-26 0C) պայմաններում լոլիկի սերմերը սովորաμար ծլում են 4-5, իսկ տաքդեղինը և սմբուկը` 6-8 օրում: Շաքիլատերևների բացվելուց հետո ջերմաստիճանն իջեցվում է ցերեկը մինչև 18-20 0C, իսկ գիշերը` 15-16 0C, որպեսզի սածիլները չձգվեն: Մի շաբաթ հետո ջերմաստճանը բարձրացվում է` ցերեկը արևային եղանակին` 20-22 0C, ամպամած օրերին` մինչև 18-19 0C, գիշերը` 17-18 0C: Սածիլները ջրել չափավոր` ըստ պահանջի:
Ծածկած գրունտի համար
Ջերմատանը սածիլներն աճեցվում են միայն թաղարային եղանակով: Բոլոր մշակաբույսերի ցանքն անհրաժեշտ է կատարել սորտային լավորակ զտված, ստուգված և ախտահանված սերմերով: Ախտահանված սերմերը կարելի է և նպատակահարմար է ցանել տորֆով կամ հողախառնուրդով (7 մաս տորֆ, 2 մաս բուսահող, 1 մաս ճմահող) լցված պոլիէթիլենային խոռոչիկներում: Նախքան ցանքը, խոռոչիկները լավ ջրվում են սննդարար լուծույթով, յուրաքանչյուր խոռոչիկում դրվում է 1 հատ սերմ: Ցանքից հետո սերմերը ծածկվում են տորֆի կամ հողախարնուրդի բարակ շերտով և պոլիէթիլենային թաղանթով՝ հավասարաչափ ծլելու համար: Խոռոչիկները տեղադրվում են հողի վրա, որը պետք է լինի հնարավորին չափ հարթ և ծածկված սպիտակ պոլիէթիլենային թաղանթով, որպեսզի արմատները զերծ մնան հողի մեջ թափանցելուց և հողի հիվանդություններից: Ծլման շրջանում պահպանել խոնավությունը: Սածիլների աճեցման սկզբնական շրջանում ջերմաստիճանը պետք է պահպանել 24- 25 0C սահմաններում, որպեսզի շատ չձգվեն: Սածիլների մշակության ընթացքում ջրումները կատարվում են սննդարար լուծույթով, որը 1լ ջրում պարունակում է` N-200, P-80, K-160, Ca-280, Mg-50 մգ, ինչպես նաև միկրոտարրերով` Fe-4, B-0,5, Mn-0,5, Zn-0,05, Cu-0,05 մգ/լ: Երբ սածիլները հասնում են 7-10 սմ բարձրության, դրանք պետք է վերատնկել տորֆով կամ հողախառնուրդով լցված պլաստիկ բաժակների մեջ:
Գ. Սարգսյան,
գյուղատնեսական գիտությունների դոկտոր, Բանջարաբոստանային և տեխնիկական մշակաբույսերի գիտական կենտրոն
Ճմահող
Ճմահողը մարգագետնային, տափաստանային կամ դաշտային, խոտաբոյսերով խիտ ծածկված հողի մակերեսային շերտն է: Այն, որպես հողախառնուրդների բաղադրիչ, լայն կիրառում ունի այգեգործությունում, ինչպես նաև ծաղկաթաղարների, սածիլի բաժակների համար հողախառնուրդներ պատրաստելիս:
Տարբերակում են ճմահողի ծանր (կավի մեծ պարունակությամբ), միջին ծանրության (ավազի և կավի հավասար պարունակությամբ) և թեթև (ավազի մեծ պարունակությամբ) տեսակները:
Ճմահողը սկսում են պահեստավորել աշնանը կամ գարնանը: Ճմահողը, շերտի խորությամբ (6-12 սմ), կտրատում են մոտավորոպես 40×40 սմ ուղղանկյունների և ոչ արևկող տեղում դարսում թարս ու շիտակ՝ այնպես, որ խոտի կողմը դիպչի վերին շերտի խոտի կողմին: Հնարավորության դեպքում, քայքայումն արագացնելու համար, ամեն երկու շերտից հետո խորհուրդ է տրվում մեկ շերտ գոմաղբ լցնել: Եթե ճիմի թթվայնությունը բարձր է, ապա շերտերի արանքում կիր են լցնում՝ 50 գրամ 1 ք.մ. երկշերտ շարված ճիմի մակերեսին:
Շարվածքի բարձրությունը չպետք է գերազանցի 1,5 մետրը, իսկ լայնությունն անում են 1,5-2,5 մ:
Շարվածքը պետք է պարբերաբար ջրել: 2-3 ամսից խոտը և արմատները պետք է փտեն և ճմահողը պատրաստ կլինի հողախառնուրդներում կիրառելու համար: Իսկ երկու տարի սպասելու դեպքում, ճմահողի շատ ավելի բարձր որակ կարելի է ապահովել:
Երբ ճմահողի փոքր քանակություն է անհրաժեշտ, ապա ճիմից փխրելով առանձնացնում են հողը, իսկ բուսական մասը օգտագործում են կոմպոստի կամ ցանքածածկի համար: