All posts by Partizpan

Դիփսիս դեղնավուն

Դիփսիս դեղնավունի (անգլ.՝ Аreca palm, ռուս.՝ Дипсис желтоватый, լատ.՝ Dypsis lutescens) հայրենիքը Մադագասկարն է:

According to NASA and Dr. B. C. Wolverton, the areca palm filters xylene and toluene from the air. Wolverton also specifies that, at 1.8 m (5 ft 11 in) in height, the plant will transpire 1 liter of water per 24 hours, thereby making it an effective humidifier.
Освещение
Хризалидокарпус предпочитает яркий свет и способен переносить прямые солнечные лучи. Подходит для размещения у южных окон. Притенение потребуется только в летний период — от полуденного солнца.
Температура
В летний период хризалидокарпус предпочитает температуру воздуха 22-25°C. В остальные времена года для пальмы нужно теплое содержание — 18-23°C, не ниже 16°C. Круглый год надо обеспечить пальме приток свежего воздуха, избегая сквозняков.
Влажность воздуха
Хризалидокарпус любит повышенную влажность, поэтому в теплое ввремя года рекомендуется частое опрыскивание. Летом растение следует регулярно опрыскивать мягкой отстоянной водой комнатной температуры. Осенью и зимой опрыскивания не проводят. У хризалидокарпуса следует не реже двух раз в месяц обмывать листья.
Полив
Хризалидокарпус в весенне-летний период поливают обильно, мягкой отстоянной водой, по мере подсыхания верхнего слоя субстрата. С осени полив сокращают до умеренного, не доводя земляной ком до полной просушки. Осенью и зимой следует следить, чтобы не было перелива, это очень опасно для растения. Поливать в осенне-зимний период следует спустя 2-3 дня после того как верхний слой субстрата просохнет.
Удобрение
Хризалидокарпус нуждается в подкормке круглый год. Весной и летом подкармливают пальму 2 раза в месяц специальными удобрениями для пальм или минеральными удобрениями для декоративно-лиственных растений. В осенне-зимний период подкармливают 1 раз в месяц.
Почва
Хризалидокарпус предпочитает земельную смесь — 2 части легкой глинисто-дерновой земли, 2 части перегнойно-листовой, 1 часть торфяной, 1 часть перепревшего навоза, 1 часть песка и немного древесного угля.
Можно воспользоваться готовим грунтом для пальм.
Пересадка
Хризалидокарпус тяжело переносит пересадку, поэтому ее заменяют перевалкой с заменой дренажа и досыпкой земли. Молодые, активно растущие экземпляры следует переваливать ежегодно, взрослые — через 3—4 года, у кадочных пальм вместо перевалки ежегодно меняют верхний слой субстрата. На дне горшка обязательно обеспечивают хороший дренаж.
Размножение
Хризалидокарпус размножают семенами и корневыми отпрысками.
Семена на 2-4 дня замачивают в воде 30°C. Затем высевают в лёгкую торфяную почву.Семена прорастают при температуре 20-25 градусов в освещённом влажном месте. Молодые растения появляются через 3-4 месяца. Когда сформируется первый лист пересаживают в 10-12 см горшки.
Из нижних придаточных почек хризалидокарпуса легко образуются побеги-отпрыски,  у основания которых развиваются корни. Эти побеги легко отделяются от материнского растения и укореняются в легком грунте, что лучше делать весной или летом.
Болезни и вредители
Хризалидокарпус чувствителен к некоторым грибным инфекциям, из-за которых на листьях появляются пятна, со временем увеличивающиеся, образующие пятна круглой или овальной формы красновато-бурой окраски с более светлой обводкой.
Меры борьбы:обработать растение фунгицидным препаратом и прекратить опрыскивание листвы.
Нижнюю сторону листа могут атаковать червецы, вызывая пожелтение и повреждения.
Меры борьбы:от них избавляются с помощью ватного тампона, смоченного в спирте, и обработкой инсектицидными средствами.
Клещи вызывают появление желтоватых крапинок и высыхание листьев.
Меры борьбы:обработать акарицидом и поддерживать повышенную влажность.
Возможные трудности
Коричневые кончики листьев — сухой воздух, недостаточный полив, холодный воздух или повреждение листьев в результате прикосновения к ним.
Желтеющие листья – недостаточный полив, избыток солнечного света.
Коричневые пятна на листьях — пятнистость листьев, которая появляется при переувлажнении почвы или при внезапном понижении температуры, полив очень жесткой водой.
Коричневые листья — нижние листья с возрастом темнеют и отмирают. Их следует обрезать, а не отрывать. Если все растение темнеет и появляются признаки загнивания, это свидетельствует о переувлажнении почвы.
Кончики листьев буреют – сухой воздух, холодное содержание, недостаток влаги.
http://greenhome.org.ua/category/katalog-rasteniy/palmy-i-sagovniki/
http://azflora.com/palma001/chrysalidocarpus.html

Հղումներ

Ոսկրալյուր

Ոսկրալյուրը (ֆոսֆոազոտին) ստանում են խոշոր եղջերավոր անասունների կմախքների ոսկորներն աղալով: Լուսածինի (ֆոսֆոր) և կալցիումի կենսաբանորեն անվտանգ աղբյուր է, քանի որ կենդանական ծագում ունի և լիովին քայքայվում է 6-8 ամսում:  Ոսկրալյուրը կենդանական ճարպեր պարունակելու հաշվին բավականին խոնավ փոշի է: Օգտագործվում է և՛ որպես օրգանական պարարտանյութ, և՛ որպես անասնակերի հավելված:
Բացի կալցիումից և լուսածինից, պարունակում է կենսաբանորեն ակտիվ նյութեր և բազմաթիվ միկրոտարրեր (մագնիում, նատրիում, երկաթ, պղինձ, ցինկ, մարգանեց, կոբալտ, յոդ), որոնք, չափավոր քանակությամբ, շատ դրական են ազդում բույսերի աճի և զարգացման վրա՝ և՛ այգում, և սենյակում:
Ոսկրալյուրի կիրառումն այսպիսին է.

  • Մրգատու ծառերի համար՝ 3 տարին մեկ անգամ, 200 գ՝ 1 ք.մ.-ին: Առանձնապես օգտակար է ծառերի վնասված արմատները վերականգնելու համար:
  • Պտղատու թփերի համար՝ գարնանը 50-70 գ մեկ փոսի մեջ և 70-110 գ աշնանը:
  • Օգտագործվում է նաև գարնանը սոխուկավորներ տնկելիս (վարդակակաչ, նարգիզ, շուշան և գեղօրաշուշան):
  • Ավելացնում են կոմպոստին:

Ոսկրալյուրը ամենաունիվերսալ պարարտանյութերից է: Այն կիրառելի է գործնականում բոլոր բույսերի համար:
Որքան մեզ հայտնի է, Հայաստանում ոսկրալյուր չի արտադրվում, իսկ ներմուծվողը նախատեսված է անասնակերերի հավելման համար:
Որպես պարարտանյութ, տարածված չէ:

Հոդվածում, թարգմանաբար օգտագործվել են նյութեր այս սկզբնաղբյուրից:
Ուշադրություն. Հայաստանում ոսկրալյուր (որպես օրգանական պարարտանյութ) արտադրողներին կամ ներկրողներին "Պարտիզակը" իր էջերում սիրով տեղ կտրամադրի ապրանքի գովազդի կամ վաճառքի համար: Գրեք մեզ, եթե ցանկանում եք:

Ձկնալյուր

Ձկնալյուրը արտադրվում է չորացված և մանրեցված ձկան թափոններից, ծովային կաթնասունների թափոններից, խեցգետնակերպերից, ինչպես նաև այլ ծովամթերքի թափոններից:
Ձկնալյուրի մոտավոր կազմը հետևյալն է.

  • Հում պրոտեին — 59-63%;
  • Ճարպ — 5-9 %;
  • Ջուր 5-9%;
  • Կալցիում — 5-7%;
  • Ազոտ — 4-10%;
  • Լուսածին (Ֆոսֆոր) -3%:

Ոսկրալյուրի համեմատ, ձկնալյուրն ավելի շատ ազոտ է պարունակում՝ 4-10% (ոսկրալյուրը՝ 1-4%):
Որպես օրգանական պարարտանյութ, ձկնալյուրով կարելի է բույսերը սնուցել վեգետացիոն ողջ շրջանում:
dzknalyur
Ձկնալյուրը հարուստ է լուսածինով (ֆոսֆոր), ուստի այն օգտակար է դրա կարիքն ունեցող հետևյալ բույսերի համար:

  1. Կարտոֆիլը լուսածինի մեծ կարիք ունի և դրա պակասության դեպքում նկատելիորեն ազազում է: Կարտոֆիլը ցանելու տեղում ձկնալյուրը խառնում են հողի հետ՝ 100 գ մեկ քառակուսի մետրին, կամ լցնում են տնկափոսի հողախառնուրդի մեջ (1-2 ճաշի գդալ):
  2. Ձկնալյուրի ազդեցությամբ լոլիկը ավելի բերքատու է դառնում, իսկ պտուղները պինդ են ու քաղցր: Որոշ այգեգործներ, իմանալով լոլիկի այդ “սիրո” մասին, սածիլը հիմնական տեղ տեղափոխելիս ամբողջական ձկնիկներ են դնում տնկափոսի մեջ: Իսկ ձկնալյուրով սնուցելու չափաբաժինը հետևյալն է՝ 1-2 ճաշի գդալ ամեն թփի համար:

Ձկնալյուրով կարելի է սնուցել ցանկացած բույս, ողջ սեզոնի ընթացքում:
Որքան մեզ հայտնի է, Հայաստանում ձկնալյուր չի արտադրվում, իսկ ներմուծվողը նախատեսված է անասնակերերի հավելման համար:
Որպես պարարտանյութ, տարածված չէ:

Հոդվածում, թարգմանաբար օգտագործվել են նյութեր այս սկզբնաղբյուրից:
Ուշադրություն. Հայաստանում ձկնալյուր (որպես օրգանական պարարտանյութ) արտադրողներին կամ ներկրողներին "Պարտիզակը" իր էջերում սիրով տեղ կտրամադրի ապրանքի գովազդի կամ վաճառքի համար: Գրեք մեզ, եթե ցանկանում եք:

Նարդոս

Նարդոսը (անգլ.՝ Lavender, ռուս.՝ Лаванда, լատ.՝ Lavandula) շրթնածաղիկների ընտանիքի խոտաբույսերի, կիսաթփերի և թփերի ցեղ է։ Հայտնի է նարդոսի ավելի քան 25 տեսակ՝ տարածված գլխավորապես միջերկրածովյան երկրներում, Հնդկաստանում և Պակիստանում։ Տերևները նշտարաձև են, խավոտ, ծաղիկները ունեն յուղային գեղձիկներ, երկնագույն են, կապույտ, մանուշակագույն, ծաղկաբույլնրում հավաքված։ Նարդոսի որոշ տեսակներ (Lavandula spica, Lavandula latifolia և այլն) արժեքավոր եթերայուղային բույսեր են և վաղուց ի վեր օգտագործվում են բժշկության և օծանելիքի արտադրության մեջ։ Նարդոսի նեկտարն ու բուրմունքը շատ գրավիչ են մեղուների և թիթեռների համար: Բացի լավ մեղրատու լինելուց,  Նարդոսը պահանջկոտ բույս չէ, դիմանում է երաշին և հազվադեպ է վնասվում վնասատուներից: 

Անգլիական Նարդոսը (լատ.՝ Lavándula angustifólia) նաև արժեքավոր դեղաբույս է:
Մոտ 25 տեսակ կա Նարդոս ցեղում: Դրանցից առավել տարածված են.
Անգլիական Նարդոսը (Lavandula angustifolia, L. officinalis). Ըստ էության, Նարդոս ասելիս, հենց այս բույսը ի նկատի ունեն: Ոչ պահանջկոտ, ցրտադիմացկուն (ձմռանը ծածկի տակ), մինչև 1 մ բարձրությամբ և լայնքով թուփ է Անգլիական Նարդոսը՝ ոչ մեծ, նեղ, գորշականաչավուն տերևներով:  Ողջ թուփը բուրում է շատ հաճելի բուրմունքով և շատ արժեքավոր է որպես բուրմունքի հումք և դեղաբույս: Ծաղկում է հունիս-հուլիսին: Հանրահայտ տարատեսակներ են՝  Alba (սպիտակ), Rosea (վարդագույն), Hidcote (մուգ մանուշակագույն), Beechwood Blue (երկնամանուշակագույն), Imperial Gem (մուգ մանուշակագույն), Little Lottie (բաց վարդագույն, գաճաճ՝ 30 սմ բառձրության), Nana Alba (սպիտակ, գաճաճ՝ 30 սմ բառձրության), Munstead (երկնամանուշակագույն), Melissa Lilac (մանուշակագույն, խոշոր ծաղիկներով):
Նարդոս Լայնատերևը (Lavanluda latifoliaա) Անգլիական Նարդոսից ավելի բուրումնվետ է և, ի տարբերություն վերջինիս, ցողունի վրա մեկի փոխարեն ունի 3 ծաղկաբույլ:

Հիբրիդային Նարդոսը (Lavanluda х intermedia) Անգլիականի և Լայնատերևի բնական հիբրիդ է: Շատ գեղեցիկ է, ունի մինչև 2 մ բարձրություն ու նեղ արծաթավուն տերևներ: Տարածված է Միջին և Հարավային Եվրոպայի այգիներում, նվազ ցրտադիմացկուն է: Հիբրիդային Նարդոսի ծաղկաբույլերը ավելի խոշոր ու երկար են: Ծաղկում է Անգլիական Նարդոսից ավելի ուշ՝ հուլիսին: Հիբրիդային Նարդոսից ստացված եթերային յուղն էլ որակային տարբերություն ունի:  Ունի տարատեսակներ՝ Arabian Night (մուգ մանուշակագույն), Grosso (բաց մանուշակագույն, շատ մեծ ծաղիկներով):

Ֆրանսիական Նարդոսը (Lavanluda stoechas, pedunculata) հիմք է հանդիսացել յուրահատուկ ծաղիկներով մի շարք բարձրարժեք դեկորատիվ ենթատեսակներ ստեղծելու համար: Սելեկցիայի արդյունքում, այսօր հանդիպում են մանուշակագույն, բաց մանուշակագույն, վարդագույն, մուգ կարմիր, կանաչ և սպիտակ գույնի ծաղիկներով Ֆրանսիական Նարդոսի տարատեսակներ: Ֆրանսիական Նարդոսն էլ ունի ուժեղ բումունք, սակայն ոչ նույնքան հաճելի, որքան Անգլիականինն է:  Ծաղկում է մյուս տեսակներից շուտ՝ մայիսին ու շարունակում է մինչև հուլիս: Ամառվա վերջում կարող է նորից ծաղկել: Ծրտադիմացկուն չէ, ուստի հիմնականում աճեցվում է որպես սենյակային բույս:
Ատամնաձև Նարդոսը (Lavanluda dentata) ջերմասեր, փափուկ արծաթավուն տեևներով և բավականին մեծ ծաղիկներով, կոմպակտ կիսաթուփ է: Ծաղկում է հուլիսին: Ունի լավ բուրմունք և շատ դեկորատիվ է: Քանի որ ցրտերին չի դիմանում, աճեցնում են որպես սենյակային բույս: Առանձնապես տարածված է բաց մանուշակագույն ծաղիկներով Royal Crown տեսակը:

Հիբրիդային Թավշյա
Նարդոսը (Lavandula x chaytorae, Velvet Lavender) Անգլիական և  Բրդոտ (Lavandula lanata) Նարդոսների հիբրիդ է: Արծաթավուն տերևներով գեղեցիկ բույս է: Չափավոր ցրտադիմացկուն է: Եվրոպայում տարածված են Gorgeous և Sawyers տեսակները:

Աճեցումը տանը և այգում

Նարդոսը գերադասում է աճել բաց, արևկող տեղերում, լավ դրենաժով, թեթև, չեզոք կամ հիմքային հողերում:
Լայնատերև Նարդոսն ամենադիմացկուն ու ոչ խստապահնքժջն է: Կարող է աճել կիսաստվերում ու թույլ թթվայնություն ունեցող գրունտում:
Ֆրանսիական և Ատամնաձև Նարդոսի ծաղկաթաղարները պետք է տեղադրել սենյակի ամենալուսավոր տեղում:
Անգլիական Նարդոսը աճեցնում են բաց գրունտում, բայց ձմռանը պետք է ծածկի տակ առնել, սակայն այնպես, որ եղանակի տատանման դեպքում, ավելորդ խոնավությունից չնեխի:
Նարդոսը երաշտադիմացկուն է: Հասուն, լավ արմատավորված բույսերը ոռոգման կարիք չունեն:
Նարդոսը լավ է ընդունում կալիում պարունակող պարարտանյութերը: Իսկ ազոտով հարուստ պարարտանյութեր ու գոմաղբ տալ պետք չէ, քանի որ դրանց ազդեցությամբ, ծաղկելուն խանգարելով, գոյանում է առատ, բայց թույլ կանաչ զանգված:
Գարնանը և աշնանը օգտակար է  Նարդոսին բուկ տալ և ցանքածածկել: Դա կնպաստի հին բնից նոր շյուղեր առաջանալուն:
Նարդոսը  շատ երկարակյաց չէ, բնության մեջ ապրում է մոտ 10 տարի: Որպես մշակաբույս, պարբերաբար էտելով ու թուփը թարմացնելով կարելի է այդ ժամկետը երկարաձգել: Ոչ շատ խոր էտում պետք է անել ծաղկելն ավարտելուց անմիջապես հետո, իսկ սեզոնի վերջում ևս մեկ, ավելի խորը էտով կարելի է էապես կարճեցնել ճյուղերը, թողնելով, սակայն, 4-5 նոր աճած կանաչ ճյուղ: Չի կարելի էտել Նարդոսը ավելի խորը, քան արդեն փայտացած ճյուղերի հատվածը: Դրանից բույսը կարող է մահանալ:
Ոչ հաճախ Նարդոսին վնասում է գորշ փտախտը (серая гниль, лат. Botrytis cinerea): Դրանով ախտահարված բույսերը այրում են: Երբեմն Նարդոսի վրա իրենց ձվադրումն են անում փրփրող կոչվող (пенницы, լատ.՝ Aphrophoridae) վնասատուները: Գիշատիչներից պաշտպանելու համար դրանք իրենց ձվերը պատում են փրփուրով, ինչը փչացնում է բույսի տեսքը բայց չի վնասում: Փրփուրի այդ կաթիլները կարելի է պարզապես լվանալ ջրի շիթով:

Նարդոսի բազմացումը 

Ամենահեշտ բազմացման ձևը բույսի ճյուղը թեքելով ու հողին սեղմելով արմատավորելն է:  Ճյուղերից մեկը պարկեցնում են գետնին, վրան հող են լցնում և որևէ ծանր բան դնում՝ որ չշարժվի: Լցված հողը պետք է միշտ խոնավ պահել ու մի քանի ամսից այդ տեղում Նարդոսը կարմատակալի: Կմնա միայն կտրել արմատակալած ճյուղը մայր բույսից ու իր հողագնդով վերատնկել նոր տեղում:
Կարելի է բազմացնել Նարդոսը նաև չյուղի փայտացած մասի կտրոններով կամ պարզապես պոկած, ամբողջական ճյուղով: Աշնանը բույսից պոկված ճյուղը պետք է պարզապես խրել հողի մեջ ու սպասել մինչև գարուն, երբ կունենաք նոր արմատակալած թուփ, որը կծաղկի նույն ամռանը:
Իսկ սերմերով Նարդոս բազմացնելը դյուրին չէ: Սերմերը պետք է ստրատիֆիկացնել: Ստրատիֆիկացնելու համար սերմերը պետք է դնել խոնավ հողով լցված փոքրիկ արկղի մեջ, արկղը, իր հերթին, դնել ցելոֆանե տոպրակի մեջ, իսկ տոպրակը դնել ու 2 ամիս պահել սառնարանի ներքևի բաժանմունքում: Երբ սերմերը ծիլ տան, արկղը պետք է հանել ու դնել լուսավոր ու տաք տեղ, օրինակ, լուսամուտի գոգին:

Նարդոսը այգում և տանը

Նարդոսը շատ լավ է դիտվում ինչպես ցանկացած ոճի այգում, այնպես էլ քաղաքի կամ պատշգամբի կանաչապատման մեջ: Նույնիսկ ոչ շատ բարձր, կենդանի ցանկապատ կարելի է ստանալ Նարդոսից:
Խորհուրդ է տրվում Նարդոսը տնկել կամ ծաղկամանով տեղադրել այգու ճեմուղիների երկայնքով, դռների մոտ, քանի որ հպումներից Նարդոսը սկսում է բուրել:
Համարվում է, որ Նարդոսի ուժեղ հոտը շփոթեցնում է վնասատու միջատներին: Այդ է պատճառը, որ այն հաճախ աճեցնում են բանջարաբոստանային մշակաբույսերի կողքին:
Նարդոսը լավ է դիտվում տարբեր բույսերի կողքին, առանձնապես հաճախ են ստեղծում վարդերի հետ կոմպոզիցիաներ:

Հղումներ

Խոլորձ

Խոլորձ (անգլ.՝ Orchid, ռուս.՝ Орхидея, լատ.՝ Orchis), խոլորձազգիների ընտանիքի ցամաքային կամ էպիֆիտ խոտաբույսերի ցեղ։ Խոլորձի որոշ տեսակներ օգտագործվում են բժշկության, սննդի և օծանելիքի արդյունաբերության մեջ։ Խոլորձի` օխիդեայի, ծաղիկը նման է նրբաճաշակ արվեստի գործի։ Նա այնքան գեղեցիկ է, որ մի քանի երկրներ այն դարձրել են ազգային սիմվոլներ, օրինակ` Վենեսուելան, Հոնկոնգը։ Օրխիդեան տրոպիկական բույս է, այդ բույսի տեսակներից մեծ մասը կարելի գտնել տրոպիկներում, որտեղ նրանք աճում են ծառերի ճյուղերի կամ ցողունի վրա։ Մարդիկ միշտ հիանում են օրխիդեաներով, և հավաքածու են պահում։
Կան մոտ 35000 տեսակի օրխիդեաներ, կան նաև հիբրիտներից արհեստական ստացվածներ։
Օրխիդեան հաճախ են օգտագործում բնակարանները զարդարելու համար։

Աճեցում

Աճեցնում են կավե կամ պլաստիկ ծաղկամաններում կամ տուփերում։ Պետք է անցքեր լինեն ծաղկամանի տակ և կողքերին, հետո պետք է լցվի դրենաժ, պենոպլաստի կտորներ, կեղևներ` գերադասելի է եղևնու 5-ից 20 միլիմետրանոց կտորներից, որոնք լվանում են տեղավորելուց առաջ։ Օրխիդեան պետք է ջրել եռացած կամ թորած ջրով, երբեմն ամիսը 12 անգամ, այն պետք է պարարտացնել հատուկ օրխիդեայի համար նախատեսված պարարտանյութերով։
Ամենահեշտը Ֆալենոպսիս օրխիդեայի աճեցնելն է։
Орхидеи отличаются завораживающей красотой, фантастическим разнообразием форм и окрасов, а также… репутацией цветов необычайно капризных, прихотливых и сложных в уходе. Последнее вовсе не правда, если создать каждому виду орхидей условия жизни, схожие с природными. Если у вас нет тропической оранжереи, не стоит огорчаться. Многие орхидные хорошо живут на обычном домашнем подоконнике

Орхидные

Орхидные (Orchidaceae) – один из самых распространенных и многочисленных ботанических порядков, они встречаются повсюду на планете, кроме Антарктики. Существуют тысячи видов орхидей и более сотни тысяч природных и искусственных гибридов, являющих широкое разнообразие характеристик, цветов, форм и размеров. Большинство орхидей происходят из джунглей и способны жить очень долго.
Специалисты разделяют орхидные на 3 группы: наземные орхидеи, эпифитные орхидеи исапрофитные орхидеи. Эпифиты, или воздушные орхидеи – самая многочисленная группа орхидей; они живут на деревьях или других растениях, получая из разлагающейся от дождей древесины полезные вещества, а из воздуха – влагу, все это с помощью своих развитых воздушных корней. Орхидеи-сапрофиты (самая малочисленная группа орхидных) лишены хлорофилла и питаются разлагающимися органическими веществами других растений или животных. Они не имеют зеленых листьев и обычно представляют интерес лишь для рафинированных ценителей и коллекционеров орхидей.
Существенное отличие орхидных от других растений заключается в строении цветка: лепестки и чашелистика поочередно расположены вокруг центра цветка. Нижний (часто увеличенный или уменьшенный) лепесток орхидеи посередине напоминает губу и носит название labellum. В центре цветка размещается столбик-палица, который по сути представляет собой совмещенный мужской и женский репродуктивный орган орхидеи.

Как начать коллекцию орхидей

Определите, какие у вас дома имеются условия для содержания орхидей: наличие солнечных и тенистых подоконников и комнат, балкона или лоджии, парника или теплицы, садового участка, где орхидеи могут проводить лето, а также уровень влажности и температура воздуха зимой. В соответствии с этим можно будет подобрать орхидею из числа наиболее популярных разновидностей.
Каттлея (Cattleya), дендробиум (Dendrobium), онцидиум (Oncidium), ванда (Vanda) любят яркий свет (но не прямое жгучее солнце летом!). Для них подойдут западные или восточныеподоконники, а также южные подоконники с защитой, рассеивающей прямое солнце.
Мильтония (Miltonia), камбрия (× Cambria), одонтоглоссум (Odontoglossum), цимбидиум (Cymbidium) любят менее яркий свет (прямые солнечные лучи исключены!). Для них хороши места, ярко освещенные только половину дня.
Фаленопсис, или бабочка (Phalaenopsis), пафиопедилум, или венерин башмачок(Paphiopedilum) предпочитают рассеянный неяркий свет. Для них хорошо подходят освещенные поверхности в помещении, несколько удаленные от окон и прямых источников света.
Самыми легкими и благодарными в любительском уходе орхидеями традиционно считаютсяФаленопсис и Дендробиум. Фаленопсисы цветут по нескольку месяцев, иногда два раза в год. Однако следует помнить, что обе группы орхидей содержат сотни разновидностей, поэтому окончательный выбор должен быть сделан с учетом рекомендаций сотрудников питомника или аннотации производителя на упаковке растения. Видовые орхидеи обычно чуть дешевле гибридных, однако гибриды более терпимы к изменениям окружающей среды, легче в уходе, а также более часто и охотно цветут в домашних условиях.

Как покупать орхидеи

Лучше всего покупать орхидеи в специализированных питомниках. Там орхидеи растут с соблюдением всех правил и у сотрудников можно получить полную информацию о виде и сорте растения, а также о его предпочтениях. Если такого питомника орхидных нет поблизости, подойдет и обычный цветочный магазин, но процесс потребует от вас значительно большего участия. В дальнейшем речь пойдет об орхидеях, приобретенных в магазине.
Покупайте только цветущие орхидеи – так вы никогда не ошибетесь с окрасом и формой цветков, а также сможете понять, насколько сильно растение и как долго оно находилось в магазине. Новичкам не рекомендуется покупать отцветающие орхидеи, хотя на них обычно распространяются скидки. Цветущее растение должно иметь свежие, яркие и упругие лепестки цветов, здоровые ярко-зеленые или красновато-зеленые листья без бурых или сухих пятен, желтизны или вялости, а также беловато-зеленые мясистые твердые корни (это можно проверить только у орхидей в прозрачных горшках или у видов, которые выпускают корни наружу). Вылезающие сверху из горшка корни орхидей являются для многих видов признаком здоровья растения. Попросите упаковать вашу орхидею так, чтобы по дороге домой она не подвергалась слишком экстремальным погодным условиям. См. также: Как покупать растения.
Дома аккуратно извлеките орхидею из горшка, если это возможно, и рассмотрите корневую систему и субстрат. Пересохший субстрат требует хорошего полива. Поместите новую орхидею в тенистое место с хорошей вентиляцией воздуха на несколько дней, чтобы помочь ей пережить акклиматизацию. Когда растение оправится, установите его на постоянном месте.

Освещение для домашних орхидей

Освещение – основной фактор ухода за орхидеями, определяющий, будет ли ваша орхидея цвести. При недостатке света орхидее не хватит питания для нормального цикла вегетации, а при слишком интенсивном освещении растение просто сгорает. Общие требования к свету для самых популярных разновидностей орхидей указаны в первой части статьи (см. ссылку выше), однако всегда следует руководствоваться указаниями производителя. Признаком недостатка света у орхидеи являются темно-зеленые листья (вместо светло-, ярко-зеленых или красноватых у здоровых растений), признаком его избытка – пожелтение листьев и появление на них бурых или сухих пятен.

Полив орхидей в домашних условиях

Полив – не менее значимый фактор для успешного роста и цветения орхидей. Подавляющее большинство орхидей в природе никогда не находятся в воде, их корни не могут выносить застоя влаги и воздействия растворенных в воде солей. Каждая разновидность орхидей нуждается в особенных условиях полива. Фаленопсис, Пафиопедилум, Одонтоглоссум, Цимбидиумпредпочитают немного влажный грунт все время, а субстрат для Онцидиума, Дендробиума, Каттлеи должен фактически пересохнуть между поливами. На интенсивность полива орхидеи влияют такие факторы, как температура и сухость воздуха, интенсивность освещения, фаза сезонной вегетации орхидеи и размер горшка. В целом орхидеи намного более терпимы к пересыханию, чем к переувлажнению. На недостаток влаги орхидея отреагирует сморщенными псевдобульбами и увядшими, морщинистыми листьями, а на переувлажнение – пожелтевшими листьями и размокшими, потемневшими и загнившими корнями. Усиленные поливы требуются орхидеям лишь в фазе активного роста, выброса цветоносов и цветения. Сокращенные – в период покоя после цветения, а также в зимний период, когда прохладно и мало света.
Правильный полив орхидеи заключается в том, чтобы поставить растение в горшке в емкость с теплой водой на 10-15 мин, или интенсивно полить его теплой водой из душа, чтобы грунт промок полностью и вода вышла из дренажных отверстий. В обоих случаях после полива растение нужно подержать на решетке, чтобы остатки воды могли полностью стечь, только потом можно опять поставить орхидею в декоративное кашпо.

Грунт и горшки для орхидей

Основная задача субстрата и горшка для орхидеи-эпифита – поддерживать растение в вертикальном положении, сохранять минимум влаги вокруг корней, а также легко пропускать воздух к корням. Именно поэтому грунт для эпифитных орхидей обычно не содержит вообще садовой земли. Грунт для эпифитов состоит из смеси коры, натуральных волокон, угля, мха, гранулированной глины, пробки, крупного песка с добавлением перлита или вермикулита. В качестве горшков для орхидей-эпифитов подойдут корзины, сетки, проволочные кашпо и другие контейнеры, способные задержать субстрат внутри.
Общие правила для наземных орхидей – субстрат из вышеперечисленных элементов, хорошо измельченный, с добавлением небольшого количества сухих листьев и садовой земли. Такой состав лучше сохраняет влагу и полезные вещества между поливами. Контейнер для земных орхидей лучше использовать самый обычный пластиковый, прозрачный, со множеством отверстий для слива воды (чтобы скрыть дешевый пластиковый горшок, держите орхидею в красивом кашпо).
Начинающим коллекционерам рекомендуется покупать готовые грунтовые смеси для орхидей в садовых центрах или питомниках. На пакете с почвосмесью может быть написано, например, “для Фаленопсиса” (подойдет и для других эпифитов) или “для Цимбидиума” (подойдет и для других земных орхидей). Имея небольшой опыт содержания орхидей, можно попробовать сделать грунт для наземных, используя субстрат для эпифитов с добавлением сухого мха (для задержания влаги) и садовой земли.

Температура содержания орхидей

Популярные виды орхидей отлично чувствуют себя дома в амплитуде дневных температур от +18 до +27 и ночных – от +13 до +24. Необходимым условием для цветения большинства орхидей является разница дневных и ночных температур. Если ваша квартира отапливается централизованно, постарайтесь обеспечить орхидеям более прохладные ночи. Часто перенос орхидей, привыкших к теплу, в более прохладные условия на ночь, отлично работает в качествевыгонки: вскоре растение может выпустить новый цветонос.
Большинство орхидей вполне способны выдержать умеренные отклонения температурного режима. Не забывайте, что при понижении температуры следует сократить полив орхидных, а при повышении – увеличить.

Влажность и циркуляция воздуха

Влажность воздуха, необходимая большинству орхидных, составляет 60-80%. Если у вас дома влажность воздуха ниже, используйте специальные поддоны с решетками (продаются в садовых центрах). Такой поддон легко сделать самому, налив на дно воды, а сверху уложив большой слой гравия или дренажных камешков. Главное, чтобы корни орхидей и днища контейнеров никогда не касались воды. В жаркую погоду орхидеи порадуются опрыскиванию из пульверизатора, которое следует делать утром или днем, чтобы растение успело высохнуть до ночи.
Орхидеи только выиграют от небольшого движения воздуха (но не от сильного сквозняка!). Если в комнате нет хорошей естественной вентиляции, можно установить и периодически включать слабый электрический вентилятор. Особенно важно движение воздуха для относительно холодолюбивых орхидей (Цимбидиум), которые вынужденно находятся в жарких условиях. При использовании вентилятора не забудьте увеличить полив.

Удобрение комнатных орхидей

Для цветения орхидеи нуждаются в регулярных (в среднем, раз в две недели) и сбалансированных подкормках. Самое лучшее – приобрести специальное удобрение для орхидей в садовом центре и разводить его в пропорции, указанной на упаковке (для Мильтонии уменьшите пропорцию в два раза). Специалисты Ботанического сада Нью-Йорка рекомендуют удобрение для орхидей с равной пропорцией макроэлементов: NPK 20/20/20. Не удобряйте орхидные специальными удобрениями для других растений, а также сокращайте удобрения в период покоя и в холодный сезон.

Пересадка домашних орхидей

Сигналом к тому, что орхидее требуется пересадка, служит переросшая за границы горшка в ширину зеленая часть растения (а вовсе не выступающая над поверхностью горшка корневая система!). Пересадку следует проводить после того, как орхидея отцвела и немного отдохнула, перед или в самом начале периода нового роста. Аккуратно извлеките орхидею из горшка, стараясь не повредить корни (иногда для этого приходится разрезать горшок), отряхните как можно больше старого грунта с корней, чистыми ножницами отрежьте все засохшие или сгнившие корни. Возьмите горшок на 1-2 размера больше прежнего, насыпьте на дно немного подходящего нового субстрата, аккуратно поместите орхидею в горшок и засыпьте сверху свежим грунтом. Субстрат должен свободно заполнить пространство между корнями орхидеи. Слегка прижмите субстрат, но не уплотняйте его излишне. Не покрывайте грунтом верхушку (точку роста) орхидеи, она должна быть открыта и располагаться немного ниже уровня бортиков горшка. Слегка увлажните грунт и поместите орхидею в тень на несколько дней.

Ինչպես ջրել Ֆալենոպսիս Խոլորձը
(անգլերեն և ռուսերեն)
Հղումներ

Տանը դրական էներգիա սփռող 12 բույսեր

Սենյակային բույսերը մեծամասամբ աճեցվում են տունը կամ գրասենյակը գեղեցկացնելու համար: Բայց կան բույսեր, որոնք բացի այդ դրական էներգիա են հաղորդում միջավայրին:  Որոշ բույսեր ունակ են մաքրել օդը, կամ հանգստացնել, ազատել ստրեսից, լավ տրամադրություն հաղորդել: Ձեզ շրջապատող բացասական էներգիան ցրելը կարևոր գործոն է առողջության և երջանկության համար: Աճեցրեք ներքո ներկայացված 12 բույսերը ի բարօրություն ձեզ և ձեր մերձավորների:

 1/ Սպաթիֆիլում, (անգլ.՝ Peace Lily, ռուս.՝ Спатифи́ллум, լատ.՝ Spathiphyllum)

Համարվում է, որ Սպաթիֆիլումը նպաստում է մարդու հոգևոր, մտավոր և ֆիզիկական զարգացմանը: Այն բարելավում է էներգիայի հոսքը տան մեջ, մաքրելով օդը և չեզոքացնելով ներսի վնասաբեր գազերը: Այս բույսը լավ է աճում ստվերում և նույնիսկ մութ անկյուններում: Տեղադրվելով ննջարանում, այն խաղաղություն ու հանգիստ քուն կպարգևի:

2/ Հասմիկ (անգլ.՝ Jasmine, ռուս.՝ Жасмин, լատ.՝ Jasmínum)
Հասմիկը դրական էներգիա է հավաքում, օգնում է կառուցել և խորացնել ռոմանտիկ հարաբերությունները: Հասմիկի քաղցր և հաճելի բուրմունքը կարող է օգնել ընկճախտից դուրս գալուն և լրացուցիչ լիցքեր հաղորդել: Այս բույսը պետք է տեղադրել հարավային պատուհանի գոգին, իսկ եթե այգում է, ապա հյուսիսային, արևելյան կամ հյուսիս-արևելյան հատվածներում:

 3/ Խնկունի (անգլ.՝ Rosemary, ռուս.՝ Розмарин, լատ.՝ Rosmarinus officinalis)

Խնկունին օժանդակում է ֆիզիկական և մտավոր ինքնազգացողության բարելավմանը, քանի որ մաքրում է սենյակի օդը տոքսիններից: Խնկունու հոտը կարող է վայրկյանական բարձրացնել ձեր տրամադրությունը, բացի այդ, մեղմում է հոգնածությունը, թարմացնում է հիշողությունը, օգնում է հաղթահարել վախերը և անքնությամբ տառապողներին: Խնկունին նաև ներքին հանգստություն է պարգևում: Տեղադրեք խնկունին արևկող տեղում և զգուշացեք այն ջրախեղդ անելուց:
4/ Վիշապենի (Lucky Bamboo [Dracaena braunii], Драцена Сандера, լատ.՝ Dracaena sanderiana)
Վիշապենին Ասիայում անհիշելի ժամանակներից  համարվում է բարի բախտի և բարգավաճման խորհրդանիշ: Ֆեն շուին համաձայն, վիշապենու ուղղաձիգ ուրվագիծը ներկայացնում է փայտի տարրը, որն ազդում է կյանքի էներգիայի, կենսունակության և ֆիզիկական ակտիվության վրա: Վիշապենին մեծ խնամք չի պահանջում: Դրեք այն արևի ուղղակի լույսից դուրս, կիսաստվերում կամ ստոերում, սենյակի որևէ անկյունում, ապակյա ծաղկամանի մեջ՝ լցնելով 2,5 սմ բարձրությամբ թորած կամ լավ ֆիլտրացված ջուր:

5/ Էպիպրեմնում (ԱՆԳԼ.՝ Money Plant, ՌՈՒՍ.՝ Эпипре́мнум золотистый, լատ.՝ Epipremnum aureum)
Ըստ Ֆեն շուի Էպիպրեմնումը դրական էներգիա է սփռում, որը բերում է բարի բախտ և հաջողակություն: Այն կարելի է աճեցնել և որպես մագլցող, և որպես գետնատարած բույս: Էպիպրեմնումը տեղադրեք սուր պատերի կամ անկյունների դիմաց, որպեսզի այն օգնի նվազեցնել տագնապները, ընկճախտը և վատ մտքերը: Բույսի շյուղը պետք է ուղղված լինի վերև, որպեսզի հարստություն ու բարգավաճում բերի ընտանիքին:
6/ Խոլորձ (անգլ.՝ Orchid, ռուս.՝ Орхидея, լատ.՝ Orchidaceae)
Ֆեն շու ուսմունքին համաձայն, խոլորձը դեպի իրեն դրական էներգիա է ձգում ու կուտակում, ինչով բարելավում է տան էներգիան ու բնակվողների կյանքը: Խոլորձներն ունենում են տարբեր ձևերի և գույների երկար պահպանվող ու նուրբ, սքանչելի հոտ ունեցող ծաղիկներ, որոնք տրամադրություն են բարձրացնում: Խոլորձները թթվածին են արտադրում գիշերը, այնպես որ ննջարանում տեղադրելը լավ լուծում է:

7/ Հալվե Վերա (անգլ.՝ Aloe Vera, ռուս.՝ Алоэ вера, լատ.՝ Alóe véra) 
Հալվե Վերան հաջողություն ու դրական էներգիա է բերում: Այն նաև տարբեր կիրառումներ ունենալ որպես որպես դեղաբույս: Մի տեղադրեք այն Արևի ուղիղ չառագայթների տակ, ընտրեք ծրված լուսավորությամբ տեղ, կամ ապահովեք արհեստական լուսավորություն: Նաև մի մոռացեք կանոնավոր ջրել: Հալվե Վերան չի սիրում ջրախեղդ վիճակը, այնպես որ ապահովեք հողի լավ դրենաժ: Համարվում է, որ Հալվե Վերան օդի մեջ տարածում է նյութեր, որոնք վանում են դժբախտություններն ու բացասական հոգեհոսանքները (ֆլյուդները):
8/ Սուրբ Ռեհան (անգլ.՝ Holy Basil, ռուս.՝ Базилик свяще́нный, լատ.՝ Ocimum sanctum)
Համարվում է, որ Սուրբ Ռեհանը մաքրում է օդը բացասական էներգիայից և խթանում է միջավայրի դրական տատանումները: Սա այն հազվադեպ բույսերից է, որ օրական 20 ժամ թթվածին է արտադրում ու միաժամանակ չեզոքացնում է ոդում տարածված վնասակար գազերը: Սուրբ Ռեհանը հզոր հակաօքսիդանտ է՝ իր հակաբակտերիալ, հակասնկային ու հակաբորբոքային հատկություններով:  Համարվում է, որ Սուրբ Ռեհան աճեցնելը նպաստում է հոգեկան առողջությանը, մանավանդ երբ բույսը տեղադրված է տան կամ բակի հյուսիսային, հյուսիսարևելյան կամ արևելյան հատվածներում: Սուրբ Ռեհանը լավ է աճում պայծառ արևի տակ:
9/ Քրիզանթեմ (անգլ.՝ Chrysanthemum, ռուս.՝ Хризанте́ма, լատ.՝ Chrysánthemum)
Քրիզանթեմը մաքրության և ազնվության խորհրդանիշ է: Նաև համարվում է, որ ունի բուժիչ հատկություններ: Մաքրում է օդը և չեզոքացնում տոքսինները: Քրիզանթեմը բարեկեցուցյան և երկար կյանքի խորհրդանիշ էլ է: Տեղադրեք Քրիզանթեմը լարվածություն ներշնչող գոտիներում, որպեսզի այն հանգստություն պարգևի:

10/ Եղեսպակ (անգլ.՝ Sage, ռուս.՝ Шалфе́й лека́рственный, լատ.՝ Salvia officinalis)
Եղեսպակը անհավատալի մաքրող հատկություն ունի և օգնում է վանել տան մթնոլորտից այնպիսի բացասական զգացմունքներ, ինչպիսին են զայրույթն ու վախերը: Այն նաև տնով մեկ սփռում է դրական էներգիա: Հավելենք, որ նաև դեղաբույս է: Պետք չէ տեղադրել Եղեսպակը շատ չոր, խոնավությունից զուրկ տեղերում:

11/ Դիփսիս (անգլ.՝ Bamboo palm, Golden cane palm, ռուս.՝ Дипсис желтоватый, լատ.՝ Dypsis lutescens)
Այս բույսի տերևների գեղատեսիլ կորերը փափկեցնում են տան կամ գրասենյակի տարածքի էներգիան: Դիփսիսը նաև հրաշքներ է կատարում օդը մաքրելու գործում՝ վերացնելով բոլոր տոքսինները և ստեղծելով կենսագործունեության համար հարմարավետ միջավայր:

12/ Բաղեղ սովորական (անգլ.՝ English Ivy, ռուս.՝ Плющ обыкновенный, լատ.՝ Hedera helix)
Բաղեղը ոչ միայն գեղեցկացնում է փոքր տարածքները, այլև բարձր է գնահատվում իր՝ օդը ֆիլտրելու կարողությամբ: Այն կլանում է օդի միջի տոքսինները, վերածելով բնակարանը հանգիստ ու ապահով տարածքի:

Թարգմանված է այստեղից:

Հղումներ

Հոտավետ ոլոռիկ

Հոտավետ ոլոռիկը (անգլ․՝ Sweet pea, ռուս․՝ Чина душистая, Душистый горошек, լատ.՝ Láthyrus odorátus) բակլազգիների (թիթեռնածաղկավորներ) ընտանիքին պատկանող տափոլոռի տեսակ է: Վայրի վիճակում աճում է Հարավային Իտալիայում և Սիցիլիա կղզում։ Ցողունը բարակ է, թույլ, սողացող։ Տերևները զույգ փետրաձև են, վերջանում են բեղիկներով, որոնց միջոցով բույսը կպչում է հենարանին և բարձրանում մինչև 1, 5-ից մինչև 2 մետր։ Ծաղիկները խոշոր են, հոտավետ, վառ կարմիր, երկնագույն, մուգ կապույտ գույների։ Բազմացվում է սերմերով, ծաղկում է շատ առատ։ Որպես դեկորատիվ բույս վաղուց մշակվում և օգտագործվում է այգիների, պուրակների, պատշգամբների կանաչապատման համար։
Բազմամյա բույս է, պահանջկոտ է լույսի և ջերմության նկատմամբ: Սակայն ցրտադիմացկուն էլ է, կարող է դիմանալ օդի ջերմաստիճանի մինչև -5°C կարճատև իջեցմանը:

Հոտավետ ոլոռիկ աճեցնելու հետ կապված որոշ նրբություններ
  1. Հոտավետ ոլոռիկն իմաստ չունի սածիլել, որովհետև այն լավ չի տանում տեղափոխումը: Բացի այդ, եթե մտադիր եք սածիլը աճեցնել լուսամուտի գոգին, ապա լույսը չի բավարարելու և սածիլը ձգվելու է:
  2. Սերմերը պինդ թաղանթ ունեն, այնպես որ լավ կլինի ցանելուց առաջ դրանք 2-3 ժամ թրջել գոլ ջրում ու այնուհետև ծլեցնել խոնավ լաթե անձեռոցիկի մեջ:  Ծլած սերմերն անմիջապես ցանվում են իրենց համար նախատեսված տեղում: Կա բացառություն: Հոտավետ ոլոռիկի տեսակներ կան՝ բաց դեղնավուն և սպիտակ ծաղիկներով, որոնց սերմերը թրջելուց փչանում են: Դրանց սերմերը ցանում են չոր վիճակում:
  3. Ցանել սերմերը պետք է ամենալուսավոր տեղում՝ 2-3 սմ խորությամբ: Այլ տեղերում էլ հոտավետ ոլոռիկը կծաղկի, բայց ավելի ուշ ու ոչ այնքան բուռն, որքան արևի տակ:
  4. Հողը, որտեղ աճեցնելու եք հոտավետ ոլոռիկը, պետք է պարարտ լինի, չափավոր խոնավ և ոչ թթվային (рН մինչև 7,5):
  5. Որպեսզի կողային ճյուղեր առաջանան, առաջին երեք տերևներն առաջանալուց հետո բույսի գագաթը պետք է կտրել:
  6. Բույսին պետք է աճի ճիշտ ուղղություն տալ և կապել ճյուղերը այնպես, որ կրող պատվանդանը, ցանկապատը կամ հյուսացանցը հավասարապես փաթաթված լինի բույսով:
  7. Ջրել պետք է կանոնավոր և առատ:
  8. Ամիսը երկու անգամ լրացուցիչ սնուցում կատարեք օրգանական պարարտանյութերով:
  9. Եթե ժամանակին հեռացվեն ծաղկելն ավարտած ծաղկաբույլերը, կարելի կլինի բույսի ծաղկելը երկարաձգել մինչև խոր աշուն:
  10. Խորհուրդ չի տրվում հաջորդ տարին հոտավետ ոլոռիկը նույն տեղում ցանել, բայց եթե դա անհրաժեշտ է, պետք է փոխել հողի նվազագույնը վերին շերտը և չմոռանալ կանոնավոր պարարտացնել:
Հղումներ

Տափոլոռը որպես սիդերատ

Տափոլոռը (լատ.՝ Láthyrus vérnus) բակլազգիների (թիթեռնածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույս է:
Ինքնափոշոտվող է։ Պտուղն ունդ է, պարունակում է 2–5 սերմ։ Գարնանացան է։ Սերմերը ծլում են 2–3°C պայմաններում։ Ծիլերը դիմանում են կարճատև սառնամանիքների (մինչև – 11°C)։ Չորադիմացկուն և աղադիմացկուն է։ Վեգետացիայի տևողությունը՝ 80–110 օր։ Հողերի նկատմամբ պահանջկոտ չի։
Ձևավորում է բավականին մեծ կանաչ զանգված, այնպես որ արժե աճեցնել որպես կանաչ պարարտանյութ:
Տափոլոռը հեշտությամբ է տանում կարճատև երաշտը՝ կանգնեցնելով տերևների աճը: Գրունտի նկատմամաբ շատ պահանջկոտ չէ: Լավագույն հողը տափոլոռի համար ավազակավայինն է: Ավազահողային և ավազային հողերում, լավ բերք ստանալու համար անհրաժեշտ կլինի հողի պարարտացում:
Տափոլոռի համար հարմար են թեթև ալկալիական և չեզոք գրունտերը, իսկ թթվային, գերխոնավ ու ճահճային գրունտերում շատ վատ է աճում:
Ի տարբերություն շատ այլ բակլազգիների, տափոլոռը հնձելուց հետո նորից արագ աճ է տալիս:
Տափոլոռի որոշ տեսակներ շատ գեղեցիկ ծաղիկներր ունեն և հոտավետ են: Դրանցից ամենատարծված տեսակն է Հոտավետ ոլոռիկը (լատ.՝ Lathyrus odoratus), որն ունի  մոտ 1000 ենթատեսակներ:

Հղումներ

Սիսեռը որպես սիդերատ

Սիսեռը,  (լատ.՝ Cicer), բակլազգիների (թիթեռնածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա  խոտաբույսերի ցեղ է։ Հայտնի է 27 տեսակ։ Մշակության մեջ տարածված է սովորական սիսեռը (Cicer arietinum
Հյաստանում վայրի վիճակում աճում են երկու տեսակներ՝

  • Սիսեռ շատ փոքրիկ (Cicer minutum)
  • Սիսեռ անատոլիական (Cicer anatolicum

Հանդիպում է Վայոց ձորի և Սյունիքի մարզերում։
Վաղահաս սիսեռի վեգետացիոն շրջանը 90-100 օր է, մնացածների դեպքում 150-220 օր:
Ծլում է օդի 3-5 աստիճան տաքության դեպքում: Ծիլերը կարող են դիմանալ մինուս 8-11 աստիճան կարճատև ցրտահարությանը:
Ծաղկելու և պտուղներ ձևավորելու շրջանում, օդի ամենահարմարավետ ջերմությունը +24-28°C է:

Կիրառում
  • Պարենային մշակաբույս է, օգտագործվում է սննդի, հրուշակեղենի, պահածոների արդյունաբերությունում։
  • Լավ սիդերատ է, արմատները հարստացնում են հողը ազոտով, իսկ մինչև ծաղկելը հնձված կանաչ զանգվածը, խառնվելով հողի հետ ու քայքայվելով, հարստացնում է հողը օրագանական և հանքային տարրերով:
  • Օգտագործում են սիրտ-անթային, վահանագեղձի, անեմիայի, շաքարային դիաբետի, մաշկային հիվանդությունների դեպքում։ Հակացուցված է` մետեորիզմի, ստամոքսահյութի, բարձր թթվայնության, նեֆրիտի, հոդատապի դեպքում։

Սիսեռը ցրտադիմացկուն է և չի պահանջում հաճախակի ճրարբիացում:

Հղումներ