Բույսեր, Սենյակային բույսեր

Կալիզիա բուրավետ

Leave a comment

Կալիզիա բուրավետը (ոսկյա բեղ), (անգլ.՝ Basket plant, Chain plant կամ Inch plant, ռուս.՝ Каллизия душистая, Золотой ус, լատ.՝ Callisia fragrans)
Պատկանում է կոմմելինյան (Commelinaceae) ընտանիքին: Կա կալիզիայի 12 տեսակ և դրանք աճում են Կենտրոնական ու Հարավային Ամերիկաներում, Մեքսիկայում: Սակայն տարածված է մեկ տեսակը ` բուրավետ կալիզիան: Այս բույսը նորաձև է ХIХ դարից` անմիջապես հայտնաբերումից հետո: Այնուհետև կալիզիային մոռացան, իսկ հիմա սկսեցին բազմացնել ոչ որպես վայրի բույս, այլ որպես դեղաբույս: Բնության մեջ դա լեռների լանջերով և ճեղքերով սողացող բույս է, արմատակալում է ժայռերի հանգույցների մեջ, հասնում է ավելի քան 2 մետրի: Ոսկե բեղ են անվանում երկար շյուղերի համար, որոնք դուրս են գալիս տերևների արանքից, ինչպես գետնամորու բեղերը, և արմատակալում են: Այդ “բեղերի” երկարոթյունը հասնում է մինչև 1 մետրի, նրանք մերկ են , կարմրա-շագանակագույն, երկար միջնհանգույցներով և ծայրերին տերևների ոչ մեծ վարդակներով (սովորաբար համարվում է, որ բուժման համար գործածելի են այն շյուղերը, որոնք ունեն 9 միջնհանգույցից ոչ պակաս): ոշոր, մինչև 30սմ, համարյա գծով իրար փոխարինող և ցողունը գրկող տերևները զարգանում են միայն արմատակալումից հետո : Տերևը մասերի բաժանելիս ձգվում են կաուչուկի բարակ թելեր: Այս բույսի ցողունը չնայած երկար է, բայց չի կարող ուղղահայաց կանգնել, այդ պատճառով բնակարանում նրա համար հենարան է հարկավոր: Ծաղիկները, որոնք բնակարաններում հազվադեպ են լինում, դուրս են գալիս տերևների խոռոչից` երկար ցողունի վրա փնջիկներով շարված: Ամեն մի ծաղիկ ունի երեք սպիտակ, վարդագույն կամ կապույտ թերթիկ: Չնայած ծաղիկները անշուք են, բայց նրանք գրավում են իրենց սուր և հաճելի բույրով, որը նման է գեացինտի հոտին: Մի քանի անգամ այս բույսի անունը փոխել են: Առաջին նկարագությունը եղել է 1840 թ.որպես Spironema fragrans, հետո նրան անվանափոխեցին Rectanthera fragrans: Ժամանակակից անվանումը կալիզեան է (հունական Καλός — գեղեցիկ, Λις — շուշան – «գեղեցիկ շուշան»), այդ անունը նա ստացել է միայն 1942 թ., ամերիկացի R. E. Woodson-ից: 1978 թ. Կիևում հրատարակվել է “Տնային բույսեր և դեկորատիվ թփեր” գիրքը, որտեղ թույլ էին տվել սխալ`անվանելով կալիզեային դիխորազանդրա: Dichorisandra thirsiflora — դիխորազանդրա վրցնածաղիկ, չնայած նա կալիզեայի մոտիկ ազգականն է, բայց բոլորովին ուրիշ բույս է և հազվադեպ է հանդիպում պատուհանների վրա: Ոսկե բեղի, որպես դեղաբույսի տարածման գործում իր մեծ ներդրումն ունի Վլադիմիր Օգարկովը, որը համարյա 30տարի այն օգտագործել է իր պրակտիկայում մինչև առաջին հոդվածը գրելը, որը տպվեց 2000թ. “Առողջ ապրելակերպ” թերթում: Հետո հետևեցին այլ հեղինակների բազմաթիվ հոդվածներ, որի շնորհիվ ժաղովրդական բժշկության մեջ բույսը այժմ լայն կիրառում է ստացել: Ոսկե բեղի կազմության և ազդեցության գիտական ուսումնասիրություններ են կատարվում Պետերբուրգում և Նովոսիբիրսկում ու միակ բանը, որ ապացուցված է, այն է, որ բույսը թունավոր չէ: Նա իրոք պարունակում է մի շարք ակտիվ կենսաբանական նյութեր: Առաջին հերթին արագ բուժում է քերծվածքները, ոչ մեծ այրվածքները և կտրվածքները: Ցավոտ տեղը քսում են թարմ հյութը կամ վերքի վրա դնում են ճզմված տերևը: Ավելի բարդ դեպքերի համար բույսը նախապես հատուկ մշակում են` ուժեղացնելով նրա ակտիվությունը: Դրա համար ցողունը և բեղերը կտրելուց անմիջապես հետո փաթաթում են պոլիէթիլենային տոպրակի մեջ և երկու շաբաթ դնում սառնարանի ներքևի մասում: 3-4 աստիճան զրոյից բարձր: Պետք է ասել, որ կալիզեան հեռու է պանացեայից և նրա ազդեցությունը հիմնականում հիմնված է հիվանդի` բուժմանը հավատալու վրա, բայց մյուս կողմից իմունային համակարգի և ներզատիչ գեղձերի մի փոքր խթանումը, որը տալիս է ոսկե բեղը, իրոք օգտակար են բորբոքային տիպի մի շարք հիվանդությունների դեպքում: Կարելի է օգտագործել և ցողունների թուրմը, դրանով ախտահանելով վերքերը, իսկ օստեոխոնդրոզի , ռևմատիզմի և իշիազի ժամանակ նրանով շփել ցավոտ մասերը: Արտաքին օգտագործման լուծույթ պատրաստելու համար հարկավոր է վերցնել 12 հանգույցներով երկարություն ունեցող ոսկե բեղ և 0,5 լիտր օղու մեջ 10 օր պահել մութ տեղում: Այս հեղուկը օգտագործում են թրջոցների և շփումների դեպքում: Սակայն կալիզեայուվ բուժումը նույնպես ունի յուրահատկություններ և հակացուցումներ: Չի կարելի սկսել կալիզեայով բուժումը առանց փորձված ֆիտոթերապևտի հետ խորհրդակցելու, քանի որ յուրաքանչյուր հիվանդության համար դեղի չափը և դեղը խմելու սխեման տարբեր է: Մեծ դոզայով կամ չափից ավելի ժամանակաշրջանում դեղն ընդունելը կարող է վնասել ձայնային հանգույցները, փոխվել ձայնի տեմբրը, երբեմն նույնիսկ ձայնը: Իսկ վերականգնումը շատ դանդաղ է ընթանում: Ոսկե բեղը հեշտ է աճեցնել բնակարանում: Այն բազմանում է “բեղերի”մասերով, սովորական կտրոններով: Ամենաբարենպաստ ժամանակաշրջանը` մարտ, ապրիլ ամիսներն են, բայց անհրաժեշտության դեպքում կարելի է կլոր տարին բազմացնել: Կտրոնները կարելի է թողնել ջրում արմատակալեն, հետո հողի մեջ տեղադրել, երբեմն անմիջապես հողի մեջ արմատակալում են: Երիտասարդ բուրավետ կալիզիան ամեն տարի տեղափոխում են, իսկ մեծերը երկու- երեք տ
արին մեկ`գարնանը կամ աշնանը: Այս բույսը սիրում է լույս, բայց ոչ արևի ուղիղ ճառագայթներ, հատկապես տաք երեկոներին: Այդ ժամանակ նրանք գունաթափվում են, ճլորում և բեղեր չեն առաջանում: Սակայն ստվերոտ տեղ տեղափոխելուց հետո արագ վերականգնվում են: Հիվանդություններն ու վնասատուները. կարմիր սարդոստայնային տիզը և տրիպսները: Բույսի վարակի առաջին իսկ նշանների դեպքում անհրաժեշտ է ցողել սիստեմային ինսեկցիդով և 1-2 օր ծածկել պոլիէթիլային տոպրակով: Լավագույն պրոֆիլակտիկան ջրով ցողելն է , խոնավ օդի ամենօրյա ապահովումը:
Նյութերը մասնակի կամ ամբողջությամբ մեջբերելիս ակտիվ` հիպերլինքով հղումը Ankakh.com-ին պարտադիր է:

Հղումներ
Ջերմություն

Օդի ջերմության գործոնը սենյակային բույսերի կյանքում

Leave a comment

Օդի ջերմաստիճանի նկատմամբ բույսերի պահանջը նույնքան տարբերակված է, որքան լուսավորության, օդի խոնավության կամ ոռոգման նկատմամբ:

Արևադարձային բույսերին անհրաժեշտ է օդի կայուն, առանց կտրուկ փոփոխությունների ջերմաստիճան, իսկ մնացածի դեպքում կարևոր է, որ տարբերություն լինի ցերեկային և գիշերվա օդի ջերմաստիճանների միջև, ինչպես նաև տեղի ունենան ջերմաստիճանի սեզոնային փոփոխություններ:

Սենյակում բույսերի համար ճիշտ տեղ որոշելու համար անհրաժեշտ է ճիշտ գնահատել տեղի ջերմային ռեժիմը:

Հայտնի է, որ ձմռանը, պատուհանների մոտ օդի ջերմաստիճանը 1…2°C  ցածր է, քան սենյակի մյուս հատվածներում: Կախված դրսի ցրտից, անմիջապես պատուհանի գոգին կամ դուրս տանող դռների մոտ ջերմաստիճանը էլ ավելի՝ 3…4°C-ով ցածր կարող է լինել: Այն դեպքում, երբ պատուհանի ապակիները ծածկված են եղյամով հնարավոր է ջերմաստիճանի 5…8°C նվազում:

Ձմեռացման տեսանկյունից բույսերը կարելի է բաժանել երեք խմբերի:

Զով սենյակային: Օդի ջերմաստիճանը՝ +5 – +12°C:

Այս խմբում են՝

  • аспидистра;
  • ардизия;
  • комнатные розы;
  • каланхоэ;
  • кипарис
  • …
Տաք սենյակային: Օդի ջերմաստիճանը՝ +16 – +25°C

Այս խմբում են՝

  • антуриум,
  • афеляндру,
  • бегонию королевскую,
  • монстеру,
  • пеперомии,
  • санхецию
  • …
Անտարբերներ

Այս խմբում են այն բույսերը, որոնք կարող են աճել և՛ զով, և՛ տաք պայմաններում:

  • алоэ,
  • зеленолистные драцены,
  • кливию,
  • куркулиго,
  • Ցիպերուս (циперус),
  • сорта цитрусовых,
  • шлюмбергеру (декабрист)
  • …

Բույսերի խմբավորումը ըստ ձմռանը դրանց անհրաժեշտ սենյակային ջերմության

ՋերմաստիճանԲույսեր
0°C…+5°CԱգավա ամերիկյան, Ակացիա սենյակային, Հորտենզիա, Կալանխոե, Ճփնի, Տատասկաթզենի, վարդեր, Տրախիկարպուս, Ֆեյխոա, Խամերոփս:
+5°C…+8°CАбутилон, Հալվե, араукария, аспидистра, бувардия, банан карликовый, гранат, клейстокактус, кливия, крассула, каламондин, лимон, лантана, мирт, пассифлора, пеларгония, плющ, плюмбаго, фуксия, фикус крохотный, хлорофитум, Սագոենի (цикас), циссус антарктический, эхеверия, юкка
+8°C _ +12°CԾնեբեկ, бальзамин новогвинейский, глориоза, замиокулькас, зебрина, замия, мурайя, мандевилла, Իշկաթնուկներ, нолина, пахиподиум, персея (авокадо),  рододендроны, стрелитция, тетрастигма, фатсхедера, Բենջամինի ֆիկուս (կանչ տերևներով տեսակները), Ցիպերուս (циперус очереднолистный), ятрофа
+12°C _ +15°CԱնանաս, аморфофаллус, асплениум гнездовой, афеляндра, белопероне, блехнум горбатый, гардения, гибискус, драцена деремская и окаймленная, каттлея, Սրճենի, крестовник, ливистона, многие марантовые, молочай Миля, пахира, пилея, пеперомия, пеллея, птерис критский, рео покрывальчатое, сансевьера, Բենջամինի ֆիկուս (пестролистные сорта) և մյուս ֆիկուսները, Հոյա, эпипремнум
+15°C _ +22°CАнтуриумы, алоказия, гинура, гипоэстес, диффенбахия, драцена душистая и отогнутая, иксора, колумнея, мединилла, нефролепис, сингониум, фикусы (бенгальский, лировидный, священный, притупленный), фиттония, филодендроны, хризалидокарпус, шеффлера (пестролистные сорта)
Исключения: фикус каучуконосный (эластика) и монстера лакомая  – растения тропиков –  могут содержаться при температуре +10–12°C при редком поливе, однако прироста не будет.
Аспидистра высокая, хедера (плющ обыкновенный), циссус антарктический, несмотря на субтропическое происхождение, довольно хорошо растут при температуре +18–20°C

Общее правило для содержания растений таково – температура воздуха днем не должна быть равна температуре воздуха ночью. Разница между дневной и ночной температурой должна составлять (по разным данным) 3–5°C.

Если дневная температура равна ночной, у растений не происходит процесса дыхания. Они продолжают активно испарять воду (транспирировать), затрачивая накопленную за день энергию. В таком режиме растения долго не живут.

Однако при выборе растений не стоит забывать о большой пластичности, способности растений приспосабливаться к имеющимся условиям содержания. Правда, в период акклиматизации растения обычно не цветут и имеют не очень декоративный вид, но если вы их любите, потерпите немножко, поухаживайте, и все придет в норму в том случае, если условия содержания для растений не слишком экстремальные.

Լույս, Ջերմություն

Լույս և ջերմություն

Leave a comment

Լուսավորվածությունը, հողի և մթնոլորտի ջերմությունը կենսական նշանակություն ունեն բույսերի համար: Այս էջում հղումներ են դրված այդ թեմաները շոշափող հոդվածներին:

Լույս

Ջերմություն

Բույսեր, Դեղաբույսեր, Խոտաբույսեր, Սաղարթավոր զարդաբույսեր, Սենյակային բույսեր

Խորդենի

Leave a comment
Խորդենին (աղավնակտուց, կռնկենի) (անգլ.՝ Geranium, Storksbills, ռուս.՝ Пеларгония, լատ.՝ Pelargonium) խորդենազգիների ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույս է: Հայտնի է 300 (այլ տվյալներով՝ 400) տեսակ: Խորդենու հայրենիքը Հարավային Աֆրիկան է, որտեղից Եվրոպա է բերվել XVII դարի վերջին՝ որպես գեղազարդիչ բույս: Խորդենին լայնորեն մշակվում է Ալժիրում, Ամերիկայում, Իսպանիայում, Ճապոնիայում: 
Հայաստանում հայտնի է խորդենու 19–22 տեսակ՝ արնակարմիր, լեռնային, անտառային, ճահճային, քնքուշ և այլն: Հանդիպում է գրեթե բոլոր մարզերում՝ ստորին լեռնայինից մինչև ալպյան գոտու մարգագետիններում, բացատներում, թփուտներում, չոր լանջերին, խոնավ վայրերում և այլուր: Մշակության մեջ տարածված է վարդագույն խորդենին, որը միամյա կիսաթուփ է՝ հզոր արմատային համակարգով: 
Խորդենին ջերմասեր, լուսասեր ու խոնավասեր բույս է, պահանջկոտ է հողի նկատմամբ: Բազմացվում է արմատակալներով (կտրոններով), որոնք աճեցվում են ջերմատներում:
Եթերայուղ ստանալու նպատակով օգտագործում են բույսն ամբողջությամբ (չնայած յուղը հիմնականում կուտակված է տերևներում): Օգտագործվում է օծանելիքի, օճառի, հրուշակեղենի արտադրության մեջ: Օժտված է նաև բուժիչ հատկություններով. նրա բույրը բուժում է գլխացավը, անքնությունը, իսկ արմատներից պատրաստված թուրմն ունի հակաբորբոքային ազդեցություն: Կանաչ զանգվածը պարունակում է աղաղանյութեր: Մեղրատու է: 
Խորդենին այն սենյակային բույսերի շարքին է պատկանում, որոնք բացի բուժիչ հատկություններից ունեն նաև շատ օգտակար հատկություններ: Այն հակամանրէային և հակավիրուսային նշանակություն ունի: Աշնան և ձմռան օրերին խորդենու հոտը, նրա վառ կարմիր կամ վարդագույն ծաղիկները և ժաներիզավոր տերևները կարող են բարձրացնել տրամադրությունը, նպաստել սթրեսի և հոգնածության վերացմանը:
Համարվում է, որ բույսի էներգետիկ դաշտը պահպանում է բնակարանը և իրեն խնամող ընտանիքին դժբախտություններից, տհաճ խոսակցություններից, նեղացկոտությունից, նախանձից։ Նպաստում է բնավորության լավ գծերի կատարելագործմանը։
Խորդենու թուփը առանց բաժանման և տեղափոխման կարող է ծաղկել մինչև 10—15 տարի, դառնալով ավելի գեղեցիկ: Միայն  10—12 տարի հետո կերևան ծերության նշանները: Ավելի լավ է մինչ այդ  ` 9—10 տարեկան թուփը բաժանել և  տեղափոխել թարմ հողի մեջ: Խորդենին սիրում է մոխիր և ճիշտ  ջրվել: Ծաղիկների թառամելուց հետո  հարկավոր է  կտրել դրանց ցողունները:
Հղումներ
Բույսեր, Սենյակային բույսեր

Բնակարանի կամ աշխատասենյակի օդը մաքրող բույսեր

Leave a comment

Շատ կարևոր է թե՛ տանը, թե՛ աշխատավայրում մաքուր ու թարմ օդ շնչելը: Գազօջախի, վառարանի աշխատանքից, վերանորոգման համար օգտագործված շինանյութերից օդում կարող են առաջանալ վնասաբեր տոքսիններ, որոնց ներկայությունն աննկատ է:

Պարբերաբար օդափուխությանը զուգահեռ, օդի մաքրման համար շատ կարևոր գործ կարող են անել սենյակային բույսերը:

Ստորև ներկայացնում ենք օդը մաքրող 14 լավագույն բույսերը:

1. Դիփսիս դեղնավուն

(անգլ.՝ Аreca palm, ռուս.՝ Дипсис желтоватый, լատ.՝ Dypsis lutescens)

Դիփսիսը նաև անվանում են Արեկայի արմավենի: Օդ մաքրող շատ արդյունավետ, լայնորեն տարածված և ոչ պահանջկոտ բույս է:

Վերացնում է սենյակում հայտնված բոլոր հայտնի տոքսինները:

Ըստ Ֆեն-շուի տերևները փափկեցնում են տան կամ աշխատավայրի էներգիան:

Դիփսիսը իրեն լավ է զգում լուսավոր և տաք սենյակներում, որտեղ չկան միջանցիկ քամիներ։ Խորհուրդ է տրվում հաճախակի ցողել։

2. Ռոբելենի արմավենի

(անգլ.՝ Pygmy Date Palm, ռուս.՝ Финик Робелена, լատ.՝ Phoenix roebelenii)

Գաճաճ արմավենի է: Կարող է աճել կիսաստոերում և հասնել 150-180 սմ բարձրության:

Վերացնում է տոքսիկ նյութերի մեծամասնությունը, առանձնապես քսիլոլը:

Pygmy Date Palm – Said to remove formaldehyde and xylene (a chemical found in plastics and solvents) from the air.

3. Եղեգնարմավ Զեյֆրիցի

(անգլ.՝ Bamboo palm, ռուս.՝ Хамедорея Зейфрица, լատ.՝ Chamaedorea sefritzii)

Վնասատուներ համարյա չունի: Ըստ Ֆեն-շուի, հարմարավետ մթնոլորտ է ստեղծում:

Ըստ ամերիկյան NASA-ի գիտնականների, վերացնում է մրջնալդեհիդները (ֆորմալդեհիդ, formaldehyde), բենզոլը, եռաքլորէթիլենը, հանդիսանում է օդի բնական խոնավեցնող:

4. Ռապիս

(անգլ.՝ Lady palm, ռուս.՝ Рапис, լատ.՝ Rhapis Excelsa)

Հովհարաձև տերևներով գաճաճ արմավենի է:

Շատ տարածված, ոչ պահանջկոտ բույս է:

Վերացնում է սենյակային տոքսինների մեծ մասը:

Մանրամասն այստեղ ==>

5. Ֆիկուսներ

Բինենդիյկի ֆիկուս

(անգլ.՝ Ficus Alii, Amstel King Tree, ռուս.՝ Фикус Биннендийка, լատ.՝ Ficus binnendijkii)

Ոչ պահանջկոտ բույս է: Վերացնում է օդում գտնվող տոքսինների մեծամասնությունը, մանավանդ մրջնալդեհիդները (ֆորմալդեհիդ, formaldehyde):

Ficus alii – Said to be a great overall air purifier.

Ֆիկուս կաուչուկաբեր

(անգլ.՝ Rubber fig, ռուս.՝ Фикус каучуконосный, լատ.՝  Ficus elastica)

Աճում է նույնիսկ կիսախավարում, դիմանում է չափավոր ցրտերին:

Վերացնում է օդում գտնվող տոքսինների մեծամասնությունը, մանավանդ մրջնալդեհիդները (ֆորմալդեհիդ, formaldehyde):

6. Վիշապածառ

(անգլ.՝ Mass cane, Dracaena fragrans Massangeana, Dracaena massangeana, Corn plant, ռուս.՝ Драцена душистая массенджеана, լատ.՝ Dracaena fragrans) 

Գեղեցիկ բույս է, շատ լուսավորություն չի պահանջում:

Վերացնում է օդի միջի տոքսիկ նյութերի մեծամասնությունը, մանավանդ եռաքլորէթիլենը, բենզոլը, ֆորմալդեհիդը ու քսիլոլը:

Հայտնի է վիշապածառի մոտ 40 տեսակ:

Նրանք, ովքեր տանը կատու կամ շուն  ունեն, պետք է նկատի ունենան, որ վիշապածառը թունավոր է նրանց  համար: Եթե բնակարանը, որտեղ ապրում եք ձեր սիրելի կենդանիերի հետ, փոքր է, ապա վիշապածառի ընտրությունն այնքան էլ հաջող չէ:

7. Բաղեղ սովորական

(անգլ.՝ Common ivy, ռուս.՝ Английский плющ, լատ.՝ Hedera Helix)

Պահանջկոտ բույս չէ: Հարմար է թե՛ տանը, թե՛ հասարակական վայրերում աճեցնելու համար:

Վերացնում է օդում գտնվող տոքսինների մեծամասնությունը, մանավանդ մրջնալդեհիդները (ֆորմալդեհիդ, formaldehyde)

8. Սպաթիֆիլում

(անգլ.՝ Peace lily, ռուս.՝ Спатифиллюм, լատ.՝ Spathiphyllum)

Գեղեցիկ, նուրբ, սպիտակ ծաղիկներով բույս է: Խնամելը հեշտ է:

Ըստ Ֆեն-շուի, ուժեղացնում է խաղաղության և հանգստության էներգիան:

Օդից վերացնում է էթանոլը, ացետոնը, եռաքլորէթիլենը, բենզոլը և մրջնալդեհիդները (ֆորմալդեհիդ, formaldehyde):

9. Պտեր բոստոնյան

(անգլ.՝ Boston Fern, Boston swordfern, Sword fern, Wild Boston fern, Tuber ladder fern, Fishbone fern, ռուս.՝ Папоротник бостонский, լատ.՝ Nephrolepis exaltata)

Լավ խնամքի դեպքում շատ գեղեցիկ է դառնում: Սիրում է զով, բարձր խոնավությամբ  վայրեր  ու անդրադարձող լույս:

Վերացնում է օդում գտնվող տոքսինների մեծամասնությունը, մանավանդ մրջնալդեհիդը (ֆորմալդեհիդ, formaldehyde) և քսիլոլը: Խոնավեցնում է սենյակի օդը:

10. Քլորոֆիտում

(անգլ.՝ Spider Plant, ռուս.՝ Хлорофитум, լատ.՝ Chlorophytum)

Շատ լավ է մաքրում օդը տարատեսակ աղտոտվածությունից նաև հարստացնելով այն թթվածնով։ Շշատ հոգածություն չի պահանջում, լավ է իրեն զգում յուրաքանչյուր միջավայրում։ Քլորոֆիտումը ամենից լավ իրեն զգում է պատուհանագոգին, երբ նրա վրա արևի լույս է ընկնում։ Այն պետք է ջրել պարբերաբար և հաճախակի ցողել։

11. Հալվե Վերա

(անգլ.՝ Aloe Vera, ռուս.՝ Алоэ Вера, լատ.՝ Alóe véra)

Բազմաֆունկցոնալ բույս է, այն բուժում է այրվածքներ, մրսածությունն ու հիանլի մաքրում է  սենյակի օդը:

Օդի միջից կլանում է մրջնալդեհիդները (ֆորմալդեհիդ, formaldehyde):

12. Սանսևիերիա

(անգլ.՝ Mother-in-law’s tongue, Devil’s tongue, Jinn’s tongue, Bow string hemp, Snake plant և Snake tongue, ռուս.՝ Сансевие́ра, Сансевье́ра, Тёщин язык, Щучий хвост, լատ.՝ Sanseviera)

Ավելի հայտնի է “Զոքանչի լեզու” անվամբ:

Ամենա ոչպահանջկոտ բույսերից մեկն է, որը նաև մեծ քանակությամբ թթվածին է արտադրում։ Սանսևիերիան իրեն հրաշալի է զգում ինչպես հով, այնպես էլ տաք սենյակում, ընդորում, չնայած լուսասեր է, կարող է աճել նաև կիսախավարում։ Երաշտադիմացկուն է՝ հաճախակի ջրման կարիք չունի։

13. Փիփերոմիա տափակատերև

(անգլ.՝ Baby rubber plant, ռուս.՝ Пеперомия туполистная, լատ.՝ Peperomia obtusifolia)

Շատ թթվածին արտադրող բույս է: Մաքրում է օդը, մրջնալդեհիդներից (ֆորմալդեհիդ, formaldehyde) և այլ տոքսիններից:

14. Ագլաոնեմա

(անգլ.՝ Aglaonema, Chinese evergreen, ռուս.՝ Аглаонема,  լատ.՝ Aglaonema)

Շատ թթվածին արտադրող բույս է: Մաքրում է օդը մրջնալդեհիդներից (ֆորմալդեհիդ, formaldehyde), բենզոլից և այլ տոքսիններից:

15. Գերբերա Ջեյմսոնի

(անգլ.՝ Gerbera Daisy, ռուս.՝ Гербера, լատ.՝ Gerbera jamesonii)

Ըստ ամերիկյան NASA-ի գիտնականների այս բույսը հոյակապ կլանում է բենզոլը՝ քաղցկեղածին քիմիական հայտնի նյութը:

Գիշերվա ընթացքում կլանում է ածխածինը և արտադրում է թթվածին, ինչը նպաստում է հանգիստ քնելուն:

Հող

Ագրոպեռլիտ

Leave a comment

Ագրոպեռլիտը կամ փքապեռլիտը կրակադիմացկուն, թունավոր նյութեր չպարունակող, կրծողներին եվ միջատներին չհրապուրող, էկոլոգիապես անվտանգ նյութ է: Փքապեռլիտն օգտագործվում է պարտեզներում, հողախառնուրդներ պատրաստելիս՝  հողի կառուցվածքը բարելավելու համար, ինչպես նաև հիդրապոնիկայում:
Փքապեռլիտ պարունակող հողը դառնում է փխրուն, օդա և ջրաթափանցիկ: Փքապեռլիտը նաև նպաստում է հողի խոնավության երկար պահպանմանը:
Լինելով հրաբխային ապակի, փքապեռլիտը չի ենթարկվում փտման, դիմացկուն է և իներտ:
Փքապեռլիտի թեթևությունը նույնպես կարևոր է ծաղկաթաղարների համար հողախառնուրդներ պատրաստելիս:

Հղումներ
Բույսեր, Խոտաբույսեր, Սաղարթավոր զարդաբույսեր, Սենյակային բույսեր

Կուֆեյա

Leave a comment

Կուֆեա հիսոփատերևը (անգլ.՝ False heather, Mexican heather, Hawaiian heather or Elfin herb, ռուս.՝ Куфея иссополистная, լատ.՝ Cuphea hyssopifolia)
Семейство Дербенниковые (Lythraceae)

Жизненная форма:
вечнозеленый кустарник
Использование:
рекомендуется для выращивания: в первую очередь в прохладных зимних садах, так как в комнатах куфее зимой жарко
Максимальные размеры в культуре:
до 70 см высотой
Уход и проблемы с выращиванием:
Пересадка: через 1-3 года в горшки стандартных пропорций
состав земельной смеси: дерновая земля : листовая земля : песок (1:2:1)
кислотность (pH): слабокислая (5.0-6.0), нейтральная (6.0-7.0)
• при температуре воздуха выше 15°C необходимы частые опрыскивания, цветение не будет долгим и обильным, ваозможно пожелтение и опадение листвы;
• повреждается щитовкой, тлей
Уход в период покоя:
оптимальная температура: 5-12°C
полив и влажность воздуха: умеренный
период покоя: в комнатных условиях вынужденный (с октября по февраль) в связи с пониженной освещенностью и влажностью воздуха
Размножение:
укоренением полуодревесневших черенков при температуре субстрата 20-25°C
Специфические требования культуры:
• прохладная зимовка;
• формировка кроны прищипкой и обрезкой
Декоративные свойства:
листья, цветки
окраска и форма листьев: тёмно-зелёные, сидячие или короткочерешковые, до 2,5 см длиной и 0,5 см шириной
сроки цветения: обычно в летне-осенний период
окраска цветков: окраска цветков:белыйокраска цветков:розовыйокраска цветков:сиреневыйокраска цветков:фиолетовыйокраска цветков:малиновый
форма и размер цветка, соцветия: цветки одиночные, до 3 см в диаметре


Հղումներ
Բույսեր, Կակտուսներ, Սենյակային բույսեր

Էպիֆիլում

Leave a comment

Էպիֆիլումը (անգլ.՝ Climbing cacti, Orchid cacti and Leaf cacti, ռուս.՝ Эпифиллум, լատ.՝ Epiphyllum) էպիֆիտային կակտուսների ցեղի անվանումն է, որն ընդգրկում է 20 տեսակի բույսեր: Բնական պայմաններում էպիֆիտային կակտուսներն աճում են Մեքսիկայից մինչև Ամերիկայի արևադարձային գոտին:

Աճում են որպես թուփ, ձևավորում են փայտացող բուն և տափակ, տերևանման ճյուղեր: Իրական տերևները մանր թեփուկների տեսք ունեն, իսկ ծաղիկները խոշոր են, ձագարանման և հոտավետ:
Ծաղիկների արտակարգ գեղեցկության համար էպիֆիլումն ունի նաև խոլորձ-կակտուս անվանում:
Նույնիսկ սենյակային պայմաններում, արհեստական, խաչաձև փոշոտման միջոցով կարելի է ստանալ սալորի չափսի պտուղներ, որոնք բուրավետ են, ուտելի և ունեն քաղցր, էկզոտիկ համ:
https://youtu.be/LAO7O5th4AM

Տեսակները

Էպիֆիլում քառթավոր

Epiphyllum_Crenatum1

(Эпифиллум зазубренный, Epiphyllum crenatum)
Քառթավոր էպիֆիլումը 1 մետր բարձրության հասնող կիսա էպիֆիտ կակտուս է: Կողային տերևանման ճյուղերը հաստ են, կարող են մինչև 70 սմ երկարել և 4-10 սմ լայնք ունենալ:
Ծաղիկը բացվում է գիշերը:
 
 
 
 

Էպիֆիլում թթվատերև

(Эпифиллум кислолепестной, Epiphyllum oxypetalum)
Թթվատերև էպիֆիլումը խոշոր՝ մինչև 3 մ բարձրության հասնող բույս է, ձևավորում է երկար, փայտացող ճյուղեր: Երկրորդական ճյուղերը տափակ են ու մինչև 10 սմ լայնություն ունեն: Ծաղիկները սպիտակ են, ունեն մինչև 20 սմ երկարություն: Պտուղները կարմիր են:

Կան շատ հբրիդային տեսակներ, որոնք տարբերվում են ծաղիկների գույնով:

Էպիֆիլում Լաու

(Эпифиллум Лау, Epiphyllum laui Kimnach)
Լաու էպիֆիլումը արագաաճ էպիֆիտ և լիտոֆիտ կակտուս է: 1-2 սմ տրամագիծ ունեցող ճյուղեր ունի: Կողային ընձյուղների լայնքը 5-7 սանտիմետր է:


Ձևավորում է 3-5 մմ երկարությամբ, 1-5 հատ մազանման, դեղնադարչնագույն փշեր:
Ծաղիկները բացվում են երեկոյան և, որպես կանոն մնում են բացված 48 ժամ:

Էպիֆիլում անկյունավոր

(Эпифиллум угловатый, Epiphyllum anguliger)
Անկյունավոր էպիֆիլումը լավ ճյուղավորված թփի տեսք ունեցող բույս է: Ճյուղերը ներքին մասում կլոր են կամ, հազվադեպ, եռանկյունաձև: Կողային ընձյուղները նշտարաձև են, կտրատված եզրերով: Ճյուղերն ունենում են  մինչև 1 մետր երկարություն և 4-8 սմ լայնք:
Ծաղիկները խոշոր են և բուրավետ:

Էպիֆիլում Հուկերի

Epiphyllum_Hookeri

(Эпифиллум Хукера, Epiphyllum hookeri)
Հուկերի էպիֆիլումը մինչև 10 սմ պարագծով, կոշտ, աղեղնաձև, երբեմն խոնարհված ճյուղերով կակտուս է:
Ծաղիկները սպիտակ ու խոշոր են:

Էպիֆիլում ֆիլանտուս

Epiphyllum_Phyllanthus

(Эпифиллум филлантус, Epiphyllum phyllanthus)
Ֆիլանտուս էպիֆիլումը 50-100 սմ ճյուղեր ձևավորող կակտուս է: Երկրորդային տերևանման ճյուղերն ունենում են 25-50 սմ երկարություն:
Ծաղիկներն ունենում են 4-18 սմ պարագիծ:

 

Էպիֆիլում Թոմասի

Epiphyllum_Thomasianum

(Эпифиллум Томаса, Epiphyllum thomasianum)
Թոմասի էպիֆիլումը թփանման կակտուս է, որի խոնարհվող ճյուղերը կարող են երկարել մինչև 4 մետրի:

 

Խնամքը

Լուսավորությունը
Առատ ծաղկելու համար էպիֆիլումներին անհրաժեշտ է որքան հնարավոր է պայծառ, ծրված լուսավորություն: Դրանք լավ են աճում արևմտյան և արևելյան պատուհանագոգերին: Հյուսիսային պատուհանի գոգին առատ ծաղկում ակնկալել պետք չէ, իսկ հարավային պատուհանի գոգին աճեցնելիս բույսը, այրվածքներից խուսափելու համար, կեսօրին մոտ ժամերին պետք է ստվերել: Ամռանը խորհուրդ է տրվում էպիֆիլումը հանել պատշգամբ, կամ այգի՝ թարմ օդի, դնել լուսավոր տեղում, բայց ոչ Արևի ուղիղ ճառագայթների ներքո:
Օդի ջերմաստիճանը
Էպիֆիլումների համար +20 – +25°C օդի ջերմությունը ամենից հարմարավետն է: Ձմռանը, հանգստի շրջանում, եթե հնարավոր է, ջերմաստիճանը նվազեցնում են մինչև +10- +15°C:
Օդի ջերմաստիճանի նվազումը +5°C-ից կարող է մահաբեր լինել էպիֆիլումի համար:
Օդի խոնավությունը
Էպիֆիլումները պահանջկոտ չեն օդի խոնավության նկատմամբ, բայց, խորհուրդ է տրվում ամռան շոգին հնացված ջրով պարբերաբար ցողել բույսը :
Ջրելը
Էպիֆիլումները, ինչպես և խոնավ անտառներում աճող բոլոր կակտուսները, պետք է ջրել շատ ավելի հաճախ քան չոր կլիմայում աճողները: Ծաղկամանի հողը միշտ պետք է չափավոր խոնավ լինի:
Ջուրը պետք է փափուկ լինի, հնացված, սենյակի ջերմաստիճանի:
Ձմռանը ավելի քիչ են ջրում, իսկ շատ զով սենյակում պահելու դեպքում, ընդհանրապես չեն ջրում: Գարնանը ջրելը մի քիչ շատացնում են, իսկ կոկոններ հայտնվելուց հետո սկսում են առատ ջրել:.
Պարարտացումը
Գարնանն ու ամռանը էպիֆիլումներին խորհուրդ է տրվում սնուցել ամսական 2 անգամ՝ կակտուսների համար պատրաստված պարարտանյութերով: Ծաղկի կոկոններ հայտնվելու դեպքում կարելի է սնուցում անել գոմաղբի լուծույով (1 մաս գոմաղբը լուծել 4 մաս ջրում): Ծաղկելուց հետո, մինչև ցրտերը, այդպիսի սնուցումներ կարելի է անել 2 շաբաթը մեկ: Գոմաղբի լուծույթի փոխարեն կարելի է սնուցում անել սենյակային բույսերի համար նախատեսված, սովորական, ազոտ պարունակող պարարտանյութով:
Հողախառնուրդը
Հողը պետք է պարարտ լինի: Կարելի է օգտագործել կակտուսների համար նախատեսված պատրաստի հողախառնուրդը՝ ավելացնելով դրան տորֆ, կամ տերևային բուսահող և ավազ:
Հողախառնուրն ինքնուրույն պատրաստում են հետևյալ բաղադրատոմսով՝

Հողի թթվայնությունը՝ рН 5-6:
Կիրը հակացուցված է:
Տեղափոխումը
Անհրաժեշտության դեպքում այլ ծաղկաման տեղափոխելն անում են ծաղկելուց հետո: Պետք է հաշվի առնել, որ արմատների համար նեղվածքը նպաստում է բույսի ծաղկելուն, այնպես որ ամենամյա տեղափոխության կարիք չկա: Ծաղկամանը պետք է լինի ոչ բարձր, լայն և ծակոտկեն, քանի որ էպիֆիլումների մեծամասնության արմատները թույլ զարգացած են:
Տեղափոխելուց հետո բույսը որոշ ժամանակ ստվերում են պահում և զգուշությամբ են ջրում:
Ծաղկելը
Փետրվարի երկրորդ կեսին, հանգստի շրջանից հետո, էպիֆիլումը սկսում է աճել և, լավ պայմաններում, սկսում են կոկոններ գոյանալ: Այդ ընթացքում բույսը պետք չէ տեղաշարժել՝ կոկոնները կարող են թափվել:
Որպես կանոն էպիֆիլումները գարնանն են ծաղկում: Ծաղիկները 4-5 օր բացված են մնում: Ծաղկման շրջանում բույսը պետք է հաճախակի ջրել, ցողել և սնուցել: Լավ խնամքի դեպքում էպիֆիլումը կարող է մեկ անգամ էլ աշնանը ծաղկել:
Տերևանման ճյուղերին զուգահեռ կարող են աճել բարակ, եռանկյունաձև ճյուղեր, որոնք ավելի լավ է կտրել, քանի որ դրանց վրա համարյա երբեք ծաղիկ չի գոյանում:
Բազմացումը
Էպիֆիլումները կարելի է բազմացնել սերմերով, կտրոններով կամ թուփը կիսելով:
Սերմից աճեցնելու դեպքում, սկզբում հայտնվում է խիտ փշերով դասական կակտուս, սակայն, ժամանակի հետ ճյուղերը սկսում են տափակել, դառնալ տերևանման և կորցնում են փշերը:
Սերմերի ծլելու համար հողի լավագույն ջերմաստիճանը +20 – +25°С տիրույթում է:
Լավ խնամքի դեպքում սերմով աճեցված էպիֆիլումը ծաղկում է 4-5 տարեկանում:
Կտրոնով բազմացնելու համար, տափակ, տերևանման ճյուղից կտրում են 10-15 սմ երկարությամբ կտրոն, որի ներքևի հատվածը սրացնում են՝ դարձնելով սլաքաձև:  Այնուհետև կտրոնը 2-3 օր կախում են ուղղահայաց դիրքում, որպեսզի միջի հյութը թափվի և կտրվածքը չորանա: Չորանալուց հետո կտրոնը տնկում են 7 սանտիմետրանոց ծաղկամանի կամ տնկամանի մեջ, որտեղի հողախառնուրդը բաղկացած պետք է լինի՝

Հողախառնուրդի մակերեսին, 2 սմ խորությամբ, լվացված գետի ավազի շերտ են լցնում, իսկ կտրոնները տնկում են 1 սմ խորությամբ: Տնկելուց հետո 24 ժամ պահում են ստվերում և չեն ջրում:

Պարտիզակն ունի Ֆիլանտուս էպիֆիլումի կտրոնները պարզապես ջրում արմատակալելու դրական փորձ:

Հիվանդություններ և վնասատուներ
Վիրուսային մոզաիկան  հիվանդություն է, որի ժամանակ էպիֆիլումի տերևանման ճյուղերին հայտնվում են բազմաթիվ մանր, բաց գույնի բծեր, սկսում են չորանալ ընևյուղների ծայրերը և թափվում են կոկոնները:
Բուժելը շատ դժվար է, ավելի հեշտ և ճիշտ է ոչնչացնել հիվանդ բույսը:
Հիմնական վանասատուներն են վահանակիրը, տիզը և ալրատիզը:
Բացոդյա պայմաններում պետք է զերծ պահել լորձնէակների հարձակումից:
Երբեմն բույսի վրա հայտնվում են լայնացող, շրջանաձև, խցանակեղևատիպ բծեր: Պատճառը կարող է լինել սնկային վարակումը (ֆուզարիոզ կամ այլ):
epiphillum_250x

Հղումներ
Ագրոտեխնիկա

Ծաղկաթաղարների չափսերը

Leave a comment

Որպես ծաղկաթաղարի չափս նշվում է դրա վերին մասի տրամագծի երկարությունը՝ սանտիմետրով, կամ տարողությունը՝ լիտրերով:
Ընդհանուր առմամբ ծաղկաթաղարի ծավալը պետք է համապատասխանի բույսի արմատների ծավալին: Արմատների նեղվածքը դանդաղեցնում է բույսի աճը, քանի որ հողի փոքր ծավալում ավելի քիչ խոնավություն ու սննդարար նյութեր կան, քան անհրաժեշտ է բույսին: Մյուս կողմից, պահանջվածից մեծ ծավալի հողի ավելցուկը մնում է անօգտագործելի, ինչի արդյունքում փոխում է որակը և կարող է թթվել:
http://ficusweb.ru/pot2.html
http://www.7dach.ru/Exspert/tara-dlya-rassady-4211.html
http://www.sadivinograd.com/%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B5-%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F/%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%88%D0%BA%D0%B8-%D0%B4%D0%BB%D1%8F-%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BD%D1%8B%D1%85-%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B9/

Gardener's blog