Բազմացում, Բազմացում սերմերով, Հող

Հող՝ սածիլներ աճեցնելու համար

Leave a comment
hogh_satsilԲանջարանոցային բույսերի մեծամասնության համար պահանջվում է նեյտրալ հող, որի рН ցուցանիշը մոտ է 7-ին:
Սերմերը ցանելու համար նախատեսված հողախառնուրդ պատրաստելու համար վերցվում է՝
  • հող պարտեզից (2 բաժին);
  • կենսահումուս (1 բաժին);
  • տորֆ (1 բաժին);
  • ոչ փշատերեվ ծառի փայտի թեփ կամ գետի խոշոր ավազ (1 բաժին);
  • փայտի մոխիր (1լ հողախառնուրդին 1-1,5 ճաշի գդալ):
Սերմերը ցանելու համար նախատեսված, թե՛ պատրաստի գնված, թե՛ սեփական բաղադրիչներով պատրաստված հողախարնուրդը խորհուրդ է տրվում վարակազերծել:
Վարակազերծման ձևերից մեկը հողախառնուրդի սառեցումն է, բայց վարակազերծման 100 տոկոսանոց  երաշխիք այդ ձեվը չի ապահովում: Ավելի արդյունավետ է խառնուրդի ջերմային մշակումը: Մասնագետները խորհուրդ են տալիս

35-40 րոպե, եռացող ջրի գոլորշու վրա, մանր անցքերով փլավքամիկի կամ ցանցի մեջ շոգեխաշել հողախառնուրդը կամ եռման ջուր լցնել վրան: Ընդ որում, հիվանդությունների նախականխման համար եռման ջրին անհրաժեշտ է ավելացնել կալիումի պերմանգանատ (մարգանցովկա), (10 լիտր ջրին 3 գ) և լավ խառնել:
Բազմացում, Բազմացում սերմերով

Բանջարեղենի սերմերի ցանքի տեխնիկան

Leave a comment

Հատուկ ուշադրություն պետք է դարձնել մանր սերմերի ցանքին: Դրանք պետք է ցանել ոչ խոր ակոսներում, որի տոփանված հատակին դնում են գազարի, սոխի սերմերը մեկը մյուսից 1-1.5 սմ, իսկ ճակնդեղինը և շաղգամինը` 1-2 սմ հեռավորությամբ: Սերմերը խիտ չպետք է ցանել:

Ակոսի հատակին տոփանումը նպաստում է սերմերի արագ ծլման, որովհետև հողի ներքին շերտերց ջուրը բարձրանում է սերմերին: Դրանից հետո սերմերը պետք է ծածկել 0.5սմ բուսահողով (հողի և հումուսի խառնուրդով): Ցրված խառնուրդը թեթև տոփանում են ձեռքի ափով, վերևից նորից լցնում բուսահող կամ 1-2սմ շերտով տորֆ, որոնք պաշտպանում են ակոսը չորանալուց: Ուշացած ցանքի դեպքում ակոսի հատակը պետք է ցնցուղով (առանց մաղիկի) ջրել, ջուրը ներծծվելուց հետո ցանել սերմերը և ծածկել հողով:

Բազմացում, Բազմացում սերմերով

Բանջարեղենի սերմերի տափանման (խցման) խորությունը

Leave a comment

Սերմերը շատ խորը ցանելու հետևանքով սերմերի ծլումը դանդաղում է կամ դադարում, աճելու դեպքում էլ ծիլերը չեն կարող դուրս գալ մակերևույթ: Իսկ սերմերը ոչ խորը ցանելու դեպքում կարող է խոնավությունը չբավականացնել, որովհետև հողի վերին շերտերը սովորաբար արագ են չորանում: Մանր սերմերի համար (շաղգամ, գազար) լավագույն արդյունք է տալիս 1-2 սմ խորությամբ ցանելը, միջին սերմերի համար (ճակնդեղ, վարունգ)` 2-3 սմ և խոշորների համար (ոլոռ, ընդեղեն, լոբի)` 3-5 սմ:

Բանջարեղեն, Խոտաբույսեր

Մաշ

Leave a comment

Մաշը (լատ.՝ Vigna), բակլազգիների ընտանիքի խոտաբույսերի ցեղ է։ Մաշի տարբեր տեսակներ մշակվում են Արևադարձային գոտիներում որպես բանջարեղեն, ձավարեղեն, կերային և սիդերատային մշակաբույսեր:

Արմատն իլիկաձև է, ցողունը՝ կանգուն կամ կիսականգուն՝ 30-150 սմ բարձրությամբ, տերևները եռմասնյա են, հերթադիր, ծաղկաբույլը՝ ողկույզ, պտուղը ունդ է՝ դեղին կամ մուգ դեղին։ Սերմերը՝ ձվաձև, երիկամաձև, սպիտակ, վարդագույն, շագանակագույն։ 1000 սերմի կշիռը 300 գ է։ Ջերմասեր և խոնավասեր բույս է։

Օգտագործվում է որպես պարեն, կեր, ինչպես նաև կանաչ պարարտացման համար։ Ունի աֆրիկական ծագում։

Մշակվում է ԱՄՆ-ում, Մեքսիկայում, Կուբայում, Հնդկաստանում, Չինաստանում, Միջին Ասիական երկրներում, Մոլդավիայում, Ուկրաինայում, Ռուսաստանի Կրսանոդարի և Ստավրոպոլի երկրամասերում։ Հայաստանում մշակվում է Արարատյան դաշտում, Մեղրու, Եղեզնաձորի, Կապանի տարածաշրջաններում։

Մաշի վեգետացիոն շրջանը 3-4 ամիս է, տալիս է մինչև 3 կգ բերք:

Նույն տեղում մաշը ցանում են 3-4 տարի ընդմիջում տալով: Մաշին ամենից լավ նախորդող բույսերն են կաղամբը, վարունգը, լոլիկը, բադրիջանը, պղպեղը:

Ցանելուց առաջ մաշի ունդերը 20 րոպե պահում են կալիումի պերմանգանատի (մարգանցովկա) թանձր լուծույթի մեջ, այնուհետև լավ լվանում են և ցանում թաց կամ չորացնելուց հետո:

Մաշը ջերմություն շատ է սիրում: Ցանքն անում են երբ հողը 10 սմ խորության վրա տաքացել է մինչև 17 աստիճան: Միջշարային տարածությունը 80 սմ: Սերմերը ցանում են 70 սմ հեռավորությամբ՝ 4-6 սմ խորության վրա:

Կարելի է նաև մաշի սածիլներ պատրաստել:

Մաշի մագլցող տեսակների համար պետք է հենափայտեր տնկել:

Մաշի օգտակար հատկությունները

Մաշի ունդերը համարվում են արժեքավոր դիետիկ  մթերք: Դրանք մոտ 30% սպիտակուց և 50% օսլա են պարունակում:

Բացի այդ մաշը հարուստ է В1, В2, В6, С, РР վիտամիններով, պարունակում է կարոտին, երկաթ, հանքային աղերի և այլ կենսական նշանակություն ունեցող տարրեր:

Մաշը օգնում է օրգանիզմից ավելորդ հեղուկի հեռացմանը, բարերար ազդեցություն ունի սիրտ-անոթային համակարգի վրա:

Մաշ ուտելը օգտակար է նաև աղեստամոքսային, լյարդի հիվանդություններ ունեցողների համար, ինչպես նաև շաքարախտով ու ռեվմատիզմով հիվանդներին:

Ըստ չինացի գիտնականների, ամենաօգտակարը սև ունդերով մաշերն են: Դրանք չեն կուտակում ծանր մետաղներ:

Մաշը խոհանոցում

Մաշը բարձր բերքատվություն ունի, բերքի ավելցուկը կարելի է սառեցնել և օգտագործել շուրջ տարին: Սառեցնելուց առաջ մաշի պտուղները մի քանի րոպե պահում են եռման ջրի մեջ, որպեսզի միջի շաքարները չփոխակերպվեն օսլայի և համն անփոփոխ մնա: Մաշի “լոբիները” օգտագործում են ապուրներ, ռագու, ձվածեղ պատրաստելիս, շատ լավ գարնիր է, ինչպես նաև հիմք է մի շարք բուսակերական կերակրատեսակների համար:

Բացի այդ մաշը կարելի է պահածոյացնել:

Հում վիճակում մաշը ուտելի չէ, պարունակում է թունավոր նյութեր, որոնք, սակայն, եփվելու ընթացքում հեշտությամբ քայքայվում են:

Հղումներ
Վնասատուներ

Իշախառանչ

Leave a comment

Իշախառանչ, արջուկ, (անգլ․՝ European mole cricket, ռուս․՝ Обыкновенная медведка, լատ․՝ Gryllotalpa gryllotalpa) ուղղաթևերի կարգի միջատ։ Երկարությունը՝ 35-50 մմ, առջևի զույգ ոտքերը՝ փորող տիպի, ատամնավոր, խիստ խեցեվորված։ Ապրում է օրգանական նյութերով հարուստ, խոնավ հողերում։ Սնվում է բույսերի սերմերով, արմատներով, արմատավզիկով, ցողունով, ինչպես նաև անձրևորդերով, միջատներով։ Վնասում է բանջարաբոստանային և դաշտային բույսերը, հատկապես ջերմոցներում։ Տարածված է Հայաստանի բոլոր մարզերում։
Հղումներ

Բույսեր, Դեղաբույսեր, Խոտաբույսեր, Սիդերատներ

Քարխոտ

Leave a comment

Քարխոտ (լատ.՝ Symphytum), զոտուկ, թորթ, ափնիք, հայվազ, գաղտրիկազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 20 (այլ տվյալներով՝ 30) տեսակ։
Հայաստանում՝ 3 տեսակ՝

  • կովկասյան քարխոտ (Symphytum caucasicum),
  • կոշտ քարխոտ (Symphytum asperum)
  • հայաստանյան քարխոտ (Symphytum hajastanum)։

Տարածում

Տարածված է գրեթե բոլոր մարզերում (ստորինից մինչև վերին լեռն, գոտի)։ Աճում է անտառներում, գետերի, լճերի, առվակների ափերին, խոնավ վայրերում, մարգագետիններում և այլն։
Պտուղն ընկուզիկ է։ Հայաստանյան քարխոտը բնաշխարհիկ է. հանդիպում է Գեղարքունիքի (Մարտունի) և Կոտայքի (Ազատ գետի ավազան) մարզերում։

Կենսաբանական նկարագիր

Ցողունը ճյուղավորվող է՝ ծածկված փափուկ կամ կոշտ մազմզուկներով, բարձրությունը՝ 40-200 սմ։ Տերևները հերթադիր են, սրտաձև-կլորավուն, ձվաձև կամ երկարավուն։ Ծաղկաբույլը ոլորք է կամ հուրանանման, ծաղիկները՝ կապույտ կամ դեղին։ Ծաղկում է հունիս-հուլիսին։ Պտուղն ընկուզիկ է։

Քիմիական կազմ

Պարունակում է՝

  • ալանտոին – ձմռանը արմատներում կուտակվում է հսկայական քանակությամբ
  • ալկալոիդներ
  • վիտամին В12
  • ֆլավոնոիդներ
  • աղանյութեր
  • բուսայուղեր
  • օսլա
  • սպիտակուցներ
  • ինուլին
  • տերպեններ

Տեսակներ

Հայտնի է մոտ 7 տեսակ

  • Symphytum abchasicum Trautv.
  • Symphytum asperum Lepech. [syn. Symphytum asperrimum Sims]
  • Symphytum besseri Zaver.
  • Symphytum caucasicum M.Bieb.
  • Symphytum officinale L. [syn. Symphytum peregrinum Ledeb.]
  • Symphytum popovii Dobrocz.
  • Symphytum ×uplandicum Nyman = [Symphytum officinale × Symphytum asperum]

Հղումներ

Բանջարեղեն, Դեղաբույսեր

Անանուխ կիտրոնային

Leave a comment

Անանուխ կիտրոնային (Դաղձ կիտրոնային, Նանա կիտրոնային), (անգլ.՝ Lemon Mint, Bergamot mint, Eau-de-cologne mint, ռուս.՝ Мята лимонная, լատ.՝ Mentha citrata Ehrh.):

Բազմամյա բույս է, ունի կիտրոնի բուրմունք, օգտագործվում է որպես համեմունք, կամ դեղաբույս՝ թեյի կամ թուրմի տեսքով:

Շատ հաճախ օգտագործվում է ստամոքսի խանգարումները բուժելու նպատակով: Օրինակ՝ սրտխառնոցի եւ փսխման դեպքերում: Հաճախ կիտրոնային անանուխի թուրմ են նշանակում հղի կանանց՝ հղիության առաջին եռամսյակի ընթացքում, երբ տոքսիկ երեւույթներ են առաջանում: Կիտրոնային անանուխի թուրմը նաեւ պրոֆիլակտիկ հրաշալի միջոց է գաստրիտի եւ ստամոքսի խոցի դեպքում:

Կիտրոնային անանուխի եւս մեկ առանձնահատկություն, որն այն անփոխարինելի դեղաբույս է դարձնում, հակաբորբոքային հատկությունն է: Կիտրոնային անանուխի թուրմով արագ եւ անվտանգ բուժում են ֆարինգիտը, անգինան, բրոնխիտը եւ շնչառական ուղիների շատ այլ հիվանդություններ: Մրսածությունն անցկացնելու համար բավարար է օրական 3 գավաթ անանուխի թեյ խմել. այն ոչ միայն համեղ է, այլեւ օգտակար:

Եթե ձեզ տանջում է միգրենը, պարզապես ճակատին անանուխի տերեւ դրեք: Բուժման այս միջոցը բացահայտել են վերջերս, բայց այն հասցրել է մեծ տարածում գտնել: Թարախային հիվանդությունների դեպքում բժիշկները խորհուրդ են տալիս վերքին անանուխի հյութի մեջ թրջած կտոր դնել:

Անանուխի թուրմ պատրաստելը դյուրին է. 10 գր. կիտրոնային անանուխի տերեւների վրա 400 մլ եռացրած ջուր լցրեք եւ թողեք, որ սառչի: Այն օգնում է բազմաթիվ հիվանդությունների դեպքում. իջնում է արյան ճնշումը, հանգստանում են աղիքային խանգարումները, վերանում են փսխումն ու ստամոքսի ցավերը, անցնում է բարձր նյարդային լարվածությունը: Անանուխի թուրմի միջոցով կարելի է նաեւ բազմաթիվ այլ հիվանդություններ բուժել:

Սակայն անանուխը որոշ մարդկանց հակացուցված է: Այն չպետք է օգտագործեն նրանք, ովքեր ցածր ճնշում ունեն: Բժիշկներն արգելում են սննդակարգում ներառել կամ անանուխով բուժվել կրծքով կերակրող կանանց, ինչպես նաեւ մինչեւ 5 տարեկան երեխաներին: Անանուխը, անկասկած, օգտակար բույս է: Ամեն դեպքում, պետք չէ այն օգտագործել մեծ քանակությամբ: Հակառակ դեպքում, կարող են քնի հետ կապված լուրջ խնդիրներ, սրտի շրջանում ցավեր առաջանալ:

Flower Description:
Lemon mint perennial herb, which is a very hardy plant, even in sub-zero cold, still green one. It is very popular with bees welcome, light green leavesare very beautiful, rub will smell a deep sense of smell, you can remove headache, abdominal pain, toothache. And helps to treat bronchitis anddigestive diseases.

Growth habit:
Germination temperature: 22-26 ℃
Germination Days: 5-10 days
Growth optimum temperature: 18-35 ℃
Pitch: 15 * 15 cm
Light: half shade, sunny
Sowing to flowering: about 90 days

Morphology and Uses:
Color:Green
Height: 20-30cm
Uses:ornamental, edible
Seed quality:
Germination rate: ≥ 80%
Moisture: ≤ 8%
Seed life:two years
Note:
1.Keep seeds stored in a cool, dry place.
2. Because of weather conditions or damage caused by improper cultivation techniques seed prices live outside the economic responsibilities.
3. Futurology seed surface is 1-2 times the diameter of the seed.

Հղումներ
Դեսից-դենից

Ընդհանուր տեղեկություններ օգտակար բույսերի հավաքման, չորացման և պահպանման վերաբերյալ

Leave a comment

Հաճախ բույսերի հավաքման, չորացման, վերամշակման և պահպանման ոչ ճիշտ տեխնոլոգիաների կիրառման հետևանքով վատանում է հումքի  համը,  վերանում են բուժիչ հատկությունները, ինչպես նաև ընկնում է  էկոլոգիապես մաքուր հումքի  ապրանքային տեսքն ու որակը, որի  հետևանքով այն հավաքող, վերամշակող և վաճառող անհատները մեծ դժվարությամբ են սպառում բերքը: Հետևաբար խիստ կարևոր է  հումքի հավաքման, չորացման և պահպանման վերաբերյալ տեղեկություններ հաղորդել, ինչպես նաև ներկայացնել մի շարք կարևոր բույսերի վերաբերյալ տեղեկատու` դրանց վերամշակման և օգտագործման վերաբերյալ: Սովորաբար հավաքում են բույսերի այն մասերը, որոնք պարունակում են ազդող բուժական նյութերի ամենամեծ քանակը: Տարբերի բույսեր մոտ դրանք կարող են պարունակվել տարբեր մասերում  տերևներում, ծաղիկներում, ծաղկազամբյուղներում, ընձյուղներում, բույսի վերգետնյա մասերում, սերմերում, կեղևում, կոճղարմատում, պտղի մեջ և այլն: Հաճախ ենք նկատում, որ քաղաքի պուրակներից, թունանյութերով և պարարտանյութերով մշակված այգիներից, կամ ճանապարհների եզրերից մարդիկ դեղաբույսեր են հավաքում, չիմանալով որ այդ բույսերի մեջ, շրջակա միջավայրի աղտոտվածության հետևանքով, կուտակվում են ծանր մետաղներ, որոնք խիստ վնասակար են մարդու առողջության համար: Բույսերի վերգետնյա մասերը այդ թվում տերևները, ծաղիկները, ծաղկազամբյուղները, ընձյուղները պետք է հավաքել  ծաղկման փուլում, չոր եղանակին: Հավաքելուց հետո անհրաժեշտ է դրանք խնամքով մաքրել պատահական բույսերի խառնուրդներից, հողից, ապա լվանալ և անմիջապես չորացնել: Ծաղիկներն ու ծաղկազամբյուղները, ինչպես վերը նշեցինք, անհրաժեշտ է  հավաքել ծաղկման շրջանում: Սովորաբար, հավաքում են հարարմատային շրջանի  ներքևի և միջին մասի լավ զարգացած ցողունային տերևները: Պտուղներն ու սերմերը պետք է հավաքել միայն լավ հասունացած վիճակում, իսկ  արմատը, կոճղարմատն այն ժամանակ, երբ արդեն թոշնում է բույսի վերգետնյա մասը, /սովորաբար ամռան վերջում և աշնանը, սակայն կարելի է նաև գարնանը, մինչև վերգետնյա մասի աճելը/: Հավաքելիս սկզբում թափ տալ վրայի հողը, հետո լվանալ ջրով և չորացնել: Կեղևը  կարելի է հավաքել գարնանը / լավ է պոկվում ծառից/: Բույսի և  վերգետնյա, և ստորգետնյա եթերայուղ ու  գլիկոզիդներ պարունակող մասերը, անպայման պետք է չորացնել ստվերոտ տեղում պահպանելով արևի ճառագայթներից: Նշենք, որ եթերայուղ պարունակողներ  բուսամասերն անհրաժեշտ է  չորացնել 30-35, գլիկոզիդ պարունակողները` 50-60 աստիճան ջերմության պայմաններում  վառարանի ջեռոցում: Առհասարակ  նախընտրելի է  բույսերը  չորացնել շենքերի տանիքներում, ծածկոցների տակ: Արմատներն ու կոճղարմատները, մրգերն ու սերմերն ավելի լավ է չորացնել արևի տակ, բաց վիճակում: Խորհուրդ է տրվում բույսերը նախապես չմանրացնելով պահպանել չոր, զով տեղում, թղթե տոպրակների  մեջ : Սուր հոտ ունեցող  դեղաբույսերը պետք է  առանձնացնել հոտ չունեցողներից: Ի դեպ չորացված դեղաբույսերը կարելի է պահպանել 1-ից մինչև 3, նույնիսկ 5 տարի:

Ծառեր, Վնասատուներ

Ինչո՞վ սպիտակեցնել ծառերի բները

Leave a comment

Ծառերի բները և կմախքային ճյուղերը սպիտակեցվում են կրակաթով: 1կգ չմարած կիրը լուծում են 5լ ջրի մեջ:
Կարելի է ավելի բարդ լուծույթ պատրաստել.

  1. Կիր — 1 կգ;
  2. Ջուր – 10 լ;
  3. Պղնձարջասպ – 200 գ;
  4. Գոմաղբ– 1 կգ;
  5. Կավ – 300 գ:

Սպիտակեցումը ավելի երկար պահպանելու համար որոշ պարտիզպաններ լուծույթին խառնում են նաև 0,5-1 լ էմուլսիոն ներկ կամ սոսինձ:

Բազմացում, Ծառեր

Պտղատու կուլտուրաների բազմացումը աչքապատվաստով

Leave a comment

Աչքապատվաստը կատարում են ամառային խիստ շոգերից հետո‘ բույսերի երկրորդ հյութաշարժության ժամանակ, երբ պատվաստակալի կեղեւը հեշտ է բաժանվում բնափայտից եւ աչքի (բողբոջի) բացվելու վտանգը անցած է լինում: Սա լինում է նախալեռնային եւ լեռնային շրջաններում հուլիսի վերջից օգոստոսի վերջերը,իսկ ցածրադիր շրջաններում մոտավորապես օգոստոսի առաջին տասնօրյակից մինչեւ սեպտեմբերի կեսերը, բայց կարելի է նաեւ մի քիչ ավելի շուտ աչքապատվաստ կատարել: Այս դեպքում աչքը կբացվի եւ կտա 10-15սմ եւ ավելի երկարության շիվ, որն անհրաժեշտ կլինի փաթաթել ու պաշտպանել ձմռան ցրտերից: Դա արագացնում է պատվաստաշվի աճը համարյա մեկ վեգետացիայով:
achqapatvast
Աչքապատվաստը կատարվում է հետեւյալ կերպ. պատվաստողը ձախ  ձեռքով բռնում է կտրոնը եւ պատվաստի դանակով նրանից վահանաձեւ հանում 2-3 սմ երկարությամբ բողբոջը‘ կեղեւի եւ բնափայտի բարակ շերտի հետ միասին ու պահում այն նույն ձեռքում: Ապա պատվաստակալի հյուսիսային կողմից արմատավզիկի կեղեւի վրա պատվաստի դանակով T-աձեւ կտրվածք է անում եւ նույն դանակի հետեւի մասի ոսկրիկի օգնությամբ թեթեւակի կեղեւը բարձրացնելով, ձախ ձեռքով վահանիկը զգուշությամբ դնում է կտրվածքի մեջ, լավ նստեցնում ու երկու ձեռքերի բութ մատերով սեղմում բացված կեղեւը դեպի պատվաստաչքը: Եթե վահանիկի ծայրը դուրս է մնում, այն զգուշությամբ կտրում են պատվաստակալի վրա հորիզոնական կտրվածք արված տեղում եւ, աչքը լրիվ տեղավորելուց հետո, անմիջապես կապում: Սովորական աչքապատվաստով բազմացնելիս ընկուզենին միշտ լավ արդյունք չի տալիս, ուստի այն բազմացնում են քառանկյունի եւ օղակաձեւ կտրվածքով‘ աչքապատվաստով:
Օղակաձեւ պատվաստը կատարվում է գարնանը‘ աճող աչքով կամ ամռան երկրորդ կեսին‘ քնած աչքով, հետեւյալ կերպ. գարնանը, երբ սկսվում է հյութաշարժությունը, կամ ամռանը‘ բույսերի երկրորդ աճի ժամանակ, սերմնաբույսերի վրա, մեկը մյուսից 3-4 սմ հեռավորությամբ (նկատի են ունենում պատվաստաբողբոջի չափը) օղակաձեւ երկու կտրվածք են անում, ապա կեղեւը զգուշությամբ հանում: Ընտրում են պատվաստակալի հաստության պատվաստացու կտրոն եւ նրա բողբոջը (աչքը) կեղեւի հետ միասին կտրվածքի երկարությամբ կտրելով օղակաձեւ, հանում եւ անմիջապես հագցնում են պատրաստած սերմնաբույսի (պատվաստակալի) կտրվածքին ու ամուր կապում: Պատվաստի այս եղանակը ապահովում է ընկուզենու համեմատաբար բարձր կպչողականություն:
Պատվաստելուց մոտավորապես մեկ-երկու շաբաթ անցնելուց հետո պետք է ստուգել այն եւ անհրաժեշտության դեպքում, եթե աչքապատվաստը կպել է, կապը թուլացնել, իսկ եթե չի կպել, ապա անմիջապես կատարել կրկնապատվաստ‘ առաջին անգամ կատարված պատվաստի հակառակ կողմից:
Աչքապատվաստը կարելի է կատարել նաեւ գարնանը‘ բույսերի մեջ հյութաշարժությունը սկսվելուց հետո, երբ պատվաստակալի կեղեւը բնափայտից լավ է անջատվում: ոյություն ունեն կտրոնապատվաստի մի շարք ձեւեր, որոնցից համեմատաբար լայն տարածված են անգլիական կամ բարելավված պատվաստը, կողապատվաստը, ճեղքապատվաստը, պատվաստը, պատվաստը կեղեւի տակ եւ այլն: Կտրոնապատվաստը կատարում են վաղ գարնանը‘ մինչեւ բողբոջների բացվելը, որի համար կտրոնները (միամյա շիվեր) վերցնում են ուշ աշնանը եւ ձմռանը, խնամքով պահում հով նկուղներում‘ խոնավ ավազի կամ մամուռի մեջ, այնպես, որ մինչեւ պտվաստելն աչքերը չբացվեն:Կտրոնապատվաստով ամենից հաջող բազմացվում են խնձորենին եւ տանձենին:

Gardener's blog