Քարխոտ (լատ.՝ Symphytum), զոտուկ, թորթ, ափնիք, հայվազ, գաղտրիկազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 20 (այլ տվյալներով՝ 30) տեսակ։
Հայաստանում՝ 3 տեսակ՝

• կովկասյան քարխոտ (Symphytum caucasicum),
• կոշտ քարխոտ (Symphytum asperum)
• հայաստանյան քարխոտ (Symphytum hajastanum)։

Տարածում

Տարածված է գրեթե բոլոր մարզերում (ստորինից մինչև վերին լեռն, գոտի)։ Աճում է անտառներում, գետերի, լճերի, առվակների ափերին, խոնավ վայրերում, մարգագետիններում և այլն։
Պտուղն ընկուզիկ է։ Հայաստանյան քարխոտը բնաշխարհիկ է. հանդիպում է Գեղարքունիքի (Մարտունի) և Կոտայքի (Ազատ գետի ավազան) մարզերում։

Կենսաբանական նկարագիր

Ցողունը ճյուղավորվող է՝ ծածկված փափուկ կամ կոշտ մազմզուկներով, բարձրությունը՝ 40-200 սմ։ Տերևները հերթադիր են, սրտաձև-կլորավուն, ձվաձև կամ երկարավուն։ Ծաղկաբույլը ոլորք է կամ հուրանանման, ծաղիկները՝ կապույտ կամ դեղին։ Ծաղկում է հունիս-հուլիսին։ Պտուղն ընկուզիկ է։

Քիմիական կազմ

Պարունակում է՝

• ալանտոին – ձմռանը արմատներում կուտակվում է հսկայական քանակությամբ
• ալկալոիդներ
• վիտամին В₁₂
• ֆլավոնոիդներ
• աղանյութեր
• բուսայուղեր
• օսլա
• սպիտակուցներ
• ինուլին
• տերպեններ

Տեսակներ

Հայտնի է մոտ 7 տեսակ

• Symphytum abchasicum Trautv.
• Symphytum asperum Lepech. [syn. Symphytum asperrimum Sims]
• Symphytum besseri Zaver.
• Symphytum caucasicum M.Bieb.
• Symphytum officinale L. [syn. Symphytum peregrinum Ledeb.]
• Symphytum popovii Dobrocz.
• Symphytum ×uplandicum Nyman = [Symphytum officinale × Symphytum asperum]

Հղումներ

• https://hy.wikipedia.org/wiki/քարխոտ
• http://flower.onego.ru/other/symphytu.html