Թանձրատերևուկը (անգլ.՝ Jade plant, Friendship tree, Lucky plant, or Money tree, ռուս.՝ Толстянка, լատ.՝ Crassula) պատկանում է թանձրատերևազգիների (Crassulaceae) ընտանիքին։ Հայրենիքը Հարավային Աֆրիկան է։ Թանձրատերևուկի մոտ 1400 տեսակ կա, որոնց մեծ մասը սուկուլենտներ են:
Դրանք հաստ, հյութալի ճյուղեր և տերևներ ունեն, որտեղ ջրի կուտակում է տեղի ունենում, ինչը թույլ է տալիս դիմանալ երկարատև երաշտին:
Թանձրատերևուկի տարածված տեսակները
Թանձրատերևուկ ծառանման (անգլ.՝ Silver Dollar Plant, Silver Dollar Jade, Silver Jade Plant, Chinese Jade, Tree Crassula, Beestebul, Money Plant, Round-Leaved Crassula, ռուս.՝ Толстянка древовидная, Денежное дерево, լատ.՝ Crassula Arborescens)
Մեղրախոտը (անգլ.՝ Candyleaf, Sweetleaf, Sugarleaf, ռուս.՝ Стевия медовая, Медовая трава, լատ՝ Stevia rebaudiana Bertoni) բազմամյա խոտաբույս է:
Հայրենիքը՝ Հարավային և Կենտրոնական Ամերիկաներն են:
Վայրի վիճակում աճում է կիսչորային կլիմա ունեցող դաշտավայրերում ու լեռնային շրջաններում:
Կիրառվում է սննդարդյունաբերությունում, դեղագործությունում և կոսմետիկայում:
Մեղրախոտում գտնվող ստեվիոզիդը (ստեվիայի էքստրակտ) քաղցրությամբ 200-300 անգամ քաղցր է շաքարից, սակայն ունի մինիմալ կալորիա;
Չի բարձրացնում արյան մեջ շաքարի պարունակությունը, ավելին` խթանում է ենթաստամոքսային գեղձի կողմից ինսուլինի արտադրությունը;
Ունի հակամիկրոբային, հակասնկային ազդեցություն;
Ամրացնում է իմունային համակարգը, դանդաղեցնում է օրգանիզմի ծերացման ընթացքը` դարձնելով կյանքն ավելի առույգ և երկարատև;
Չի վնասում ատամների էմալը;
Կայուն է բարձր ջերմաստիճանի (մինչև 200°C), թթուների, հիմքերի նկատմամբ;
Իջեցնում է արյան մեջ խոլեստերինի, տոքսինների, ծանր մետաղների, ռադիոնուկլիդների մակարդակը;
նպաստում է նիկոտինային և ալկոհոլային կախվածության վերացմանը;
Ադամաթուզը, Տատասկաթզենին (անգլ.՝ Prickly pear, ռուս.՝ Опунция, լատ.՝ Opuntia) կռզիների ընտանիքի փռված կամ կանգնած թփերի, հազվադեպ՝ ծառերի ցեղ։ Հայտնի է տատասկաթզենու ավելի քան 200 տեսակ, տարածված Ամերիկայի (հյուսիսային լայնության 56°-ից մինչև Մագելլանի նեղուցը) և Գալապագոսյան կղզիների անապատներում, կիսաանապատներում,սավաննաներում և լուսավոր անտառներում։ Ընձյուղները տափակ են, հյութալի, հատվածավոր։ Ցողունների վրա կան ձևափոխված ծոցային բողբոջներ (արևոլներ)՝ փշերով և նուրբ փշիկների (գլոխիդիում) փնջեր։ Տերևները մանր են, հյութալի, մախաթանման, վաղ թափվող։ Ծաղիկները մեկական են, երկսեռ։ Պտուղը հատապտուղ Է։ Սերմերը տափակ են, ամուր կեղևով։ Մեկ տեսակի (Օ․ ficus indica, «հնդկական թզենի») պտուղները օգտագործվում են սննդի մեջ։ Տատասկաթզենիի որոշ տեսակներ բնավարժեցվել են Հնդկաստանում, Ավստրալիայում, նախկին ԽՍՀՄ-ում (Ղրիմում և Կովկասում) դեկորատիվ նպատակներով փորձարկվել է ավելի քան 30 տեսակ։ Առանձին տատասկաթզենիները դիմանում են մինչև 10— 12 °C սառնամանիքին։ Տատասկաթզենու ցողունը պարունակում է օսլա, շաքար, սպիտակուց, վիտամին C, անփուշ ձևերը կեր են անասունների համար։ Հեշտությամբ բազմանում է վեգետատիվ եղանակով։ Տատասկաթզեն հնդկացիների սիրված բույսերից Է, պատկերված է Մեքսիկայի գերբի վրա։ http://greenhome.org.ua/opunciya-vidy-uxod-razmnozhenie-vozmozhnye-trudnosti/
Տատասկաթզենին (անգլ.՝ Prickly pear, ռուս.՝ Опунция индийская, լատ.՝ Opuntia ficus-indica) կռզիների ընտանիքի փռված կամ կանգնած թփերի, հազվադեպ՝ ծառերի ցեղ։
Հայտնի է տատասկաթզենու ավելի քան 200 տեսակ, տարածված Ամերիկայի (հյուսիսային լայնության 56°-ից մինչև Մագելլանի նեղուցը) և Գալապագոսյան կղզիների անապատներում, կիսաանապատներում,սավաննաներում և լուսավոր անտառներում։ Ընձյուղները տափակ են, հյութալի, հատվածավոր։ Ցողունների վրա կան ձևափոխված ծոցային բողբոջներ (արևոլներ)՝ փշերով և նուրբ փշիկների (գլոխիդիում) փնջեր։ Տերևները մանր են, հյութալի, մախաթանման, վաղ թափվող։ Ծաղիկները մեկական են, երկսեռ։ Պտուղը հատապտուղ Է։ Սերմերը տափակ են, ամուր կեղևով։ Մեկ տեսակի (Օ․ ficus indica, «հնդկական թզենի») պտուղները օգտագործվում են սննդի մեջ։ Տատասկաթզենիի որոշ տեսակներ բնավարժեցվել են Հնդկաստանում, Ավստրալիայում, Ռուսաստանում (Ղրիմում և Կովկասում) դեկորատիվ նպատակներով փորձարկվել է ավելի քան 30 տեսակ։ Առանձին տատասկաթզենիները դիմանում են մինչև 10— 12 °C սառնամանիքին։ Տատասկաթզենու ցողունը պարունակում է օսլա, շաքար, սպիտակուց, վիտամին C, անփուշ ձևերը կեր են անասունների համար։ Հեշտությամբ բազմանում է վեգետատիվ եղանակով։ Տատասկաթզեն հնդկացիների սիրված բույսերից Է, պատկերված է Մեքսիկայի գերբի վրա։
Արքայախնձորը (անգլ.՝ Pineapple, ռուս.՝ Ананас, լատ.՝ Ananas comosus)Bromeliaceae ընտանիքին պատկանող բազմամյա խոտաբույս է: Հայրենիքը հարավային Ամերիկայի հյուսիս-արևելքն է, սակայն տարածված է աշխարհի համարյա բոլոր արևադարձային երկրներում։
Արքայախնձորը արժեքավոր սննդի տեսակ է։ Զարմանալի բուժական հատկությունները պայմանավորված են միջուկում պարունակվող սննդարար նյութերով։ Նրա մեջ պարունակվող ամենաօգտակար նյութը համարվում է բրոմելիայինը։ Այս ֆերմենտը կարգավորում է սպիտակուցների յուրացումը, սա էլ իր հերթին նպաստում է ստամոքսի աշխատանքին, խթանում է մարսողությունը, մաքրում է աղիները, նվազեցնում է արյան մածուցիկությունը, մաքրում է արյունը բարձրացնում դիմադրողականությունը։ Սակայն, պետք է նաև հիշել, որ ստամոքսային հիվանդությունների ժամանակ արքայախնձոր օգտագործել խորհուրդ չի տրվում։
Տերևների մեջ կան բազմաթիվ ամուր մանրաթելեր, որի շնորհիվ արքայախնձորը մշակում են նրանից թել ստանալու նպատակով։
Ինչպես տանը արքայախնձոր աճեցնել
Քայլ 1. Արքայախնձորի ընտրությունը
Աճեցնելու համար պետք է ընտրել լավ վիճակում գտնվող, հասած արքայախնձոր։ Ուշադրություն դարձրեք գագաթի տերևների վիճակին, դրանց գոնե կենտրոնական մասը պետք է կանաչ և առողջ տեսք ունենա, անպիտան են ամբողջությամբ չորացած կամ դեղնած ու հեշտությամբ պոկվող տերևներ ունեցող պտուղները։
Քայլ 2. Գագաթի մշակումը
Գագաթը պտղից առանձնացնում են տերևների փունջը ամուր բռնելով ու դանդաղ պտտելով։ Եթե գագաթը հեշտությամբ չի պոկվում, կարելի է դանակով կտրել պտղի վերին մասը ու հետո պոկել ավելորդ մասերը։
Առանձնացված գագաթափնջի ստորին մասի տերևները պետք է ձեռքով պոկել՝ այնպես, որ բացվի 3-4 սանտիմետրանոց կոթուկ։
Քայլ 3. Արմատավորումը
Որպեսզի արմատակալում տեղի ունենա, պատրաստված գագաթը պետք է նույն 3-4 սնտիմետրով ընկղմել 1-2 օր հնեցված, սենյակային ջերմաստիճանի ջրի մեջ։ Կարելի է բաժակի կամ մեկ այլ տարայի մեջ դնել գագաթը ու լավ կլինի ոչ թափանցիկ պատերով լինեն դրանք։
Բաժակը պետք է դնել սենյակում, լավ լուսավորված տեղում, բայց ոչ արևի ուղիղ ճառաքայթների տակ։ Բաժակի ջուրը պետք է 2 օրը մեկ փոխել՝ նույն, հնեցված, սենյակային ջերմաստիճանի ջրով։
Մոտ մեկ շաբաթից կհայտնվեն արմատները։
Քայլ 4. Տնկելը
Եթե կա հնարավորություն, պետք է միանգամից վերցնել մեծ ծաղկաման՝ 30-35 սմ տրամագծով և 20-30 սմ բարձրությամբ։ Հակառակ դեպքում, սկզբի համար, կարելի է տնկել 10-15 սմ տրամագծով ծաղկամանի մեջ, բայց, հենց բույսը սկսի աճել, պետք է տեղափոխեք այն մեծի մեջ, այլապես տերևները կսկսեն չորանալ ու ծաղկելու կամ պտուղ ստանալու մասին կարող եք չերազել։
Ծաղկամանը պարտադիր պետք է ունենա դրենաժային անցքեր և մոտ 3 սանտիմետր բարձրությամբ դրենաժային շերտ։ Մնացած մասում լցնում են պարարտ, փխրուն հողախառնուրդ, որի մեջ էլ տնկում են արքայախնձորի արմատակալած գագաթը։
1-2 ամիս անց, նույն պարբերականությամբ կատարում են բույսի լրացուցիչ սնուցում։
Պետք չէ մոռանալ, որ արքայախնձորը ջերմություն ու լույս սիրող բույս է և, ինչպես բույսերի գերակշռող մեծամասնությունը չի սիրում միջանցքային քամիներ։ Ջրել բույսը պետք է հնեցված, սենյակային ջերմության ջրով, պարբերաբար և չափավոր։ Չափից շատ ջրելը կարող է հանգեցնել արմատների նեխելուն։
Բացի ջրելուց, պետք է հաճախ ցողել բույսի տերևները, ինչպես նաև լաթով կամ սպունգով, պարբերաբար մաքրել դրանք փոշուց։
Ընդհանուր առմամբ սենյակային պայմաններում արքայախնձոր աճեցնելը բարդ չէ։ Ճիշտ խնամքի ու անհրաժեշտ պայմաններ ապահովելու դեպքում, 2-2,5 տարուց բույսը կծաղկի ու կպտղաբերի։
Տրադիսկանցիան կամ Տրադիսկանտիան (անգլ.՝ Spiderworts, ռուս.՝ Традеска́нция, լատ.՝ Tradescantia), պատկանում է կոմելինազգիների (Commelynaceae) ընտանիքին։
Մշտադալար գետնատարած խոտաբույսերի 75 տեսակների ցեղ է։ Իրենց հայրենիքում՝ Ամերիկայում աճում են ճահճուտներում։ Տրադեսկանցիա է անվանվել ի պատիվ հայտնի բուսաբան Ջոն Տրադեսկանտի։ Տրադեսկանցիայի տեսակների մեծամասնությունը ոչ պահանջկոտ, դեկորատիվ բույսեր են, որոնք աճեցվում են որպես սենյակային բույսեր:
Խնամքը
Լուսավորությունը
Տրադիսկանցիաների համար գերադասելի է պայծառ, ցրված լույսը, բայց կարող են դիմանալ և՛ Արևի ուղիղ ճառագայթներին, և՛ կիսաստվերին: Սենյակի արևելյան և արևմտյան պատուհանագոգերը լավագույն տեղերն են տրադիսկանտիաների համար, սակայն հյուսիսայիններն ու հարավայիններն էլ հակացուցված չեն: Պարզապես, հարավային պատուհանի դեպքում, ամռանը կարող է բույսը մի փոքր ստվերելու կարիք առաջանալ: Պետք է նաև նկատի ունենալ, որ տրադիսկանտիայի խայտաբղետ տեսակներին պետք է ավելի պայծառ լույսավորություն ապահովել: Թույլ լույսավորության դեպքում դրանց գույները խամրում են կամ կանաչ են դառնում:
Ամենաստվերադիմացկունը Տրադիսկանցիա սպիտակածաղիկն է:
Օդի ջերմաստիճանը
Տրադիսկանցիայի համար ամռանը օդի ամենից հարմարավետ ջերմությունը +25°С է, իսկ ձմռանը՝ +8․․․+12°С: Սա չի նշանակում, որ բույսը չի դիմանա սենյակային ավելի տաք կամ սառը պայմաններին:
Օդի խոնավությունը
Օդի խոնավության հանդեպ տրադիսկանտիաները հատուկ պահանջներ չունեն:
Ջրելը
Տարվա շոգ եղանակներին տրադիսկանտիաները առատ ոռոգման կարիք ունեն, սակայն պետք է լավ դրենաժ լինի, որպեսզի ջուրը չճահճանա ծաղկամանի մեջ: Բույսերը ջրում են երբ չորանում է ծաղկամանի հողի վերին շերտը: Ձմռանը ապահովում են հողի չափավոր խոնավություն: Պետք է հետևել, որպեսզի ծաղկամանի տակդիրում ջուր չկուտակվի: Ջրելուց կես ժամ հետո պետք է դատարկել տակդիր իջած ջուրը: Ջրում են առնվազն 24 ժամ հնացված, գոլ, փափուկ ջրով:
Տրադիսկանցիաները կարող են դիմանալ երկար չջրելուն, բայց դա թուլացնում է բույսերին:
Պարարտացումը
Լավ աճի և առողջ լինելու համար, գարնանն ու ամռանը տրադիսկանցիաներին առնվազն ամսական 2 անգամ լրացուցիչ սնուցում պետք է տրվի: Խայտաբղետ տեսակները պետք չէ սնուցել օրգանական պարարտանյութերով՝ դա կարող է տերևների բնական գույների փոփոխություն առաջացնել: Աշնանը և ձմռանը լրացուցիչ սնուցման անհրաժեշտություն չկա:
Հողը
Տրադիսկանցիաները լավ են աճում հետևյալ բաղադրատոմսով պատրաստված հողախառնուրդում.
Երիտասարդ տրադիսկանցիաները նոր, ավելի ընդարձակ ծաղկամանի մեջ տեղափոխում են տարեկան մեկ անգամ՝ գարնանը, իսկ մեծահասակները 2-3 տարին մեկ՝ համատեղելով թարմացնող էտի հետ:
Բազմացումը
Տրադիսկանցիաները բազմացնում են կտրոններով, թուփը կիսելով, կամ, ավելի հազվադեպ, սերմերով: Սերմերով բազմացնելու լավագույն ժամանակը գարունն է: Ցանում են տորֆի և ավազի (1:1) խառնուրդի մեջ՝ ապահովելով + 20°С ջերմաստիճան, օդի բարձր խոնավություն և թարմություն: Սերմով աճեցված տրադիսկանտիան ծաղկում է իր աճի 3-րդ տարում: Կտրոնով տրադեսկանցիաները կարելի է բազմացնել շուրջ տարին: Ճյուղերը բաժանում են 10-15 սմ երկարությամբ կտրոնների և, 5-10 հատով տնկում են ծաղկամաների մեջ: Օդի 18-20°С աստիճանի դեպքում, կտրոններն արմատակալում են մի քանի օրում: Արմատակալման համար հողախառնուրդը պատրաստում են ավազի, կոմպոստի և փտած գոմաղբիհավասար մասեր խառնելով: Թուփը կիսելով բազմացումը պետք է անել գարնանը՝ այն պահին երբ մեկնարկում է աճի շրջանը:
Բարդությունները
Ձգված ճյուղերին քիչ տերևներ լինելը վկայում է լույսի, ջրի կամ սնունդի անբավարարության մասին: Ընդհանրապես տրադիսկանտիաների համար բնորոշ է տարիքի հետ ճյուղեր մերկացումն ու ծռվելը: Ադպիսի ճյուղերը հեռացնում են կամ էլ ծերացած բույսը փոխարինում են նորով: Եթե խայտաբղետ տեսակների տերևները դառնում են միագույն, կանաչ, ուրեմն լուսավորության պակաս կա: Թուլացած ճյուղերի, դեղին, բծավոր տերևների հայտնվելը վկայում է ջրի պակասի մասին: Տերևների ծայրերի չորանալը կամ շագանակագույն դառնալը վկայում է օդի խոնավության պակասի մասին: Այդ դեպքում պետք է միջոցներ ձեռնարկել օդի խոնավությունը բարձրացնելու ուղղությամբ, կամ հաճախակի ցողել բույսը ջրով: Պետք է նաև ստուգել՝ վնասված չէ արդյոք բույսը կարմիր, սարդոստայնային տիզով:
Վնասատուները
Տրադիսկանցիային կարող են վնասել ուտիճները (тля), սպիտակաթևիկները (белокрылкой), տրիպսերով (трипсы), սարդոստայնային տիզերը (паутинный клещ), ալրատիզերը (мучнистый червец): Սարդոստայնային տիզերը հայտնվում են օդի անհրաժեշտ խոնավության պակասի հետևանքով: Բույսի տերևները թոշնում են և թափվում: Ցողունի վրա նկատելի է սարդոստայնը: Բույսը պետք է մշակել օճառաջրով և պարբերաբար ցողել մաքուր, գոլ ջրով: Վահանակիրները կամ կեղծ վահանակիրները ծծում են բույսի բջջահյութերը, ինչի հետևանքով բույսի տերևները դալկանում ու չորանում, թափվում են: Սկզբում անհրաժեշտ է մեխանիկորեն հեռացնել ու ոչնչացնել վնասատուներին, հետո մշակել օճառաջրով: Ծանր դեպքերում մշակել ինսեկտիցիդով:
Տրադիսկանցիայի տեսակները
Տրադիսկանցիա գետափնյա
(River spiderwort, Small-leaf spiderwort, Wandering Jew, Традесканция приречная или миртолистная, Tradescantia fluminensis or Tradescantia myrtifolia)
Ապտենիան (անգլ.՝ Aptenia, ռուս.՝ Аптения, լատ.՝ Aptenia) մեզեմբրիանտեմային-ների ընտանիքի սուկուլենտ է: Բնական պայմաններն են՝ Աֆրիկայի մերձարևադարձային, չոր գոտիներ, կիսաանապատներ:
Մեզեմբրիանտեմայինների ընտանիքում կա 4 տեսակ՝ բոլորը մսալի տերևներով, ցածրահասակ սուկուլենտներ են:
Բնակարանում լավագույն տեղը հարավային պատուհանի մոտ է: Լավ լուսավորություն է պահանջում, լավ է տանում արևի ուղիղ ճառագայթները:
Ձմռանը +15°С ջերմաստիճանը ամենահարմարավետն է:
Հողի նկատմամբ պահանջկոտ չէ, ցանկալի է որ փխրուն լինի և լավ դրենաժ ունենա: Աճեցնում են սաղր ծաղկամաններում:
Ջրում են պարբերաբար, ոչ առատ, ձմռանն ավելի քիչ: Աշխատում են ոչ մի դեպքու ջրախեղդ չանել:
Ջրով ցողելու կարիք չկա, մթնոլորտի խոնավության նկատմամբ ապտենիան անտարբեր է:
Կակտուսի և սուկուլենտների համար նախատեսված պարարտանյութերով սնուցում անում են եթե զգացվում է սնուցող նյութերի պակաս:
Aptenia yellow
Կարևոր է հետևել, որպեսզի հողը ծաղկամանում միշտ փխրուն լինի և չոր կեղև չառաջանա:
Հաճախակի տեղափոխման կարիք չկա, քանի որ ապտենիան իրեն լավ է զգում նեղվացքի մեջ:
Ցանկալի է երբեմն տերևները լվանալ գոլ ջրով:
Ցողունային կտրոններով բազմացումն անում են գարնանը կամ ամռանը՝ տնկելով ավազի կամ տորֆի մեջ:
Հնարավոր խնդիրներ
Շատ վատ է տանում գերխոնավացումը՝ մանավանդ ցուրտ եղանակին: Այդ պատճառով տերևները սմքում և թոշմում են, իսկ ցողունը կարող է նեխել:
Բաթաթը (այլ անվանումներն են՝ քաղցր փաթաթես, քաղցր գետնախնձոր, քաղցր կարտոֆիլ, անգլ.՝ Sweet potato, չին․՝ 甘薯, ռուս.՝ Батат, լատ.՝ Ipomoea) պալարա-պտղավորների
խմբին պատկանող, իպոմեա ցեղի բույս է։
Բաթաթի պտուղները արժեքավոր սննդատեսակ են մարդու և կենդանիների համար։ Դրանք պարունակում են մինչև 30% օսլա և մինչև 6% շաքար։
Աճում ու պտղաբերում է ինչպես բաց հողում, այնպես էլ ծաղկամանի մեջ։ Իր տերևաշատ և փարթամ տեսքի շնորհիվ հաճախ աճեցվում է նաև որպես դեկորատիվ բույս։
Բաթաթը սիրում է ջերմություն։ Բնականոն զարգացման համար
նվազագույն անհրաժեշտ ջերմաստիճանը +20 °C է, իսկ ամենահարմարավետ ջերմաստիճանային տիրույթը 25—30 °С է։
Արևադարձային և մերձարևադարևային գոտիներում աճեցվում է որպես բազմամյա բույս, իսկ բարեխառնում՝ որպես մեկամյա։
Տարատեսակ բաթաթների մեծամասնությունը կորցրել է սեռական ճանապարհով բազմացման կարողությունը, սորտերի մեծամասնությունը չի ծաղկում։
Բազմացման հիմնական ձևը վեգետատիվն է՝ պալարների կամ արմատացված ցողունների միջոցով։
Պալարները, կախված սորտից և աճեցման պայմաններից, հասունանում են 2-9 ամսում։ 13—16 °C ջերմություն և 85—90 % հարաբերական խոնավություն ապահովելու դեպքում, պալարները պահպանվում են կես տարի և ավելի։
Աճեցնելու համար հարմար են այգու բաց, արևկող տեղերը և պարարտ ավազակավային կամ ավազահողային գրունտերը:
Ինչպես են բազմացնում
Ի տարբերություն կարտոֆիլի բաթաթը բազմացնում են կամ ճյուղերի կտրոններով, կամ էլ պալարից ծլեցրած ճյուղերով:
Բաթաթի ճյուղի կտրոնը շատ արագ և առատ արմատակալում է ջրի մեջ և հեշտ կպնում հիմնական տեղում տնկելուց հետո:
Ինչպես տեղափոխել բաց գրունտ
Բաց գրունտ բաթաթը տեղափոխում են գարնանը, երբ հողը լավ տաքանում է: Կախված բաթաթի սորտից, միջշարքային տարածքի լայնությունն անում են 70-120սմ, իսկ թփերի միջև թողնում են 30-50 սմ տարածք:
Ինչպես ջրել
Բաթաթն առատ ջրում են արմատավորման ժամանակ, իսկ վեգետացիոն շրջանի երկրորդ կեսին ոչ հաճախ: Բերքահավաքից 20 օր առաջ ջրելը դադարեցնում են:
Ինչպես հավաքել բերքը
Մեկ քառակուսի մետրից բաթաթը 1-1,5 կգ բերք է տալիս: Պալարները փորելով հանում են հոկտեմբերի վերջում՝ արևային, չոր եղանակին:
Միայն այդ դեպքում է հնարավոր երկար ժամանակով, մինչև 6 ամսով, պահեստավորել պալարները: Պահեստավորում են չոր, օդափոխվող զետեղարաններում՝ օդի ջերմությունը +8…+12 °С:
According to NASA and Dr. B. C. Wolverton, the areca palm filters xylene and toluene from the air. Wolverton also specifies that, at 1.8 m (5 ft 11 in) in height, the plant will transpire 1 liter of water per 24 hours, thereby making it an effective humidifier. Освещение
Хризалидокарпус предпочитает яркий свет и способен переносить прямые солнечные лучи. Подходит для размещения у южных окон. Притенение потребуется только в летний период — от полуденного солнца. Температура
В летний период хризалидокарпус предпочитает температуру воздуха 22-25°C. В остальные времена года для пальмы нужно теплое содержание — 18-23°C, не ниже 16°C. Круглый год надо обеспечить пальме приток свежего воздуха, избегая сквозняков. Влажность воздуха
Хризалидокарпус любит повышенную влажность, поэтому в теплое ввремя года рекомендуется частое опрыскивание. Летом растение следует регулярно опрыскивать мягкой отстоянной водой комнатной температуры. Осенью и зимой опрыскивания не проводят. У хризалидокарпуса следует не реже двух раз в месяц обмывать листья. Полив
Хризалидокарпус в весенне-летний период поливают обильно, мягкой отстоянной водой, по мере подсыхания верхнего слоя субстрата. С осени полив сокращают до умеренного, не доводя земляной ком до полной просушки. Осенью и зимой следует следить, чтобы не было перелива, это очень опасно для растения. Поливать в осенне-зимний период следует спустя 2-3 дня после того как верхний слой субстрата просохнет. Удобрение
Хризалидокарпус нуждается в подкормке круглый год. Весной и летом подкармливают пальму 2 раза в месяц специальными удобрениями для пальм или минеральными удобрениями для декоративно-лиственных растений. В осенне-зимний период подкармливают 1 раз в месяц. Почва
Хризалидокарпус предпочитает земельную смесь — 2 части легкой глинисто-дерновой земли, 2 части перегнойно-листовой, 1 часть торфяной, 1 часть перепревшего навоза, 1 часть песка и немного древесного угля.
Можно воспользоваться готовим грунтом для пальм. Пересадка
Хризалидокарпус тяжело переносит пересадку, поэтому ее заменяют перевалкой с заменой дренажа и досыпкой земли. Молодые, активно растущие экземпляры следует переваливать ежегодно, взрослые — через 3—4 года, у кадочных пальм вместо перевалки ежегодно меняют верхний слой субстрата. На дне горшка обязательно обеспечивают хороший дренаж. Размножение
Хризалидокарпус размножают семенами и корневыми отпрысками. Семена на 2-4 дня замачивают в воде 30°C. Затем высевают в лёгкую торфяную почву.Семена прорастают при температуре 20-25 градусов в освещённом влажном месте. Молодые растения появляются через 3-4 месяца. Когда сформируется первый лист пересаживают в 10-12 см горшки.
Из нижних придаточных почек хризалидокарпуса легко образуются побеги-отпрыски, у основания которых развиваются корни. Эти побеги легко отделяются от материнского растения и укореняются в легком грунте, что лучше делать весной или летом. Болезни и вредители
Хризалидокарпус чувствителен к некоторым грибным инфекциям, из-за которых на листьях появляются пятна, со временем увеличивающиеся, образующие пятна круглой или овальной формы красновато-бурой окраски с более светлой обводкой.
Меры борьбы:обработать растение фунгицидным препаратом и прекратить опрыскивание листвы.
Нижнюю сторону листа могут атаковать червецы, вызывая пожелтение и повреждения.
Меры борьбы:от них избавляются с помощью ватного тампона, смоченного в спирте, и обработкой инсектицидными средствами. Клещи вызывают появление желтоватых крапинок и высыхание листьев.
Меры борьбы:обработать акарицидом и поддерживать повышенную влажность. Возможные трудности Коричневые кончики листьев — сухой воздух, недостаточный полив, холодный воздух или повреждение листьев в результате прикосновения к ним. Желтеющие листья – недостаточный полив, избыток солнечного света. Коричневые пятна на листьях — пятнистость листьев, которая появляется при переувлажнении почвы или при внезапном понижении температуры, полив очень жесткой водой. Коричневые листья — нижние листья с возрастом темнеют и отмирают. Их следует обрезать, а не отрывать. Если все растение темнеет и появляются признаки загнивания, это свидетельствует о переувлажнении почвы. Кончики листьев буреют – сухой воздух, холодное содержание, недостаток влаги. http://greenhome.org.ua/category/katalog-rasteniy/palmy-i-sagovniki/ http://azflora.com/palma001/chrysalidocarpus.html
Մեղրախոտը (անգլ.՝ Candyleaf, Sweetleaf, Sugarleaf, ռուս.՝ Стевия медовая, Медовая трава, լատ՝ Stevia rebaudiana Bertoni) բազմամյա խոտաբույս է:
Գագաթը պտղից առանձնացնում են տերևների փունջը ամուր բռնելով ու դանդաղ պտտելով։ Եթե գագաթը հեշտությամբ չի պոկվում, կարելի է դանակով կտրել պտղի վերին մասը ու հետո պոկել ավելորդ մասերը։
Որպեսզի արմատակալում տեղի ունենա, պատրաստված գագաթը պետք է նույն 3-4 սնտիմետրով ընկղմել 1-2 օր հնեցված, սենյակային ջերմաստիճանի ջրի մեջ։ Կարելի է բաժակի կամ մեկ այլ տարայի մեջ դնել գագաթը ու լավ կլինի ոչ թափանցիկ պատերով լինեն դրանք։
Եթե կա հնարավորություն, պետք է միանգամից վերցնել մեծ ծաղկաման՝ 30-35 սմ տրամագծով և 20-30 սմ բարձրությամբ։ Հակառակ դեպքում, սկզբի համար, կարելի է տնկել 10-15 սմ տրամագծով ծաղկամանի մեջ, բայց, հենց բույսը սկսի աճել, պետք է տեղափոխեք այն մեծի մեջ, այլապես տերևները կսկսեն չորանալ ու ծաղկելու կամ պտուղ ստանալու մասին կարող եք չերազել։
Ջրել բույսը պետք է հնեցված, սենյակային ջերմության ջրով, պարբերաբար և չափավոր։ Չափից շատ ջրելը կարող է հանգեցնել արմատների նեխելուն։
Դիփսիս դեղնավունի (անգլ.՝ Аreca palm, ռուս.՝ Дипсис желтоватый, լատ.՝