Բանջարեղենի արտադրության շղթայում կարևորվում է հատկապես սածիլի աճեցման օղակը: Աճեցված սածիլի որակը կանխորոշում է բերքի և´ քանակը, և´որակը: Ստացված ընդհանուր բերքի շուրջ 50-60%-ը կազմակերպվում է հատկապես այն ցողունների վրա, որոնց բողբոջների առաջացումը տեղի է ունենում սածիլային հասակում: Բանջարեղենի մշակությունը սածիլային եղանակով երկարացնում է բույսերի վեգետացիայի շրջանը, որը նպաստում է բերքի ավելի վաղ ստացմանը: Բացի այդ, սածիլների աճեցումը ջերմոցներում հնարավորություն է տալիս զարգացման վաղ շրջանում պաշտպանել երիտասարդ բույսերն արտաքին անբարենպաստ պայմաններից, հիվանդություններից և վնասատուներից:
Բանջարային մշակաբույսերի բաց գրունտի ցանքերը վաղ սածիլներով ապահովելու համար օգտագործվում են ջերմոցներ և ջեռուցվող գրունտ, որոնք անհրաժեշտ է կենտրոնացնել այնպիսի հողամասում, որը բաց լինի արևելքից, արևմուտքից և հարավից (որպեսզի լիարժեք լուսավորվի), իսկ հյուսիսից` պաշտպանված լինի քամիներից:
Սածիլների մշակությունը սկսվում է ջերմոցների նախապատրաստումից: Ջերմոցները մաքրվում են աղբից, բուսական մնացորդներից: Ջերմոցների հողը պարբերաբար անհրաժեշտ է փոխել կամ ախտահանել: Ջերմոցների հողի ախտահանման աշխատանքները բարդ են և անհատ ֆերմերին տնտեսությունների ներկա պայմաններում` ֆինանսական և տեխնիկական միջոցների բացակայության պատճառով դժվար կիրառելի: Ուստի նպատակահարմար է ջերմոցների հողը ամեն տարի փոխել, այդ իսկ պատճառով հանվում է 10-15սմ հողաշերտը և այն փոխարինվում նոր պատրաստված հողախառնուրդով (այս աշխատանքները կատարվում են բանվորական ուժի օգնությամբ, օգտագործվում են հասարակ գյուղատնտեսական գործիքներ` բահ, թի, խարակ, ձեռնասայլակ, փոցխ):
Սածիլների աճեցման համար հողախառնուրդը պետք է օժտված լինի բարձր կլանողականությամբ, օդաթափանցությամբ և պարունակի բույսերին անհրաժեշտ սննդանյութեր: Այդպիսի հատկություններով օժտված հողախառնուրդ ունենալու համար հիմնականում այն պատրաստվում է`
—ճմահողից (չլինելու դեպքում այն կարող է փոխարինվել սովորական դաշտային հողով),
—բուսահողից (բուսահողի փոխարեն կարող է օգտագործվել կենսահումուս),
—տորֆից (ի հաշիվ տորֆի քանակության, հողախառնուրդին կարելի է ավելացնել հրաբխային խարամ, պերլիտ կամ ցեոլիտ):
Յուրաքանչյուրի քանակական հարաբերությունը պայմանական է և կարող է փոխարինվել` կախված տեղի պայմաններից և տնտեսության հնարավորություններից:
Հողախառնուրդի կազմը
Ճմահող (կամ դաշտային հող) 30-50%, բուսահող (կամ կենսահումուս) 20-30%, տորֆ (հրաբխային խարամ, պերլիտ, ցեոլիտ) 40-80%:
Մինչև հողախառնուրդի պատրաստելը, ճմահողը, բուսահողը և տորֆը առանձին-առանձին մաղվում են, հեռացվում են կոշտուկները: Եթե հողախառնուրդի կազմում բուսահողի քանակությունը 20%-ից ցածր է կամ ընդհանրապես բացակայում է, ապա հողախառնուրդին ավելացվում է 0.5-1.0կգ ամոնիակային սելիտրա, 1.0-1.5կգ կալիումական աղ, 2.0-3.0կգ սուպերֆոսֆատ, 0.3կգ ծծմբաթթվային մագնեզիում:Հողախառնուրդը պատրաստելիս շերտ-շերտ լցնում են ճմահող, բուսահող, տորֆ և հանքային պարարտանյութեր: Բահի օգնությամբ խառնվում են այնքան ժամանակ, մինչև ստացվի համասեռ զանգված, որը լցվում է ջերմոցները և հարթեցվում, հողաշերտի հաստությունը պետք է լինի 15-18սմ:
Սերմերի նախացանքային մշակումը
Սածիլների որակի բարձրացման գործում ոչ պակաս կարևոր նշանակություն ունի սերմերի նախացանքային մշակումը: Գոյություն ունեն սերմերի նախացանքային մշակման մի շարք միջոցառումներ, որոնց կիրառությունը բարձրացնում է սերմերի ծլունակությունը, ծլման էներգիան, կանխում` սերմնանյութի միջոցով հիվանդությունների և հարուցիչների տարածումը, ինչը և նպաստում է սածիլների որակական ցուցանիշների բարձրացմանը:
Սերմերը կարելի է ախտահանել քիմիական և թերմիկ եղանակներով: Քիմիական եղանակով սերմերը պետք է ախտահանել երկհերթ` սկզբում հակավիրուսային պրեպարատներով, իսկ լվանալուց հետո այնպիսի պրեպարատներով, որոնք կիրառվում են սնկային և բակտերիալ հիվանդությունների դեմ:
Ախտահանում հակավիրուսային պրեպարատներով
• 1% կալիում պերմանգանատի լուծույթի մեջ սերմերը պահել 15-20 րոպե տևողությամբ, որից հետո անմիջապես լվանալ հոսող ջրում (15 րոպե) և չորացնել,
• 20% աղաթթվի լուծույթի մեջ սերմերը պահել 30 րոպե տևողությամբ, որից հետո (30 րոպե) լվանալ հոսող ջրում և չորացնել
Բույսերը սնկային և բակտերիալ հիվանդություններից զերծ պահելու համար սերմերը կարելի է ախտահանել ՏՄՏԴ կամ կուպրոզան պրեպարատով` 1կգ սերմին ծախսելով 4-5գր ախտահանիչ: Սերմերը և ախտահանիչ նյութը լցվում են փակվող ապակե տարայի մեջ և խառնվում: Այս ախտահանումը անհրաժեշտ է կատարել ցանքից անմիջապես առաջ կամ 2-3 շաբաթ առաջ:
Աղբյուրը` «Վայոց Ձորի գյուղատնտեսության աջակցության մարզային կենտրոն» ՓԲԸ
Category Archives: Բանջարեղեն
ԲԱՆՋԱՐԱՅԻՆ ՄՇԱԿԱԲՈՒՅՍԵՐԻ ՍԱԾԻԼՆԵՐԻ ԱՃԵՑՈՒՄ
Ուշադրություն: Հոդվածում օրգանական հողագործությանը հակասող խորհուրդներ կան:
Բաց գրունտի համար
Սերմերի նախապատրաստում ցանքին
Ցանքից առաջ անհրաժեշտ է սերմերը մաքրել, տեսակավորել և ախտահանել: Ցանքից առաջ, ծլման ընթացքն արագացնելու և համերաշխ ծլունակություն ապահովելու համար խորհուրդ է տրվում սերմերը 12 ժամ տևողությամբ թրջել միկրոտարրերի լուծույթում` բորաթթու-0.02, ծծմբաթթվային մանգան-0.05, ծծմբաթթվային ցինկ-0.05, մոլիբդենաթթվային ամոնիում-0.01, ծծմբաթթվային պղինձ-0.05, ծծմբաթթվային երկաթ- 0.05, կալիումի յոդատ 0.025%: Լուծույթի ջերմաստիճանը պահպանել 22-24 0C: Սերմերի չոր զանգվածի և լուծույթի հարաբերությունը` 1:3-4: Թրջելուց հետո սերմերը չորացնել, նոր միայն ցանել: Նույն բաղադրությամբ լուծույթն առաջարկվում է կիրառել նաև բույսերի արտաարմատային սնուցման համար` 2-3 տերև հասակում: Սերմերի նախացանքային մշակման համար կարելի կիրառել նաև կենսապատրաստուկներ, մասնավորապես ՝ հիդրոգումատ, նագրո և այլն:
Ցանքի և տնկման ժամկետները
Բանջարային մշակաբույսերի ցանքերն անհրաժեշտ է կատարել Արարատյան հարթավայրի պայմաններում` արևային ջերմոցներում` մարտի 10-15-ը, իսկ սածիլումը՝ ապրիլի 25-ից մինչև մայիսի 10-ը: Նախալեռնային շրջաններում ցանքը կատարել արևային ջերմոցներում` ապրիլի առաջին տասնօրյակում, իսկ սածիլումը՝ հունիսի 1-ից մինչև 15-ը:
Սածիլների աճեցման եղանակները
Բույսերը կարելի է աճեցնել բնացան և սածիլային եղանակներով: Սածիլային եղանակը երկարացնում է բույսերի վեգետացիայի շրջանը, նպաստում բերքի ավելի վաղ ստացմանը: Սածիլի որակը էականորեն ազդում է բերքի կազմակերպման ժամկետների, բերքատվության և բերքի որակի վրա, քանի որ սածիլային շրջանում են ձևավորվում այն ցողունները, որոնց բողբոջներն իրենց վրա կրելու են բերքի հիմնական մասը (50-60%):
Ջերմոցներում սածիլների աճեցման եղանակները
Սածիլների մշակությունն ավանդական եղանակով
Սերմերի ցանքը ջերմոցներում կատարվում է բնային կամ գծային եղանակով: Այդ նպատակով օգտագործում են համապատասխան մարգոցներ: Սերմերը ցանել մարգոցներից առաջացած բների մեջ կամ գծերի երկարությամբ, վրայից ծածկել մաղած տորֆի կամ հողախարնուրդի 2 սմ բարակ շերտով և ջրել շատ մանր անցքեր ունեցող ցնցուղով: Մեկ քառակուսի մետրի վրա ցանվում է 8-10 գ սերմ: Բնային ցանքի դեպքում կարելի է ստանալ 450-650, իսկ գծայինի դեպքում` 650-850 հատ սածիլ: Ցանքից հետո ջերմոցները ծածկել ապակե շրջանակներով, վրայից փակել պոլիէթիլենային թաղանթով և հնարավորության դեպքում նաև բամբակե գործվածքով: Մինչև ծլելը՝ ցանքից 5-6 օր հետո ջրել (ծլաջուր տալ): Ջերմոցները չբացել մինչև ծլելը, որից հետո հեռացնել բամբակե ծածկը և օդափոխել ամեն օր: Առաջին իսկական տերևների առաջանալուց հետո, անհրաժեշտության դեպքում, կատարել նոսրացում, հանված բույսերը կարելի է վերատնկել (պիկիրովկա) մեկ այլ ջերմոցում:
Սածիլների մշակություն տորֆաբուսահողային թաղարներում
Առավել վաղ ու բարձր բերք ապահովելու համար բարձրորակ սածիլներ կարելի է աճեցնել տորֆաբուսահողային թաղարներում` օգտագործելով պոլիէթիլենային խոռոչիկներ: Ցանքը կատարել 5x5x5 սմ սնման մակերես ունեցող խոռոչիկների մեջ: Որպես հողախառնուրդ կարելի է օգտագործել` 3 մաս տորֆ, 1 մաս կենսահումուս, կամ 4 մաս տորֆ, 4 մաս ճմահող, 2 մաս կենսահումուս: Սածիլների աճեցման ժամանակ անհրաժեշտ է տալ 2-3 սնուցում (համակցված պարարտանյութերով՝ NPK /13:40:13; NPK /20:20:20): Մինչև սածիլների դաշտ տեղափոխելը, անհրաժեշտ է աստիճանաբար վարժեցնել (կոփել) դրսի պայմաններին` 7-10 օր ջերմոցները բաց պահելով: Նախքան ցանքը խոռոչիկները լավ ջրվում են սննդարար լուծույթով, յուրաքանչյուր խոռոչիկում դրվում է 1 հատ սերմ: Ցանքից հետո սերմերը ծածկվում են տորֆի կամ հողախառնուրդի բարակ շերտով և պոլիէթիլենային թաղանթով՝ հավասարաչափ ծլելու համար: Խոռոչիկները տեղադրվում են հողի վրա. այն պետք է լինի հնարավորին չափ հարթ և ծածկված սպիտակ պոլիէթիլենային թաղանթով, որպեսզի արմատները զերծ մնան հողի մեջ թափանցելուց և հողի հիվանդություններից: Ծլման շրջանում պահպանել խոնավությունը: Սերմերը ծլելուց (ծկտելուց) անմիջապես հետո հեռացնել պոլիէթիլենային թաղանթը, որպեսզի չայրվեն ծիլերը և ջրել սննդարար լուծույթով: Սննդարար լուծույթը պատրաստել` 10լ ջրին ավելացնելով 15-20 գ համակցված պարարտանյութեր` Կրիստալոն կամ Մասթեր (NPK/13:40:13; NPK/20:20:20): Խոնավության և լավագույն ջերմաստիճանի (24-26 0C) պայմաններում լոլիկի սերմերը սովորաμար ծլում են 4-5, իսկ տաքդեղինը և սմբուկը` 6-8 օրում: Շաքիլատերևների բացվելուց հետո ջերմաստիճանն իջեցվում է ցերեկը մինչև 18-20 0C, իսկ գիշերը` 15-16 0C, որպեսզի սածիլները չձգվեն: Մի շաբաթ հետո ջերմաստճանը բարձրացվում է` ցերեկը արևային եղանակին` 20-22 0C, ամպամած օրերին` մինչև 18-19 0C, գիշերը` 17-18 0C: Սածիլները ջրել չափավոր` ըստ պահանջի:
Ծածկած գրունտի համար
Ջերմատանը սածիլներն աճեցվում են միայն թաղարային եղանակով: Բոլոր մշակաբույսերի ցանքն անհրաժեշտ է կատարել սորտային լավորակ զտված, ստուգված և ախտահանված սերմերով: Ախտահանված սերմերը կարելի է և նպատակահարմար է ցանել տորֆով կամ հողախառնուրդով (7 մաս տորֆ, 2 մաս բուսահող, 1 մաս ճմահող) լցված պոլիէթիլենային խոռոչիկներում: Նախքան ցանքը, խոռոչիկները լավ ջրվում են սննդարար լուծույթով, յուրաքանչյուր խոռոչիկում դրվում է 1 հատ սերմ: Ցանքից հետո սերմերը ծածկվում են տորֆի կամ հողախարնուրդի բարակ շերտով և պոլիէթիլենային թաղանթով՝ հավասարաչափ ծլելու համար: Խոռոչիկները տեղադրվում են հողի վրա, որը պետք է լինի հնարավորին չափ հարթ և ծածկված սպիտակ պոլիէթիլենային թաղանթով, որպեսզի արմատները զերծ մնան հողի մեջ թափանցելուց և հողի հիվանդություններից: Ծլման շրջանում պահպանել խոնավությունը: Սածիլների աճեցման սկզբնական շրջանում ջերմաստիճանը պետք է պահպանել 24- 25 0C սահմաններում, որպեսզի շատ չձգվեն: Սածիլների մշակության ընթացքում ջրումները կատարվում են սննդարար լուծույթով, որը 1լ ջրում պարունակում է` N-200, P-80, K-160, Ca-280, Mg-50 մգ, ինչպես նաև միկրոտարրերով` Fe-4, B-0,5, Mn-0,5, Zn-0,05, Cu-0,05 մգ/լ: Երբ սածիլները հասնում են 7-10 սմ բարձրության, դրանք պետք է վերատնկել տորֆով կամ հողախառնուրդով լցված պլաստիկ բաժակների մեջ:
Գ. Սարգսյան,
գյուղատնեսական գիտությունների դոկտոր, Բանջարաբոստանային և տեխնիկական մշակաբույսերի գիտական կենտրոն
ԼՈՒՊԻՆԸ ՈՐՊԵՍ ՍԻԴԵՐԱՏ
Լուպինը (լատ.՝ Lupinus), ամենաարդյունավետ սիդերատներից է: Ձևավորում է մեծ կանաչ զանգված՝ հողը ազոտով համալրելու համար: Լուպինի արմատները հողի մեջ խորանում են մինչև 2 մ և շատ լավ փխրեցնում են հողն ու խորքից վերին շերտեր են հանում սնուցող տարրեր:
Ի տարբերություն այլ բույսերի, լուպինը շատ լավ է յուրացնում հողում եղած, դժվար տարալուծվող ֆոսֆատային միացումները և փոխակերպում է դրանք հեշտ յուրացվելի ձևի:
Լուպինը շատ լավ պարարտացնում է թթու, թեթև ավազակավային և ավազահողային հողերը, 100 ք.մ. մակերեսին առաջացնելով մինչև 700 կգ վերգետնյա կանաչ զանգված և մոտ 200 կգ ստորգետնյա:
Լուպինը հնձում են ծլելուց 2 ամիս անց, մինչև ծաղկելը (մինչև կոկոնների փքվելը): Հնձված զանգվածը գերադասելի է մանրեցնել և խառնել հողի վերին շերտի հետ ու ջրել, որպեսզի ակտիվ փտման գործընթաց սկսվի:
Սպիտակ (ոչ ցրտադիմացկուն) լուպինի ցանքն անում են գարնանից աշուն, իսկ դեղին և կապույտ (ցրտադիմացկուն) տեսակներինը, վաղահաս և միջնահաս մշակաբույսերը հավաքելուց հետո:
Լուպինի բոլոր տեսակներ, մանավանդ սկզբում, պահանջկոտ են հողի խոնավության նկատմամբ:
100 ք.մ.-ին ցանքի նորման է՝ մինչև 3 կգ սպիտակ և 1,5-2 կգ դեղին և կապույտ լուպինի համար: Ցանվում է մոտ 3 սմ խորությամբ, 5-15 սմ իրարից հեռու, շարքերի միջև թողնելով 15-30 սմ:
Ծլելն արագացնելու անհրաժեշտության դեպքում, սերմերը պետք է 1-2 օր թրջել:
Հղումներ
Ոլոռը որպես սիդերատ
Ոլոռը (լատ.՝ Písum) բակլազգիների ընտանիքի միամյա և բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ է։ Հայտնի է 6-7 տեսակ։
Ոլոռը շատ արագ է աճում, մեկ և կես ամցում մեծ կանաչ զանգված է գոյացնում, մանավանդ լավ ոռոգում ապահովելու դեպքում, կարելի է սեզոնի ընթացքում մի քանի բերք հնձել:
Ոլոռը լավ է աճում չեզոք և պարարտ գրունտում: Պահանջկոտ է հողի խոնավության նկատմամբ աճի սկզբնական շրջանում և պտուղներ ևևավորելիս:
Ոլոռը չափավոր ցրտադիմացկուն է, բայց ցրտահարությանը չի դիմանում: Որպես սիդերատ կարող է ցանվել վաղ գարնանը, կամ աշնանը՝ հիմնական մշակաբույսերից հետո:
Ցանում են 5 սմ խորությամբ, իսկ թեթև գրունտում մինչև 7 սմ խորությամբ:
Ոլոռն իր արմատներով լավ փխրեցնում է հողը ու բարելավում է հողի օդա և ջրատարությունը:
Հնձում են որպես սիդերատ ցանված ոլոռը ծաղկել սկսելուց հետո և խառնում են հողի հետ կամ թողնում որպես ցանքածածկ: Ոլոռի կանաչ զանգվածը քայքայվելով հարստացնում է հողը ազոտով և այլ օրգանական տարրերով:
Հղումներ
Մաղադանոս
Մաղադանոսը (անգլ․՝ Parsley, ռուս․՝ Петрушка, լատ.՝ Petroselínum) կարոս, ազատքեղ, նեխուրազգիների (հովանոցավորներ) ընտանիքի միամյա կամ երկամյա բուրավետ խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 3 տեսակ մշակության մեջ 1 տեսակ՝ մաղադանոս մշակովի (Petroselínum sativum)։
Ունի 3 տարատեսակ՝
- արմատապտղային
- հարթ տերևային,
- գանգրավոր տերևայն:
Մաղադանոսի տերևները հարուստ են C, PP և B խմբի վիտամիններով, A և K պրովիտամիններով, պարունակում են կալիում: Մաղադանոսը ոչ միայն համ է տալիս ճաշերին, այլև հարստացնում է կենսաբանորեն ակտիվ նյութերով:
Նկարագիր
Մաղադանոսը ոչ պահանջկոտ, ցրտադիմացկուն, երկամյա բույս է: Առաջին տարում կազմում է հոտավետ տերևների փունջ, իսկ եթե թողնվում է հողում, ապա երկրորդ տարում ծաղկում է և տալիս է մանր սերմեր:
Արմատապտղային տեսակները ձևավորում են կոնաձև կամ իլիկաձև, դեղնասպիտակ արմատապտուղներ: Այդ տեսակի կանաչ զանգվածը չեն կտրում, որպեսզի բույսը ուժ ունենա լավ չափսերի արմատապտուղ ձևավորել:
Հարթ և գանգրավոր տերևային մաղադանոսի տերևները այնքան գեղեցիկ են, որ հաճախ դրանք տնկվում են կոմպոզիցիաներում:
Ագրոտեխնիկա
Մաղադանոսը պահանջկոտ չէ հողի նկատմամբ, սակայն բերրի, փխրուն հողում, լավ լուսավորված տեղում առանձնապես լավ բերք է ապահովում:
Ինչպես ցանել և աճեցնել
Որպես նախորդող բույսեր մաղադանոսի համար լավն են դդմիկը, վարունգը, կարտոֆիլը և կաղամբը: Պետք չէ աճեցնել մաղադանոսը գազարից, նեխուրից, համեմից, չամանից հետո, սակայն զուգահեռաբար թվարկածների հետ լավ կաճի:
Ընդհանրապես մաղադանոսը լավ է աճում ամսական բողկի, պղպեղի, սիսեռի, լոլիկի և վարունգի հետ խառը տնկարկներում: Այն տեղում ուր աճել է մաղադանոսը, նորից մաղադանոս կարելի է ցանել միայն 4 տարի անց:
Մաղադանոս տնկելու տեղը նախապատրաստում են աշնանը՝ պարարտացնելով հողը կոմպոստով:
Մաղադանոսի սերմերը ցանում են անմիջապես բաց գրունտի մեջ: Ցանելուց առաջ սերմերը առնվազն 30 րոպե թրջում են և հետո չաորացնում մինչև սորունության վերականգնումը: Մարգում 1-1,5 սմ խորությամբ ակոսներ են բացվում, որոնք խոնավացվում են, ինչից հետո ցանում են սերմերը և ծածկում հողով: Հողն այնուհետեվ հարթեցնում են և թեթև տոփանում:
Որպես կանոն, 15-20 օրից սերմերը ծլում են: Ծլելն արագացնելու համար մարգը կարելի է ծածկել ցելոֆանե թաղանթով: Ծիլերը հայտնվելուն պես թաղանթը պետք է հեռացնել, որպեսզի ծիլերի լուսավորվածությունը առավելագույն լինի: Ծիլերը կարող են դիմանալ մինչև 9 աստիճան ցրտին:
Մաղադանոսի տերևային տեսակները կարելի է լրացուցիչ ցանել մինչև աշուն: Իսկ խոր աշնանը մաղադանոսի սերմերը ցանում են առանց թրջելու 1 սմ խորությամբ ակոսներում և մարգը ցանկածածկում են փտած գոմաղբով կամ տորֆով:
Սնուցում
Տերևային մաղադանոսը 1-2 անգամ սեզոնի ընթացքում սնուցում են ազոտ պարունակող օրգանական պարարտանյութով: Արմատապտղային մաղադանոսը սնուցում են վեգետացիոն շրջանի սկզբում և մեկ անգամ էլ օգոստոսին:
Բերքը հավաքելը
Տերևային մաղադանոսի տերևները պոկում և օգտագործում են ողջ վեգետացիոն շրջանում, իսկ արմատապտուղները հավաքում են խոր աշնանը՝ մինչև կայուն ցրտերը:
Պահպանումը
Արմատապտղային մաղադանոսը պահում են սառնարանում կամ նկուղում, ինչպես գազարը: բույսերի մի մասը կարելի է թողնել այգում՝ գարնանը վաղահաս տերևներ ունենալու համար: Մաղադանոսը շատ լավ դիմանում ձմռանը և կարող է վնասվել միայն երբ ձյուածածկ չկա և շատ ցուրտ է:
Կիրառումը բուսաբուժությունում
Անհիշելի ժամանակներից մաղադանոսը կիրառվել է բուսաբուժությունում որպես ուժ վերականգնող, վերքեր ապաքինող և լնդերը ամրացնող միջոց:
Մաղադանոսը կարգավորում է նյութափոխանակությունը օրգանիզմում, խթանում է աղիների գործունեությունը և մարսողական ֆերմենտների արտադրությունը: Ուստի մաղադանոսը լայնորեն կիրառվում է մարսողական հիվանդությունները բուժելիս և ախորժակը վերականգնելու համար:
Մաղադանոսը կիրառվում է նաև որպես միզամուղ միջոց:
Մաղադանոսի թուրմն օգտագործվում է պեպենները հեռացնելու համար, ինչպես նաև սալջարդերը և միջատների կծած տեղերը բուժելու համար:
Հղիության շրջանում խորհուրդ չի տրվում մաղադանոս ուտել: Նաև պետք է իմանալ, որ մաղադանոսի հյութը երիկամների վրա գրգռիչ ազդեցություն ունի:
Մաղադանոսի աճեցնելը սենյակային պայմաններում
Մաղադանոսը կարելի է աճեցնել տանը՝ լուսամուտի գոգին և ըմբոշխնել կանաչ վիտամինները ամբողջ տարին:
Դրա համար կարելի է աշնանը այգուց մի քանի բույս փորել-հանել, բերել տուն ու տնկել ծաղկաթաղարի մեջ: Սենյակային պայմաններում մաղադանոսը շատ լավ աճում է 15-20 սմ խորությամբ, պարարտ հողում, եթե բավարար լուսավորություն կա և պարբերաբար ջրվում է: Տնկելուց 5-6 շաբաթ անց մաղադանոսը կձևավորի հոտավետ տերևների փառթամ փունջ:
Կարելի է նաև ցանել մաղադանոսը: Գերադասելի են գանգրավոր տերևայն տեսակները, քանի որ դրանք արագ են աճում և փառթամ տերևներ ունեն: Սերմերը ցանելուց առաջ պետք է թրջել, իսկ ծաղկաթաղարը տեղադրել լավ լուսավորված տեղում: Ծիլերը հայտնվելուց հետո, անհրաժեշտության դեպքում պետք է նոսրացում կատարել և շարունակել աճեցնել մինչև լիարժեք տերևների գոյանալը:
Հղումներ
Ռեհան
Ռեհան աճեցնելը տանը և բակում. Ռեհանի տեսակները. Ռեհանի արագ բազմացումը տնկաշիվերով:
Ռեհանը օգտակար բույս է և անփոխարինելի համեմունք: Առանձնապես համով է ռեհանը լոլիկի հետ: Ռեհանը հարուստ է եթերային յուղերով և С, В1, В2, РР վիտամիններով: Ռեհանն օգտագործվում է նաև որպես տնական խոտային կոսմետիկայի բաղադրիչ: Լավ պայմաններում ռեհանն աճում է և՛ բաց երկնքի տակ, և՛ ջերմոցներում, և՛ պատշգամբի թաղարներում և, նույնիսկ տանը՝ լուսամուտի գոգին:
Ռեհան (անգլ.՝ Basil, ռուս.՝ Базилик, լատ.՝ Ocimum), այլ անուններն են՝ շահասպրամ, արքայիկ, ասպրամ, պատրուճ: Հայրենիքը Հնդկաստանն է, լայնորեն օգտագործվում է հնդկական և թամիլական բժշկության մեջ: Հայաստանի բոլոր մարզերում տարածված է ռեհան մշակովին (Ocimum basilicum): Միամյա է։ Ջերմասեր է, լավ է աճում հումուսով հարուստ, թեթև կավավազային հողերում։ Ծաղկում է հունիսից մինչև հոկտեմբեր:
Օգտագործվում է թարմ վիճակում որպես կանաչի ու բազմազան կերակուրների մեջ, թարմ և չորացրած, որպես համեմունք։ Բժշկության մեջ ռեհանն օգտագործվում է ստամոքսի ցավերը բուժելու, կոկորդը լվանալու և վերքերը բուժելու համար։ Այն նպաստում է կերակուրների լավ մարսմանը։
Սուրբ Ռեհան (անգլ.՝ Holy Basil, Tulsi, ռուս.՝ Базилик свяще́нный, լատ.՝ Ocimum sanctum):
Սուրբ Ռեհանը 0,5-1,5 մ բարձրությամբ արևադարձային թուփ է: Տերևներն ունենում են 2-4 սմ երկարություն: Մանր, գեղեցիկ ու բուրումնավետ ծաղիկները կազմում են ծաղկաբույլեր: Սուրբ Ռեհանը հինդուիստական կրոնական խորհրդանիշերից է:
Բուրավետ ռեհան (Ocimum basilcum)
Ռեհան Բուրավետը, կամ Ռեհան Կամֆարայինը ամենատարածված տեսակն է, որն աճեցվում է ողջ աշխարհում: Այս տեսակի թփերը հասնում են մինչև 50 սմ բարձրության և ունեն բավականին տտիպ, մեխակի համը հիշեցնող համ:
Բուրավետ ռեհանի լավագույն տեսակներն են.
Ռեհան Կախարդական Միքայել (Basil Magical Michael) — շատ լավ թփակալում է:
Ռեհան Մամոնտ (Basil Mammoth) — ունի խոշոր տերևներ և բավականին սուր համ:
Ռեհան Ջենովայի Հսկա (Basil Genovese Gigante) – իտալացիների սիրելին:
Ռեհան դարչնային
Դարչնային, կամ Մեքսիկական ռեհանը ունի մանուշակագույն ծաղիկներ, թուփը հասնում է մինչև 50 սմ բարձրության, իսկ տերևներն համն ունի դարչնային երանգ:
Մանուշակագույն ռեհան
Հայաստանում ամենատարածված տեսակը մանուշակագույն ռեհանն է: Ցողունը քառանիստ է, ճյուղավորվող, գագաթնային մասը՝ թավոտ, բարձրությունը՝ 20–80 սմ: Տերևները ձվաձև են, ատամնաեզր: Ծաղիկները կեղծ տերևանութներում են, սպիտակ, վարդագույն կամ մանուշակագույն: Պտուղը միասերմ, չոր ընկուզիկանման է: Մանուշակագույն ռեհանի տարածված տեսակներ են՝ Osmin Purple, Red Rubin, Purpurascens և Purple Ruffles:
Ռեհան կիտրոնային
Կիտրոնային ռեհանն ունի ուժեղ լիմոնի հոտ և համ: Այս տեսակը գոյացնում է մեծ ծավալի տերևային զանգված՝ մինչև 250 գրամ մեկ թփից: Կիտրոնային ռեհանը հաճախ է օգտագործվում ձկնային ուտեստներում: Հայտնի են Կիտրոնային ռեհանի Mrs. Burns, Lesbos տեսակները:
Ռեհան թաիլանդական կամ անիսոնային
Ռեհանի աճեցման առանձնահատկությունները
Շրջակա միջավայրի պայմանները
Ռեհանը շատ ջերմասեր է և չի հանդուրժում նույնիսկ փոքր սառնամանիքները (0°C և ցածր), այն շատ վատ է աճում ցածր դրական ջերմաստիճաններում: Սերմերը արագ ծլում են միայն բարձր ջերմաստիճանում: Օդի +25…+35 °Cջերմության դեպքում ծիլերը հայտնվում են 4–7 օրվա ընթացքում, +20…+22 °C–ի դեպքում` 9–11 օրում։ +10°C-ից ցածր ջերմաստիճանի դեպքում սերմերը սկսում են փտել և գրեթե չեն ծլում: Ռեհանի սածիլները լավ են աճում մինչև 10 սմ խորության վրա հողի +18…+20°C ջերմության դեպքում։ Ռեհանի աճի և զարգացման համար օպտիմալ ջերմաստիճանը +25°C է։
Ռեհանը պահանջում է մշտապես չափավոր խոնավ հող, խոնավության պակասը բացասաբար է անդրադառնում բույսերի վեգետատիվ զանգվածի վրա։ Հողում խոնավությունը պահպանելու և մոլախոտերին ճնշելու համար, խորհուրդ է տրվում ցանքածածկ անել ռեհանի շուրջը։
Ռեհան լավ է աճում արևկող, լավ լուսավորված վայրերում: Կիսաստվերում նվազում է կանաչ զանգվածի բերքատվությունը, ինչպես նաև եթերայուղի քանակն ու որակը։
Ռեհանը պահանջում է լավ դրենաժով, բերրի հող՝ օրգանական նյութերի բարձր պարունակությամբ: Այն կարող է աճել 4,3-8,2 pH-ով հողերում, սակայն ռեհանի համար pH 6,4-ը օպտիմալ է։ Եթե հողում բավարար քանակությամբ սննդանյութեր չկան, հիմնական պարարտանյութին ավելացվում է 135–135–135 կգ/հա N–P2O5–K2O։
Ռեհանի համար լավագույն նախորդներն են վարունգը, կարտոֆիլը, լոբազգիները։ Շատ լավ տարբերակ է սպիտակ մանանեխ + գարնանային գարին որպես ծածկույթ, որն օգնում է հողը մաքրել մոլախոտերից և ռեհանի կանաչի մեջ մակրոէլեմենտներ (ազոտ, ֆոսֆոր, կալիում, մագնեզիում, կալցիում) կուտակել։
Հիվանդությունների ուժեղ զարգացման վտանգի պատճառով, խորհուրդ չի տրվում ռեհան աճեցնել առանց ցանքաշրջանառության, ինչպես նաև Lamiaceae ընտանիքի մշակաբույսերից հետո (անանուխ, եղեսպակ, կիտրոնի բալասան, սուսամբար և այլն)։
Ռեհանի բազմացումը սերմով և տնկաշիվերով
Մեծամասամբ ռեհանը բազմացնում են պարզապես սերմերը ցանելով: Ընդորում, կարելի է ցանել անմիջապես բաց երկնքի տակ, կամ սկզբում սածիլներ աճեցնել ջերմոցում կամ տանը:
Ցանելուց առաջ խորհուրդ է տրվում սերմերը 1-2 օր պահել խոնավ կտավի կամ ջրի մեջ:
Սերմերը ծլում են 5-7 օրում: Ծիլերը լավ լուսավորության կարիք ունեն՝ օրական առնվազն 16 ժամվա ընթացքում: 5 սմ բարձրության հասած սածիլները կարելի է տեղափոխել իրենց մշտական տեղը: 4-6 տերևներ գոյանալուց հետո կարելի է կտրել բույսի ծայրը, որպեսզի կողային շիվեր աճեն և թփակալում լինի:
Ռեհանի աճող թփից կամ, նույնիսկ խանութից գնված թարմ ռեհանից կարելի է հեշտությամբ ստանալ նոր տնկաշիվեր: Պետք է պարզապես գագաթից կամ մեջտեղից կտրված շյուղը դնել ջրի մեջ: 5-7 օրից շյուղերը կսկսեն արմատակալել, իսկ 2 շաբաթից պատրաստի սածիլները կարելի կլինի տնկել մշտական տեղում:
Խնամքը
Ռեհանի աճեցման գլխավոր պայմաններն են՝ պարբերաբար ջրարփիացվող փխրուն, ջրանցիկ հողը, արևկող տեղը, տաք եղանակը: Ռեհանը շատ լավ աճում է նաև ծաղկաթաղարի մեջ, սակայն թաղարի մեջ աճեցվող բույսերը լրացուցիչ սնուցման կարիք ունեն: Ռեհանի համար խորհուրդ է տրվում սնուցում անել ազոտով հարուստ օրգանական պարարտանյութերով: Ձմռանը ռեհանով ծաղկաթաղարը պետք է տեղափոխել տաք տեղ՝ թեկուզ խոհանոցի լուսամուտի գոգը: Եվ ընդհանրապես, սենյակում, լավ լուսավորության առկայությամբ ռեհան կարելի է աճեցնել շուրջ տարին: Լավագույն ջերմաստիճանը ռեհանի աճեցման համար +25⁰ է:
Այգում աճեցնելիս, նկատի ունեցեք, որ ռեհանի համը հաճելի է նաև վնասատուներին: Բույսը պետք է պաշտպանել խխունջներից ու մաղասէակներից:
Ռեհանի համար լավ “հարևան” են լոլիկը, պղպեղը, ծնեբեկը, հազարը, կաղամբը:
Ինչպես հավաքել ռեհանը
Լրացուցիչ բերքից չզրկվելու համար ճիշտ կլինի ոչ թե արմատներով հանել ռեհանը հողից, այլ կտրել վերևի մասից՝ բույսի վրա թողնելով առնվազն 4 տերևներ: Եթե սերմ կամ ծաղիկներ ստանալու անհրաժեշտություն չկա, գոյանալուն պես պետք է կտրել նաև սերմակոկոնները:
Ռեհանի ծլեցված սերմեր և միկրոկանաչի աճեցնելը
Ուտելու համար ռեհանի սերմեր ծլեցնելը
Սերմերը լավ լվանում են և 2-3 օր թրջում են՝ փոխելով ջուրը յուրաքանչյուր 12 ժամը մեկ (կամ ավելի հաճախ)։
Ինչպես ռեհանի միկրոկանաչի աճեցնել
- Թրջելը: Ոչ, անհրաժեշտություն չկա։
- Ողողել/քամել: Պարտադիր չէ, ցողելը լավագույն ձևն է խոնավությունն ապահովելու համար:
- Ծլելու ժամկետը։ 2-3 օր։
- Պատրաստ լինելը։ Մոտ 15 օրից:
Ավելի մանրամասն աճեցման մասին
Քայլ 1․ Նախապատրաստում
Լավ կլինի ստուգված մատակարարից որակյալ սերմեր ձեռք բերել: Աճեցնելու համար անհրաժեշտ է սաղր աման (օրինակ 25սմ x50սմ չափի մատուցարան), որի վրա պետք է լցնել 2-2,5 սմ բարձրությամբ ստերիլ հող կամ այլ, օրինակ կոկոսի մանրաթելի, սուբստրատ։
Քայլ 2․ Ցանելը
Հողը կամ սուբստրատը լավ խոնավացնում են և ռեհանի սերմերը խիտ ու հավասարաչափ ցանում են ողջ մակերեսին։ Սերմերը խոնավությունը պետք է կլանեն սուբստրատից, այնպես որ շատ կարևոր է այն մշտապես խոնավ պահել։ Ցանքը ծածկելու կարիք չկա։
Քայլ 3․ Խնամքը
Ցանելուց 2-3 օր անց սերմերը կսկսեն ծլել։ Ցանքը պետք է տեղադրել լուսավոր վայրում և պարբերաբար ցողել։
Քայլ 4․ Բերքահավաք
Մոտ 15 օրից ռեհանի ծիլերը հասնում են 5-8 սմ բարձրության և պատրաստ են բերքահավաքին։
Ռեհանի միկրոկանաչու օգտակարությունը
Ռեհանի միկրոկանաչին լի է օգտակար տարրերով, այն պարունակում է պրոտեին, E, A, K, B6 և C վիտամիններ, ինչպես նաև կրածին, երկաթ, ցինկ, մագնեզիում, պղինձ, ֆոսֆոր և կալիում։
Բացի այդ ռեհանի միկրոկանաչին ունի՝
- Հակաբորբոքայի և հակաբակտերիալ հատկություն։
- Կրածինի շնորհիվ ատամներն ու ոսկորները ամրացնելու հատկություն։
- Հորմոնալ կարգավորման հատկություն։
- Արյան արտադրության խթանման և մակարդելիության կարգավորման հատկություն։
Հղումներ
Միմյանցից ի՞նչ հեռավորության վրա աճեցնել բանջարեղենային կուլտուրաները
| Բույսը | Հեռավորությունը միմյանցից [սմ] |
Հեռավորությունը շարքերի միջև [սմ] |
|
 |
Սոխ | 10-12 | 25-30 |
 |
Սխտոր | 15 | 15 |
 |
Լոլիկ | 40 | 50-60 |
 |
Վարունգ | 25 | 25 |
 |
Պղպեղ | 30-40 | 60-70 |
 |
Կարտոֆիլ | 30 | 75-80 |
 |
Բադրիջան | 30-40 | 50-60 |
 |
Կաղամբ | 45 | 70 |
 |
Պեկինյան կաղամբ | 25 | 70 |
 |
Ծաղկակաղամբ | 50 | 50 |
 |
Գազար | 7-10 | 20 |
 |
Բողկ | 2 | 10 |
 |
Ճակնդեղ | 10-15 | 40 |
 |
Դայկոն | 20-25 | 50-60 |
 |
Շաղգամ | 10-15 | 20-30 |
 |
Դդմակ (պատիսոն) | 70 | 70 |
 |
Դդում | 100-150 | 200 |
 |
Դդմիկ | 70-90 | 70-100 |
Աղբյուրը՝ http://dachnye-sovety.ru/sxemy-posadki-na-kakom-rasstoyanii-drug-ot-druga-vysazhivat-ovoshhi/
© Dachnye-sovety.ru
Ինչպես թաղարի մեջ կարտոֆիլ աճեցնել
Որպես կանոն, թաղարի մեջ ցանելու համար կարտոֆիլի սերմացու պետք է գնել հունվար-փետրավար ամիսներին, որպեսզի կարտոֆիլի ծլելու համար բավարար ժամանակ լինի:
Թաղարի մեջ կարտոֆիլ աճեցնելու համար, ետևեք ներքոշարադրյալ 10 քայլերին:
| Բանջարեղենի կամ այգեգործական խանութից գնեք ձեր նախընտրած սորտի կարտոֆիլը: |
 | Դրեք սերմացուն որևէ պաղ բայց լուսավոր տեղ, որպեսզի այն ծլի: Հենց ծիլերը աճեն 2 սմ, կարտոֆիլը պատրաստ է ցանվելու համար: |
 | Թաղարի մեջ, խորության 1/4 չափով, լցրեք կոմպոստ, մակերեսին տեղադրեք սերմացուն/սերմացուները և ծածկեք կոմպոստի նոր շերտով: |
 | Թփերի աճին համընթաց ավելացրեք կոմպոստը: |
 | Չմոռանաք կոմպոստը պարբերաբար ջրելու անհրաժեշտության մասին: |
 | Շարունակեք ավելացնել կոմպոստը մինչև թաղարը լցվի ամբողջությամբ: |
 | Հետո կարտոֆիլը կծաղկի: Եթե ծաղիկները պտուղ դառնան, չուտեք դրանք՝ թունավոր են: |
 | Ծաղկելուց հետո դադարեցրեք ջրելը: Բույսի վերգետնյա մասը կսկսի մահանալ: |
 | Երբ թփի վերգետնյա հատվածը ամբողջովին մահանա, կարող եք բերքահավաք անել: |
 | Եթե անմիջապես չեք օգտագործելու, կարտոֆիլները պահեք թղթյա պարկերում, զով և մութ տեղում: |
Մաշ
Մաշը (լատ.՝ Vigna), բակլազգիների ընտանիքի խոտաբույսերի ցեղ է։ Մաշի տարբեր տեսակներ մշակվում են Արևադարձային գոտիներում որպես բանջարեղեն, ձավարեղեն, կերային և սիդերատային մշակաբույսեր:
Արմատն իլիկաձև է, ցողունը՝ կանգուն կամ կիսականգուն՝ 30-150 սմ բարձրությամբ, տերևները եռմասնյա են, հերթադիր, ծաղկաբույլը՝ ողկույզ, պտուղը ունդ է՝ դեղին կամ մուգ դեղին։ Սերմերը՝ ձվաձև, երիկամաձև, սպիտակ, վարդագույն, շագանակագույն։ 1000 սերմի կշիռը 300 գ է։ Ջերմասեր և խոնավասեր բույս է։
Օգտագործվում է որպես պարեն, կեր, ինչպես նաև կանաչ պարարտացման համար։ Ունի աֆրիկական ծագում։
Մշակվում է ԱՄՆ-ում, Մեքսիկայում, Կուբայում, Հնդկաստանում, Չինաստանում, Միջին Ասիական երկրներում, Մոլդավիայում, Ուկրաինայում, Ռուսաստանի Կրսանոդարի և Ստավրոպոլի երկրամասերում։ Հայաստանում մշակվում է Արարատյան դաշտում, Մեղրու, Եղեզնաձորի, Կապանի տարածաշրջաններում։
Մաշի վեգետացիոն շրջանը 3-4 ամիս է, տալիս է մինչև 3 կգ բերք:
Նույն տեղում մաշը ցանում են 3-4 տարի ընդմիջում տալով: Մաշին ամենից լավ նախորդող բույսերն են կաղամբը, վարունգը, լոլիկը, բադրիջանը, պղպեղը:
Ցանելուց առաջ մաշի ունդերը 20 րոպե պահում են կալիումի պերմանգանատի (մարգանցովկա) թանձր լուծույթի մեջ, այնուհետև լավ լվանում են և ցանում թաց կամ չորացնելուց հետո:
Մաշը ջերմություն շատ է սիրում: Ցանքն անում են երբ հողը 10 սմ խորության վրա տաքացել է մինչև 17 աստիճան: Միջշարային տարածությունը 80 սմ: Սերմերը ցանում են 70 սմ հեռավորությամբ՝ 4-6 սմ խորության վրա:
Կարելի է նաև մաշի սածիլներ պատրաստել:
Մաշի մագլցող տեսակների համար պետք է հենափայտեր տնկել:
Մաշի օգտակար հատկությունները
Մաշի ունդերը համարվում են արժեքավոր դիետիկ մթերք: Դրանք մոտ 30% սպիտակուց և 50% օսլա են պարունակում:
Բացի այդ մաշը հարուստ է В1, В2, В6, С, РР վիտամիններով, պարունակում է կարոտին, երկաթ, հանքային աղերի և այլ կենսական նշանակություն ունեցող տարրեր:
Մաշը օգնում է օրգանիզմից ավելորդ հեղուկի հեռացմանը, բարերար ազդեցություն ունի սիրտ-անոթային համակարգի վրա:
Մաշ ուտելը օգտակար է նաև աղեստամոքսային, լյարդի հիվանդություններ ունեցողների համար, ինչպես նաև շաքարախտով ու ռեվմատիզմով հիվանդներին:
Ըստ չինացի գիտնականների, ամենաօգտակարը սև ունդերով մաշերն են: Դրանք չեն կուտակում ծանր մետաղներ:
Մաշը խոհանոցում
Մաշը բարձր բերքատվություն ունի, բերքի ավելցուկը կարելի է սառեցնել և օգտագործել շուրջ տարին: Սառեցնելուց առաջ մաշի պտուղները մի քանի րոպե պահում են եռման ջրի մեջ, որպեսզի միջի շաքարները չփոխակերպվեն օսլայի և համն անփոփոխ մնա: Մաշի “լոբիները” օգտագործում են ապուրներ, ռագու, ձվածեղ պատրաստելիս, շատ լավ գարնիր է, ինչպես նաև հիմք է մի շարք բուսակերական կերակրատեսակների համար:
Բացի այդ մաշը կարելի է պահածոյացնել:
Հում վիճակում մաշը ուտելի չէ, պարունակում է թունավոր նյութեր, որոնք, սակայն, եփվելու ընթացքում հեշտությամբ քայքայվում են:
Հղումներ
Անանուխ կիտրոնային
Անանուխ կիտրոնային (Դաղձ կիտրոնային, Նանա կիտրոնային), (անգլ.՝ Lemon Mint, Bergamot mint, Eau-de-cologne mint, ռուս.՝ Мята лимонная, լատ.՝ Mentha citrata Ehrh.):
Բազմամյա բույս է, ունի կիտրոնի բուրմունք, օգտագործվում է որպես համեմունք, կամ դեղաբույս՝ թեյի կամ թուրմի տեսքով:
Շատ հաճախ օգտագործվում է ստամոքսի խանգարումները բուժելու նպատակով: Օրինակ՝ սրտխառնոցի եւ փսխման դեպքերում: Հաճախ կիտրոնային անանուխի թուրմ են նշանակում հղի կանանց՝ հղիության առաջին եռամսյակի ընթացքում, երբ տոքսիկ երեւույթներ են առաջանում: Կիտրոնային անանուխի թուրմը նաեւ պրոֆիլակտիկ հրաշալի միջոց է գաստրիտի եւ ստամոքսի խոցի դեպքում:
Կիտրոնային անանուխի եւս մեկ առանձնահատկություն, որն այն անփոխարինելի դեղաբույս է դարձնում, հակաբորբոքային հատկությունն է: Կիտրոնային անանուխի թուրմով արագ եւ անվտանգ բուժում են ֆարինգիտը, անգինան, բրոնխիտը եւ շնչառական ուղիների շատ այլ հիվանդություններ: Մրսածությունն անցկացնելու համար բավարար է օրական 3 գավաթ անանուխի թեյ խմել. այն ոչ միայն համեղ է, այլեւ օգտակար:
Եթե ձեզ տանջում է միգրենը, պարզապես ճակատին անանուխի տերեւ դրեք: Բուժման այս միջոցը բացահայտել են վերջերս, բայց այն հասցրել է մեծ տարածում գտնել: Թարախային հիվանդությունների դեպքում բժիշկները խորհուրդ են տալիս վերքին անանուխի հյութի մեջ թրջած կտոր դնել:
Անանուխի թուրմ պատրաստելը դյուրին է. 10 գր. կիտրոնային անանուխի տերեւների վրա 400 մլ եռացրած ջուր լցրեք եւ թողեք, որ սառչի: Այն օգնում է բազմաթիվ հիվանդությունների դեպքում. իջնում է արյան ճնշումը, հանգստանում են աղիքային խանգարումները, վերանում են փսխումն ու ստամոքսի ցավերը, անցնում է բարձր նյարդային լարվածությունը: Անանուխի թուրմի միջոցով կարելի է նաեւ բազմաթիվ այլ հիվանդություններ բուժել:
Սակայն անանուխը որոշ մարդկանց հակացուցված է: Այն չպետք է օգտագործեն նրանք, ովքեր ցածր ճնշում ունեն: Բժիշկներն արգելում են սննդակարգում ներառել կամ անանուխով բուժվել կրծքով կերակրող կանանց, ինչպես նաեւ մինչեւ 5 տարեկան երեխաներին: Անանուխը, անկասկած, օգտակար բույս է: Ամեն դեպքում, պետք չէ այն օգտագործել մեծ քանակությամբ: Հակառակ դեպքում, կարող են քնի հետ կապված լուրջ խնդիրներ, սրտի շրջանում ցավեր առաջանալ:
Flower Description:
Lemon mint perennial herb, which is a very hardy plant, even in sub-zero cold, still green one. It is very popular with bees welcome, light green leavesare very beautiful, rub will smell a deep sense of smell, you can remove headache, abdominal pain, toothache. And helps to treat bronchitis anddigestive diseases.
Growth habit:
Germination temperature: 22-26 ℃
Germination Days: 5-10 days
Growth optimum temperature: 18-35 ℃
Pitch: 15 * 15 cm
Light: half shade, sunny
Sowing to flowering: about 90 days
Morphology and Uses:
Color:Green
Height: 20-30cm
Uses:ornamental, edible
Seed quality:
Germination rate: ≥ 80%
Moisture: ≤ 8%
Seed life:two years
Note:
1.Keep seeds stored in a cool, dry place.
2. Because of weather conditions or damage caused by improper cultivation techniques seed prices live outside the economic responsibilities.
3. Futurology seed surface is 1-2 times the diameter of the seed.