Ձիթենի (անգլ.՝ Olea, ռուս.՝ Маслина, Олива, լատ.՝ Olea), ձիթենազգիների ընտանիքի բույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 40 տեսակ։

Տնտեսական նշանակություն ունի միայն մեկը՝

Ձիթենի եվրոպականը (անգլ.՝ Olive, ռուս.՝ Олива европейская, Маслина культурная, Маслина европейская, Оливковое дерево, լատ.՝ Olive europaea): Ձիթենի եվրոպականը մշտադալար մերձարևադարձային պտղատու ծառ է՝ 4-12 մետր բարձրությամբ։ Ապրում է 400-500 տարի, երբեմն՝ 1000 և ավելի։ Սաղարթը՝ լայն բրգաձև երբեմն՝ կախված ճյուղերով։ Տերևները մանր են, երկար, նշտարաձև, օվալաձև, հակադիր, ապրում են 2-3 տարի։ Ծաղիկները մանր են, դեղնասպիտակավուն, երկսեռ՝ հավաքված 8-40-ական հուրանաձև ծաղկաբույլերում։ Պտուղը կորիզապտուղ է, էլիպսաձև, օվալաձև, կշիռը՝ 3-15 գրամ, հասա մաշկով, մանուշակագույն կամ սև, հաճախ մոմանման ֆառով։

Տարածվածությունը

Բնական պայմաններում տարածված է Միջերկրական ծովի շրջանում, ժայռոտ, կրաքարերով հարուստ լեռնալանջերում, ծովի մակարդակից մինչև 500 մ բարձրությունների վրա։ Լավ է աճում գետահովիտների խոր, ալյուվիալ, փուխր հողերում։ Ամենատիպիկ մերձարևադարձային բույսն է, որը չի պտղաբերում արևադարձային շրջաններում և չի ծաղկում բարեխառն գոտու պայմաններում։

Մշակվում է Իսպանիայում, Իտալիայում, Հունաստանում, Պորտուգալիայում, Թուրքիայում, Ալբանիայում, Ղրիմի թերակղզում, Վրաստանում, Թուրքմենստանում, Ադրբեջանում և այլուր։

Հայաստանում աճում է նախկին Նոյեմբերյանի և Մեղրիի շրջաններում։

Կիրառությունը

Ձիթենու պտուղները արտակարգ հարուստ են ճարպայուղերով։ Պահածոային սորտերը պարունակում են 30-50, իսկ յուղայինները՝ 50-70 տոկոս ճարպեր (չոր նյութի հաշվով)։ Բացի այդ, պտուղներում պարունակվում է միջին հաշվով 10,9 % սպիտակուցներ, իսկ պտղամսում 7,8 % շաքարներ (գլխավորապես գլյուկոզա), ինչպես նաև 2-1 0 % դառը գլյուկոզիդ-օլեուրոպեին, քիչ քանակությամբ կարմիր պիգմենտ, պտղակեղևում՝ էմուլսինա ֆերմենտը։ Պտուղներում և այլ օրգաններում պարունակում է նաև մաննիտ։

Ձիթապտղի յուղը օգտագործվում է ոչ միայն սննդի և հրուշակեղենի, պահածոների արտադրության մեջ, այլ նաև բժշկության բնագավառում, որպես ստամոքսաաղիքային հիվանդությունների, ռախիտի, թոքախտի, դիստրոֆիայի և անեմիայի բուժման միջոց։ Օգտագործվում է նաև ստամոքսի թթվության բարձրացման, ինչպես նաև գեղձաքարային հիվանդությունների դեպքում։

Լայն կիրառում ունի նաև բնափայտը:

Ձիթենու խնամքը սենյակային պայմաններում

Լուսավորվածությունը

Ձիթենին լուսասեր է: Բնակարանում ամենից հարմար տեղը հարավին նայող պատուհանի գոգն է:

Օդի ջերմաստիճանը

Ձիթենին ջերմասեր է: Վեգետացիոն շրջանում օդի ամենահարմարավետ ջերմաստիճանը  18-22°С է:

Ձմռանը, սակայն, առավել բերքատվություն ապահովելու համար, անհրաժեշտ է ապահովել ավելի ցածր՝ 10–12°С:

Եթե բերքատվությունը նշանակություն չունի, կարելի է ձմռանն էլ ձիթենին պահել սենյակային ջերմության պայմաններում:

Ջրելը

Ջրում են առատ՝ հողի վերին շերտը չորանալուց հետո: Ջրելիս պետք է համոզվել, որ ջուրը հասավ մինչև թաղարի հատակը: Հողի ամբողջովին չորանալը կարող է կործանել ձիթենին:

Ձմռանը ջրում են ոչ հաճախ՝ ելնելով հողի վերին շերտի վիճակից:

Օդի խոնավությունը

Խոնավասեր է: Տան և չոր կլիմայի պայմաններում, մանավանդ ամռանը ձիթենին ամենօրյա ցողման կարիք ունի: Խորհուրդ է տրվու բույսը ցողել առավոտյան կամ երեկոյան՝ երբ չկա ջրի կաթիլների միջով Արևի ճառագայթներից այրվածքներ ստանալու վտանգ:

Սնուցումը

Ակտիվ աճի շրջանում անհրաժեշտ է ամսական երկու անգամ լրացուցիչ սնուցում ապահովել ձիթենուն: Գարնանը, երբ ակտիվ աճ կա, խորհուրդ է տրվում ազոտով հարուստ պարարտանյութեր տալ, իսկ հետագայում կարելի է օգտագործել կոմպլեքսային պարարտանյութեր:

Էտը

Ձիթենին լավ է տանում էտը, ինչը թույլ է տալիս ստանալ սաղարթի տարբեր տեսքեր: Էտը նախընտրելի է անել գարնանը:

Սովորաբար ծառի բարձրությունը սահմանափակում են 80  սանտիմետրով: Առաջին հերթին հեռացման ենթակա են միմյանց խագարող ճյուղերը, ընդորում, հեռացնում են ավելի հները կամ թույլ զարգացած ճուղը: Պետք է հաշվի առնել, որ առավել բերքատու են նախորդ տարի աճած ճյուղերը:

Տեղափոխումը

Լավ աճող ձիթենին  երկու տարին մեկ ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ տեղափոխելու կարիք ունի:

Ցանկալի է տեղափոխումն անել առանց արմատներն ու հողագունդը վնասելու:

Հողախառնուրդը

Ձիթենին պահանջկոտ չէ հողի նկատմամբ, թերևս չի տանում միայն հողի բարձր թթվայնությունը:

Ամենանախընտրելին հողախառնուրդի հետևյալ բաղադրությունն է՝

Հավասար չափերով

• տորֆ,
• ճմահող,
• գետի ավազ,
• փտած գոմաղբ կամ կոմպոստ:

Բազմացումը

Որպես կանոն ձիթենին բազմացնում են կտրոններով, քանի որ կորիզով բազմացնելը բավականին աշխատատար գործընթաց է ու կորիզից աճած ձիթենին սկսում է ծաղկել ու պտղաբերել միայն 10 տարի անց:

Կտրոնով բազմացնելու համար

Կտրոնները կտրում են ամռանը: Կտրում են 2-4 տարեկան ճյուղերի վերին, մոտ 20 սմ երկարությամբ մասը: Կտրոնի հաստությունը պետք է լինի մոտ 3-4 սմ:

Ցանկալի է կտրոնը մի քանի ժամով ընկղմել արմատների գոյացումը խթանող լուծույթի մեջ («Экосил», «Корневин»), ինչից հետո կամ դնել ջրի մեջ և սպասել արմատների հայտնվելուն, կամ էլ կեսի չափով խրել խոնավ ավազային սուբստրատի մեջ:

Արմատակալումը հաջողելու համար կարևոր է, որ կտրոնը լինի լավ լուսավորված, բայց ոչ արևի ուղիղ ճառագայթների տակ, օդի ջերմաստիճանը լինի ոչ պակաս +20°С-ից և ապահովվի օդի բարձր խոնավությունը: Բարձր խոնավությունն ապահովում են ծածկելով կտրոնը շշով կամ ցելոֆանով և պարբերաբար ճրով ցողելով:

Մոտ մեկ ամսից կտրոնից նոր ճյուղեր կառաջանան:

Սերմից աճեցված ձիթենին պտղաբերության փուլին հասնում է 12 տարեկանում, իսկ կտրոնից աճեցվածը առաջին բերքը տալիս է 3-4-րդ տարում:

Հիվանդություններն ու վնասատուները

Ձիթենիները հիվանդությունների և վնասատուների նկատմամբ լավ դիմադրողականություն ունեն, սակայն գերխոնավ և լույսի պակաս ունեցող միջավայրում կամ վատ խնամքից առաջացած այլ հետևանքներով կարող են ենթարկվել ախտածին սնկերի, բակտերիաների ու վնասատու միջատների հարձակմանը:

Ձիթենու ամենավտանգավոր հիվանդությունը տուբերկուլյոզն է, որը, խորացման դեպքում, բուժել համարյա անհնար է: Հիվանդությունն ուղեկցվում է բնի ու ճյուղերի վրա մեծ բշտիկների առաջամամբ:

Սկզբնական շրջանում, առաջին վարակված ճյուղերը պետք է անմիջապես կտրել բշտիկներն ու մշակել պղնձարջասպով:

Գերխոնավության պայմաններում բույսի վրա կարող են հայտնվել բծեր, ժանգ կամ տարբեր բտածություններ: Սնկային այդ գոյացությունները կարելի է վերացնել հետևյալ ֆուգիցիդների օգնությամբ՝ «Максим», «Фундазол», «Скор»:

Մակաբույծ միջատներից ձիթենու համար վտանգավոր է ձիթենու ցեցը, սպիտակաթևիկը և վահանամիջատը:  Դրանց դեմ պայքարի համար կիրառում են՝ «Актара», «Актеллик», «Децис», ինչպես նաև «Карбофос» и «Пиретрум»

Հղումներ

• Ձիթենի եվրոպական: Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից:
• Olive. From Wikipedia, the free encyclopedia.
• Олива европейская. Материал из Википедии — свободной энциклопедии.

Պիստակենի, խնկենի, խնկածառ, (անգլ.՝  Pistache, ռուս.՝ Фисташковое дерево, լատ.՝ Pistácia) աղտորազգիների ընտանիքի տերևաթափ, հազվադեպ՝ մշտադալար ծառերի կամ թփերի ցեղ։

Տեսակներ

Հայտնի է մոտ 20 (այլ տվյալներով՝ 10), Հայաստանում՝ 1 տեսակ՝ խնկենի բթատերև (P. atlantica)։ Հանդիպում է Լոռու, Տավուշի, Արարատի, Վայոց ձորի, Սյունիքի մարզերի ստորին, երբեմն՝ միջին լեռնային գոտիներում (1200-1500 մ բարձրություններում)։ Աճում է չոր լեռնալանջերի հարավային քարքարոտ մասերում, գետերի կիրճերում, գրանցված է ՀՀ Կարմիր գրքում։

Կենսաբանական նկարագիր

Բուսաբանական նկարազարդում ըստ «Köhler’s Medizinal-Pflanzen» գրքի, 1887 Խնկենու բնի բարձրությունը 8-12 մ է։ Տերևները կաշեկերպ են, եռմասնյա կամ փետրաձև։ Ծաղիկները միասեռ են, երկտուն, տերևանութային հուրաններում։ Ծաղկում է մայիսին։ Պտուղը միասերմ կորիզապտուղ է։

Նշանակություն և կիրառում

Սերմերը պարունակում են մինչև 60% ճարպ (որից ստանում են խնկենու յուղ, անասնակեր, քուսպ), ազոտային նյութեր (26%), տերևները՝ 8-20% տանին (օգտագործվում է որպես աղաղանյութ), բնափայտը՝ բուրավետ խեժ (կիրառվում է լաքերի ու ներկերի արտադրության և դեղագործության մեջ, նաև խունկ պատրաստելու համար (այստեղից՝ խնկենի անվանումը)։ Խնկենի ապրում է 400-500 տարի, 2-3 տարին մեկ առատ պտղաբերում է (բերքատվությունը 1 ծառից՝ 5-10 կգ)։ Բնափայտն ամուր է, օգտագործվում է զանազան ատաղձագործ, իրեր ու գործիքներ պատրաստելու համար և որպես վառելափայտ։ Խնկենին լավ պատվաստակալ է մշակովի սորտեր ստանալու համար։ Խնկենին Հայաստանի կիսաանապատային գոտու նոսր անտառների չորա- և ցրտադիմացկուն ծառատեսակներից է, որի շնորհիվ այն կարելի է օգտագործել հանրապետության ցածրադիր գոտու չոր, քարքարոտ և անջրդի լանջերն անտառապատելու և կանաչապատելու համար։

Բույսի նկարագրություն

Լուսասեր, ջերմասեր, երաշտադիմացկուն բույս է, կարող է դիմանալ մինչև 200 °C սառնամանիքներին, պահանջկոտ չէ հողի նկատմամբ։ Շատ դանդաղ է աճում, սակայն կյանքի տևողությունը մինչև 1000 տարի է։ Կարող է կազմել անտառակներ, որոնք ապաստան են ծառայում որոշ բնաշխարհիկ էնդեմ տեսակների համար։ Առատ մացառներ է տալիս, ունի հողապաշտպան նշանակություն` լանջերի ամրացման համար։ Պիստակենի բթատերևը 8-12 մ բարձրությամբ մշտադալար կամ տերևաթափ ծառ է, երբեմն` մի քանի ոլորված գալարաձև բներով և ճյուղերով։ Ծաղկում է վաղ գարնանը` անչափ գեղեցիկ մուգ վարդագույնով զարդարելով գրեթե գնդաձև սաղարթը։ Խնկենին երկտուն բույս է, տերևներն ավելի ուշ են բացվում, դրանք կազմված են 3,5 կամ 7 բաց կանաչ տերևիկներից, որոնց երկարությունը` 5-20, իսկ լայնությունը` 5-12 սմ է։ Հասունացման շրջանում պտղի գույնը կարող է լինել դեղին, վարդագույն, մուգ կարմիր կամ մանուշակագույն։ Պտղի ներսում գտնվում է կանաչ սերմը, որը պատված է բաց կրեմագույն երկփեղկ փայտանման պատիճով։ Պտուղն ուտելի է։

Քիմիական բաղադրությունը

Պիստակի սերմը հարուստ է ճարպերով` մոտ 14 տոկոս չհագեցած, 18 տոկոս օլեինի և 5 տոկոս լինոլի գլիցերիդներ, 1 տոկոս օմեգա-3 և 2 տոկոս օմեգա-6, յուղեր, և այլն, ընդամենը` 45-60 տոկոս։
Օլեինաթթուն, ֆոսֆորը` մոտ 490 մգ հարյուր գրամ հումքի մեջ, ցինկը` 2,2 մգ, և սպիտակուցները` մոտ 20 տոկոս, կարևոր են շագանակագեղձի հիվանդությունների զարգացումը կանխարգելելու համար։ Հարյուր գրամ հումքի մեջ B1 (0,7-0,9 մգ) և B6 (1,7 մգ) վիտամինների քանակները լրացնում են կերակրող մայրերի համար անհրաժեշտ օրական չափաբաժնի գրեթե կեսը։ Պարունակում է մեծ քանակությամբ կալիում (մոտ 1 գ), նաև մագնիում (120 մգ) և կալցիում (100 մգ)։ Շատ քիչ է նատրիումը (1 մգ), ինչի շնորհիվ ուժեղանում է կալիումի հիպոտենզիվ հատկությունը։

Բժշկության մեջ

Ժամանակակից բժշկությունը մեծ դեր է հատկացնում սննդամթերքի հակաօքսիդանտ հատկություններին։ Բացի ցինկից, A(21 մկգ), C (5,6 մգ), E (2,3 մգ) վիտամիններից, սերմը պարունակում է նաև քոէնզիմ Q-10 (2,1 մգ)։ Այս նյութն ուժեղ հակաօքսիդանտ է։ Պարունակում է նաև մոտ 8 տոկոս շաքարներ, 10 տոկոս բալաստային նյութեր, 2 տոկոս օսլա, 200 մկգ բետա-կարոտին, 160 մկգ B2 և 51 մկգ B9 վիտամիններ, 3,2 մգ երկաթ։ Պիստակի սերմն ունի հակադեպրեսանտ և հակասթրեսային հատկություններ, հակազդում է քրոնիկ հոգնածության առաջացմանը և զարգացմանը։ Տերևները պարունակում են մոտ 7 մգ ասկորբինաթթու։

Արդյունաբերական նշանակություն

Տզերի կենսագործունեության հետևանքով տերևի վրա առաջանում են գալլեր, որոնց մեջ կենտրոնացած է տերևում պարունակվող դաբաղանյութերի 50 տոկոսը։ Գալլերից ստանում են տանին, որն օգտագործում են տեքստիլ արդյունաբերության և կաշվեգործության մեջ։
Յուղն օգտագործվում է օճառի արտադրությունում, խեժից ստանում են գեղարվեստում օգտագործվող լաքեր։ Բույսի բաց մոխրագույն բնից և տարեց ճյուղերից հնագույն ժամանակներից ստացել են բուրումնավետ, դառնահամ խեժը։ Այն ծառայել է որպես խունկ եկեղեցական ծիսական արարողությունների ժամանակ։ Ունի մանրէասպան, վերքամոքիչ հատկություններ։ Խեժը պարունակում է եթերային յուղեր, բարձր է կալցիումի պարունակությունը, օգտակար է օստեոպորոզի դեպքում։ Իտալիայում և այլ երկրներում կիրառում են ստամոքսի քաղցկեղի բուժման ընթացքում։ Նորագույն հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ չեզոքացնում է Helicobacter pilory մանրէի ազդեցությունը, ինչը թույլ է տալիս բուժել ստամոքսի և 12-մատնյա աղիի խոցերը։ Բուսախեժն օգտագործվում է այրվածքի և մաշկային հիվանդությունների բուժման համար նախատեսված քսուքներում։ Օգտակար է նաև լյարդին, կարգավորում է խոլեստերինի բաղադրությունը և մակարդակը։ Նյութի աղբյուրը` Econews.am

Հղումներ

• Խնկենի: Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից:
• Pistacia. From Wikipedia, the free encyclopedia.
• Фисташка. Материал из Википедии — свободной энциклопедии.

Թթենին (անգլ.՝ Mulberry, ռուս.՝ Шелковица, լատ.՝ Morus) թթազգիների (Moraceae) ընտանիքի տերևաթափ ծառերի կամ թփերի ցեղ։ Ընդգրկում է տերևաթափ ծառերի 17 տեսակ, տարածված է Ասիայի, Աֆրիկայի, Հյուսիսային Ամերիկայի բարեխառն և մերձարևադարձային գոտիներում։

Հղումներ

• Թթենի: Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից:
• Ավանդական բժշկություն   Թթենի – Шелковица – Morus
• Morus. From Wikipedia, the free encyclopedia.
• Шелкови́ца. Материал из Википедии — свободной энциклопедии.

Պապայան  (լատ.՝ Carica papaya), Caricaceae ընտանիքին պատկանող ծառանման բույս է, 5-10 մ բարձրությամբ։ Հայրենիքը Ամերիկա մայրցամաքների արևադարձային շրջաններն են։ Այժմ նաև մշակվում է Աֆրիկայում և Ասիայում (հիմնական արտահանողներն են Հնդկաստանը, Բրազիլիան, Ինդոնեզիան, Նիգերիան և Մեքսիկան)։ Պապայա է կոչվում պտուղը

Как посадить и вырастить папайю из семян в домашних условиях

Выращивание дерева папайи в качестве домашнего растения возможно. Это даст Вам замечательный опыт и тропический уголок в солнечной тёплой комнате. Рассчитывать на собственный урожай папайи не стоит, но о случаях плодоношения дынного дерева дома в северном климате известно. Так что, дерзайте!
Папайя является быстрорастущим плодовым деревом с неразветвлённым древесным стволом. Обладает большими, рассечёнными на сегменты впечатляющими листьями, растущими на длинных черешках из верхней части растения, образующими в совокупности своеобразный зелёный зонтик. Папайю, посаженную из семени в домашних условиях, нельзя обрезать, т.к. это может погубить одноствольное растение.
Выращивание папайи из семян считается самым лучшим способом её размножения для начинающих, а в нашем случае это единственный доступный вариант. Спелый плод, приобретённый в магазине, предоставляет в наше распоряжение несколько сотен небольших чёрных семян папайи, почти готовых к высадке.

Выращиваем папайю из семени.

Разрежьте плод папайи, извлеките семена и промойте их в проточной воде, чтобы избавить от остатков мякоти. Затем просушите семена, выложив их на бумагу в течении суток, после чего они готовы к посадке. Нужно иметь ввиду, что папайя не переносит пересадок с каким-либо повреждением корней, это сразу ослабляет растение и оно начинает болеть и погибает. Поэтому нужно сразу предусмотреть посадку домашней папайи в большой горшок или использовать для проращивания емкость, которую можно без труда разрезать и целиком извлечь земляной ком. Если планируется выращивать папайю на закрытой террасе или в парнике, то садите семена сразу на постоянное место.
Используйте для посадки сразу несколько десятков семян, прикопав их на глубину двух сантиметров на небольшом расстоянии друг от друга. В дальнейшем, после прорастания, нужно будет выбрать самые здоровые экземпляры, а остальные удалить. Семена спелой папайи обладают, как правило, хорошей всхожестью, уже через две недели должны появиться первые ростки, но это может занять и больше времени.

Вскоре Вы заметите, что Ваши сеянцы разные по размеру и интенсивности роста, значит пришло время выбрать лучшие из будущих деревьев. Если Вы рассчитываете попытать счастья в выращивании плодов папайи в домашних условиях, то на этом этапе нужно оставить с десяток молодых растений. Оказывается деревья папайи могут быть мужского или женского пола, а также обоеполыми. Мужские растения не плодоносят, а только производят пыльцу для опыления женских цветков. В условиях плантации достаточно одного мужского дерева на десяток женских.
Папайя начинает цветение достигнув примерно метра в высоту. Мужские деревья цветут раньше, их цветки расположены на тонких длинных стеблях по нескольку штук на конце. Женские цветы обычно одиночны и расположены непосредственно около ствола в пазухах листьев и имеют большие размеры. В теплом климате с идеальными условиями для выращивания папайи, получают первый урожай уже спустя 10 месяцев, после прорастания семян. Папайя цветёт и плодоносит практически круглый год.

Условия выращивания папайи дома.

Папайя имеет большие мягкие листья. Они испаряют много воды в жаркую погоду, и поэтому растение нуждается в регулярном ежедневном поливе летом и более умеренном – в холодное время года. В сожалению, папайя очень чувствительна к корневой гнили, особенно при низких температурах. Переувлажнение – это основная причина проблем при выращивании домашней папайи.
Почву и дренаж нужно организовать так, чтобы влага не задерживалась в горшке и при каждом поливе свободно вытекала в поддон, откуда её можно легко собрать или слить. Здоровое растение, в целом, будет выносливее к колебаниям условий влажности и температуры, но в прохладные периоды с поливом нужно быть внимательнее.

Папайя быстрорастущее и очень голодное растение. Домашнее дерево требует ежемесячных подкормок, а также изначально богатой органикой почвы. Особенно хорошо отзывается папайя на азотные удобрения и требует их регулярного внесения. Кроме того, им хорошо усваивается свежий навоз и перегной. Нельзя забывать и о мульчировании, сверху почвы должен на постоянной основе располагаться слой измельчённой травы – имитация влажной органической подстилки тропического леса.
Папайя любит тепло и солнечный свет. Выращивая папайю в домашних условиях, ей нужно обеспечить максимум доступа к солнцу и, в том числе, и к искусственному освещению. Дынное дерево можно заставить расти в полутени, но оно будет иметь болезненный вытянутый вид, а фрукты на таких растениях не будут обладать должным вкусом. Комнатная папайя будет стремиться расти к свету, поэтому для придания равномерного вида горшок с деревом необходимо поворачивать на четверть оборота каждую неделю.
Папайя хорошо переносит среднюю комнатную температуру 18-24° С. Её нужно стремиться держать в тепле круглый год. В летние месяцы горшок с комнатной папайей можно вынести на открытый воздух, чтобы обеспечить максимальный доступ солнечного освещения. Деревце может выдерживать высокие температуры, а завявшие листья вновь поднимутся с поливом. Но при наступлении холодов растение необходимо занести в обогреваемое помещение, так как нулевые температуры губительны для него.

Молодые растения папайи являются наиболее здоровыми и продуктивными. Чем старше дерево, тем слабее оно становится, производит меньше фруктов и нём начинают развиваться болезни и заводятся вредители. В открытом грунте папайи могут существовать и более десяти лет, но обычный срок жизни этого дерева не превышает пяти лет.
Почему так тяжело добиться плодоношения папайи в домашних условиях известно: растение просто не доживает до зрелого возраста, требуя особых условий и постоянного внимания, почти как домашнее животное. Однако, в качестве красивого декоративного тропического растения папайя вполне может выступать, радуя своего терпеливого хозяина схожим с пальмой видом. В домашних условиях из косточки можно вырастить даже небольшое деревце личи.

Հղումներ

• Պապայա: Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից:
• Papaya. From Wikipedia, the free encyclopedia.
• Папайя. Материал из Википедии — свободной энциклопедии.