Tag Archives: թթխմոր

Բույսերի սնուցում թարմ խոտի թուրմով

Բույսերի համար ամենակարևոր սնուցման նյութերից մեկը, մանավանդ աճի սկզբնական փուլում, ազոտն է:  Ազոտ կարելի է ստանալ տարբեր աղբյուրներից, սակայն ամենամատչելին դրանցից կանաչ խոտն է: Խոտի թուրմով բույսերի սնուցումը ամենաէժան, բայց շատ արդյունավետ ձևն է:

Եղինջի թուրմ

Եղինջից պատրաստված թուրմը կիրառելի է համարյա բոլոր մշակաբույսերի համար, այն հարուստ է ազոտով և այլ օգտակար տարրերով: Մանրամասն եղինջի և դրանից պատրաստվող սննդարար թուրմերի մասին կարդացեք այստեղ:

Մոլախոտերի թուրմ

Բույսերի համար սննդարար թուրմ կարելի է պատրաստել համարյա բոլոր մոլախոտերից: Քարխոտը, վայրի մանանեխը, օշինդրը, երիցուկը, երեքնուկը, բոլորի կանաչ զանգվածն էլ կարելի է օգտագործել սննդարար թուրմ պատրաստելու համար: Կարելի է ավելացնել նաև գազոնի հնձած խոտը:
Թուրմ պատրաստելու համար, մոլախոտերի կանաչ զանգվածը կտրատում կամ աղում են և լցնում տակառի կամ այլ հարմար անոթի մեջ՝ մոտավորապես անոթի բարձրության 2/3 չափով: Վրան լցվում է այնքան ջուր, որ ծածկի ողջ կանաչ զանգվածը:
Որպես մերան կարելի է ավելացնել մի քիչ նախկինում պատրաստված թուրմ, կամ պատրաստի կոմպոստ, փտած գոմաղբ, թթվի ջուր:
Ոչ ցուրտ եղանակին, 7-10 օր անց թուրմը եռ գալուց հետո պատրաստ կլինի: Պատրաստ լինելու մասին վկայում է թուրմին բնորոշ սուր հոտը:
Ստացված թուրմը բացում են ջրով՝ 1:10 հարաբերակցությամբ և դրանով ջրում են բույսերը:
Մոլախոտի թուրմով բույսերի սնուցում կարելի է անել ամսական 2-3 անգամ:
Չնայած պատրաստման շատ պարզ եղանակին, մոլախոտերի թուրմը շատ լավ պարարտացնում է հողը, իսկ առաջացած թափոնը՝ նեխած խոտի մնացուկները նույնպես կարելի է օգտագործել՝ որպես պարարտանյութ խառնելով հողի վերին շերտի հետ կամ որպես ցանքածածկ:

Կարելի է օգտակար տարրերով էլ ավելի հարուստ թուրմ ստանալ, եթե լուծույթին ավելացնել թթխմոր (10 լ լուծույթին 0,25-0,5 կգ թթխմոր): Թթխմորը եռման պրոցեսը արագացնելուց բացի կհարստացնի թուրմը հետևյալ տարրերով՝
  1. Ամոնյակի սուլֆատ;
  2. Կարբամիդ;
  3. Դիամոնիումֆոսֆատ;
  4. Կալիում;
  5. Մագնիում;
  6. Ծծումբ;
  7. Կավիճ;
  8. Սոդա;
  9. Բոր;
  10. Կալցիում:

Խմորիչ

Խմորիչի կենսազանգվածի հիմք են հանդիսանում սնկերը, որոնք հարուստ են սպիտակուցով և այլ օգտակար նյութերով,  օրինակ, օրգանական երկաթով, ամինաթթուներով և այլևայլ մակրո և միկրոտարրերով:
Խմորիչով պատրաստված պարարտանյութերը արդյունավետ սնուցում են հանդիսանում բույսերի մեծամասնության համար և նկատելիորեն բարելավում են դրանց աճը: Կարելի է նշել բույսերի վրա դրական ազդեցության մի շարք գործոններ:
Մանսվորապես խմորիչը.

  • Բարձրացնում է սածիլների դիմացկունությունը, խթանում աճը նույնիսկ ոչ բավարար լուսավորության պայմաններում;
  • Արագացնում է բույսի աճը նպաստում է ուժեղ արմատակալմանը;
  • Նպաստում է շիվերի և ելակի թփերի արմատառաջացմանը:

Խմորիչը, որպես պարարտանյութ, գործում է հողում առկա միկրոորգանիզմների բազմացման համար բարենպաստ ու սննդարար միջավայր ստեղծելով: Արդյունքում միկրոորգանիզմները արագ բազմանալով, ավելի արագ են մշակում հողում առկա օրգանական նյութերը՝ արտաթորելով հողի մեջ ազոտ և կալիում:

Ինչպես խմորիչից պարարտանյութ պատրաստել

Խմորիչից պարարտանյութ պատրաստելը դյուրին է: Կիրառելի են և՛ չոր, և՛ հում, բրիկետավորված տեսակները: Եթե նույնիսկ խմորիչ չունեք, կարելի է սննդարար լուծույթ ստանալ օգտագործելով հաց կամ պաքսիմատ:
Սնուցող լուծույթի կազմի մեջ կարելի է ներմուծել տարբեր բուսական բաղադրիչներ: Օրինակ, մեծ այգու բույսերը պարարտացնելու համար խորհուրդ է տրվում համատեղել թթխմորն ու կանչ խոտի թուրմը:
Միայն մոլախոտերը չեն օգտագործում ազոտ պարունակող խառնուրդներ պատրաստելու համար: Խառնուրդին կարելի է ավելացնել կարտոֆիլի կլեպ, տերևներ, գայլուկի թփեր:
Ի դեպ, գայլուկի և խմորիչի կիրառմամբ լուծույթ պատրաստելը լավագույն տարբերակն է, քանի որ գայլուկն ինքն իրենով արդեն լավ խմորիչ է և մեծ քանակությամբ ազոտ է պարունակում:
Խմորիչով պատրաստված լուծույթը կենսաբանորեն ակտիվ խտանյութ է, որը կարելի է օգտագործել, գործնականում բոլոր բույսերի սնուցման համար:

Սնուցում լոլիկի, տաքդեղի և վարունգի համար

Լոլիկի, տաքդեղի ու վարունգի թուփը խմորիչով պատրաստված պարարտանյութով սնուցում են, երբ սածիլն արդեն լավ արմատավորվել է՝ բաց գրունտ տեղափոխելուց առնվազն 1 շաբաթ հետո:
Երկրորդ անգամ նույնպիսի սնուցում անում են ծաղկելուց առաջ:
Առաջարկվում է հետևյալ բաղադրատոմսը՝

  • Չոր խմորիչ – 10 գ;
  • Հավի ծերտի թուրմ – 0,5 լ;
  • Փայտի մոխիր – 0,5 լ;
  • Շաքարավազ – 5 ճաշի գդալ;
  • Ջուր – 10 լ:

Թփերը սնուցելու համար, ստացված լուծույթը, 1:10 հարաբերակցությամբ բացում են ջրով: Քանի որ, լուծույթի մեջ հավի ծերտ կա, լուծույթը պետք է լցնել, ոչ թե անմիջապես արմատին, այլ քիչ հեռու՝ բնի շուրջը:
Նոր աճած, մատղաշ թփերի շուրջ բավարար է 0,5 լ լուծույթ լցնելը, իսկ հասուն թփերին պետք է առնվազն 2 լ:
Սնուցման դրական ազդեցությունը տեսանելի կլինի 3-4 օրից՝ թուփը նկատելիորեն փառթամանում է, իսկ տերևները հաստ ու հյութալի են դառնում:
Մեր ընթերցողներից մեկի առաջարկած, լոլիկի սնուցման համար ևս մեկ բաղադրատոմս
100 գ խմորիչը և կես բաժակ շաքարավազը բացում ենք 3 լ ջրով, անոթը ծածկում ենք մառլյայով և թողնում ենք մեկ շաբաթ խմորվի: Պատրաստ լինելուց հետո, ստացված լուծույթի 1 բաժակը բացում ենք 10 լ ջրով և ջրում լոլիկի թփերը՝ ամեն թփին մոտ 1 լիտր:

Սենյակային բույսերի և բացօդյա ծաղիկների սնուցումը

Սենյակային բույսերի և բացօդյա աճող ծաղիկների համար խմորիչի կիրառմամբ պարարտանյութը կազմում են հետևյալ բաղադրիչներով՝

  • Ջուր – 10 լ;
  • Չոր խմորիչ – 10 գ;
  • Շաքարավազ – 3 ճաշի գդալ:

Օգտագործելուց առաջ ստացված լուծույթը պետք է պահել առնվազն 3 ժամ տաք տեղում, որպեսզի խմորում ընթանա: Այնուհետև լուծույթը բացում են ջրով՝ 1:5 հարաբերակցությամբ և ջրում են բույսերը:
Այդպիսի լուծույթով սնուցումը օգտակար է Հիրիկների, Քաջվարդերի, Քրիզանթեմների, Թրաշուշանների, Վարդերի և, ընդհանրապես, այն ծաղիկների համար, որոնք մեծ վեգետատիվ զանգված են ձևավորում:
Խմորիչից պատրասված պարարտանյութով սնուցում շատ են սիրում վարդերը: Եթե սեզոնի ընթացքում 2 անգամ այդպիսի սնուցում տալ վարդի թփերին, ապա դրանք ոչ միայն ավելի լավ ու բուրավետ ծաղիկներ կունենան, այլև ավելի հեշտ կանցկացնեն ձմեռը:

Օրգանական պարարտանյութեր

Օրգանական են կոչվում այն պարարտանյութերը, որոնք բույսերը սնուցող բացառապես օրգանական միացություններից կազմված նյութեր են պարունակում:

Այս հոդվածում մենք օրգանական պարարտանյութերի կամ դրանց բաղադրիչների ցանկ կներկայացնենք, հղումներ տալով համապատասխան հոդվածներին, ուր մանրամասներ կգտնեք դրանց օգտակարության, պատրաստման ու կիրարկման ձևերի վերաբերյալ:

ԳՈՄԱՂԲ

Գոմաղբը անհիշելի ժամանակներից օգտագործվող բնական պարարտանյութ է: Այն պարունակում է ազոտ, լուսածին (ֆոսֆոր), կալիում, ինչպես նաև բույսերի լիարժեք կենսագործունեության համար անհրաժեշտ մի շարք միկրոէլեմենտներ՝ կիր, մագնեզիա, ծծումբ, քլոր, կրեմնիում:

Մանրամասն գոմաղբի մասին ==>

ԿԵՆՍԱՀՈՒՄՈՒՍ (ՈՐԴԱԿՈՄՊՈՍՏ)

Որդերի օգնությամբ մշակված գոմաղբը վերածվում է շատ օգտակար կենսահումուսի՝ պարարտանյութի, որը իր մի շարք չափանիշներով գերազանցում է հանքային պարարտանյութերին:

Մանրամասն կենսահումուսի մասին ==>

ԿՈՄՊՈՍՏ

Կոմպոստը օրգանական հողագործության մեջ ամենատարածված և մատչելի օրգանական պարարտանյութն է: Այն ստացվում է օրգանական աղբի, բյույսերի տերևների և այլ մնացորդների համապատասխան պայմաններում փտեցմամբ:

Մանրամասն կոմպոստի մասին ==>

ՁԻՈՒ ԳՈՄԱՂԲ

Ձիու թրիքը պարունակում է ազոտ, կալիում,  լուսածին (ֆոսֆոր) և մի շարք այլ օգտակար նյութեր: Այն կիրառելի է բույսերի մեծամասնության սնուցման համար:

Մանրամասն ձիու գոմաղբի մասին ==>

ՃԱԳԱՐԻ ԳՈՄԱՂԲ

Ճագարի գոմաղբը, այլ կենդանիների գոմաղբի համեմատ, ամենաօգտակարն է: Այն  պարունակում է ազոտ, կալիում,  լուսածին (ֆոսֆոր), մագնիում, կալցիում և մի շարք այլ օգտակար նյութեր:

Մանրամասն ճագարի գոմաղբի մասին ==>

ԹՌՉՆԻ ԾԵՐՏ

Թռրչնի ծերտը իրավամբ համարվում է ամենաարժեքավոր օրգանական պարարտանյութը: Այն պարունակում է ազոտ, կալիում,  լուսածին (ֆոսֆոր), և մագնիում: Ընդորում, այդ բաղադրիչների խտությունը 3-4 անգամ բարձր է քան այլ օրգանական պարարտանյութերում:

Մանրամասն թռչնի ծերտի մասին ==>

ՍԻԴԵՐԱՏՆԵՐ

Սիդերատները բույսեր են, որոնք աճեցվում են հիմնական կուլտուրայից առաջ՝ հողը հարստացնելու, օգտակար նյութերով հագեցնելու և հողի կառուցվածքը բարելավելու նպատակով:

Մանրամասն սիդերատների մասին ==>

 ՏՈՐՖ

Տորֆի պարունակում է՝

  • ածխածին` 50-60%
  • ջրածին 5-6.5%
  • թթվածին` 30-40 %
  • ազոտ` 1-3%
  • ծծումբ` 0.1-1.5%

Մանրամասն տորֆի մասին ==>

ԵՂԻՆՋ

Եղինջը պարունակում է՝

  • կրածին – 37%;
  • կալիում – 34%;
  • մագնիում – 6%;

Կան նաև մի շարք այլ միկրոէլեմենտներ:

Մանրամասն եղինջի մասին ==>

 ԿԱՆԱՉ ԽՈՏ

Բույսերի համար ամենակարևոր սնուցման նյութերից մեկը, մանավանդ աճի սկզբնական փուլում, ազոտն է:  Ազոտ կարելի է ստանալ տարբեր աղբյուրներից, սակայն ամենամատչելին դրանցից կանաչ խոտն է: Խոտի թուրմով բույսերի սնուցումը ամենաէժան, բայց շատ արդյունավետ ձևն է:

Մանրամասն խոտի մասին ==>

ՓԱՅՏԻ ՄՈԽԻՐ

Փայտի մոխիրը կրածինի, կալիումի, մագնիումի, նատրիումի և մի շարք այլ օգտակար նյութերի արժեքավոր աղբյուր է:

Մանրամասն մոխիրի մասին ==>

ՓԱՅՏԻ ՍՂՈՑՈՒՔ

Քչերն են տեղյակ թեփի օգտակարության մասին և օգտագործում են միայն որպես ցանքածածկ: Բայց, համապատասխան մշակման ենթարկելով, թեփը կարելի է օգտագործել որպես պարարտանյութ, ավելի ստույգ, որպես հիմք համակցված օրգանական պարարտանյութի համար: Թեփի լավագույն մշակման եղանակը կոմպոստին ավելացնելն է:

Մանրամասն թեփի մասին ==>

ԲԱՆԱՆԻ ԿԵՂԵՎ

Բանանի կեղևը հարուստ է կալիումով, կրածինով և լուսածինով (ֆոսֆոր): Կեղեվները կարելի է թաղել հողի մեջ և դրանք արագ, մոտ տաս օրում կյուրացվեն հողում առկա միկրոորգանիզմների կողմից: Կարելի է նաև չորացնել կեղևները և աղալուց հետո խառնել հողին: Բանանի կեղևից պատրաստած թուրմով բույսերը սրսկելով կարելի է վերացնել ուտիճներին:

Մանրամասն բանանի կեղևի մասին ==>

ՁՎԻ ԿՃԵՊ

Ձվի կճեպում կա՝

  • հեշտ յուրացվող կալցիում – 93%;
  • մագնիում – 0,55%;
  • լուսածին (ֆոսֆոր) – 0,12%;
  • կալիում – 0,08%;
  • ավելի քիչ քանակով պարունակում է երկաթ, ծծումբ, ալյումին:

Մանրամասն ձվի կճեպի մասին ==>

ՍՈԽԻ ԿԼԵՊ

Սոխի կլեպը հարուստ է  կարոտինով,  ֆիտոնիցիդներով և B և PP խմբերի վիտամիններով: Օգտագործվում է հիմնականում թուրմը՝ բույսերը ջրելու կամ ցողելու համար:

Մանրամասն սոխի կլեպի մասին ==>

ԽՄՈՐԻՉ

Խմորիչի (թթխմորի) կենսազանգվածի հիմք են հանդիսանում սնկերը, որոնք հարուստ են սպիտակուցով և այլ օգտակար նյութերով,  օրինակ, օրգանական երկաթով, ամինաթթուներով և այլևայլ մակրո և միկրոէլեմենտներով:

Մանրամասն թթխմորի մասին ==>

ՍՈՒՐՃԻ և ԹԵՅԻ ՄՆԱՑՈՐԴՆԵՐ

Սուրճի և թեյի մնացորդները պարունակում են որոշակի քանակությամբ օգտակար միկրոէլեմենտներ: Թեև դրանց օգտագործման արդյունավետության վերաբերյալ վեճեր կան, միանշանակ է, որ թափել չարժէ՝ կոմպոստին ավելացնելը կամ հողի հետ խառնելը կբարելավեն զանգվածի կառուցվածքը և ավելի փխրուն կդարձնեն:

Մանրամասն սուրճի և թեյի մնացորդների մասին ==>

ՈՍԿՐԱԼՅՈՒՐ

Ոսկրալյուրը պարունակում է՝

  • լուսածին (ֆոսֆոր);
  • կրածին;
  • կենսաբանորեն ակտիվ նյութեր;
  • միկրոէլեմենտներ (մագնիում, նատրիում, երկաթ, պղինձ, ցինկ, մարգանեց, կոբալտ, յոդ), որոնք չափավոր քանակության դեպքում շատ լավ ազդեցություն ունեն բույսերի աճի վրա:

Մանրամասն ոսկրալյուրի մասին ==>

ՁԿՆԱԼՅՈՒՐ

Ձկնալյուրի մոտավոր կազմը հետևյալն է.

  • Հում պրոտեին — 59-63%;
  • Ճարպ — 5-9 %;
  • Ջուր 5-9%;
  • Կալցիում — 5-7%;
  • Ազոտ — 4-10%;
  • Լուսածին (Ֆոսֆոր) -3%:

Մանրամասն ձկնալյուրի մասին ==>

Հալվեի հյութ

Հալվեի հյութն ունի մանրեասպան հատկություն, պարունակում է սաթի, խնձորի, դարչնի և կիտրոնի օրգանական թթուներ և բազմաթիվ այլ օգտակար տարրեր: Հալվեի տերևները և ցողունները պարունակում են հակաօքսիդիչներ (B, E և C վիտամիններ, բետա-կարոտին), կենսաբանորեն ակտիվ այլ նյութեր:

Մանրամասն հալվեի հյութի մասին ==>