Որպես ծաղկաթաղարի չափս նշվում է դրա վերին մասի տրամագծի երկարությունը՝ սանտիմետրով, կամ տարողությունը՝ լիտրերով:
Ընդհանուր առմամբ ծաղկաթաղարի ծավալը պետք է համապատասխանի բույսի արմատների ծավալին: Արմատների նեղվածքը դանդաղեցնում է բույսի աճը, քանի որ հողի փոքր ծավալում ավելի քիչ խոնավություն ու սննդարար նյութեր կան, քան անհրաժեշտ է բույսին: Մյուս կողմից, պահանջվածից մեծ ծավալի հողի ավելցուկը մնում է անօգտագործելի, ինչի արդյունքում փոխում է որակը և կարող է թթվել:
http://ficusweb.ru/pot2.html
http://www.7dach.ru/Exspert/tara-dlya-rassady-4211.html
http://www.sadivinograd.com/%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B5-%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F/%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%88%D0%BA%D0%B8-%D0%B4%D0%BB%D1%8F-%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BD%D1%8B%D1%85-%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B9/
Category Archives: Ագրոտեխնիկա
Ծաղկաթաղարում աճեցվող բույսերի համար անհրաժեշտ տարածությունը
Giving a vegetable plant the space it needs to mature is essential. Proper spacing insures that roots do not compete for moisture and nutrients and that above ground growth is not crowded and has needed exposure to light and good air circulation (essential for preventing disease).
Leafy and root crops can be started in containers by spreading seed but once plants have grown to an inch or two tall (2.5-5 cm) they should be thinned. Fruiting crops—such as tomatoes and peppers—are best started in small 3 or 4 inch (7-10 cm) pots and later transplanted to larger containers.
Suggested minimum space between plants growing to maturity in container:
- Արտիճուկ (Artichokes, Артишок) Տնկել առանձին; 38 լ հող մեկ բույսին;
- Beans: 3-9 inches (7.5-23 cm) apart
- Beets: 2-3 inches (5-23 cm) apart
- Broccoli: 10 inches (25 cm) apart; 5 gallons (19L) soil per plant
- Brussels sprouts: 10 inches (25 cm) apart; 5 gallons (19L) soil per plant
- Cabbage: 10 inches (25 cm) apart; 5 gallons (19L) soil per plant
- Carrots: 1-2 inches (2.5-5 cm) apart; container 6 to 8 inches (15-20 cm) deep
- Cauliflower: 12 inches (30 cm) apart; 5 gallons (19L) soil per plant
- Eggplant: 15 inches (38 cm) apart; 5 gallons (19L) soil per plant
- Kale: Thin to 16 inches (41 cm) apart
- Հազար (Lettuce): 4-10 (10-25 cm) inches apart
- Melons: 15 inches apart; 5 gallon (19L) soil per plant
- Mustard greens: Thin to 4 inches (10 cm) apart
- Okra: 20 inches apart; 5-10 gallon (19-38L) soil per plant
- Onions: 2-3 inches (5-7.6 cm) apart
- Peas: 2 inches (5 cm) apart
- Peppers: 8 inches (20 cm) apart; 2½ gallon (9.4L) soil per plant
- Potatoes: 6 inches (15 cm) apart
- Radishes: 1 inch (2.5 cm) apart
- Rhubarb: 12 inches (30 cm) apart; 5 gallon (19L) soil per plant
- Rutabagas: 2 inches (5 cm) apart
- Spinach: Thin to 5 inches (13 cm) apart
- Squash: 12-20 inches apart; 5 gallon (19L) soil per plant
- Շվեյցարական մանգոլդ, Swiss chard: Thin to 8 inches (20 cm) apart
- Լոլիկ՝ 12-19լ հող ամեն բույսին, կախված լոլիկի սորտից;
- Turnips: 6 inches (15 cm) apart
Բանջարեղեն աճեցնելու համար նախատեսված ծաղկաթաղարների կամ ծաղկամանների չափսերը
Պատշգամբում, բակում կամ տանը՝ պատուհանի գոգին բանջարեղեն և տարբեր խոտաբույսեր աճեցնելու համար նախատեսված տարողությունները՝ ծաղկամանները, ծաղկաթաղարները և այլ տիպի անոթները, այսուհետև անոթներ, պետք է բավարար մեծություն ունենան, որպեսզի բույսերը նորմալ աճեն։
Ստորև, աղյուսակում ներկայացված են յուրաքանչյուր բույսին անհրաժեշտ անոթի չափսերը և որոշ այլ պահանջներ։
Ջերմասեր բանջարեղեն | ||
Անվանում |
Անոթի նվազագույն
չափսերը* |
Նշումներ |
Լոբի Բակլա Մաշ |
20 սմ
խորություն |
|
Կանտալուպ Սեխ Դդում |
19+ լիտր հող / 1 բույսին
|
|
Վարունգ Cucumbers |
20 սմ խորություն
12+ լիտր հող/1 բույսին |
|
Բադրիջան Eggplant |
20 սմ խորություն
15-19 լիտր հող/1 բույսին |
|
Պղպեղ Peppers |
20 սմ խորություն
7.5-19 լիտր հող/1 բույսին |
|
Դդմիկ Summer Squash (Zucchini) |
95×95 սմ ազատ տարածք,
20 սմ խորություն 19 + լիտր հող/1 բույսին |
|
Լոլիկներ |
30.5 սմ խորություն,
7,6-19 լիտր հող/1 բույսին կախված սորտից |
|
Ցրտադիմացկուն բանջարեղեն |
||
Ճակնդեղ Beets |
20 սմ խորություն
|
|
Բրոկկոլի Broccoli Կաղամբ Cabbage Ծաղկակաղամբ Collards Գանգրակաղամբ Kale |
25,5 սմ խորություն 19 լ հող/1 բույսին |
|
Գազար
Carrots |
30,5 սմ
խորություն |
|
20 սմ
խորություն |
|
|
Շաղգամ Kohlrabi |
20 սմ
խորություն |
|
Հազար Leaf Lettuce |
20 սմ խորություն
|
|
Կանաչ սոխ Onions (green) |
15 սմ խորություն
|
|
Սիսեռ Peas |
20 սմ խորություն
|
|
Բողկ Radish |
20 սմ խորություն
|
|
Սպանախ Spinach |
20 սմ խորություն
|
|
Շաղգամ Turnips |
20 սմ խորություն
|
|
* Ավելի մեծ չափսերի դեպքում հեշտանում է բույսի խնամքը, հողից ավելի շատ սնունդ և ջուր ստանալու հնարավորությունն է մեծանում: |
Suggested pot sizes for vegetable crops: (The pot sizes listed here are for standard clay or black plastic nursery pots.)
Կանաչիների և բանջարեղենի համար ծաղկամանի առաջարկվող չափսեր
(Թվարկված չափսերը բերված են ստանդարտ կավե կամ սեւ պլաստմասե ծաղկամանների համար):
- Մաղադանոս, Սամիթ – 15-20 սմ խորությամբ;
- Համեմ (Գինձ) – 25-30 սմ խորությամբ և 45 սմ լայնքով ծաղկաման;
- Ճարճրուկ (Arugula, Рукола), Մանանեխ, Միզունա, Բոկ չոյ (Bok Choy)/Պակ չոյ (Pak choy) -առնվազն 20 cm խորությամբ;
- Հազար – ոչ պակաս 10-12 սմ խորությունից;
- Asparagus: Grow two plants in a 2-gallon (7.5L) container; grow up to five plants in a 10-gallon (38L) container.
- Լոբի: Բոլոր տեսակների համար պահանջվում է առնվազն 20-30 սմ հողի խորություն: Թուփի ձևով աճող սորտերը տնկել միմյանցից 23 սմ հեռու, իսկ մագլցող սորտերը՝ 10 սմ հեռու: 38 լիտր տարողությամբ ծաղկարկղում կարելի է 2 բույս աճեցնել:
- Ճակնդեղ: Կարելի է աճեցնել 7 բույս 7.5-11 լիտր տարողությամբ ծաղկարկղում և մինչև 20 հատ 38 լիտրանոցում: Հեռավորությունը միմյանցից՝ 5 սմ:
- Բրոկոլի: 19-38 լիտրանոց ծաղկարկղում կարելի է մեկ բույս աճեցնել: Տնկում են սածիլը:
- Brussels sprouts: Grow one plant per 3-gallon (11-L) container; two in a 5-gallon or 10-gallon (19-38L) container. Start from seedlings.
- Կաղամբ Cabbage: Grow one large head in a 2-gallon (7.5L) container; plant two per 3- to 5-gallon (11-19L) container then thin out weakest in a few weeks; grow three plants in a 10 gallon (38L) container.
- Գազար: 5-10 սմ երկարությամբ գազարներ ձևավորող սորտերը կարելի է տնկել 4-7,5 լիտր տարողությամբ ծաղկարկղում, 13-15 սմ երկարությամբ գազարներ ձևավորողները՝ 19 լիտր , 18-30 սմ-ի համար՝ 38 լիտրGrow varieties that mature at 2-4 inches (5-10 cm) in 1- to 2-gallon containers (4-7.5L); varieties that mature 5-6 inches (13-15 cm) long use 5-gallon (19L) containers; varieties that mature 7-12 inches (18-30 cm) long use 10-gallon (38L) containers. Keep thinning until 2-inches (5 cm) apart. If root tip touches the bottom of the pot, the carrot will not develop to maturity.
- Ծաղկակաղամբ: Կարելի է աջեցնել մեկ բույս՝ 11-19 լիտր տարողությամբ ծաղկաթաղարում, կամ երեքը՝ 38 լիտրանոցում:
- Նեխուր: Մեկ հատը կարելի է աճեցնել 7.5 լիտրանոց ծաղկաթաղարում, կամ 5 հատը՝ 38 լիտրանոցում:
- Chard: Grow one plant in a 2-gallon (7.5L) container; grow five plants in a 10- gallon (38L) container.
- Եղերդ Chicory: Grow three plants in an 18 inch (45 cm) pot.
- Chives: Start seed in a 3-inch (7.5 cm) pot; pot up plant to an 8-inch (20 cm) pot.
- Collards: Grow two plants in a 2-gallon (7.5L) container and four in a 5-galllon (19L) container.
- Corn: Grow corn in containers with a soil depth of 8 inches (20 cm) or more. Grow three standard size plants in a 15 gallon (57L) and six in a 30 gallon (114L) container. Six bantam types can be grown in a 15-gallon (57L) container. Space plants 4 inches (10cm) apart.
- Cucumbers: One compact type in a 5-gallon (19L) container and two to three standard variety plants in a 7- to 10-gallon (26-38L) container.
- Eggplant: Grow one plant per 5-gallon (19L) container. Grow two or three plants in a 10-gallon container.
- Endive: Grow plants in an 18-inch (45 cm) container; thin plants to 8 inches (20 cm) apart.
- Սխտոր (Garlic) – տնկել 8-10 սմ միմյանցից ու եզրերից հեռու, 20 սմ խորությամբ տարայի մեջ;
- Horseradish: Grow one plant in a 5-gallon (19L) container or larger—this is a deep rooted plant.
- Jicama: Grow one plant in a 3- to 5-gallon (11-19L) container.
- Kale: Grow one plant in a 1-gallon (4L) container; grow two plants in a 5-gallon (19L) container. In larger containers, thin plants to 16 inches (41 cm) apart.
- Kohlrabi: Grow one plant in an 8-inch (20 cm) pot.
- Leeks: Grow 18 plants in a 5-gallon (19L) container; 24 plants in a 10-gallon (38L) container. It’s best to grow leeks in a container at least 14 inches (35 cm) deep.
- Lettuce: Grow head lettuce in containers large enough to thin plants to 10 inches (25 cm) apart; grow crisp head, romaine, and butterhead lettuce in a container large enough to thin to 10 inches (25 cm) apart.
- Mustard Greens: Grow in at least 8 inch (20 cm) pots; thin plants to 4 inches (10 cm) apart.
- Melons: Grow one plant in a 5-gallon (19L) container or larger and two in a 10- to 15-gallon (38-57L) container.
- Okra: Grow one pant in a 10-gallon (38L) container or larger.
- Onions: Grow bulbing onions in a 24-inch (60 cm); don’t crowd your sets or seeds. The container should be at least 10 inches (24 cm) deep. Green onions can be grown in a shallower container.
- Orach: Grow one plant in a 12-inch (30 cm) pot.
- Peas, including Snow peas and Sugar snaps: Grow bush and climbing types in a 10-gallon (38L) container, a window, or planter box; space plants 2 inches (5 cm) apart. Put a construction wire trellis in place for them to grow up.
- Peppers: Grow one large bell pepper in a 3 gallon (11L) container or larger. Smaller chili plants will grow in less space. Space plants 12 inches (30 cm) apart.
- Potatoes: Grow potatoes in a container at least 12 inches (30 cm) wide and 12 inches (30 cm) deep. Plant four or five seed pieces in a 5-gallon (19L) container; plant 10 seed potatoes in a 15- to 20-gallon (57-76L) container or half whisky barrel.
- Pumpkins: Grow one vine in a 5-gallon (19L) or larger container.
- Radishes: Grow plants in soil 8-inch (20 cm) deep pot; thin plants from 1- to 2-inches (2.5-5 cm) apart.
- Rhubarb: Grow one plant in a 10-gallon (38L) container or larger.
- Rutabaga: Grow 15 or 16 plants in a 15- or 20-gallon (57-74L) container.
- Scallions: Grow plants in a 18-inch (45 cm) pot; thin plants to 2 inches (5 cm) apart.
- Sorrel: Grow in a 12 inch (30 cm) pot.
- Spinach: Grow three plants in a 2-gallon (7.5L) container; grow ten plants in a 10-gallon (38L) container; thin plants to about 5 inches (13 cm) apart.
- Դդմիկ Squash: Grow one plant in a 5-gallon (19L) container, larger is better. Plant two vining plants in a 10-gallon (38L) container.
- Բաթաթ (Sweet Potatoes): Տնկել 76-100 լ տարողությամբ ծաղկաթաղարների մեջ:
Անոթի լավ դրենաժ ապահովելը շատ կարևոր է։ Լավ դրենաժ ապահովելու համար, մինչև 25 սմ տրամագիծ ունեցող անոթները պետք է հատակին 1,2 սմ տրամագծով անցք ունենաան։ Ավելի մեծ տրամագծով անոթները պետք է 2-4 այդպիսի անցքեր ունենան։
How to Pick the Best Kind of Pot for Your Plant
Take the guesswork out of choosing the best container sizes and styles for your plants.
Garden pots come in all sorts of shapes, materials, and sizes. Some are ideal outdoor pots, while others do better indoors. Probably the trickiest part of container gardening is knowing what size garden pot to use. Our guide below can help.
When growing any type of plant in a container, it’s vital to choose the right kind of soil. Filling pots with Miracle-Gro® Moisture Control® Potting Mix helps plants thrive by protecting them against both over- and under-watering. For the very best results from your container garden, though, you’ll want to add one more element: regular feedings with Miracle-Gro® Water Soluble All Purpose Plant Food. This will nourish your garden instantly, leading to bigger and more beautiful plants (vs. unfed). To get a jump on harvesting when planting vegetables and herbs, choose young plants from Bonnie Plants® instead of starting with seeds.
One more thing to keep in mind: If you plan to reuse last season’s potting mix, it will need a little rejuvenation. Soils tend to break down over time, losing most of their nutrients as well as their ability to retain water. Miracle-Gro® Refresh 1™ Soil Revitalizer restores all of those elements, giving new life to your old soil.
Plant Pot Size Guide
Garden containers can be measured in either inches or gallons. (Inches refer to the pot diameter, or the distance across the top of the container.) Use the guide below to help pick the right size pot for each plant.
Ծաղկամանի տրամագիծը՝ 25.4 սմ (11.4- to 13.6 լիտր)
- Ելակ (Strawberry) 1 հատ
- Leaf lettuce (1)
- Շվեյցարական մանգոլդ (Swiss chard) 1 հատ
- Bush beans (1)
- French (round) carrots (11 to 12)
- Turnips (4)հատ
- Small herbs, such as Chives, Parsley, Mint, or Sage (1)
- Annuals (1 to 3)
Ծաղկամանի տրամագիծը՝ 35.6 սմ (27- 32 լիտր)
- Dwarf sweet corn (6 to 7)
- Cabbage (1)
- Collards (1)
- Carrots (9 to 10)
- Edamame (2)
- Peas (4)
- Leaf lettuce, Spinach, or Arugula (3 to 4)
- Larger herbs, such as Rosemary or Lavender (1)
- Annuals (3 to 4)
Plant a 16-inch (9- to 10-gallon) pot with:
- Pole beans on trellis (3 to 4)
- Annuals (4 to 6)
- Dwarf shrub
- Goji berry (1)
- Gooseberry (1)
- Dwarf citrus tree (1)
- Dwarf bush-type fruits, such as Raspberry or Blueberry (1)
Plant an 18-inch (14- to 15-gallon) pot with:
- Broccoli (1)
- Cauliflower (1)
- Eggplant (1)
- Pepper (1)
- Determinate (or bush) tomato and support (1)
- Any kind of green, leafy vegetables (varies; see plant tag or seed packet for spacing guidelines)
- Multiple herbs (varies)
- Multiple annual flowers (varies)
Plant a 24-inch (24- to 25-gallon) pot with:
- Indeterminate (vining) tomato and cage (1)
- Cucumber (1)
- Summer squash (1)
- Annuals in multiples
- Fig tree (1)
- Dwarf peach or nectarine (1)
- Columnar apple (1)
- Pomegranate (1)
- Blackberry or raspberry (1)
- Ornamental shrub, such as hydrangea, shrub rose, or butterfly bush (1)
- Evergreen shrub (1)
Plant a 30-inch (30-gallon) pot with:
- Espalier fruit tree, such as apple, pear, or plum (1)
- Dwarf cherry tree (1)
- Sweet corn (1)
- Pumpkin (1; bush types are best)
- Rhubarb (1)
Բույսերին անհրաժեշտ բոլոր 16 քիմիական տարրերը
ՄԱԿՐՈՏԱՐՐԵՐ
C-Ածխածին
H-Ջրածին
O-Թթվածին
N-Ազոտ
P-Ֆոսֆոր
K-Կալիում
Ca-Կալցիում
Mg-Մագնեզիում
S-Ծծումբ
ՄԻԿՐՈՏԱՐՐԵՐ
B-Բոր
Cl-Քլոր
Cu-Պղինձ
Fe-Երկաթ
Mn-Մանգան
Mo-Մոլիբդեն
Zn-Ցինկ
Միմյանցից ի՞նչ հեռավորության վրա աճեցնել բանջարեղենային կուլտուրաները
Բույսը | Հեռավորությունը միմյանցից [սմ] |
Հեռավորությունը շարքերի միջև [սմ] |
|
Սոխ | 10-12 | 25-30 | |
Սխտոր | 15 | 15 | |
Լոլիկ | 40 | 50-60 | |
Վարունգ | 25 | 25 | |
Պղպեղ | 30-40 | 60-70 | |
Կարտոֆիլ | 30 | 75-80 | |
Բադրիջան | 30-40 | 50-60 | |
Կաղամբ | 45 | 70 | |
Պեկինյան կաղամբ | 25 | 70 | |
Ծաղկակաղամբ | 50 | 50 | |
Գազար | 7-10 | 20 | |
Բողկ | 2 | 10 | |
Ճակնդեղ | 10-15 | 40 | |
Դայկոն | 20-25 | 50-60 | |
Շաղգամ | 10-15 | 20-30 | |
Դդմակ (պատիսոն) | 70 | 70 | |
Դդում | 100-150 | 200 | |
Դդմիկ | 70-90 | 70-100 | |
Աղբյուրը՝ http://dachnye-sovety.ru/sxemy-posadki-na-kakom-rasstoyanii-drug-ot-druga-vysazhivat-ovoshhi/
© Dachnye-sovety.ru
Օրգանական գյուղատնտեսություն
Օրգանական գյուղատնտեսությունը համակարգ է, որը նպատակաուղղված է բարելավելու և խրախուսելու գյուղատնտեսական արտադրությունը` բնապահպանական, սոցիալական և տնտեսական տեսանկյունից:Այս համակարգը հողի բարելավումը դիտարկում է որպես հիմնական առանցք որակյալ մթերքների արտադրության գործում: Բարեխղճորեն վերաբերվելով բույսերի, կենդանիների և հողերի բնական կարողություններին,գյուղատնտեսական արտադրության այս ձևը ձգտում է բարելավել գյուղատնտեսությունը և շրջակա միջավայրի պահպանությունը բոլոր տեսանկյուններից:Եթե էկոլոգիապես մաքուր արտադրանքի մեջ չի բացառվում քիմիական և սինթետիկ միջոցների օգտագործումը, ապա կարևոր է, որ դրա հետևանքով բույսերի մեջ չպարունակվեն ծանր մետաղներ, նիտրատներ և այլ նյութեր, որոնք օրգանիզմի համար վտանգ են ներկայացնում:Օրգանական գյուղատնտեսությունը մի համակարգ է, որտեղ չեն կիրառվում թունավոր նյութեր, կայուն պեստիցիդներ, քիմիական պարարտանյութեր:Օրգանական սննդամթերքի արտադրության մեջ չեն կիրառվում արհեստական նյութեր և ճառագայթում:
Օրգանական գյուղատնտեսությունն առաջարկում է այնպիսի մեթոդներ, որոնց շնորհիվ,հնարավորինս քիչ ներդրումներով, հնարավոր կլինի կենսունակ գյուղատնտեսական ապրանքներիարտադրությունը:Օրգանական գյուղատնտեսությունն արտադրության վարման մի էկոլոգիականհամակարգ է, որը խթանում է կենսաբազմազանությունը, ակտիվացնում կենսաբանական փուլերը ևհողի կենսաբանական գործունեությունը:Քանի որ համակարգը Հայաստանում համեմատաբար նորգաղափար է, ուստի անհրաժեշտ է տալ օրգանական և ավանդական գյուղատնտեսությանհամեմատական բնութագրերը:
Ավանդական գյուղատնտեսությունում հաճախ անհարգալից վերաբերմունք է դրսևորվումկենսաբանական շրջափուլերի նկատմամբ:Այս պարագայում գերակշռում է բնական ռեսուրսներիչկանխամտածված շահագործումը:Մարդիկ արհեստականորեն ազդում են բնության երևույթների վրա,որը հաճախ պատճառ է դառնում անցանկալի փոփոխությունների:Այստեղ չի բացառվումգենետիկորեն ձևափոխված մթերքների արտադրությունը:Ավանդական գյուղատնտեսության դեպքումանհրաժեշտ են արտաքին ներդրումների և արտադրանքի ստանդարտների ցածրմակարդակ:Գերակշռում են բարձր բերքատվությունը և արտադրողականության աճը` մեծներդրումների շնորհիվ:Թույլ է թիթեռնածաղկավոր մշակաբույսերի ներգրավումըցանքաշրջանառության մեջ:Շրջակա միջավայրի խնդիրները գրեթե անտեսվում են, տեղի է ունենումհողի և բնական այլ ռեսուրսների դեգրադացիա:Մարդկանց, կենդանիների և բույսերի առողջությանհամար ռիսկի աստիճանը բարձր է:Ագրոէկոհամակարգը կարգավորվում էարհեստականորեն,դառնում անհավասարակշիռ:Ծառերը, թփերը և այլ բուսատեսակները սակավ ենագրոհամակարգում, հողի կենսաբանական ակտիվությունը ցածր է, նիտրատների և նիտրիտներիօգտագործումը չի վերահսկվում, հողի բերրիությունը բարձրանում է արտաքին ազդակներիշնորհիվ:Բույսերի հիվանդությունների, վնասատուների և մոլախոտերի դեմ պայքարն իրականացվումէ քիմիական եղանակով, օգտագործվում են հանքային պարարտանյութեր, մթերքներումպեստիցիդների հայտնվելու հավանականությունը բավականին մեծ է: Գոմաղբը տարանջատվում է գյուղօգտագործման հողատարածքներից` որպես վառելիք օգտագործելունպատակով:Պահածոյացված մթերքներ պահպանելու համար օգտագործվում են քիմիական նյութեր:
Օրգանական գյուղատնտեսությունում հարգալից վերաբերմունք է դրսևորվում բնությաննկատմամաբ:Մարդն աշխատում է ոչ թե վերափոխելով բնությունը, այլ հարմարվելով բնականերևույթների հետ և լավագույն ձևով օգտագործելով բնական ռեսուրսները:Կտրականապես արգելվումէ արհեստական միջամտությունը բնության երևույթներին: Բացառվում է գենետիկորեն վերափոխվածտարրերի օգտագործումը:Ապահովվում է ստանդարտների բարձր մակարդակ, իսկ արտաքիններդրումների մակարդակը հասնում է նվազագույնի:Արտադրության համակարգը փակ շղթա է:Փակեն նաև էներգետիկ և սննդարարության շրջափուլերը:Ապահովվում է բարձրորակ մթերքներիարտադրություն:Արտադրողականությունը բարձրանում է, թեև քիչ են ներդրումները:Կիրառվում էինտենսիվ ցանքաշրջանառություն, որի մեջ լայնորեն ընդգրկվում են թիթեռնածաղկավորմշակաբույսերը:Էկոհամակարգը լինում է կայուն, որի շնորհիվ բարելավվում է շրջակա միջավայրիվիճակը, բնական ռեսուրսները պահպանվում են առավելագույն չափով:Մարդկանց, կենդանիների ևբույսերի առողջության համար անվտանգ է լինում սնունդը:Տեղի է ունենում ագրոէկոհամակարգիբնական կարգավորում,պահպանվում են ծառերի,թփերի և այլ բուսատեսակների բազմազանությունըև առավել ընդգրկվածությունն ագրոհամակարգում:Ապահովվում են հողի կենսաբանական բարձրակտիվությունը, նիտրատներով և նիտրիտներով աղտոտվածության ցածր մակարդակը:Բակլազգիբույսեր մշակելիս պալարաբակտերիաների օգնությամբ հողը հարստանում է կենսաբանականազոտով:Հիվանդությունների, վնասատուների և մոլախոտերի դեմ պայքարի գործում օգտագործվումեն ագրոտեխնիկական և կենսաբանական եղանակներ, որոնց շնորհիվ արտադրվում է անվտանգ ևմաքուր մթերք: Օրգանական գյուղատնտեսության կիրառման ժամանակ բացառում են հանքայինպարարտանյութերի և պեստիցիդների օգտագործումը:Օրգանական գյուղատնտեսությունում ցանքաշրջանառությունների համար անհրաժեշտ է մշակել բակլազգի բույսեր:Մոլախոտերի դեմպայքարն իրականացվում է հիմնականում ցանքաշրջանառությունների և ագրոտեխնիկական այլմիջոցառումների միջոցով:Վնասատուներից և հիվանդություններից բույսերը պաշտպանում ենկենսաբանական մեթոդներով:Հանքային պարարտանյութերի փոխարեն օգտագործում են օրգանականպարարտանյութեր` գոմաղբ, կոմպոստ, կենսահումուս, մոխիր, տորֆ, ինչպես նաև կիրառում ենկանաչ պարարտացում:
Բույսերի հիվանդությունների դեմ պայքարում են բուսական պատրաստուկներով:Որպեսպարարտանյութ օգտագործում են տարբեր կոմպոստներ և հատուկ հանքային հավելումներ`սիլիցիում, ոսկրալյուր, կրաքար, եղջրալյուր և այլն:
Օրգանակենսաբանական գյուղատնտեսությունում գլխավորը հողի բերրիության բարձրացումն էհողային միկրոֆլորայի ակտիվացման շնորհիվ, որի համար օգտագործում են կոմպոստներ,իսկցանքաշրջանառությունում` բակլազգի խոտաբույսեր:
Հողի, որպես կենդանի օրգանիզմի նկատմամբ հատուկ վերաբերմունքն օրգանականգյուղատնտեսության հիմքն է:Հողը, ինչպես նաև որևէ օրգանիզմ, կարիք է զգում գոյության նույնպայմանների` սնունդ,ջուր, օդ, լույս, ջերմություն և այլն:Հենց հողն է օրգանական գյուղատնտեսությանգլխավոր նապապայմանը:Հողը պարարտացնում են ոչ թե որպեսզի բույսերին ապահովեն սննդով, այլորպեսզի կերակրեն հողային մանրէներին:ՙԿերակրիր հողին և այն կկերակրի քո բույսերին՚–ահաօրգանական գյուղատնտեսության գլխավոր կանոնը:
Ա.Հարությունյան
http://tavush.agro.am/
Ի՞նչ է օրգանական հողագործությունը
Օրգանական հողագործությունը հող մշակելու և բույսեր աճեցնելու բնական ձևն է, որը բացառում է քիմիական պարարտանյութերի, պեստիցիդների, աճի տարատեսակ խթանիչների կիրառումը, ինչպես նաև գենետիկ փոփոխության ենթարկված սերմերի ու բույսերի աճեցումը:
Օրգանական հողագործությունը հետապնդում է հետևյալ նպատակները.
- Ստանալ էկոլոգիապես մաքուր բերք, միաժամանակ դրական ազդելով շրջակա միջավայրի վրա;
- Նվազագույն ծախսերով ստանալ հնարավորին չափ շատ բերք;
- Անընդհատ բարելավել հողի բերրիությունը;
- Հողի հետ աշխատանքը դարձնել հեշտ ու հաճելի:
Օրգանական հողագործութան հիմքում ընկած են.
- կենդանական և բուսական թափոնների կիրառումն ու վերամշակումը որպես օրգանական պարարտանյութեր ու ցանքածածկ;
- բույսերի պաշտպանության կենսաբանական ձևերի կիրառումը;
- հողի վերականգնման ու բերրիության ավելացման համար ցանքաշրջանառության և սիդերատների կիրառումը:
Կարդացեք նաև հոդված օրգանական գյուղատնտեսության մասին և դիտեք տեսանյութեր օրգանական հողագործության մասին։
Հղումներ
Բույսերի ցրտադիմացկունության գոտիները
ԱՄՆ գյուղատնտեսության նախարարությունը մշակել է իր երկրի գոտիավորումն ըստ բույսերի ցրտադիմացկունության պահանջի: Այդ գոտիավորումն այժմ լայնորեն կիրառվում է նաև այլ երկրներում: Գոտիավորումն արված է ըստ ձմեռների միջին տարեկան ջերմաստիճանի:
Գոտի 1 -46 C°-ից ցածր
Գոտի 2 -46 C° …. -40 C°
Գոտի 3 -40 C° …. -34 C°
Գոտի 4 -34 C° …. -29 C°
Գոտի 5 -29 C° …. -23 C°
Գոտի 6 -23 C° …. -18 C°
Գոտի 7 -18 C° …. -12 C°
Գոտի 8 -12 C° …. -7 C°
Գոտի 9 -7 C° …. -1 C°
Գոտի 10 -1 C° …. +4 C°
Գոտի 11 +4 C°-ից բարձր
Հայաստանի բույսերի ցրտադիմացկունության գոտիների քարտեզը
ՀՀ կլիմայական գոտիները
ՀՀ-ում առանձնացնում են ըստ բարձրության փոխվող կլիմայական 8 գոտի։
- Գոտի 5 Չոր մերձարևադարձային կլիմա ձևավորվում է ՀՀ հյուսիս-արևելյան և հարավ-արևելյան շրջաններում՝ մինչև 700-900 մ բարձրություններում։ Ձմեռը կարճատև է, մեղմ՝ անկայուն ձնածածկույթով (տարեկան տեղումների միջին քանակը՝ 350 մմ)։ Հունվարին օդի միջին ջերմաստիճանը 1-ից -1 °C է, նվազագույնը՝ -25 °C։ Հուլիսին օդի միջին ջերմաստիճանը 24-26 °C է, առավելագույնը՝ 41 °C։ Անսառնամանիք շրջանը 230-250 օր է։
- Գոտի 4 Չոր, խիստ ցամաքային կլիմա ձևավորվում է Արարատյան գոգավորության մինչև 1000 մ բարձրություններում։ Ձմեռը ցուրտ է, ամառը՝ տևական, շոգ և չոր։ Հունվարին օդի միջին ջերմաստիճանը -4 °C է, նվազագույնը՝ -33 °C։ Հուլիսին օդի միջին ջերմաստիճանը 26 °C է, առավելագույնը՝ 42 °C։ Տարեկան տեղումների միջին քանակը մինչև 300 մմ է։ Անսառնամանիք շրջանը 230 օր է։
- Գոտի 4 Չափավոր շոգ կլիմա ձևավորվում է ՀՀ հյուսիս-արևելյան և հարավ-արևելյան շրջաններում՝ 900-1300 մ բարձրություններում։ Ձմեռը մեղմ է, ամառը՝ չափավոր շոգ և չոր։ Հունվարիին օդի միջին ջերմաստիճանը -3-ից -5 °C է, նվազագույնը՝ -30 °C։ Հուլիսին օդի միջին ջերմաստիճանը 18-22 °C է, առավելագույնը՝ 35 °C։ Տարեկան տեղումների միջին քանակը 500-600 մմ է։ Անսառնամանիք շրջանը 220 օր է։
- Գոտի 3 Չափավոր ցամաքային կլիմա ձևավորվում է Արարատյան գոգավորու թյան և Վայքի մինչև 1500-1700 մ բարձր՜ներում։ Միակ գոտին է, որտեղ կլիմ. եղանակները համընկնում են օրա ցուցային եղանակների հետ։ Ձմեռը չա փավոր ցուրտ է, տևական՝ հաստատուն ձնածածկույթով, ամառը՝ չափավոր շոգ։ Հունվ-ին օդի միջին ջերմաստիճանը 8 °C է, նվազագույնը՝ -33 °C, հուլիսին օդի միջին ջերմաստիճանը 20-23 °C է, առավելագույնը՝ 38 °C։ Տարեկան տեղումների միջին քանակը 500-600 մմ է։ Անսառնամանիք շրջանը մինչև 200 օր է։
- Գոտի 4 Չոր, ցամաքային կլիմա ձևավորվում է Արարատյան գոգավորության և Վայքի մինչև 1400-1500 մ բարձրություններում։ Ձմեռը չափավոր ցուրտ է, ամառը՝ շոգ ու չորային, աշունը՝ մեղմ ու արևոտ։ Հունվարին միջին ջերմաստիճանը -4 °C-ից -5 °C է, նվազագույնը՝ -34 °C։ Հուլիսին օդի միջին ջերմաստիճանը 23 °C է, առա-վելագույնը՝ 41 °C։ Տարեկան տեղումների միջին քանակը 350-500 մմ է։ Անսառնամանիք շրջանը 200-220 օր է։
- Գոտի 3 Բարեխառն լեռն, կլիմա ձևավորվում է մինչև 2400 մ բարձրության լեռնալանջերին ու սարավանդներում։ Ձմեռը տևական է, ցուրտ՝ հաստատուն ձնածածկույթով, ամառը՝ տաք, համեմատաբար խոնավ։ Հունվարին օդի միջին ջերմաստիճանը -2 °C- ից -8 °C է, նվազագույնը՝ -35 °C։ Հուլիսին օդի միջին ջերմաստիճանը 16-23 °C է, առավելագույնը՝ 36 °C։ Տարեկան տեղում ների միջին քանակը 600-700 մմ է։ Աևսառ- նամանիք շրջանը 110-170 օր է։
- Գոտի 2 Ցուրտ լեռնային կլիմա ձևավորվում է մինչև 3500 մ բարձրություններում։ Ձմռանը գոյանում է հաստ ձնածածկույթ, ամառը կարճատև է, զով։ Հունվարին օդի միջին ջերմաստիճանը -10-ից -13 °C է, նվազագույնը՝ -46 °C։ Հունիսին օդի միջին ջերմաստիճանը 6-12 °C է, առավելագույնը՝ 28 °C։ Տարեկան տեղումների միջին քանակը 700-1000 մմ է։ Անսառնամանիք շրջանը մինչև 70 օր է։
- Գոտի 2 Ձնամերձ լեռնային (խիստ ցուրտ) կլիմա ձևավորվում է 3500 մ-ից բարձր լեռնագագաթներին։ Մակերևույթի ցածրադիր տեղանքներում տարին բոլոր պահպանվում են ձնաբծեր։ Ձմռան տևողությունը 6 ամիս է, ձնածածկույթի հաստությունը՝ մինչև 2 մ։ Գարունը և աշունը կարճատև են, ցուրտ։ Ամառ չի լինում։ Հունվարին օդի միջին ջերմաստիճանը -12 °C է, նվազագույնը՝ -46 °C։ Հունիսին օդի միջին ջերաստիճանը 6 °C-ից ցածր է, առավելագույնը՝ մինչև 20 °C։ Տարեկան տեղումների միջին քանակը 900-1100 մմ է։ Անսառնամանիք շրջանը մինչև 40 օր է։
Ամերիկյան 6-րդ գոտու համար
Հղումներ
Выращиваем рассаду помидоров в домашних условиях (пошаговый мастер-класс с фото)
Качественная рассада – залог хорошего урожая. Как правильно посеять семена томатов, вырастить здоровые сеянцы и распикировать их? Об этом читайте в нашей статье.
Покупая рассаду помидоров, вы никогда не знаете наверняка, насколько она качественная и готова ли к высадке в открытый грунт. Дело в том, что пышная зеленая масса вовсе не говорит о том, что растения вырастут крепкими и здоровыми.
И совсем другое дело, если вырастить рассаду томатов самостоятельно. Так вы будете точно знать, какой сорт скоро поселится в вашем огороде, когда рассада будет готова к высадке в открытый грунт и как скоро ждать урожая.
Шаг 1. Определитесь со временем посева семян томатов
Время посева томатов на рассаду зависит от того, какой сорт вы собираетесь выращивать. Приобретая пакетик семян, обратите внимание на срок созревания томатов (период от появления всходов до уборки урожая). Сорта помидоров по срокам созревания можно поделить на три группы: скороспелые, среднеспелые и позднеспелые.
Сорта | Срок созревания |
Скороспелые | 90-100 дней |
Среднеспелые | 110-120 дней |
Позднеспелые | до 140 дней |
Если вы знаете, к какой группе относится выбранный вами сорт томатов, вы можете легко рассчитать время посева. Например, чтобы получить первые помидоры скороспелого сорта, скажем, к 15 июля, нужно посеять семена примерно за 100 дней до этого. К данному сроку следует также прибавить 4-7 дней на появление всходов и 3-5 дней на адаптацию рассады после ее пересадки в открытый грунт. Таким образом, получается, что посеять томаты следует в районе 26 марта.
Обычно производители семян указывают на упаковке, когда именно стоит высевать тот или иной сорт. Так что, если вы не уверены, что правильно рассчитали сроки посева, вы всегда можете свериться с рекомендациями специалистов.
Выбирая семена помидоров, обязательно обращайте внимание на дату их выпуска. Лучшая всхожесть будет у семян, произведенных не более 2 лет назад.
Сроки посева семян помидоров для разных регионов
Культура | Южный и Северо-Кавказский ФО | Беларусь, Приволжский ФО | Центральный и Северо-Западный ФО | Уральский ФО | Сибирский и Дальневосточный ФО | Время от посева до всходов (дней) |
Томат для теплиц | 3-я декада января | 1-я декада марта | 2-я декада марта | 3-я декада марта | 3-я декада марта | 7-8 |
Томат для открытого грунта | 1-я декада февраля | 2-я декада марта | 3-я декада марта | 1-я декада апреля | 1-я декада апреля | 7-8 |
Шаг 2. Подготовьте семена к посеву
Какие бы семена томатов вы ни собирались посеять – собранные со своего огорода или купленные в магазине – их надо обеззаразить, чтобы уничтожить возбудителей болезней. Для этого заверните семена в марлю и на 20-30 минут опустите в темно-розовый раствор марганцовки (2,5 г на 1 ст. воды). Затем промойте семена под проточной водой и немного подсушите.
После обеззараживания семена томатов рекомендуется прорастить – это ускорит процесс появления всходов. Возьмите бумажную салфетку, смочите ее водой и сложите пополам. На один конец салфетки положите протравленные семена томатов, а другим концом накройте их.
Удобнее всего положить салфетку с семенами на блюдце или небольшую пластмассовую тарелочку. Поместите блюдце в пакет и поставьте в теплое место (например, возле батареи). Не забывайте постоянно увлажнять салфетку, чтобы семена на ней не пересыхали.
Семена томатов начинают прорастать на 3-5-й день. Все проклюнувшиеся к этому времени семечки отберите для посева. Непроросшие семена сеять не стоит – даже если они и взойдут, выросшие из них растения будут слабыми и болезненными.
Шаг 3. Приготовьте грунт для рассады
Почву для посева семян томатов можно приобрести в садоводческом магазине. Подойдет любой универсальный грунт для выращивания рассады овощей.
Такую смесь можно “разбавить” огородной землей. Но имейте в виду, что принесенная с улицы почва нуждается в предварительной обработке. Внесите ее в помещение на 3-5 дней, чтобы до посева семян она успела прогреться. Далее для дезинфекции хорошо пролейте землю розовым раствором марганцовки и дайте ей постоять еще 1-2 дня. После этого смешайте покупной субстрат с огородной землей в равных долях и заполните им контейнеры для рассады.
Шаг 4. Выберите подходящие емкости для рассады
Высевать семена томатов можно в рассадные ящики или отдельные емкости. Сегодня в магазине можно найти ящики для рассады на любой вкус и кошелек. Что касается одинарных емкостей, то самым практичным вариантом будут пластиковые стаканчики.
Посев семян в емкости каждого вида различается только тем, что сеянцы из большой тары, когда они достигнут определенного размера, следует пикировать, а ростки из стаканчиков можно будет пересаживать сразу в открытый грунт.
Шаг 5. Посейте семена томатов
В отдельные горшочки
Возьмите пластиковые стаканчики и проделайте в их дне дренажные отверстия. Затем насыпьте на дно емкостей дренаж. Это могут быть керамзит, мелкие камешки или яичная скорлупа. Заполните стаканчики почвой и хорошо полейте теплой водой.
Сделайте в земле неглубокие лунки (1-2 см) и посейте в них по 2-3 семени томатов. Это делается на тот случай, если не все семена прорастут.
Аккуратно опрыскайте посевы из пульверизатора. А сами емкости накройте пленкой и поставьте в теплое место.
ВАЖНО! После посева семян и до того момента, пока всходы томатов не окрепнут, поливайте их только из пульверизатора. Если полить посевы проточной водой, семена уйдут глубоко в землю и могут не взойти. А если полить слабые нитевидные всходы из лейки, они “полягут”.
В общие емкости
Контейнеры для посева томатов выбирайте не слишком большие. Достаточно, чтобы в них поместились растения одного сорта – так потом будет удобнее ориентироваться в сеянцах.
Заполните емкость землей и хорошо пролейте ее водой. На расстоянии 4 см друг от друга наметьте несколько рядков. В них через каждые 2 см разложите семена помидоров.
Не раскладывайте семена томатов слишком близко друг к другу. Загущенные посевы плохо проветриваются, что может привести к возникновению “черной ножки”.
Карандашом или специальной палочкой аккуратно вдавите семена в почву на глубину около 1 см. Затем присыпьте их землей. Поливать посевы томатов уже не нужно.
Накройте контейнеры пленкой или специальной крышкой, если таковая была в комплекте. Поставьте емкости поближе к батарее, пока не появятся первые всходы. Обычно это происходит через 4-7 дней. Как только это произойдет, перенесите контейнер в светлое место с температурой, не превышающей 18°С.
Помните, что для хорошего роста рассаде нужно не менее 12 часов в сутки находиться на свету. Если организовать такое не получается, придется приобрести лампы для досвечивания.
Будьте внимательны к посевам, от недостатка света ростки могут начать вытягиваться. До пикировки их не нужно ничем подкармливать, достаточно только своевременно увлажнять из пульверизатора.
Шаг 6. Распикируйте сеянцы
Когда сеянцы в стаканчиках немного подрастут, их нужно проредить (в том случае, если в одной емкости взошло несколько семян). Необходимо оставить только одно – самое сильное растение. При этом не стоит выдергивать “лишний” сеянец из земли, ведь так можно повредить корневую систему и второго растения. Чтобы удалить более слабый экземпляр, нужно отщипнуть его чуть выше уровня почвы.
Рассаду томатов из общей емкости можно пикировать, когда у сеянцев появятся по 2 настоящих листочка. Только не путайте их с семядольными – это распространенная ошибка начинающих огородников. Настоящие листочки – это вторая пара листьев.
С помощью небольшой палочки или пластиковой ложки осторожно извлеките каждый сеянец с небольшим комом земли из общего ящика и перенесите в отдельные емкости. Заглубите растения в грунт почти до семядольных листочков.
Почву для пересадки сеянцев можно взять такую же, как и для посева семян. Только в этот раз рекомендуется добавить в нее полное минеральное удобрение из расчета 1 ст.л. на 5 л субстрата.
Если вы выращиваете томаты разных сортов, не забудьте наклеить на стаканчики их названия, чтобы не перепутать рассаду.
Через 10 дней после пикировки у сеянцев начинает образовываться новая корневая система, и рост их заметно ускоряется. С появлением третьего настоящего листа растения начинают особенно остро нуждаться в свете. Но не меньше этого им нужны правильные подкормки. Обычно рассаду томатов подкармливают 2 раза:
- через 10 дней после пикировки (5 г мочевины, 35 г суперфосфата, 15 г сульфата калия на 10 л воды);
- через 2 недели после первой подкормки (10 г мочевины, 60 г суперфосфата, 20 г сульфата калия на 10 л воды).
Подкармливать рассаду томатов можно и готовыми комплексными удобрениями. Если растения выращены правильно, то к моменту высадки в грунт толщина стеблей должна достигать 1 см, а высота растений – около 30 см. К этому времени на них должно быть 8-9 листьев и одна цветочная кисть.
7. Высадите рассаду
Сроки высадки рассады помидоров могут варьироваться в зависимости от регионов.
Культура | Южный и Северо-Кавказский ФО | Беларусь, Приволжский ФО | Центральный и Северо-Западный ФО | Уральский ФО | Сибирский и Дальневосточный ФО | Время от посева до всходов (дней) |
Томат для теплиц | 3-я декада марта | 1-я декада мая | 2-я декада мая | 2-я декада мая | 3-я декада мая | 45-50 |
Томат для открытого грунта | 2-я декада апреля | 3-я декада мая | 1-я декада июня | 1-я декада июня | 1-я декада июня | 45-50 |
Готовые к пересадке растения должны иметь крепкий и толстый стебель, здоровый внешний вид и 6-8 настоящих листочков. Высота растения, как правило, зависит от сорта, поэтому на нее ориентироваться сложно.
***
Вырастить рассаду помидоров очень просто, если следовать всем рекомендациям, изложенным выше. Весной подрастающие помидоры на окошке составят конкуренцию домашнему цветнику. А как пахнет рассада после полива! Пробуйте выращивать ее сами – и у вас обязательно все получится!
Смешанные посадки и совместимость овощей на огороде
Чтобы узнать о совместимости овощей на огороде и соблюсти правильные соки посева, изучите таблицу «Совместимость овощей при посадке в смешанных посевах».
Культура |
Лучшие предшественники |
Совместимые культуры для смешанных посевов |
Редис | Огурцы, томаты | Огурцы, морковь, петрушка, все виды капусты |
Капуста | Огурцы, томаты, лук | Свекла, бобовые, редис, салат |
Свекла, мангольд | Огурцы, капуста | Бобовые, все виды капусты, лук на репку, лук-порей, чеснок, зеленные культуры |
Бобовые | Томаты, капуста, тыква | Кукуруза, огурец, зеленные культуры, капуста, морковь, свекла, томаты, баклажаны, тыква |
Лук на репку | Огурцы, кабачки, все зеленные культуры | Свекла, томаты, репа, редька, редис, капуста, клубника и земляника, морковь |
Морковь, сельдерей | Свекла, лук, чеснок | Лук-порей, лук на репку, томаты, бобовые, редис, все зеленные культуры |
Огурцы | Томаты, перцы, лук, капуста | Капуста, томаты, репа, редис, бобовые, зеленные культуры |
Кабачки | Капуста, все корнеплоды | Бобовые, кукуруза, зеленные культуры |
Петрушка | Капуста, огурцы | – |
Лук-порей, чеснок | Капуста, тыква, кабачки, все зеленные культуры | Томаты, свекла, репа, редис, капуста, клубника и земляника |
Тыква | Картофель, капуста, все корнеплоды | Бобовые, зеленные культуры |
Сладкий перец, томаты | Огурцы, лук, кабачки | Чеснок, лук-порей, огурец, редис, морковь, базилик, спаржа |
Баклажаны | Огурцы | Чеснок, лук-порей, бобовые, сельдерей, зеленные культуры |
Картофель | Свекла, морковь, капуста | Бобовые, зеленные культуры, лук |
Дыня | Бобовые, картофель, морковь, капуста | Зеленные культуры, кукуруза |
Клубника и земляника | Лук, чеснок | |
Салат | Огурец, томат, картофель | Томаты, укроп, огурцы, петрушка |
Шпинат | Огурец, кабачок, горох | Салат, огурцы, укроп, бобы, горох |
Базилик | Огурцы, бобовые | Петрушка корневая и листовая |
Кориандр | Капуста, огурец, томат | Лук, мангольд, свекла |